Yehova Ndiyo Ni Chiuta Uyo Tikwenera Kumumanya

KASI mukusoŵekera chinthu chinyake chakuzirwa pa umoyo winu? Usange mukumanyako vichoko waka vyakukhwaskana na Chiuta mbwenu mukusoŵa nadi chinthu chakuzirwa. Chifukwa wuli? Chifukwa ŵanthu ŵanandi chomene awo ŵakumanya Chiuta ŵakusanga vitumbiko vinandi. Ndipo vitumbiko ivi ni vyamuyirayira.

Yehova Chiuta, uyo ni Mulembi wa Baibolo wakukhumba kuti timumanye. Wamasalimo wakalemba kuti: “Ŵanthu ŵamanye kuti imwe, mwaŵeneimwe zina linu ni Yehova, ndimwe mwekha Wapachanya Nkhanira pa charu chose chapasi.” Iyo wakamanya kuti ise ndise tisangenge vitumbiko para tamumanya Chiuta. “Ine Yehova, ndine Chiuta winu, uyo wakumusambizgani kuti musange chandulo.” Kasi tikusanga chandulo wuli para tamumanya Yehova Chiuta, Wapachanya Nkhanira?—Salimo 83:18; Yesaya 48:17.

Vitumbiko vinyake ivyo tikusanga ni ivi: Tikumanya umo tingachitira para tasangana na masuzgo, chigomezgo cha munthazi kweniso tikuŵa na mtende wa mumtima. Kweniso para tamumanya makora Yehova tikwamba kuwona vinthu mwakwenelera pa nkhani izo ŵanandi ŵakuzipulikiska yayi zakukhwaskana na Yehova. Kasi nkhani izi ni zi?

Kasi Umoyo Winu Uli na Chilato Wuli?

Nangauli tekinoloje yaluta panthazi chomene kweni ŵanthu ŵanandi ŵachali ŵandasange mazgoro gha mafumbo ghakuzirwa chomene, nga ghakuti: ‘Chifukwa wuli nili na umoyo? Kasi vinthu vizamuŵa wuli munthazi? Kasi umoyo uli na chilato wuli?’ Usange munthu wakumanya yayi mazgoro gha mafumbo agha, mbwenu umoyo wake ulije chandulo. Kasi ŵanthu ŵanandi ŵakuwona kuti ni suzgo nthena? Kafukufuku uwo ukachitika ku Germany mu ma 1990 ukalongora kuti ŵanthu ŵanandi ŵakuti umoyo ulije chandulo. Kasi ndimo ŵanthu ŵakuwonera uko mukukhala?

Ŵanthu ŵanandi awo ŵakuwona kuti umoyo ulije chandulo, ŵakuŵavya vilato pa umoyo wawo. Ndipo ŵanthu ŵanandi ŵakukhumba waka kuŵa ŵasambazi. Ivi vingapangiska kuti munthu waŵavye chikhazi. Ŵanthu ŵanyake ŵakufika na pa kukhumba kufwa waka chifukwa chakuti ŵakuwona kuti umoyo ulije chandulo. Nyuzipepara yinyake yikati ivi ndivyo vikachitikira mwanakazi munyake wakutowa chomene uyo wakakulira mu banja lisambazi. Nangauli wakaŵa na chilichose chakukhumbikwa pa umoyo wake kweni wakasuzgikanga na phukwa ndipo wakawona kuti umoyo wake ngwambura chandulo. Iyo wakamwa munkhwala wakugoneka tulo ndipo paumaliro wakasangika kuti wafwa. Panji namwe mukumanyako ŵanyake awo wakasuzgikanga na phukwa ndipo paumaliro ŵakafwa nyifwa yiheni chomene.

