Easter Ukon ang Memoryal—Diin ang Imo Saulugon?
SAMTANG ang pagpamanagbanag nagalapnag sa gintaipan sa Abril 7, minilyon ang magaabiabi sang ila labing balaan nga adlaw sang tuig
Apang sa isa ka gab-i sang mas maaga nga bahin sang amo nga semana, ang minilyon ka iban pa magatipon sa pagsaulog sing Memoryal sang kamatayon ni Cristo, kilala man subong ang Panihapon sang Ginuo. Isa ini ka pagsaulog nga ginpatok mismo ni Jesus sa iya katapusan nga gab-i sa duta. Ginsilingan niya sadto ang iya mga disipulo: “Padayon nga himua ninyo ini sa handumanan nakon.”
Diin ang imo saulugon?
Ang Ginhalinan sang Easter
Ang ngalan nga Easter, nga ginagamit sa madamong pungsod, indi makita sa Biblia. Ang libro nga Medieval Holidays and Festivals nagasugid sa aton nga “ang ngalan sang kapiestahan ginsunod sa paganong Diosa sang Pamanagbanag kag sang Tigpamulak, si Eostre.” Kag sin-o ining diosa? “Si Eostre amo ang, suno sa leyenda, nagbukas sing ganhaan sang Valhalla agod pasudlon si Baldur, gintawag nga Puti nga Dios, bangod sang iya kaputli kag subong man Adlaw nga Dios, bangod ang iya agtang nagahatag sing kapawa sa katawhan,” sabat sang The American Book of Days. Nagdugang ini: “Wala sing duhaduha nga ang Simbahan sang una nga mga inadlaw sini nagbaton sa dumaan nga paganong mga kinabatasan kag naghatag sing Cristianong kahulugan sa sini. Bangod ang kapiestahan sang Eostre isa ka pagsaulog sang pagbag-o sang kabuhi sa tigpamulak mahapos ini nga himuon nga pagsaulog sang pagkabanhaw ni Jesus gikan sa minatay, nga ang iya ebanghelyo ginabantala nila.”
Ining pagbaton nagapaathag kon paano sa pila ka pungsod ang mga kinabatasan sang Easter, subong sang Easter eggs (mga itlog), Easter rabbit (kuneho), kag mga tinapay nga may krus nagluntad. Tuhoy sa kinabatasan nga paghimo sing tinapay nga may krus, “nga ang mahininghining kag kapekapehon nga ibabaw sini namarkahan sing . . . krus,” ang libro nga Easter and Its Customs nagasiling: “Ang krus isa na sadto ka paganong simbulo antes pa ini nakatigayon sing dayon nga kahulugan gikan sa mga hitabo sang nahauna nga Biernes Santo, kag ang mga tinapay kag mga cake ginamarkahan sini sang antes-Cristiano nga panahon.”
Wala gid ginhinambitan sa Kasulatan ining mga butang, kag wala man sing bisan anong pamatuod nga ang una nga mga disipulo ni Jesus nagpati sa sini. Sa katunayan, ginasilingan kita ni apostol Pedro nga ‘handumon ang gatas nga walay simbog nga iya sang pulong, agod nga paagi sini magtubo [kita] sa kaluwasan.’ (1 Pedro 2:2) Kon amo ngaa ginbaton sang mga simbahan sang Cristiandad ining maathag paganong mga simbulo sa ila mga pagtuluuhan kag mga buhat?
Ang libro nga Curiosities of Popular Customs nagasabat: “Isa anay ka dalayon nga pagsulundan sang unang Simbahan ang paghatag sing isa ka Cristianong kahulugan sa sining nagaluntad nga paganong mga seremonya agod indi gid ini madula. Madali ini nga nahimo tuhoy sa Easter. Ang kalipay sa pagbutlak sang kinaugali nga adlaw, kag sa pagbugtaw sang kinaugali gikan sa kamatayon sang tigtulugnaw, nangin kalipay sa pagbutlak sang Adlaw sang pagkamatarong, sa pagkabanhaw ni Cristo gikan sa lulubngan. Ang pila sang paganong mga pagsaulog nga ginahiwat sa una nga adlaw sang Mayo ginbag-o man agod ipasibu sa selebrasyon sang Easter.” Sa baylo nga likawan ang popular nga paganong mga kinabatasan kag madyik nga mga rito, ginpahanugutan ini sang relihioso nga mga lider kag ginhatagan ini sing “Cristianong kahulugan.”
‘Apang may malain bala sa sina?’ mahimo ipamangkot mo. Ang iban nagahunahuna nga wala. “Kon ang relihion subong sang Cristianismo ginpakilala sa mga tawo nga may lain nga kultura, ginabaton sini kag ginapahanugutan ang pila sang mga kinabatasan nila nga naghalin sa mas dumaan nga mga relihion,” siling ni Alan W. Watts, isa ka Episkopal nga pari, sa iya libro nga Easter
Paghibalo sang Pagtamod sang Dios
“Ang Adlaw sang Easter, ang Piesta sang Pagkabanhaw sang Aton Ginuo, amo ang pinakadaku sa tanan nga kapiestahan sang Cristianong Simbahan,” siling ni Christina Hole sa iya libro nga Easter and Its Customs. Ang iban nga mga manunulat nagaugyon. “Wala sing balaan nga adlaw ukon kapiestahan sa Cristianong tuig ang sarang mapaanggid sa pagkaimportante sang Domingo de Paskua,” siling ni Robert J. Myers sa libro nga Celebrations. Apang, nagapautwas ina sing pila ka mga pamangkot. Kon importante gid kaayo ang pagsaulog sing Easter, ngaa wala sing espesipiko nga sugo sa Biblia nga himuon ini? May rekord bala sang una nga ang mga disipulo ni Jesus nagsaulog sing Domingo de Paskua?
Wala gid nagakapaslawi ang Biblia sa paghatag sing mga panuytoy sa kon ano ang dapat kag indi dapat nga saulugon. Espesipiko gid nga ginhambal ini sang Dios sa dumaan nga pungsod sang Israel, kag subong sang napatalupangod na, ang maathag nga mga instruksion ginhatag sa mga Cristiano nga padayunon ang pagsaulog sing Memoryal sang kamatayon ni Cristo. (1 Corinto 11:
Ang iban nagabatyag nga ang kasadya sinang mga kapiestahan kag ang kalipay nga ginadala sini tuman na nga rason sa ila pagsaulog. Apang, makatuon kita gikan sa hitabo sang ginbaton sang mga Israelinhon ang isa ka relihiosong buhat sang mga Egiptohanon kag gin-islan ang ngalan sini nga “isa ka kapiestahan kay Jehova.” Sila man ‘naglingkod sa pagkaon kag sa pag-inom’ kag ‘nagtindog sa pagpangalipay.’ Apang ang ila ginbuhat nagpaakig sing daku kay Jehova, kag ginsilutan niya sila sing tuman.
Maathag gid ang Pulong sang Dios. Wala sing pag-ambitay sa ulot sang “kapawa” sang matuod nga mga pagtuluuhan kag sang “kadudulman” sang kalibutan ni Satanas; wala sing “pagsinanto” sa ulot ni Cristo kag sang paganong pagsimba. Ginasilingan kita: “ ‘Busa guwa kamo sa tunga nila, kag paina ang inyo kaugalingon,’ siling ni Jehova, ‘kag dili kamo magtandog sang dimatinlo nga butang’; ‘kag pagabatunon ko kamo.’ ”
Sanglit ang Memoryal nga selebrasyon lamang