Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lyalenga Busano Ilya Amalumbo
Icebo ca kwa Yehova ca Mweo Ifyo
Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lyalenga Busano Ilya Amalumbo
ABAKANKAALA kuti batila: “Lekeni abana besu abaume mu bulumendo bwabo babe abakushiwa nga nimbo; abana besu abanakashi babe nga mabwe ya pa fifutu ayabashilwo bukuule bwa kasaba. Lekeni amatala yesu yesulemo, . . . impaanga shesu shifyale amakana.” Na kabili, abakankaala kuti batila: “Balishuka abantu abo kwabe fi kuli bene!” Lelo kemba wa malumbo ena alanda fimbi ilyo atila: “Balishuka abantu abo Yehova e Lesa wabo!” (Amalumbo 144:12-15) Cine cine, abantu abatila Yehova e Lesa wabo balingile ukuba ne nsansa. Yehova ni Lesa wa nsansa, kabili abamupepa na bo baliba ne nsansa. (1 Timote 1:11) Ici cishinka balicilondolola bwino sana mu nyimbo shapuutwamo na Lesa ishaba mwi buuku lya kulekelesha ilyalenga busano mu Amalumbo, e kutila Amalumbo 107 ukufika ku 150.
Ibuuku lyalenga Busano ilya Amalumbo litulanga ne mibele yapulamo iya kwa Yehova, kabili lilanda na pa luse lwakwe, icishinka cakwe, no busuma bwakwe. E ico nga twaishiba bwino ifyo Lesa aba, e lyo twingamutemwa sana kabili e lyo twingaba na katiina kuli wena. Kabili ifi e filenga twaba ne nsansa. Kanshi mwi Buuku lyalenga Busano ilya Amalumbo mwaliba ubukombe bwacindama nga nshi!—AbaHebere 4:12.
BALIKWATA INSANSA PANTU YEHOVA WA LUSE
Abena Israele abalebwela muli bunkole ku Babele baimbile abati: “Lekeni batootele Yehova pa luse lwakwe, ne fipesha amano ifyo acita ku bana ba bantu.” (Amalumbo 107:8, 15, 21, 31) Davidi alumbanya Lesa ilyo aimba ati: “Cafika na mu makumbi aya bungululu icishinka cenu.” (Amalumbo 108:4) Mu lwimbo lwakonkapo, apepa ati: “Njafweni, mwe Yehova Lesa wandi, mpususheni umwabelo luse lwenu.” (Amalumbo 109:18, 19, 26) Amalumbo 110 yena busesemo ubulanda pa kuteka kwa kwa Mesia. Amalumbo 111:10 na yo yatila: “Akatiina ka kuli Yehova e kutendeka kwa mano.” Amalumbo yakonkapo yena yatila, “alishuko muntu uuli na katiina kuli Yehova.”—Amalumbo 112:1.
Amalumbo 113 ukufika ku 118 bayeta ati Amalumbo ya Hallel, pa mulandu wa kuti mwaliba sana amashiwi ya kuti “Aleluya” nelyo “Lumbeni Yah!” Ifyalembwa fya Mishnah umwaba amalyashi ya kale kabili ifyalembelwe mu myaka ya ba200 C.E. fitila, abaYuda baleimba ishi nyimbo pa nshita ya mutebeto wa ca kucilila na pa mitebeto ikalamba itatu iyalebako cila mwaka. Amalumbo 119 eyalepesha pa malumbo yonse, kabili e cipandwa icalepesha pa fipandwa fyonse ifyaba mu Baibolo. Aya malumbo yalalanda sana pa bukombe bwa kwa Lesa ubwacindama ubo asokolola.
Amasuko ku Mepusho ya mu Baibolo:
109:23—Bushe ni mwi Davidi aloseshe lintu atile: “Naya nge cinshingwa ku kulepalepa kwa ciko”? Pano Davidi alelanda mu mapinda ukuti alishibe ukutila imfwa yakwe yalipaleme nga nshi.—Amalumbo 102:11.
