1, 2. (a) Wee wil oos bedraige un wat muite wij måke? (b) Wat daue wij hüüt lëre?

 GOD sij faind, Satan, wil gërn oos bedraige. Dårweegen sin feel daile wat dai lüür säge daue wat ni wår sin. Den, wij muite oos sicher sin of dat wat wij hööre wirklig wår is. (Pro 3:21 bet 23 un 8:4 un 5) Wen wij dat ni måke daue wart lichter sin dat Satan un dai slechte lüür fone wild oos bedraige. (Efé 5:6 un Col 2:8) Provérbios 18:13 kan oos helpe, dår sägt: “Aine antwoore airer as man ales höört hät, is dumhët un bringt ruunermåken.” Den, taum oos sicher sin oiwer air dail, wij muite genau forståe ales wat dårmit besägen hät.

² Åwer kan ni licht sin ales waite wat besägen hät mit air dail, taum oos sicher sin dåroiwer. Nuu wij daue lëre woweegen is dat soo. Wij daue uk lëre wosoo dai Bijbel oos helpe kan waite of dat wat wij saie un hööre wirklig wår is.

3. Wosoo koine wij dat måke wat stäit in Provérbios 14:15? (Sai dat bijld im anfang fon dës lëren.)

³ Hüütsendåg is licht wat leese un hööre ine internet urer wat saie ine televisão. Jërer dag wij krijge in oos celular beschaids, e-mails un nijges fon dai lüür wat wij kene. Dårweegen, slechte lüür koine loigen fortele un nijges braid dråge wat ni wirklig wår sin. Den, wij muite oos uppasse dårmit. Wat fone spruch fone Bijbel kan oos helpe? Stäit soo in Provérbios 14:15: “Air mësch wat ni forständig is glööwt in irgends air woord, åwer dai forständig denkt gaud airer as dai wat mökt.” Den, wij muite ales nåsaie wat wij leese, hööre un saie taum forståen of dat wirklig wår is.

4. (a) Wosoo Filipenses 4:8 un 9 kan oos helpe uutsuike wat wij leese, hööre un saie? (b) Woweegen kan gefärlig sin tau oos wat saie ine internet wat ni wår is? (c) Woo ine internet koine wij daile fijne oiwer Jehovaas Tüügen wat wirklig wår sin? (Kijk dai tåfel “ Woo kast duu daile fijne oiwer Jehovaas Tüügen wat wirklig wår sin?”.)

⁴ Wosoo kan Filipenses 4:8 un 9 (Lees) oos helpe gaur uutsuiken måke? Airer as wat uutsuike, wij muite oos sicher sin of ales wat dårmit besägen hät wirklig wår is. Kan ni wår sin dat wat wij leese, hööre un saie ine internet. Dårweegen, dau ni dijn tijd benutse taum wat leese, wat’s duu ni dij sicher büst of dat wirklig wår is urer ni. Wij muite oos nog düler uppasse fon dai sites fon dai wat gëgen God sij folk sin. Sai wile ni oos helpe, åwer bloos wat schåre. Saie, leese un hööre loigen ine internet, gans sicher dat däit oos gedanke wat schåre. Glööwe an daile wat ni wår sin, mökt dat wij slecht uutsuiken måke. (1 Tim 6:20 un 21)

5. Wat häwe dai israeliten höört wat ni wår wäir un wat häwe sai dårweegen måkt?

⁵ Wosoo kan air dail wat ni wår is andrer wat schåre? Kijk wat passijrt is mit dai israeliten. Moisés hät 12 kërls henschikt nå dat Forspråken Land taum saien wosoo dat land wäir. Åwer wat is passijrt? 10 kërls häwe slechte daile sägt oiwer dat land. (Núm 13:25 bet 33) Dårweegen dai israeliten sin åne lust bleewe. (Núm 14:1 bet 4) Woweegen wäir dat soo? Kan sin häwe sai dacht: ‘Dat dai mëste kërls slecht sägt häwe oiwer dat Forspråken Land, den, dat kan wår sin.’ Sai häwe uk ni wut hööre dai gaure daile wat Josué un Calebe sägt häwe. Dai israeliten häwe ni an Jehovaa glööwt un häwe ni nåsaie of dat wat sai höört hare wår wäir. (Núm 14:6 bet 10) Sai häwe glööwt an dat wat dai mëste kërls sägt häwe. Dat is sër traurig wääst!

