DIELA BANTU NKONKO | RACQUEL HALL
Muena Yuda wa bakaji umvuija tshiakamusaka bua kutangilulula malu avuaye muitabuje
Mamuende wa Racquel Hall uvua muena Isalele wa mu Yuda ne tatuende muena mu Autriche uvua muitabe buena Yuda. Baledi ba mamuende bavua bena Siona. Bakalua kusombela mu Israël mu 1948, tshikondo tshiakalua Israël ditunga pa bule. Tabulukayi! uvua muebeje Racquel tshivua tshimusake bua kukonkonona bimpe bimpe malongesha a tshitendelelu tshiende.
Tulondelaku muvua malu mu nsombelu webe.
Ndi muledibue mu 1979 mu États-Unis. Pamvua ne bidimu bisatu, baledi banyi bakabengangana. Mamu uvua mmukoleshe bilondeshile bilele bia bena Yuda, kumbuejaye ne mu tulasa tua bena Yuda tudibu babikila ne: yeshivas. Pangakakumbaja bidimu 7 tuakaya mu Israël bua tshidimu tshijima, mumvua muye kubuela mu kalasa mu kibboutz, muaba utu bantu batu bamuna ne badima madimi basombela. Pashishe meme ne mamu tuakalua kuya mu Mexique.
Mvua anu mulame bilele bia kuetu bia buena Yuda, nansha muvua kuntu aku kakuyi nsunagoga to. Mvua ntemesha buji dituku dia nsabatu, mbala Torah (mikanda itanu ya kumpala ya mu Bible), ne nsambila ngenda tangila mu siddour tuambe ne: mu mukanda wa masambila. Mu kalasa mvua anu ngambila balongi betu ne: tshitendelelu tshietu ke tshitendelelu tshilelela. Katshia tshivua muanji kubala malu adi mu tshidibu babikile lelu eu ne: Dipungila Dipiadipia, mudibu bakula bua mudimu wa buambi ne malongesha a Yezu Kristo. Kadi mamu uvua mmukandike bua kubala malu au, bualu uvua ne buôwa bua ne: malongesha avuamu avua mua kunnyanga.
Bua tshinyi wakalua kuangata dipangadika dia kubala Dipungila dipiadipia?
Pangakumbaja bidimu 17, ngakapingana mu États-Unis bua kujikija tulasa. Muomu amu mvua mumanyangane ne muntu mukuabu uvua udiamba mudiye muena Kristo; wakangambila ne: meme tshiyi ne Yezu bionso bimvua mua kuenza mu nsombelu wanyi kabivua mua kuya kumpala to.
Ngakamuandamuna ne: “Bantu badi bitabuja Yezu mbajimine.”
Yeye kungebeja ne: “Ukadiku mubale Dipungila Dipiadipia anyi?”
Meme ne: “Tòo.”
Yeye kungambila ne: “Padi muntu ujadika bualu budiye kayi ne katshijadiki nansha kakese ndipanga lungenyi.”
Mêyi ende au akandenga ku muoyo bikole, bualu kuonso eku ntu mumanye ne: muntu yeye muele dîyi mu bualu budiye kayi mumanye bimpe, mmutshimbakane. Bu muvuabi binsame ku muoyo, ngakamulomba Bible wende meme kuya nende kumbelu, meme kutuadija kubala Dipungila Dipiadipia.
Mmushindu kayi uvua malu auvua mubale au makutue ku muoyo?
Bivua binkemeshe bikole pamvua mujingulule ne: bantu bavua bafunde Dipungila Dipiadipia bavua bena Yuda. Bualu bukuabu kabidi, pamvua ngenda mbala malu au bikole ngakamona ne: Yezu uvua muntu wa malu mimpe, ne muena Yuda uvua udipuekesha uvua musue kuambuluisha bantu, kayi ubangata bu bena mudimu bende to. Ngakaya kusomba too ne mikanda ivua yakula bua bualu buende mu tshilaminu tshia mikanda. Kadi ku yonso ayi, nansha umue kawuvua muntuishe ne: Yezu uvua Masiya to. Mu mikuabu mene bavua bamba muvuaye Nzambi, bualu bumvua meme mmona kabuyi ne mutu to. Tuamba eku tuela eku Yezu uvua mua kudisambila nkayende anyi? Kabidi bualu bunene menemene budi ne: Yezu wakafua. Pabi Bible udi wamba bua Nzambi ne: “Wewe kutu ufua to.” *
Mmushindu kayi uwakapeta mandamuna a nkonko ayi?
