Yehovha​—Xikwembu Lexi Fanelaka Ku Tiviwa

Xana ku ni ntxhumu wa lisima lowu ku kiyelelaka a wuton’wini? Loko u tiva switsrongo ha Xikwembu Nkulukumba, kunene ku ni leswi ku kiyelelaka. Hikuva vhanu va ntsrandzravahlayi va hlaye leswaku ku tiva Xikwembu xa le Bibeleni swi va pfuna ngopfu a wuton’wini. Mhunu a sungula ku pfuneka loko a sungula ku tiva Xikwembu Nkulukumba nakone mabindzru ya kone ma tsrhama hi la ku nga helikiki.

Yehovha Xikwembu Nkulukumba, mutsrali wa Bibele a djula hi mu tiva ha hombe. Muyimbeleli wa Amapsalma a tsralile: ‘A va tive leswaku wene, a vito dzraku u nga Yehovha ntsena u tlakukile, henhla ka misava hinkwayu.’ A swi tiva ha hombe leswaku ha pfuneka loko hi mu tiva ha hombe. ‘Hi mine Yehovha Xikwembu Nkulukumba waku, lwa ku dondzrisaka ku ku pfuna.’ Xana hi pfunekisa kuyini loko hi tiva Yehovha Xikwembu Nkulukumba, lweyi a nga henhlahenhla?​—Amapsalma 83:18; Ezaya 48:17.

Xin’we xa leswi hi pfunekaka ha swone, hi leswaku hi kuma nkongomiso akuva hi lwisana ni swikazratu, nakone hi kuma dumbo ledzri tiyiki mayelana ni wumundzruku ni ku zrula ka miyanakanyu. Handle ka leswo, ku tiva Yehovha swi hi susumetela ku va ni mavonela lawa ma hambaniki mayelana ni swivutiso swa lisima leswi vhanu va tihambaka swone a misaveni hinkwayu namunhla. Hi swini swivutiso swa kone?

Xana Wutomi Byaku Byi ni Nkongometo?

Nambi leswi vhanu va nga yentxa nhluvuku lowukulu ka tekinolojiya, ni swoswi va ha tivutisa swivutiso leswi liki: ‘Ni hanyela yini? Ni ya kwini? He wini nkongometo wa wutomi byanga?’ Loko mhunu a nga kumi tinhlamulo leti yanelaka, wutomi byake a byi nge vi na nkongometo. Xana vhanu va ku tala va yi xiya mintxhumu leyi yi va kiyelelaka? Nkambisiso lowu yentxiwiki a Alemanha a ku heleni ka ma 1990, wu paluxe leswaku hamfu ya vhanu lava hlamuliki hakanyingi va vona a wutomi byi nge na kongometo. Swi nga yentxeka leswaku vhanu va pimisa hi ndlela yoleyo lomu u tsrhamaka kone.

Loko mhunu a nge na kongometo a wuton’wini a nga na wone masungulu lawa makungu yake ma taka tiseketela ka wone. Leswi vanyingi va ngeke na kongometo a wuton’wini, va dzringisa ku djula ntizro wa xiyimu xa le henhla kumbe ku hlengeleta wukosi. Nambitanu, swi nga ha va vavisa leswi va kiyeleliwaka hi swa kukazri. Hi ku pfumala nkongometo a wuton’wini, van’wana swi nga va tsrona ku nyonxa lakakuva va gamela kuva va nga ha naveli ku hanya. Mun’we lweyi a tiviwiki, a titwiki hi ndlela leyo kuve n’hwanyana wa ku xonga lweyi a kulisiwiki “a mafuzreni”, hi ku ya hi International Herald Tribune. Nambi leswi a a hanya wuton’wini bya mhunu wa ku ganya, a a titwa na a li ni xivundzra nakone a vona ingiki wutomi byake a byi na nkongometo. A a nwetetela muzri akuva a kuma wuzrongo, kutani va mu kume na a file. Swi nga ha yentxeka u tiva van’wana lava nga ni xivundzra lava va fiki hi ndlela ya ku vavisa.

