1, 2. Ngo ma otimme i nino ma obedo pat loyo i kwo pa Elia?

ELIA ongweco i wi kot kun cido pa piny medde ameda. En onongo odong ki twon bor piny me o i Jejreel, dok pe obedo awobi matidi. Ento ongweco labongo olo, pien “Rwot [Jehovah] onongo odiyo Elia ki cinge.” Teko ma onongo tye ka tic i kome obedo teko ma en peya obedo kwede matwal. Man omiyo en ongweco okato aguragura ma obedo ka telo gadigadi pa Kabaka Akab kulu! —Kwan 1 Luker 18:46.

² Twon dye gudu-ni odong bote kene. Go kong cal pa Elia ma tye ka ngwec ma kot opwuyo wange woko, kun woto ki lwodo gin ma otimme i nino meno ma obedo pat loyo i kwone. Labongo goba, gin meno obedo twon loyo lweny mo madit pi Jehovah, Lubanga pa Elia, ki pi woro me ada. I ngeye, onongo tye Got Karmel ma yamo kot oumo woko ma pe twero nen, ka ma Jehovah otiyo ki Elia me timo twon tango mo ma omiyo kijwero woro Baal. Lunebi miya ki miya pa Baal kinyuto gobagi ka maleng ci kijwerogi woko. Ci Elia olego ni Jehovah ogik two pa piny ma oloko can i lobogi pi mwaki adek ki nucu. Kot ocwer ci ocwer!—1 Luker 18:18-45.

3, 4. (a) Ngo ma oromo bedo ni omiyo gen pa Elia obedo lamal i kare ma en tye ka ngwec me cito i Jejreel? (b) Lapeny ango ma wabinyamogi?

³ Ma Elia tye ka dyaco ngwec pi mairo 19 me cito i Jejreel, genne myero obed ni obedo lamal. Nen calo en onongo tamo ni alokaloka madit obibedo tye i lok me woro Jehovah. Akab myero olokke! I nge neno gin ma otimme, onongo pe tye gin mo mukene mapat ki weko woro Baal; me diyo dakerre, Jejebel; ki dong giko uno lutic pa Jehovah.

⁴ Ka gin mo nen calo tye ka wot tung cingwa, ngene kene ni genwa medde. Waromo cako tamo ni kit me kwowa bidoko ber medde ameda, nyo bene ni, pekowa madit loyo dong nongo okato ki mege. Ka Elia otamo kit meno, nongo pe obedo me ur, pien en “yam obedo dano ma kite cal kwedwa.” (Yak. 5:17) Ento  ki lok ada, peko pa Elia onongo peya otum. Gin ma tye aye ni, i nge cawa manok keken, lworo onongo obiketo Elia woko, ma nongo cwinye otur ma mito ni twora eto woko. Ngo ma otimme, dok Jehovah okonyo lanebine nining me jingo niyene ki tek cwinye? Kong wanenu.

5. I nge gin ma otimme i wi Got Karmel, tika Akab opwonnye me miyo woro bot Jehovah, dok wan wangeyo nining?

⁵ I kare ma Akab oo i gang kalle i Jejreel, tika en onyuto ni elokke? Wakwano ni: “Akab otito bot dakerre Jejebel gin ducu ma Elia otiyo, ki kit ma oneko kwede lunebi ducu pa jok Baal ki pala lucwan.” (1 Luker 19:1) Niang ni, i lok pa Akab i kom gin ma otimme i nino meno, en pe oloko i kom Lubanga pa Elia, Jehovah. Akab oneno tango ma otimme i wang me dano dano—“gin ducu ma Elia otiyo.” Nen ka maleng ni, en pe opwonnye me miyo woro bot Lubanga Jehovah. Dong dakone ma latunge ki remo-ni oneno nining?

