Eki Baibuli Erikugamba

Emizaano y’Okurengyesereza Ey’Akabi Oine Kuta Amagara Gaawe omu Kabi?

“OBUNAKU OBU BAINGI AHARIITWE TURUGIRE AHA KUROREERA TWATANDIKA KUGURUKA OMU NYONYI, KWEHIRINGITSA AHA NSHONZI NDAINGWA, KWIBIRA OMU BURURUMA NARI HAMWE N’EBY’ENYANJA BY’EMIGOYE.”—ORUPAPURA RW’AMAKURU WILLOW GLEN RESIDENT.

Ebigambo ebi nibyoreka ebirikukorwa omu mizaano. Emizaano ehangire neetwariramu nk’okuguruka kuruga omu mwanya, okugyendera aha rubaare, okuhanantuka aha byombeko a kandi yoona n’ey’akabi. Obwato bw’aha rubaare, okuvuga egaari omu nshozi, okwirukira aha bubaaho, nabyo nibikoresibwa aha nshozi ezirikushurumuka, n’okuguruka aha nengo. Nk’oku magaziini erikwetwa Time erikugira okukanya kw’emizaano egi ey’akabi nikureetera abazaani kweyihamu obwoba barikuta amagara gaabo omu kabi, kandi amagara gaabo nibaba nk’abarikugata aha rutezyo

Ahabw’emizaano egi kuhanga kirugiiremu baingi kufeerwa amagara gaabo. Baingi nibatunga obuhuta ahabw’okukoresa amaani maingi omu mizaano erikureebeka nk’etari y’akabi munonga. Omuri United States omuri 1997, abaatungire obuhuta ahabw’okugyendera aha rubaare bakeeyongyera ebicweka 33 ahari igana, ab’obubaaho bw’aha rubaare ebicweka 31 ahari igana, kandi ab’okutemba enshozi ebicweka 20 ahari igana. Kandi n’omu mizaano endiijo abarikufa beeyongyeire ahabw’okwejumba omu mizaano y’okurengyesereza. Abarikushagika emizaano egi nibamanya akabi akarimu. Omukazi omwe orikwejumba omu muzaano gw’okugyendera aha rubaare naagira ati: “Nimba niimanya ngu nimbaasa kufa kitaraariire.” Ondiijo orikugumanya gye akagamba butunu ngu “waaba otatungire obuhuta, nikimanyisa ngu oine kwongyeramu amaani.”

Twine ekyo omu biteekateeko, Omukristaayo aine kugira miteekateekyere ki aha mizaano nk’egi? Baibuli neebaasa kutuhwera eta kucwamu yaaba nitubaasa kwejumba omu mizaano egi ey’akabi? Twashwijuma oku Yehova arikutwara amagara nk’ag’omuhendo nikiija kutuhwera kugarukamu ebibuuzo ebyo.

Oku Ruhanga Arikutwara Amagara

Baibuli neetworeka ngu Yehova niwe “enshuro y’amagara.” (Zaaburi 36:9) Tarahangire omuntu kyonka, kureka akatuha byona ebirikwetengyesa kwesiimira amagara. (Zaaburi 139:14; Ebyakozirwe 14:16, 17; 17:24-28) N’ahabw’ekyo nikiba kihikire kugira ngu Yehova naayenda tureeberere gye ebi yaatuhaire. Eki nitubaasa kukihamya n’omu biragiro n’emisingye ei yaahaire eihanga rya Israeli.