110:1, 2—Cinshi Yesu Kristu, ‘Shikulu wa kwa [Davidi]’ alecita pa nshita aikele ku kwa kulyo kwa kwa Lesa? Ilyo Yesu abuukile, aninine ukuya ku muulu kabili aikele ku kwa kulyo kwa kwa Lesa, kabili alelolela mpaka mu 1914 lintu aishileba Imfumu no kutendeka ukuteka. Pali ilya nshita, Yesu aleteka fye abakonshi bakwe abasubwa no mupashi, ukubatungulula mu mulimo wabo uwa kushimikila no kupanga abasambi e lyo no kubafwa ukulaipekanya ukuteka nankwe mu Bufumu bwakwe.—Mateo 24:14; 28:18-20; Luka 22:28-30.
110:4—Ni kuli cinshi uko Yehova ‘alapile no kukanateluka’? Uyu mulapo wali cipangano ico Yehova apangene na Yesu Kristu ica kuti Yesu ali no kuba Imfumu kabili Shimapepo Mukalamba.—Luka 22:29.
113:3—Ni mu nshila nshi ishina lya kwa Yehova lyali no kulumbanishiwa “ukufuma ku kutula kwa kasuba ukufika ku kuwa kwa kako”? Aya mashiwi tayalelanda fye pe bumba lya bantu abapepa Lesa cila bushiku iyo. Ukufuma fye ukutulila akasuba ku kabanga ukufika no ko kawila ku masamba, imyengelele ya kasuba ilasanika isonde lyonse fye. E fyo cifwile ukuba na kuli Yehova, abantu ba mwi sonde lyonse fye balingile ukumulumbanya. Kwena, te kuti bamulumbanye ifyo nga ca kuti tabali abaiteyanya. Nomba ifwe fwe Nte sha kwa Yehova, twalikwata ishuko likalamba ilya kulumbanya Lesa no kuba abacincila mu kushimikila abantu pa Bufumu bwakwe.
116:15—Bushe amashiwi ya kuti ‘imfwa ya babile ba kwa Yehova yalifinisha mu menso yakwe,’ ni mwi yalola? Yehova amona ababomfi bakwe ukuti baba aba mutengo sana ica kuti te kuti asuminishe ibumba lyakwe lyonse ukufwa. Yehova nga ali no kusuminisha ica musango yo ukucitika, ninshi kuti caba kwati abalwani bakwe nabakwatapo amaka ukumucila. Na kabili, ninshi tapali no wingashala pano calo uwingaba uwa kutendeka icalo cipya.
119:71—Busuma nshi bwingaba mu kucula? Ukucula kuti kwalenga twacetekela Yehova umupwilapo, kuti kwalenga twalapepa no mukoosha kuli wena, kabili kuti kwalenga tulebelenga sana Baibolo no kulakonka ifyo ilanda. Ne cacilapo ca kuti, ifyo tucita nga tulecula filalenga twaishiba ubwafya bwaba mu mitima yesu ubo twingawamya. Nga twaleka ubucushi bwesu bwatwafwa ukuwamya umutima wesu, tatwakakalipwe lintu tulecula.
119:96—Bushe amashiwi ya kuti “impela kuli fyonse ifituntulu,” yapilibula cinshi? Ilyo kemba wa malumbo alelanda pa fintu ifituntulu, alelosha ku kupwililika ukulingana ne fyo fwe bantunse twaishiba. Afwile alishibe ukuti abantunse tabaishiba bwino ifyo ukupwililika kwaba. Lelo, amafunde ya kwa Lesa yena tayapelebela. Yalatungulula abantu muli fyonse ifyo bacita mu mikalile yabo. Kemba wa malumbo atile: “Namone mpela kuli fyonse ifituntulu; lelo lyalipabukisha ifunde lyenu.”