Kambe, xana u sama u yingela vhanu va hlaya leswaku siyensa dzr nga hi byela timhaka hinkwatu ta wutomi? Papela dzra madzrungula ya vhiki ledzri liki Die Woche dzri li: “Nambi leswi siyensa dzri nga dzra ntiyiso, a dzri yaki hi tlhelo dzra moya. Dondzro ya ku titumbulukela ka mintxhumu a yi na twali, nambi leswi yi nga ni dzrungula dzrinyingi, a yi txhaveleli nakone a yi nyiki dumbo ni katsrongo.” Leswi gunguliwiki hi tintivi ta siyensa swi pfunile a ku tlhamuxeliweni ka mintxhumu leyi hanyaka hi ku ya hi ku hambanahambana ka yone, dzri tlhela dzri tlhamuxela a mintxhumu leyi yentxekaka hi ku landzra fambela dzra ntumbuluku xikan’we ni leswi yentxekaka akuva a wutomi byi ya a mahlweni. Kambe siyensa a dzri nge hi byeli xivangelo xa kuva hi li lava hanyaka misaveni ni leswaku hi ya kwini. Loko hi dumba ngopfu siyensa swivutiso swezru mayelana ni nkongometo wa wutomi swi ta sala swi nga hlamuliwanga. Xileswo, hi lani papela dzra madzrungula ledzri liki Süddeutsche Zeitung dzri hlayiki ha kone dzri ku “misava hinkwayu yi djula nkongomiso.”

Xana i mani lweyi a nga hi nyikaka nkongomiso wolowo loko ku nga li mutumbuluxi wezru? Leswi ku nga yene a bekiki vhanu a misaveni, awa swi tiva leswaku ha yini hi li lani. Bibele dzri tlhamuxela leswaku Yehovha a vumbe vhanu akuva va yandzra va tata misava va tlhela va yi bekisa, leswi hlayaka kuva va va vabekisi va yone. Vhanu a va fanela ku kombisa matsrhamela ya ku fana ni wululami, wutlhazri ni lizrandzru ka hinkwaswu leswi va swi yentxaka. Loko ho za hi twisisa a nkongometo wa kuva Yehovha a hi vumbile, hi ta swi tiva leswaku hi hanyela yini lani.​—Genesis 1:26-28.

Xana U Nga Yentxa Yini?

Xana ku hlayiwa yini loko a ku sunguleni u nga kumanga a tinhlamulo leti yanelisaka ta swivutiso leswi liki: ‘Ni hanyela yini? Xana ni ya kwini? Hi wini nkongometo wa wutomi.’ Bibele dzri hi kutxa leswaku hi mu tiva ha hombe Yehovha. Kunene,Yesu a te: ‘A wutomi lebyi byi nga gamikiki hi byolebyi leswaku va ku tiva, wene ntshima ya Xikwembu Nkulukumba ku hela, ni lweyi u mu zrumiki,Yesu kriste.’ Na wene wa kutxiwa leswaku u hlakulela matsrhamela ya Xikwembu Nkulukumba, ngopfungopfu lizrandzru ni kuva u swi yentxa makungu yaku ya ku hanya hansi ka Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wa Wumesiya kutani u ta va ni nkongometo a wuton’wini ni dumbo ledzri hlamalisaka hi wumundzruku. Swivutiso swa lisima u nga vaka u li naswu ku ta tlhasa swoswi swi nga va kutani swi hlamuliwile.​—Yohan 17:3; Eklesiasta 12:13.

Xana tinhlamulo ta swivutiso leswi swa lisima ti ku khumbisa kuyini? Hans a yi tiva ha hombe mhaka leyi. * Khale a a swi tiva leswaku Xikwembu Nkulukumba a kone, kambe ku tiva swoswo ntsena a swi nga mu pfuni ntxhumu wuton’wini. Hans a zrandzra timbangi, tingwavana, ni swithuthuthu. Yene a li: “Wutomi a byi nge na nkongometo nakone a byi nga ni nyonxisi kunene.” Loko Hans a ni malembe ya 20 a yentxe xiboho xa ku tiva Xikwembu Nkulukumba ha hombe hi ku dondzra hi wunyaminyami. Loko kutani a tiva Yehovha ha hombe a twisise nkongometo wa wutomi kutani a babatisiwa swanga mun’we wa Timboni ta Yehovha. Kutani a ni malembe ya khume na a li ntizrweni wa nkama hinkwawu. A hlaye hi ku kongoma a ku: “A ku na ntxhumu wa ku yampswa ku tlula ku tiva Yehovha. A ku na ntxhumu wun’wana lowu tlulaka wolowo ku tiva Yehovha swi yentxe ni va ni nkongometo a wuton’wini.”

Ha Yini Swi Yentxekile?

Hakanyingi loko mhunu a hlaseliwa hi makhombo, a tihamba xivutiso lexi liki: Ha yini swi yentxekile? Leswaku a kota ku lavisana ni nhlomulo lowo, swi yelana swinene ni ku kuma nhlamulo leyi fanelekaka ya xivutiso lexo. Loko ku nge na nhlamulo leyi yanelisaka, nhlomulo wu ya mahlweni nakone lweyi a kumiwiki hi khombo a nga ha hlundzruka. Hi xikombiso, yanakanya hi leswi humeleliki Bruni.