Omu Biragiro bya Musa, omuntu akaba aine kugira eki yaakora kugira ngu amagara g’abandi gataza omu kabi. Ku yaabaire aremwa kukora ekyo kandi hakagira owaafeerwa amagara ge, omuntu ogwo akaba agiibwaho orubanja rw’okusheesha eshagama. Nk’eky’okureeberaho, orikwombeka enju akaba aba aine kutaho ekisiika kigufu eky’okuzibira abantu kuhanantuka aha mutwe gw’enju ye. Yaaba atakozire atyo, mukama w’enju akaba agiibwaho orubanja haagira owaahanantuka akagwa ahansi kuruga aha mutwe gw’enju. (Eky’Ebiragiro 22:8) Enimi ku yaabaire eita omuntu, mukama waayo akaba ajunaanwa. Kandi, ka tugire ngu enimi egyo buri omwe naamanya ngu neecumita kandi mukama waayo aine kugirinda, enimi egyo yaita omuntu ahabw’okugira ngu mukama waayo tarikufayo, akaba agiibwaho orubanja kandi aitwa. (Okuruga 21:28, 29) Ahari Yehova amagara n’ag’omuhendo, kandi Ebiragiro bikooreka gye ngu amagara n’ag’omuhendo gaine kurindwa gye.

Abaheereza ba Ruhanga nibeetegyereza ngu emisingye egi nitubaasa kugikoresa twaba nitucwamu ebirikubaasa kuta amagara gaitu omu kabi. Omu Baibuli, haine obu Daudi yaayenda kunywa “otwizi tw’omu iziba eriri aha irembo rya Betelehemu.” Omu bwire obwo Betelehemu ekaba eri ahansi y’Abafilistia. Ahonaaho abashaija be bashatu bakaza omu rusiisira rw’Abafilistia, baataaha amaizi omu iziba rya Betelehemu kandi baagareetera Daudi. Kwonka shi we Daudi akatwaza ata? Daudi akaba atarikubaasa kunywa amaizi ago, kureka akagashuka ahansi. Akagira ati: “Nikikabure nyowe okukora eki omu maisho ga Ruhanga wangye! Nimbaasa kunywa eshagama y’aba bashaija baayoga amagara gaabo? Ahakuba baagareeta ahabw’okwoga amagara.” (1 Obusingye 11:17-19) Ahari Daudi kikaba kitari ky’oburyo kuta amagara g’ondiijo omu kabi ahabw’okwenda kwigutsya ekyetengo kye.

Yesu akatwaza omu muringo nigwo gumwe, obundi obu yaayorekwa Omuregi arikumutega ngu agurukye ayetsiimbe ahansi kuruga aha mutwe gwa hekalu kureeba yaaba baamaraika nibaija kumutega emikono kugira ngu atahutaara. Yesu akagarukamu ati: “Otaryosya Mukama Ruhanga waawe.” (Matayo 4:5-7) Eego, Daudi na Yesu bakaba nibeetegyereza ngu kigwire okuta amagara omu kabi.

Twine eby’okureeberaho ebyo omu biteekateeko, nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Nitwihirira ahari ki kumanya emizaano erikubaasa kuba ey’akabi nari erikubaasa kuta amagara gaitu omu kabi? Obu emizaano etaine nshonga erikubaasa kuzaanwa kubi, nitubaasa kumanya tuta ahu twine kugarukira?’

N’eky’oburyo Kwoga Amagara Gaawe?

Okubanza waayetegyereza gye ekintu kyona eki orikuza kwejumbamu nikibaasa kukuhwera kugarukamu ekibuuzo eki. Nk’eky’okureeberaho, nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Ni mubaro ki gw’abantu abarikukira kuhikwaho butandu ahabw’omuzaano ogu? Nyine byona ebirikwetengyesa kwerinda kutahutaara nari ntungire okutendekwa okurikumara? Nihabaasa kurugamu ki naagwa, nari naaguruka kubi nari eby’okwerindisa byangye byaba bitarikukora gye? Nimbaasa kuhutaara kakye nari nikibaasa kurugamu butandu y’amaani nangwa n’okufa?’

Okuta amagara gaitu omu kabi ahabw’emizaano nikibaasa kushiisha omukago murungi ogu Omukristaayo arikuba aine na Yehova, kandi naabaasa n’obutaheebwa obujunaanizibwa omu kibiina Ekikristaayo. (1 Timoseo 3:2, 8-10; 4:12; Tito 2:6-8) N’ahabw’ekyo, n’obu twakuba nitwejumba omu by’okweshemeza, Omukristaayo naaba aine kuteekateeka aha ku amagara gari ag’omuhendo aha Muhangi waitu.

[Obugambo obw’Ahansi]