119:164—Ni mwi mwalola amashiwi ya kuti ukulumbanya Lesa “Imiku cinelubali akasuba na kasuba”? Impendwa ya cinelubali (7) ilingi line ilangilila ukukumanina. Kanshi, kemba wa malumbo aletila Yehova e walinga ukupokelela ukupepa konse fye.
Ifyo Twingasambililako:
107:27-31. Ilyo Armagedone ikesa, ‘amano [ya pano calo] yonse yakapela.’ (Ukusokolola 16:14, 16) Te kuti yapusushe umuntu nangu umo ku bonaushi. Ni balya fye beka abashintilila pali Lesa ukuti akabapususha e “bakatootela Yehova pa luse lwakwe.”
109:30, 31; 110:5. Ukuboko kwa ku kulyo ukwa mushilika ukwikata ulupanga, ilingi line takucingililwa pantu inkwela iba ku kuboko kwa ku kuso. E ico mu mampalanya kuti twatila, Yehova aba “ku kwa kulyo” kwa babomfi bakwe ku kubalwilako. Kanshi alabacingilila no kubafwa. Kanshi tufwile ‘ukutootesha kuli Yehova’!
113:4-9. Yehova aikala ukwalepesha sana ica kuti alenama “pa kulolesha pa myulu.” Te mulandu ne fyo, wa nkumbu ku basuulwa, abapiina, na ku ng’umba. Yehova Shikulu Mulopwe aliicefya kabili afwaya bakapepa bakwe na bo ukulasunga abasuulwa, abapiina ne ng’umba filya fine abasunga.—Yakobo 4:6.
114:3-7. Ukusambilila pa fintu ifisuma ifyo Yehova acitiile abantu bakwe ilyo baleabuka Bemba Wakashika, lintu baleabuka umumana wa Yordani, na lintu bali mupepi no lupili lwa Sinai, kuti fyatwafwa sana. “Isonde,” e kutila abantunse bonse, balingile ukutiina, e kutila nga kulandila mu mampalanya balingile ‘ukukanka’ kuli Shikulu.
119:97-101. Ukukwata amano, no kwiluka ifyaba mu Cebo ca kwa Lesa kulatucingilila ku kukanapepa.
119:105. Icebo ca kwa Lesa ni nyali ku makasa yesu pantu cilatweba ifya kucita lintu twaba na mafya. Kabili mu mampalanya caba ngo lubuuto ulusanika mu nshila iyo twendamo, pantu cilatwebela libela ifyo Lesa afwaya ukucita ku ntanshi.
UKUBA NE NSANSA TE MULANDU NA MACUSHI
Kuti twacita shani ilyo tuli na mafya ayesha icitetekelo cesu kabili kuti twacita shani pa kuti tupwishe amacushi? Icasuko cisangwa mu Amalumbo 120 ukufika ku 134. Tulacimfya amafya no kutwalilila ukuba ne nsansa lintu twacetekela Yehova ukutwafwa. Aya malumbo ayo beta ati Inyimbo sha Buninino, nalimo ni nyimbo esho abena Israele ba kale sana baleimba lintu balenina ukuya ku Yerusalemu ku kusefya imitebeto yabo iyalebako cila mwaka.
Amalumbo 135 na 136 yatweba ukuti Yehova kuti acita conse icingamusekesha, taba nge filubi fimbi ifishakwata ubumi. Amalumbo 136 yena ni nyimbo isho bashikile mu musango wa kuti abaleimba baleankulana, e kutila aba ntanshi nga baimba, lyena aba kulekelesha ba-ankula no kwimba amashiwi ya kulekelesha aya cisemo. Amalumbo yakonkapo yalanda pa fyo imitima ya baYuda yakalipe lintu bali mu Babele kabili balefwaya ukupepa Yehova mu Sione. Uwalembele Amalumbo 138 ukufika ku 145 ni Davidi. Alefwaya ‘ukutootela Yehova no mutima wakwe onse.’ Mulandu nshi? Atila: “Pa kuti nalengelwe mu musango wa kutiinya kabili uwa kupapa.” (Amalumbo 138:1; 139:14) Mu malumbo yakonkapo yasano e kutila, 140 ukufika ku 144, Davidi apepa ukuti Yehova amucingilile ku balwani, amukalipile mu bulungami, amutuule ku balemucusha, no kutila amutungulule mu myendele. Alondolola ne nsansa shakwata abantu ba kwa Yehova. (Amalumbo 144:15) Pa numa ya kutontonkanya pa fyo Lesa akula na pa busuma bwakwe, Davidi atila: “Akanwa kandi kalesose fya kutasha Yehova; lekeni na bantunse bonse balecindike shina lyakwe lya mushilo umuyayaya umuyayaya.”—Amalumbo 145:21.