Kasi muli kupulikapo ŵanthu ŵanyake ŵakuyowoya kuti ŵasayansi ndiwo ŵangatiphalira chilato cha umoyo? Nyuzipepara ya Die Woche ya ku German iyo yikufuma sabata yiliyose yikati: “Nangauli sayansi yikuneneska pa nkhani zinyake, kweni yikovwira yayi umoyo wauzimu wa munthu.” Chigomezgo chakuti vyamoyo vikachita kusintha kufuma ku vinthu vinyake ntchambura kovwira, nangauli ŵasayansi ŵasangaso nthowa zinyake kweni ivi vindawovwire ŵanthu kuŵa na umoyo uwemiko.” Ivyo ŵasayansi ŵasanga vyawovwira kumanya umo umoyo ukwendera. Kweni ŵatondeka kutiphalira chifukwa icho tiliri na umoyo kweniso umo vinthu viŵirenge munthazi. Ntheura para tikuthemba chomene sayansi tisangenge yayi mazgoro gha mafumbo ghakuzirwa chomene. Paumaliro tizamuŵa nga ni “ŵanthu ŵanandi awo ŵakusoŵa ulongozgi” pa umoyo wawo nga umo yikayowoyera nyuzipepara ya Süddeutsche Zeitung.

Palije uyo wangapeleka ulongozgi wakovwira chomene kuluska Mlengi. Chifukwa iyo ndiyo wakalenga ŵanthu pa charu chapasi ndipo wakumanya makora chifukwa icho wakaŵalengera. Baibolo likulongosora kuti Chiuta wakalenga ŵanthu kuti ŵababane na kuzuzga charu chapasi na kuchipwelelera. Kweniso wakaŵalenga kuti ŵachitenge mikhaliro yake nga, urunji, vinjeru kweniso chitemwa. Para tapulikiska chifukwa icho Yehova wakatilengera, mbwenu timanyengeso chifukwa ichi tiliri ŵamoyo.—Genizesi 1:26-28.

Kasi Tikwenera Kuchita Vichi?

Wuli usange mukamanyanga yayi mazgoro ghakukhorweska gha mafumbo nga ghakuti: ‘Chifukwa wuli nili na umoyo? Kasi vinthu vizamuŵa wuli munthazi? Kasi umoyo uli na chilato wuli?’ Baibolo likutichiska kuti timumanye makora Yehova. Nakuti Yesu wakayowoya kuti: “Kuti ŵaŵe na umoyo wamuyirayira, ŵakwenera kumumanyani imwe Chiuta waunenesko yekha, ndiposo Yesu Khristu, uyo mukamutuma.” Mukweneraso kuŵa na mikhaliro ya Chiuta nga, chitemwa, na kujiŵikira chilato kuti muzakakhale kwamuyirayira mu Ufumu wa Mesiya uwo ukwiza. Para mwachita nthena mumanyenge chilato cha umoyo, kweniso chigomezgo cha munthazi. Ndipo muzamusanga mazgoro gha mafumbo ghakuzirwa agho muli nagho.—Yohane 17:3; Mupharazgi 12:13.

Kasi mazgoro gha mafumbo ghakuzirwa agha ghangamovwirani wuli? Hans wakumanya umo ghangawovwilira munthu. * Kale Hans wakagomezganga Chiuta, kweni ivyo wakagomezganga vikamovwira yayi kuti wasinthe nkharo yake. Hans wakatemwanga chomene minkhwala yakuloŵezga, uzaghali, viwawa na kukwera njinga za moto. Iyo wakati, “umoyo wane ukaŵa wambura kukondweska na kukhorweska.” Apo wakaŵa na vyaka 25 Hans wakasankha kuti wamumanye makora Chiuta ndipo wakamba kusambira Baibolo. Hans wakati wamumanya makora Yehova na kupulikiska chilato cha umoyo, wakasintha nkharo yake yawakawaka ndipo wakabatizika na kuŵa Kaboni wa Yehova. Vyaka 10 ivyo vyajumpha Hans wakachita uteŵeti wa nyengo zose. Iyo wakuti: “Palije chinthu chakuzirwa kuluska kuteŵetera Yehova. Sono umoyo wane uli na chilato chifukwa namumanya makora Yehova.”

Ndipouli, ŵanthu ŵanandi ŵakuwona kuti nkhani iyi njakufipiska mtima viŵi yayi. Apo vinthu mu charu vikuhenipirahenipira, ŵanthu ŵanandi ŵamba kufipa mtima na nkhani yinyake yakuzirwa chomene.

Chifukwa Wuli Tikusangana na Masuzgo?