Bruni, wansati lweyi a kuliki, a li: “N’wananga wa n’whanyana a file malembe ma nge mangani lawa ma hundzriki. Leswi a ni pfumela ka Xikwembu Nkulukumba ni djuleteli ntxhavelelo ka mufundhisi wa le ‘mbangwini lowo ni tsrhamaka ka wone. A ni byele leswaku Xikwembu Nkulukumba a teke Susani a mu yisa a tilweni, lani swoswi a nga ntsrumi kone. Ni titwe ingi ni biwe hi misava ni tlhela ni venga ni Xikwembu Nkulukumba hi leswi a mu tekiki.” Mbilu ya Bruni yi tsrhame na yi tsrhovekile ku dzringana malembe ya ku hlayanyana. “Mun’we wa Timboni ta Yehovha a ni kombe a Bibeleni leswaku a ni nge na xivangelo xa ku venga Xikwembu Nkulukumba. Yehovha a nga tekanga Susana a mu yisa tilweni. Lomu a nga kone a hi ntsrumi. Mavabyi yake ma vangiwe hi ku kala ku hetiseka ka vhanu. Susana a file nakone a yimele Yehovha leswaku a mu pfuxa. Ni tlhele ni dondzra leswaku a vumbe vhanu leswaku va hanya hi la ku nga helikiki lani misaveni nakone leswi swi ta hetiseka ku nga li khale. Loko ni ta va ni twisisile leswaku Yehovha i Xikwembu Nkulukumba wa ku tsrhamisisa kuyini, ni tsrhindzrekele kusuhi na yene nakone mbilu yanga yi b’ohlile.”​—Amapsalma 37:29; Amintiṛo 24:15; Ba-le-Roma 5:12.

Vhanu va ntsrandzravahlayi va xaniseka hi tindlela ta ku hambanahambana. Va nga ha weliwa hi makhombo, yimpi, ndlala kumbe mhangu ya ntumbuluku. Loko Bruni a swi vone Bibeleni leswaku a ntsrhunxekile Yehovha a nga fanelanga a voniwa nandzru hi mahlomulo lawa ma nga kone, hikuva a ku nga li nkongometo wakwe leswaku vhanu va xaniseka ni leswaku ku nga li khale a ta helisa wubihi. Ku yandzra ka wubihi swoswi swi kombisa leswaku hi hanya ‘masikwini ya wungamu’ ya misava ya swoswi. Hi swi lavisele hi manyawu ku vona ku txintxiwa ka mintxhumu leyi hi yi zrindzreliki. Hi swi lavisele hi manyawu ku vona ku txintxiwa ka mintxhumu yi va leyinene.​—2 Timoteo 3:​1-5; Matewu 24:7, 8.

Ku Tiva Xikwembu Nkulukumba?

Hans na Bruni a va nga mu tivi ha hombe Xikwembu Nkulukumba, a va pfumela ka yene kambe a va nga mu tivi ha hombe. Loko va tinyiki nkama wa ku dondzra ha Yehovha, ku tikazrata kwavu ku buyise mabindzru. Va kume tinhlamulo leti fanelekaka ta swivutiso swa lisima swinene a sikwini ledzro. Leswi swi va nyike ku zrula ka miyanakanyu ni dumbo ledzri sizrelelekiki mayelana ni wumundzruku. Malandzra ya Yehovha ya ntsrandzravahlayi ma swi vonile leswo.

Loko u djula ku tiva Yehovha, u fanela ku zranga u kambisisa Bibele, hi dzrone dzri hi byelaka hi yene ni leswi a swi laviseliki ka hine. Van’wana va swi yentxile leswo ka dzana dzra ku sungula. Luka, n’wamatimu tlhelo dokodela, a dzrungule leswaku swizro swa bandla dzra Vayuda dzra le Bereya, a Grécia swi ‘yamukele mazritu [lama humaka ka Pawulo na Silasi] hi mbilu leyi swi navelaka, na va lavisisa matsralwa hinkwawu masiku a ku na timhaka leto, kunene ti tanu.’​Amintiṛo 17:10, 11.