6. Kwena ango ma Jejebel ocwalo bot Elia, dok meno onongo gonnye ningo?

⁶ Jejebel okeco me to! En ocwalo kwena man bot Elia ma akemo mito nekone woko: “Ka pe diki . . . atyeko kwoni woko, kit ma ityeko kwede kwo pa lunebina woko-ni, ci lubangana myero guket can i koma kit meno ki makato bene”! (1 Luker 19:2) Man obedo buro kwo pa dano i yo marac adada. Rom ma Jejebel onongo tye ka kwonge ni en aye myero eto ka pe eneko Elia ma nino meno peya okato pi culo kwor pa lunebi pa Baal. Go kong ni kicoyo Elia ki i wang nino i gang welo mo i Jejreel i dyewor ma kot tye ka cwer, ci wa i winyo kwena marac ma lakwena pa daker okelo. En otimo ngo?

7. Bura ma Jejebel oketo i kom Elia otero en nining, dok en otimo ngo?

⁷ Ka Elia obedo ki tam ni lweny i kom woro lubanga Baal otum woko, ci genne myero obed ni oran atura. Daker Jejebel ogak ki kite ma pe olokke. Luwot Elia mapol ma lugen onongo dong kityeko nekogi woko i te twero pa Daker Jejebel, ento man, nen calo onongo dong oo i kome. Bura pa Jejebel-li omiyo lanebi Elia owinyo nining? Baibul tittiwa ni: “Lworo omako Elia.” Kono Elia gire obedo ka goyo kit nek alany ma Jejebel obineke kwede ya? Ka obedo ka tamo tam ma kit meno, ci pe obedo me ur ni lworo omake. Gin ma otimme aye ni, Elia “oringo woko olaro kwone.”—1 Luker 18:4; 19:3.

8. (a) Peko pa Petero onongo cal ki pa Elia nining? (b) Pwony ango ma wanongo ki i kom Elia ki Petero?

 ⁸ Elia keken aye pe obedo dano me niye ma lworo omako matek. I nge kare malac, lakwena Petero bene obedo ki peko acel-li. Me laporre, i kare ma Yecu oweko Petero owoto i wi pii me bino Bote, lakwena Petero “oneno yamo tye ka kodo.” Lworo omako ci ocako lwiny woko i pii. (Kwan Matayo 14:30.) Lanen pa Elia ki Petero-ni miyowa pwony ma pire tek. Ka pe wamito ni lworo omakwa, ci omyero pe wawek tamwa obed i kom jami ma keliwa lworo. Omyero waket tamwa i kom ka ma gen ki kerowa a iye.

9. Tit kit ma wot pa Elia obedo kwede ki kit ma onongo winyo kwede ma en tye i wi ngwec.

⁹ Pi lworo, Elia ongweco aryec aryec tung piny mairo ma romo 95 wa i Beer-ceba, boma macok ki wang lobo pa jo Juda ki tung piny. Oweko laticce kunu ci odonyo i dye tim kene. Lok ma kicoyo wacci en “owoto wot me nino acel kulu,” man miyo waromo terone ni ocako wot ma ceng tuc, dok nen calo pe owoto wa ki peke mo. Pi turcwiny ma orubbe ki lworo, en okukke ki wot i kor cere ma obedo gweng gweng i wi ceng ma lyet amac. Ma ceng cito ka poto, ma nen olunge makwar, kero pa Elia otum woko. I kare ma ool, obedo i te yat laywe mo ma onongo tye cok ma en twero bedo i tere i twon dye tim-mi.—1 Luker 19:4.

10, 11. (a) Lega pa Elia bot Jehovah-ni, tyene obedo ngo? (b) Tit kit ma jo mogo ma lugen cwinygi otur kwede kun itiyo ki ginacoya ma kiketogi.

¹⁰ Elia olego ma cwinye olabbe woko. Olego ni myero eto woko. Owacci: “An pe aber akato kwarina ducu.” En onongo ngeyo ni kwarine dong gitye apwa ki cogo keken i ngom, ma pe gitwero timo ber mo keken bot ngati mo keken. (Latit. 9:10) Elia otamo ni konye dong pe. Pe obedo me ur ni owaco ni “Dong otum!” Pe omyero emedde ki kwo.