Kanandi para ŵanthu soka laŵawira ŵakutemwa kujifumba fumbo lakuti: Chifukwa wuli ivi vyachitika? Kuti ŵajipulikeko makora vikuthemba pa umo ŵazgolera fumbo la pachanya ili. Para ŵandasange zgoro lakukhorweska, ŵakulutilira kusuzgika maghanoghano ndipo ŵakugongowa chomene. Mwachiyelezgero wonani ivyo wakayowoya Bruni.

Bruni wakayowoya kuti: “Vyaka ivyo vyajumpha mwana wane wali kufwa. Nkhugomezga kuti kuli Chiuta, ntheura wasembe wakiza kuzanipembuzga. Wakaniphalira kuti Chiuta ndiyo wali kutora mwana wane ndipo sono ni mungelo kuchanya. Nkhawona nga charu chanizgokera, ndipo nkhamutinkha chomene Chiuta chifukwa wakatora mwana wane uyo nkhamutemwanga chomene.” Bruni wakalutilira kuŵa na chitima kwa vyaka vinandi chomene. Bruni wakayowoyaso kuti: “Kaboni wa Yehova munyake, wakanilongora lemba mu Baibolo ndipo likanovwira kumanya kuti palije chifukwa chakutinkhira Chiuta. Yehova wakatora Susanne na kuluta nayo kuchanya yayi, kweniso kuti ni mungelo yayi. Wakaniphalira kuti wakalwara chifukwa chakuti nayo ngwambura kufikapo. Wakati Susanne wagona tulo mu nyifwa ndipo wakulindilira zuŵa ilo Yehova wazamumuwuskira. Nkhasambiraso kuti Chiuta wakalenga ŵanthu kuti ŵakhalenge kwamuyirayira, ndipo khumbo lake lifiskikenge sonosono apa. Nkhati namumanya makora Yehova, nkhaŵa nayo paubwezi ndipo vyakuŵinya vyane vyose vikamara.”—Salimo 37:29; Milimo 24:15; Ŵaroma 5:12.

Ŵanthu ŵanandi chomene ŵakusangana na masuzgo ghakupambanapambana: Masuzgo ghakuti ŵapangiska ŵekha, nkhondo, njara, panji masoka gha chilengiwa. Bruni wakapembuzgika chomene wakati waŵerenga mu Baibolo kuti Yehova ndiyo wakwambiska masuzgo yayi, ni khumbo lake yayi kuti ŵanthu ŵasuzgikenge, kweniso kuti sonosono apa wamazgenge viheni vyose. Vinthu viheni ivyo vikulutilira kuchitika mazuŵa ghano mbukaboni wakuti tikukhala “mu mazuŵa ghaumaliro” gha mgonezi uheni uwu. Sonosono apa tizamukondwa chomene chifukwa Chiuta wazamuwuskapo viheni vyose.—2 Timote 3:1-5; Mateyu 24:7, 8.

Mumanyani Makora Chiuta

Hans na Bruni ŵakamumanyanga Chiuta. Ŵakamugomezganga nangauli ŵakamanyanga vichoko waka vyakukhwaskana iyo. Kweni ŵakati ŵakaŵikapo mtima na kwamba kumumanya makora Yehova, ŵakatumbikika chomene. Ŵakasanga mazgoro gha mafumbo ghakuzirwa chomene agho tikujifumba mazuŵa ghano. Ivi vikaŵawovwira kuti ŵaŵe na mtende wa mtima kweniso chigomezgo chiwemi cha munthazi. Ŵateŵeti ŵa Yehova mamiliyoni ghanandi chomene ŵali na chilindizga chakuyana waka.

Kuti timumanye makora Yehova tikwenera kusambira Baibolo, ilo likulongosora vya iyo kweniso ivyo wakukhumba kuti tichitenge. Ivi ndivyo ŵakachita ŵanyake kale. Luka uyo wakaŵa wakulemba mdauko kweniso dokotala wakayowoya kuti Ŵakhristu ŵa mpingo wa Chiyuda ku Bereya, Girisi, “ŵakapokera mazgu [kufuma kwa Paulosi na Sila] na kunweka kukuru, ŵakasandanga Malemba mwakupwelelera zuŵa lililose kuwona usange vinthu ivi ndimo vikaŵira.”—Milimo 17:10, 11.

Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakawunganangaso pamoza. (Milimo 2:41, 42, 46; 1 Ŵakorinte 1:1, 2; Ŵagalatiya 1:1, 2; 2 Ŵatesalonika 1:1) Ndimo viliriso mazuŵa ghano. Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakuwungana pamoza kuti ŵachiskanenge kuti waliyose waŵe paubwezi wakukhora na Yehova na kulutilira kuŵa ŵakukondwa apo ŵakumuteŵetera. Paliso vitumbiko vinandi ivyo tikusanga para tikuwungana pamoza na Ŵakaboni ŵanyithu. Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakulongora mikhaliro iyo chiuta wali nayo nangauli nawo mbambura kufikapo. Ntheura kuwungana na Ŵakaboni ŵa Yehova vikovwira kumumanya makora Yehova.—Ŵahebere 10:24, 25.

Kasi mukuwona kuti ni ntchito yikuru chomene kumanya waka Munthu yumoza? Mukwenera kuŵikapo nadi mtima. Asi ndivyo mukuchita kuti mufiske ivyo mukukhumba pa umoyo winu? Ghanaghanirani za uyo wakuchita maseŵero ghakuphalizgana. Mwachiyelezgero, wakuchita maseŵero ku France zina lake Jean-Claude Killy uyo wakawina chikho katatu yekha, wakayowoya ivyo munthu wakwenera kuchita kuti waŵe nkhwantha pa maseŵero, wakati: “Ukwenera kunozgekera kwa vyaka 10 pambere chiphalizgano chindachitike, ndipo ukwenera kughanaghanira waka vya chiphalizgano zuŵa lililose. . . Nyengo zose ukwenera kuwoneseska kuti uli na nkhongono. Kweni nkhongono na nyengo ivyo ukumalira pakunozgekera vikukhumbikwa waka zuŵa limoza ndipo panji kwa maminiti 10 pera! Ntheura tikwenera kumalira nyengo na nkhongono zithu pa kumanya makora Yehova.

Ubwezi Uwo Ukulutilira Kukura

Kasi ninjani uyo wakukhumba yayi kusanga chinthu chakuzirwa chomene pa umoyo? Palije. Ntheura usange mukuwona kuti umoyo winu ulije chandulo, ndipo mukukhumba kumanya chifukwa icho tikusuzgikira, mbwenu ŵikanipo mtima kuti mumumanye makora Yehova Chiuta uyo wakalemba Baibolo. Para mukusambira vya Yehova na kumumanya, muŵenge na umoyo uwemi.

Kasi tizamuleka kusambira vya Yehova? Nanga ni awo ŵasambira vya Yehova kwa nyengo yitali nawo ŵakukondwa chomene ndipo ŵakulutilira kuŵikapo mtima kusambira vya iyo. Para tikusambira vya Yehova tikuŵa ŵakukondwa ndipo tikuŵa nayo paubwezi wakukhora chomene. Mphanyi nase talongora kuti tikukolerana na ivyo mpositole Paulosi wakayowoya, iyo wakati: “Vitumbiko ivyo Chiuta wakupeleka ni vinandi chomene. Wali na vinjeru ndipo wakumanya chomene vinthu. Vyeruzgo vyake ni vyambura mapenjeko ndipo nthowa zake ni zambura kubowozgeka! Pakuti ‘ni njani wakumanya maghanoghano gha Yehova, panji ni njani wazgoka wakumupa fundo?’”—Ŵaroma 11:33, 34.

[Mazgu Ghamusi]

[Mazgu Ghakukhozgera]

Ŵanthu ŵachali kufumba mafumbo ghakuzirwa ghakuti: ‘Chifukwa wuli nili na umoyo? Kasi vinthu vizamuŵa wuli munthazi? Kasi umoyo uli na chilato wuli?’

[Mazgu Ghakukhozgera]

“Nkhati namumanya makora Yehova, nkhamba kuŵa nayo paubwezi”

[Mazgu Ghakukhozgera]

“Palije chinthu chakukondweska pa umoyo wa munthu kuluska kuteŵetera Yehova. Kumanya Yehova kwanovwira kuti umoyo wane uŵe wachandulo”