6. Woweegen bruuke wij oos ni ängste wen dai lüür slecht rere oiwer Jehovaas Tüügen?

⁶ Un wen’s duu waiten krijge däist aine slechte beschaid oiwer Jehovaas Tüügen? Duu must dij nog düler uppasse. Weegen Satan däit loigen fortele. Hai däit oos bruirers un swesters updrüke. (Apo 12:10) Jësus wüst dat. Dårweegen hai hät sägt dat dai lüür däire al sort loigen fortele oiwer oos. (Mat 5:11) Den, dau dij ni ängste, weegen slechte lüür daue ümer falsche daile oiwer Jehovaas Tüügen säge.

7. Airer as wat wijrerschike an wat muite wij denke?

⁷ Däist duu gërn e-mails urer beschaids fone celular wijrerschike? Denk hijr oiwer. Duu krijgst in dijn celular aine beschaid oiwer der preegarbëd urer wat nijges oiwer air braurer urer ain swester. Kair däit dat nog ni waite. Un duu wilst dai airst sin wat dat tau ale henschike däit. Åwer airer as dit måke an wat muite wij denke? Dau dij fråge: ‘Bün ik mij sicher dat dat wirklig wår is? Wait ik ales wat dårmit besägen hät?’ Wen’s duu dës geschicht tau andrer henschike däist, duu kast loigen wijrerschike, lijkerst wen’s duu ni dat im wile häst. Dårweegen, wen’s duu ni dij sicher büst oiwer air dail, airer as dat wijrerschike, dau dat uutlösche.

8. (a) Wat häwe wek slechte lüür måkt? (b) Wat döre wij ni måke?

⁸ Up wat fon anerd årt loigen wijrerschike kan oos bruirers un swesters wat schåre? In wek stele, wij koine ni preege un oos bruirers un swesters muite dat im haimligkët måke. Up dës stele slechte lüür daue loigen oiwer wek bruirers fortele. Sai wile dårmit måke dat dai bruirers un swesters sich ängste schåle un dat sai sich ni mër up dës bruirers forlåte. Dat is passijrt in aim land wat União Soviética haite däir. Dår dai soldåte häwe anfånge loigen fortele oiwer wek bekand ülsters. a Wek häwe dår anglööwt un wule ni mër Jehovaas Tüügen sin. Woo traurig! Ain tijd nåheer wek sin werer tröögkåme. Åwer wek sin åne gloobe bleewe un nij mër ais sin tröögkåme. (1 Tim 1:19) Wen soo wat hüütsendåg passijrt, wat döre wij ni måke? Wij döre ni slechte daile oiwer oos bruirers un swesters wijrerschike un uk ni henschike daile woo wij oos ni sicher oiwer sin. Wäs klauk. Forsuik waite of air dail wirklig wår is.

9. Woweegen kan ni licht sin waite an wat koine wij glööwe?

⁹ Wek lüür daue beschaids urer geschichte wijrerschike wat ni wirklig wår sin, åwer bloos dat hälwt. Dårweegen kan ni licht sin waite an wat koine wij glööwe. Wen air dail ni gans un gåe wår is, dat loont sich ni. Wat koine wij måke taum ni an dës sort geschicht glööwe? (Efé 4:14)

10. (a) Woweegen häwe dai israeliten uutsöcht krijg måke gëgen dai andrer israeliten? (b) Wat häwe dai israeliten ruuterkreege?