Amasuko ku Mepusho ya mu Baibolo:
122:3—Bushe umusumba wa Yerusalemu wali shani “uwapuminkaniwa pamo”? Filya fine imisumba iingi iya kale yali, e fyali na mayanda ya mu musumba wa Yerusalemu. Bayakuulile ayapalamana sana. Umusumba wali na mayanda ayatitikana kabili ici calengele ukuti abaleikalamo balecingilila umusumba wabo ukwabula ubwafya. Na kabili, filya amayanda yali ayapalamana, calengele ukuti abena musumba baleafwana mu fintu, no kucingilila abanabo ilyo kwaba ubwafya. Ici cilangilila ifyo imikowa 12 iya bena Israele yaikatene lintu yalelongana pamo mu kupepa.
123:2—Cishinka nshi twingasanga mu cilangililo cilanda pa menso ya babomfi? Amenso ya mubomfi yalolesha kuli shikulu wakwe na menso ya kwa kanakashi yalolesha kuli nakulu pa milandu ibili: yalolesha kuli shikulu nelyo nakulu pa kuti babapeko ifyo balefwaya no kuti babacingilile no kubapeela ifyo balekabila. Cimo cine na ifwe, tulolesha kuli Yehova pa kuti twishibe ifyo alefwaya ukucita e lyo no kuti atupaale.
131:1-3—Bushe Davidi ‘ateekele shani umutima wakwe no kuutalalika ngo mwana uwasumuka kuli nyina’? Filya fine umwana umunono asansamuka no kumfwa bwino lintu nyina amufukatila, e fyo na Davidi atekele no kutalalika umutima wakwe “ngo mwana uwasumuka kuli nyina.” Acitile shani ifyo? Tali no mutima wa cilumba kabili tali na menso ya kuisansabika e lyo talefwaya sana ukukwata ifintu fikalamba ifishamulingile. Nomba mu nshita ya kufwaya ubucindami, Davidi alishibe ukuti tapwililika kabili aliicefeshe. Kuti cawama sana nga ca kuti na ifwe twamupashanya, maka maka lintu tulefwaya ukukwata imilimo ikalamba mu cilonganino.
Ifyo Twingasambililako:
120:1, 2, 6, 7. Ubufi bwa kufwaya ukonawila umuntu umbi ishina na mashiwi ya kukalifya bambi kuti fyakalifya bambi imitima ica kuti ne fintu kuti fyabipa nga nshi. Nga tulesala bwino amashiwi ya kulanda ilyo tulesosa ninshi tulelanga ukuti tuli ‘ba mutende.’
120:3, 4. Ukwishiba ukuti Yehova akalungika ifintu pa nshita yakwe iyalinga kukatwafwa ukushipikisha ku muntu uwaba no “lulimi lwa kufutika.” Aba bufi abaiminina pa konawila abanabo amashina bakakandwa ku “mpalume.” Ukwabula no kutwishika bakapokelela ubupingushi bwa kwa Yehova ubwaba ngo mulilo wa “fishishi fya cifuti.”
127:1, 2. Tufwile ukulomba Yehova ukututungulula muli fyonse ifyo tulefwaya ukucita.