Ngakadisuika bua kukeba bulelela, bualu bulelela kabutu ne malu adi abengangana to. Nunku bua musangu wanyi wa kumpala, ngakasambila [Nzambi] ne muoyo mujima ngenda ndila muadi tshiyi ne mukanda wa siddour to. Anu minite mikese mfuma ku disambila ngakumvua bakokola ku tshiibi. Bantemu ba Yehowa babidi ke bavua bakokola abu. Bakampesha umue wa ku mikanda yabu itubu balongesha nayi Bible. Malu avua mu mukanda au ne atuakayukile nabu akanjadikila ne: malu onso adibu balongesha mmangatshila mu Bible. Tshilejilu Bantemu batu bitaba ne: Yezu ‘mMuana wa Nzambi’ * ne yeye ke “tshibangidilu tshia bufuki bua Nzambi.” * Kadi ki ntshitupa tshia busatu bunsantu to.
Matuku makese pashishe ngakapingana mu Mexique, mungakatungunuka ne kulonga mêyi a buprofete avua atangila Masiya ne Bantemu ba Yehowa. Ngakakema bikole bua bungi bua mêyi a buprofete adiku! Nansha nanku, ntshivua anu ngelesha malu au mpata. Mvua ndiebeja ne: ‘Anu Yezu nkayende ke udi ukumbaja malu aa anyi? Kadi pikalabi ne: uvua pende anu muntu wetu patupu eu uvua wenza anu bu ne: yeye ke masiya?’
Ntshinyi menemene tshiakakuitabijije malu au?
Bantemu bakandeja mêyi a buprofete avua muntu nansha bamuamba ne nganyi kayi mua kuidikija to. Tshilejilu, muprofete Mika ukavua muleje bidimu bipite pa 700 kumpala ne: Masiya uvua ne bua kuledibua ku Beteleheme mu Yuda. * Muntu nansha umue kena mua kusungula muaba udibu ne bua kumulela to. Yeshayi wakafunda ne: bavua ne bua kushipa Masiya bu muenzavi, kadi uvua ne bua kujiikibua pamue ne babanji. * Mêyi a buprofete onso aa akakumbanyina Yezu.
Bualu bua ndekelu buvua buntuishe nndilondangana dia bankambua ba Yezu. Bible udi wamba ne: Masiya uvua ne bua kuikala wa mu ndelanganyi ya Davidi. * Bena Yuda ba kale bavua balame mikanda ivua ileja dilondangana dia bankambua babu muaba uvua bantu bonso mua kubala ne miaba mikuabu kabidi. Nunku bu Yezu kayi wa mu ndelanganyi ya Davidi, bena lukuna bende bavua mua kuakula bua bualu abu kakuyi bukuatshi. Kadi kabavua ne mushindu wa kuenza nanku to bualu kuvua bijadiki bilelela bivua bileja ne: Yezu uvua wa mu ndelanganyi ya Davidi. Too ne misumba ya bantu ivua imubikila ne: “Muana wa Davidi.” *
Mu 70 P.Y., mikanda ivua ne malu a dilondangana dia bankambua ba bena Yuda yakajimina anyi bakayibutula mmumue ne: bidimu 37 panyima pa Yezu mumane kufua, dîba divua bena Lomo babutule Yelushalema. Nunku bivua bikengela ne: Masiya amueneke kumpala kua bidimu 70 bua bobu kumumanya bipepele bilondeshile dilondangana dia bankambua bende.
Dikumbana dia malu onso au diakakufikisha ku tshinyi?
Badi baleja mu Dutelenome 18:18, 19 ne: Nzambi uvua mulaye bua kujula muprofete mukuabu bu Mose mu Isalele. Nzambi uvua mene muambe ne: “Nendumbuluishe muntu wabenga kuteleja mêyi anyi ambaye mu dîna dianyi.” Pangakalonga Bible mujima mu buondoke buende, ngakajadika bushuwa ne: Yezu wa mu Nazaleta ke muprofete au.
^ Buakabuluibua 3:14, Bible wa King James Version.
^ Yeshaya 9:6, 7; Luka 1:30-32. Matayi nshapita wa 1 udi uleja mulongo wa bankambua ba Yezu ba kuluseke lua ba tatuende mudishi, ne Luka nshapita 3 ku luseke lua ba mamuende.