Vakriste va dzana dzra ku sungula va tlhele va hlengeletana a mabandleni. (Amintiṛo 2:​41, 42, 46; 1 Ba-le-Korinte 1:1,  2;Ba-le-Galatia 1:1, 2; 2 Ba-le-Thesalonika 1:1) Ni namunhla swi tanu. Mabandla ya Timboni ta Yehovha ma ni mintlhanganu leyi hi ntshimantshima yi yentxeliwiki ku pfuna vhanu ku va va tsrhindzrekela ka Yehovha ni ku mu tizrela hi ku nyonxa. Ku titlhanganisa ni Timboni ta Yehovha ta le mugangeni wenu swa pfuna swinene. Leswi vhanu va yaka va fana na Xikwembu Nkulukumba lweyi va mu gandzrelaka, Timboni ta Yehovha ti kombisa a matsrhamela lawa Yehovha a ma kombisaka​—nambi leswi ti nga ma kombisisiki hi ku hetiseka. Xileswo, ku hlengeletana ni Timboni swi hi pfuna ku tiva Yehovha ku yampswa​—Ba-Heberu 10:24, 25.

Xana swoswo swi tlhamuxela leswaku u fanela ku yentxa minzamu leyikulu leswaku u tiva mhunu mun’we ntsena? Hakunene swi djula minzamu. Kambe xana loko u djula ku kuma ntxhumu wa kukazri a wuton’wini, a wu yentxi minzamu ya kukazri? Yanakanya hi minzamu leyi mutsrutsrumi wa ndhuma a yi yentxaka loko a a tiwolola. Hi xikombiso, Jean-Claude Killy, lweyi a nga ganya a medalha dzra woru ka mphikisanu wa ku tsrutsruma a França, a hlaya leswi landzrelaka mayelana ni minzamu leyi mhunu a fanelaka ku yi yentxa loko a djula ku humelela a mphikizanwini wa misava hinkwayu wa mintlhangu: “A fanela ku sungula na ka ha sale malembe ya khume nakone a swi kunguhata malembe ya ku tala a tlhela a yanakanya ha swone siku ni siku . . . mhunu a fanela ku yentxa a wutiwololi lembe hinkwadzru.” U heta nkama hinkwawu lowo ntsena akuva u nghena mphikisanwini lowu wu nga ha tekaka khume dzra maminutu ntsena! Xileswo, ku djuleka leswaku mhunu a yentxa minzamu hinkwayu leswaku a tiva Yehovha.

Wuxaka Lebyi Kulaka Swinene

I mani lweyi a djulaka ku sala ntsrhaku a timhakeni ta mintxhumu ya lisima a wuton’wini? A nga kone. Xileswo loko u vona ingiki wutomi byaku a byi na nkongometo kumbe u djula ku tiva leswaku ha yini ku li ni nhlomulo, tiyimisele ku tiva Yehovha, Xikwembu Nkulukumba wa Bibele. Ku dondzra ha yene swi ta ku pfuna akuva u hanya wutomi bya ku yampswa hi la ku nga helikiki.

Xana ku ta va ni siku ledzri hi taka gama ku dondzra hi Yehovha? Lava kutani va nga ni malembe na va li kazri va mu tizrela va ha hlamalisiwa hi leswi va swi dondzriki hi yene ni hi mintxhumu leyimpswha va tamaka va yi dondzra hi yene. Ku dondzra mintxhumu ya ku tanu swi hi yentxa hi nyonxa ni ku hi tsrhindzretela kusuhi na yene. Ingiki hi nga pfumelelana ni miyanakanyu ya mupostola Pawulo, lweyi a tsraliki a ku: ‘He! a hi ku yenta ka wupfundzri ni wutlhazri ni wutivi bya Xikwembu Nkulukumbu! A ku yavanyisa kwakwe a ku na ku tlhavukayiwa, na to tindlela takwe a ti na ku tibyiwa! Hikuva i mani lwe a nga tiva ku yanakanya ka Hosi [Yehovha]? Kumbe i mani lwe a nga va mutlhavukayisi wa yone?’​—Ba-le-Roma 11:33, 34.

[Ntlhamuxelo wa le hansi]

 [Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

Vhanu va ti hamba swivutiso swa lisima leswi liki: Ni hanyela yini? Ni ya kwini? He wini kongometo wa wutomi?

 [Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

“Loko ni tava ni twisisile leswaku Yehovha i Xikwembu Nkulukumba wa ku tsrhamisisa ku yini hi tsrinzrekele kusuhi naye”

 [Ntlhamuxelo wa ku koka mahlo]

“A ku na ntxhumu wa ku yampswa ku tlula ku tizrela Yehovha. A ku na ntxhumu wunwayana lowu tlulaka lowo. Ku tiva Yehovha swi yentxe leswaku ni va ni nkongometo a wuton’wini.”