Tunenini pa nkulilo inu.

Naviilwe umu 1979 umu United States. Lino naali ni myaka itatu, avyazi yane icupo casizile. Ya mayo yankuzizye ukulingana ni ntambi zya Yayuda nupya yantumile uku yeshivas nanti masukulu ya Yayuda. Lino nafisizye imyaka 7, twakuukiile ku Israel pa mwaka onga, nupya naile inasambilila api sukulu lya mu muzi lino yakaama ukuti kibbutz. Lyene ya mayo nani twizile itukuukila uku Mexico.

Nanti icakuti umu ncende iiyo mutaali isunagogi, natwalilile ukusunga intambi zya Yayuda. Nakozyanga makendulo api Sabata, nabelenganga Torah witu, nu kupepa ukuomvya siddur, nanti ibuku lya mapepo. Pa sukulu, ilingi nanenanga yano twasambililanga nayo ukuti upefi wane ali wa cumi onga sile. Ntatazile imbelenga Baibo wa Upangano Upya, aakalanda pa mulimo wa kusimikila nu kusambilizya uno Yesu Klistu waomvile. Nupya ya mayo yanenyile ukuti kusi ukwezya ukuibelenga, pano yatiinanga ukuti ningakoweziwa ni visambilizyo ivyayamo.

U mulandu ci uno mwapingwililepo ukubelenga Upangano Upya?

Lino nafisizye imyaka 17, naswiliile ku United States mu kumalilila masambililo yane. Kuuku, umonsi umwi uno twamanyine nawe uwatangi Umwina Klistu wanenyile ukuti umi wane utanga ukwate upiliulo ukwaula Yesu.

Naswike ukuti, “Antu azumila muli Yesu yaponga.”

Wanguzizye ati, “Uzye watala wabelengapo Upangano Upya?”

Naswike inti, “Awe.”

Walanzile ati, “Nga avino cili, uzye cili sile ningo ukulanda vino ukwelenganya pa cintu cino utamanyilepo nanti acimwi?”

Mazwi yano wanenyile yamfisile sana pa mwenzo, pano lyonsi sile nelenganyanga ukuti uuwelewele ukulanda vino ukwelenganya pa cintu cino utamanyile. Nasenzile Baibo yakwe ku ng’anda nu kuyatandika ukubelenga Upangano Upya.

Uzye vino mwabelenzile vyamwazwile uli?

Icanzungwisye i cakuti, nizile nzana ukuti Upangano Upya walemvilwe na Ayuda. Lino nabelenganga sana, alino naweni ukuti Yesu wali ni cikuuku, Umuyuda umuicefye uwalondanga ukwazwa antu, asi ukuyacuzya. Naile nu ku laibulale nu kuya azima mabuku alandanga pali aliwe. Kusi nanti a lyonga pa mabuku yayo, ilyalenzile nsininkizye ukuti Yesu a Mesiya. Mabuku yamwi yalandanga nu kuti Yesu a Leza, icisambilizyo icitaakweti upiliulo kuli nene. Alino uzye a kuli weni kuno Yesu wapepanga, uzye uku mwineco? Na cuze icakuti Yesu wafwile. Nomba Baibo ikalanda pali Leza ukuti: “Usifwa.” *

Mwazanyile uli amasuko uku mauzyo yaa?

Icumi cisiipilika icineco, nupya nalondesyanga ukumanya icumi. Fwandi napefile kuli Leza ukufuma pansi ya mwenzo ala na minsozi yakupona, uu wali ali muku wa kutandikilapo ukupepa ukwaula ukuomvya siddur wane. Pataalengile ukufuma pano namaliile ukupepa nuvwile umwi wakonkonsya uku cisaasa. Yali aa Nte Yakwe Yeova yaili. Yampeezile ulupapulo lwao longa ulwalandanga pali Baibo. Ulupapulo luu kumwi na vino nalanzyanyanga na ya Nte, i vyalenzile nsininkizye ukuti vino yazumila vyaya muli Baibo. Ya Nte yasilola Yesu ukuti waya apa Aeneco Yatatu Muli Leza Wenga, lelo yamanya ukuti a “Mwana Leza” * nupya “ali wino Leza watandikilepo ukuumba.” *

Pataalengile, naswilile ku Mexico kuno naile intwalilila ukusambilila na ya Nte pa mausesemo akalanda pali Mesiya. Nazungwike sana pa mausesemo uwingi ayako! Lelo natwalilile ukutwisika panono. Nelenganyanga ukuti: ‘Uzye Yesu sile ali wino amausesemo yalandangapo?’ nu kuti, ‘Nga ndi cakuti wali sile umuntu umwi umucenjele uwacitanga ivyalembwa umu mausesemo?’

Uzye i cani icalenzile mute ukutwisika?

Ya Nte yandanzile mausesemo yano kusi umusomvi angacita ivyayamo. Wakwe lino kucili imyaka 700 ku nkoleelo, kasesema Mika walanzile ukuti Mesiya wali nu kuvyalilwa umu Betelemu, mu Yudeya. * A weni angasoolola kuno angavyalilwa? Ezaya walemvile ukuti Mesiya wali nu kukomwa wa cipondo icisuulwe, lelo wali nu kuzikwa na akankala. * Masesemo yaa yonsi yafikiliziwe kuli Yesu.

Usininkizyo uze uwa kusyalikizya ukalanda pa vikolwe vyakwe Yesu. Baibo yalanzile ukuti Mesiya wali nu kufuma umu lupwa lwa Mwene Devedi. * Pa mulandu wakuti Ayuda aliko mpiti yasunganga ivyalembwa ivya lupwa luno umwi wavyalilwamo umu nkama nu ku yantu yonsi, ndi cakuti Yesu ataafumile umu lupwa lwakwe Devedi, alwani yakwe nga yamanyisizye antu apaswe! Lelo yataacisile vivyo, pano ulupwa lwakwe Devedi luno Yesu wavyalilwemo lwamanyikwa ningo. Nanti sile aantu yamwamanga ukuti “a Mwana Devedi.” *

Mu 70 C.E., ala papita imyaka 37 ukufuma pano Yesu wafwile asilika aina Loma iizile iyonona Yelusalemu, ni vyalembwa ivyalangililanga ulupwa luno Yesu wavyaliilwemo vifwile vyaponzile nanti ukononwa. Fwandi pakuti ulupwa luno Mesiya wavyaliilwemo lumanyikwe ningo, wali nu kuloleka lino umwaka wa 70 C.E utatala wafika.

Uzye ukumanya vivyo wamwazwile uli?

Pa Malango 18:18, 19, paya usesemo wakuti Leza wali nu kusoolola kasesema umu Izlaeli uwali wakwe Mose. Leza walanzile ukuti, “ndi umwi ataluvwa nu kuyela amazwi yano kasesema wiyo alavwanga umwi zina lyane, nene kwene ne mwisikulu ndapeela umuntu wiyo umulandu.” Ukusambilila ningo sana Baibo wensi, kwalenzile nsininkizye ukuti Yesu uwa ku Nazaleti wali ali kasesema wiyo