¹⁰ Sai wat passijrt is mit dai israeliten as Josué eer lenke däir. (Jos 22:9 bet 34) Sai häwe waiten kreege dat dai israeliten wat wåne däire ane rechten sijr fom Jordão (dai familge fon Rubem, Gade un dai hälwt familg fon Manassés) hare aine groote altar buugt dicht bij Jordão fluss. Dit wäir wirklig wår, åwer wäir ni ales wat dårmit besägen har. Åwer dat dai israeliten fone linken sijr fom Jordão ni ales waiten kreege häwe, sai häwe maint dat dai israeliten fon rechten sijr, hare sich gëgen eer stelt gëgen Jehovaa. Sai häwe dun uutsöcht krijg måke gëgen eer. (Lees Josué 22:9 bet 12.) Åwer airer as wat måke gëgen eer, sai häwe wek kërls henschikt nå dai rechten sijr taum nåsaie ales wat passijrt wäir. Wat häwe sai ruuterkreege? Sai häwe ruuterkreege dat dai familge fon Rubem, Gade un dai hälwt familg fon Manassés hare ni der altar buugt taum daile anbaire. Åwer sai hare dat måkt taum dai lüür wat nå eer geboore ware däire andenken helpe dat sai Jehovaa dijne däire. Wen dai israeliten wat måke däire airer as ales genau waite, feel lüür küüne doodmåkt ware!

11. (a) Wat slechtes is mit Mefibosete passijrt? (b) Wat müst Davi måkt häwe?

¹¹ Wekmåls andrer koine slecht oiwer oos denke, weegen daile wat dai andrer oiwer oos säge wat ni wirklig wår sin. Dau saie wat passijrt is mit Davi un Mefibosete. Davi is sër gaud wääst mit Mefibosete un hät em trööggeewt al dat land wat tau Saul sijn groosfåter hööre däire. (2 Sam 9:6 un 7) Åwer nåheer, häwes slecht oiwer Mefibosete fortelt tau Davi. Davi hät ni frågt of dat wår wäir un hät Mefibosete sij land ales wegnåme. (2 Sam 16:1 bet 4) Nåheer as Davi mit Mefibosete fortelt hät, hai hät forspoirt dat hai forkërd wäir un hät air stük fon Mefibosete sij land em werer trööggeewt. (2 Sam 19:24 bet 29) Wen Davi frågt har oiwer dat wat wår wäir, hai har ni dës forkërde daile måkt.

12, 13. (a) As dai lüür loigen oiwer Jësus fortelt häwe, wat hät hai måkt? (b) Wen air slecht oiwer dij fortele däit, wat kast duu måke?

¹² Wat kast duu måke wen andrer laige daue oiwer dij? Dat is passijrt mit Jësus un João Batista. (Lees Mateus 11:18 un 19.) Wat hät Jësus måkt? Hai hät ni sijn tijd benutst taum wijse dat dat ni wår wäir. Åwer hai hät tau dai lüür sägt sai schule sich ankëre an dat wat hai måke un inlëre däir. Soo as Jësus sägt hät, “dai klaukhët wart gerecht pruiwt doir dat wat ruuterkümt fon dat wat sai mökt”. (Mat 11:19)

¹³ Wij koine air gaur dail fon Jësus lëre. Wekmåls dai lüür koine slechte daile urer loigen oiwer oos fortele. Dat kan oos kopbreeke un wij wile wijse dat dat ni wår is. Åwer beeter as dit måke, wen air slecht oiwer dij fortele däit, duu kast leewe up ain moor wat wijse däit dat dat loigen sin. Wijs dai wårhët oiwer dij doir dai gaure daile wat’s duu måke däist.

14, 15. Woweegen dat kan ain fal sin wen wij maine wij sin sër klauk?

¹⁴ Dat drür dail wat oos forstööre kan gaur uutsuiken måke is dat wij ni åne fëgels sin. Un mij muite oos doch sër uppasse. Uphaupt wen wij al Jehovaa dijne doir feel jårelang. Woweegen? Weegen kan sin duu büst air klauk mësch un forstäist gaure daile uutsuike. Sogår dai lüür daue dij dat säge. Åwer dat is ain fal.