133:1-3. Ukwikatana kwaba pa bantu ba kwa Yehova kulatalalika umutima, kusuma, kabili kulapembesula. Kanshi tatulingile ukupumfyanya uyu mutende pa kulafwailisha ifilubo, ukukansana, nelyo ukulailishanya fye cila nshita.
137:1, 5, 6. Bakapepa ba kwa Yehova abasendelwe bunkole balefuluka sana ukubwelela ku Sione, pantu e kwali ukupepa kwa cine ukwa kwa Lesa. Bushe na ifwe tulafwaya sana ukuba aba cishinka ku kuteyanya kwa kwa Yehova uko abomfya ino nshita no kulakonka ifyo aletweba?
138:2. Amashiwi ya kuti Yehova ‘alakushe cebo cakwe ukucila fye ne shina lyakwe’ yalola mu kuti ilyo akafikilisha fyonse ifyo alaya ukubomfya ishina lyakwe, fikawama ukucila ne fyo abantu benekela. Cine cine, ku ntanshi uku tuleya kuli ifisuma nga nshi.
139:1-6, 15, 16. Yehova alishiba imicitile yesu, amano yesu, e lyo na mashiwi lintu tatulalanda na kulanda. Alatwishiba ukutula fye ilyo twatendeka ukupangwa mu nda ya bafyashi, ninshi tatulakwata ne filundwa. Ukwishiba uko Lesa aishiba ifwe fwe bantunse, ‘kwa kupapa, kwalipesha amano’ kabili te kuti tukumfwikishe. Ala mwandini tulatemwa ukwishiba ukuti Yehova tamona fye amafya ayesha icitetekelo cesu, lelo aleshiba bwino ne fyo ayo mafya yaletukalifya!
139:7-12. Takwaba incende iili yonse iyo twingayako iyaba ukutali sana uko Lesa engafilwa ukutukosha.
139:17, 18. Bushe tulomfwa bwino ukwishiba amano ya kwa Yehova? (Amapinda 2:10) Nga tulomfwa bwino, ninshi twalisanga ukubekwa ukushipwa. Amano ya kwa Yehova “yafulo kucilo musensenga.” Lyonse fye tukalasambilila ifingi pali Lesa.
139:23, 24. Tulingile ukuleka Yehova ukuceeceeta umutima wesu ku kuleka amone nga muli ‘imibele ya bubi’ e kutila amatontonkanyo yabipa, ulunkumbwa, na filya umutima wesu walemenena ku kucita ifyabipa, pa kuti atwafwe ukufifumya mu mutima wesu.
143:4-7. Bushe kuti twacita shani pa kushipikisha amafya yakalamba? Kemba wa malumbo atweba ico twingacita: Tulingile ukutontonkanya sana pa fyo Yehova acita, no kubika amano ku milimo yakwe, e lyo no kupepa kuli wena ukuti atwafwe.
Lumbanyeni Yehova!
Amabuuku ya kubalilapo yonse yane aya malumbo yalekelesha na mashiwi ya kulumbanya Yehova. (Amalumbo 41:13; 72:19, 20; 89:52; 106:48) Nangu fye libuuku lya kulekelesha ilyalenga busano na lyo line lyalikwata aya mashiwi. Amalumbo 150:6 yatila: “Lekeni icipema conse citashe Yehova. Aleluya!” Nangu cibe shani, aya mashiwi yakafikilishiwa mu calo cipya ica kwa Lesa.
Kanshi ilyo tulelolela iyi nshita ya mapaalo, tulingile ukucindika Lesa wa cine no kulumbanya ishina lyakwe. Bushe nga twatontonkanya pa nsansa tukwata pa mulandu wa kwishiba Yehova na pa cibusa cisuma twakwata na wena, bushe umutima wesu tautucincisha ukumulumbanya?
[Icikope pe bula 15]
Yehova alacita ifintu fya kupapa kabili ifya kutiinya
[Icikope pe bula 16]
Amano ya kwa Yehova “yafulo kucilo musensenga”