¹⁵ Wen wij maine dat wij sër klauk sin, kan sin dat wij wat uutsuike daue bloos doir dat wat wij maine urer forneeme daue. Den wij koine denke wij sin richtig, lijkerst dat wij ni ales gans genau waite. Woo gefärlig is dat. Dai Bijbel is gans klår: “Forlåt dij ni up dij aigen forståen.” (Pro 3:5 un 6 un 28:26)

16. Wat hät Carlos saie un wat hät hai dårweegen dacht?

¹⁶ Denk an dës geschicht. Carlos wat al ülst is doir feel jårelang, is åwend in air eetenhuus. Den, hai süüt João, air ülst fon dai neemlig gemaind. João is mit ain fruug. Åwer dës fruug is ni Marij, João sijn fruug. João un dës fruug daue t’hoop fortele, lache un daue sich sër schöön ümfåte. Dat giwt Carlos aine schok. Carlos denkt: ‘Woo kan dat sin, sai is ni João sijn fruug. Daue sai sich uutananersrijwe låte? Wat däit passijre mit eer kiner?’ Hai däit sich kopbreeke, weegen hai hät al saie soo wat passijre mit andrer lüür. Wen’s duu dat saie däirst, wat däirst duu denke?

17. (a) Wat hät Carlos ruuterkreege? (b) Wat lëre wij fon dës geschicht?

¹⁷ Carlos hät dacht João däir sich ain anerd fruug neeme. Mainst duu wäir wirklig wår wat Carlos dacht hät? Däir hai waite ales wat dårmit besägen har? Kijk as wat hai måkt hät. In dai nacht, Carlos hät tau João henligret. Wat hät Carlos ruuterkreege? Dës fruug wäir João sijn swester. Sai däir up ain anerd stad wåne. Dat wäir air lang tijd heer dat sai sich ni t’hoop trufe hare. Dat sai pår stuune blijwe däir in João sijne stad, sai häwe sich bereert t’hoop wat eete. Un dat hät ni hengeewt tau Marij, João sijn fruug, dår t’hoop sin. Carlos hät sich sër licht fornåme. Woo gaud dat hai ni oiwer João mank rümer fortelt hät. Wat lëre wij? Lijkerst dat wij ain lang tijd Tüügen fon Jehovaa sin, wij döre ni maine dat wij ales waite. Wij muite oos sicher sin oiwer ales, airer as wat säge.

18. Woweegen kan wekmåls lichter sin slecht denke oiwer air ine gemaind?

¹⁸ Kan uk ni licht sin genau richtig denke oiwer air dail wat passijrt is, wen dat besägen hät mit air mësch wat wij ni lijre koine. Wij maine ümer dës mësch mökt ni dai daile onglig. Den, wen air oos wat slechtes sägt oiwer der mësche, wij daue glijk dår anglööwe, lijkerst dat wij oos ni sicher sin dåroiwer. Åwer dat koine loigen sin. (1 Tim 6:4 un 5) Wat lëre wij? Wen wij air ni lijre koine, wart lichte sin slecht denke un wat oiwer der säge. Den, låt dij ni plats taum slecht forneemen in dijn härts. Wij muite oos bruirers un swesters lijbe un eer forgeewe. (Lees Colossenses 3:12 bet 14.)

19, 20. (a) Wat fon 3 sprüüch fone Bijbel koine oos helpe gaur uutsuiken måke? (b) Wat daue wij anerd week lëre?

¹⁹ Wij häwe saie is ni licht waite ales wat besägen hät mit air dail un richtig dåroiwer denke. Woweegen? Weegen jërer dag wij saie daile wat kan ni wår sin urer wat ni gans wår sin un weegen wij häwe fëgels. Wat kan oos helpe? Wek sprüüch fone Bijbel. Dai airst sägt: “Aine antwoore airer as man ales höört hät, is dumhët un bringt ruunermåken.” (Prov 18:13) Dai twait sägt wij döre ni an irgends air woord glööwe, ån waite of dat wår is. (Prov 14:15) Dai drür sägt wij döre oos ni upforlåte an oos aigen forståen, däit nischt sägen wofeel tijd wij sin Jehovaas Tüügen. (Prov 3:5 un 6) Dës sprüüch helpe oos ni an irgends air dail glööwe un oos sicher sin of air dail wirklig wår is. Soo, koine wij gans genau forståe un gaur dail uutsuike.

²⁰ Åwer dat giwt air anerd dail wat wij oiwerståe muite: dai andrer gerichte doir dat wat wij saie daue. In dat anerd lëren, wij daue saie woweegen is dat gefärlig un wosoo ni dat måke.