¹¹ Man mono omyero obed me ur botwa me ngeyo ni cwiny dano pa Lubanga romo tur kit man? Pe myero waur. Co ki mon mapol ma lugen kiloko i komgi i Baibul ni cwinygi otur ma onongo gimito ni gito woko—i kingi obedo Labeka, Yakobo, Moses, ki Yubu.—Acak. 25:22; 37:35; Wel 11:13-15; Yubu 14:13.

12. Ka nino mo cwinyi otur, omyero ilub lanen pa Elia nining?

 ¹² I kare-ni, wakwo i kare ma ‘piny tye marac,’ dong pe obedo me ur ni jo mapol, kadi lutic ma lugen pa Lubanga, cwinygi bene tur i kine mogo. (2 Tem. 3:1) Ka nino mo inongo ni itye ka winyo marac kit meno, ci lub lanen pa Elia: Lok gin ma i cwinyi ducu bot Lubanga. Pien Jehovah obedo “Lubanga ma kweyo cwiny dano.” (Kwan 2 Jo Korint 1:3, 4.) En tika okweyo cwiny Elia?

13, 14. (a) Jehovah otiyo ki malaika nining me nyuto par pi lanebine ma piny oloyo-ni? (b) Pingo tye me kwe cwiny me ngeyo ni Jehovah ngeyo jami ducu ma kwakowa, kadi wa gorowa?

¹³ Itamo ni Jehovah owinyo nining i kare ma obedo ka neno lanebine ki i polo, ma obuto i te yat i dye tim kun kwayo ni myero eto woko? Eno-ni pe wabyeko abyeka. I kare ma Elia onino woko bokbok, Jehovah ocwalo lamalaika bote. Lamalaika-ni ocoyo Elia kun gudo kome motmot ci owacci: “A malo wek icam.” Elia oa malo, onongo lamalaika-ni otedo ginacama mo manok bote—capat mo ma pud lyet ki pii kangete. Tika en opwoyo lamalaika-ni? Lok ma kicoyo tito ni lanebi-ni ocamo, omato pii ci odok cen ka nino. En mono onongo cwinye otur tutwal ma pe romo lok? Pe wangeyo, ento lamalaika-ni dok ocoye tyen me aryo, gwok ma piny tye ka ruu. Dok aye, en owaco ki Elia ni, “A malo wek icam,” ci omedo lok ma pire tek ni, “pien wotti pud dit mada.”—1 Luker 19:5-7.

¹⁴ Ber ni Lubanga omiyo lamalaika-ni ongeyo ka ma Elia onongo tye ka cito iye. En bene ongeyo ni wot-ti dit mada pi Elia me wot ki kerone kene. Tic pi Lubanga ma ngeyo yubwa ki gorowa ma loyo wa wan, obedo gin me kwe cwiny mada! (Kwan Jabuli 103:13, 14.) Cam ma Elia ocamo-ni okonye nining?

15, 16. (a) Cam ma Elia onongo ki bot Jehovah omiyo Elia otimo ngo? (b) Pingo omyero wabed ki pwoc i kit ma Jehovah pitowa kwede i kare-ni?

¹⁵ Wakwano ni: “Elia oa malo, ocamo dok omato pii, ci olimo tek mua i cam meno omiyo omedde ki wot ci oo kwede wa i Koreb ma got pa Lubanga-ni. Owoto pi nino pyerangwen dyeceng ki dyewor.” (1 Luker 19:8) Elia orii kec pi nino 40, dyeceng ki dyewor calo Moses ma okwo mwaki ma romo miya abicel ma Elia pud pe, ki dok Yecu ma okwo mwaki ma romo alip acel i ngeye. (Nia 34:28; Luka 4:1, 2) Cam kicel litac-ci pe oryemo can ki i kome ducu, ento ojinge i yo me tango. Go kong cal pa mujee-ni ma tye ka wot mot i dye tim ceng ni twic, cabit kato ci kato, cok pi dwe acel ki nucu kulu!

 ¹⁶ Jehovah miyo teko bot luticce i kare-ni bene, ento pe miyo cam i yo me tango. Ma kaka meno, en miyo cam i yo mo ma pire tek adada bot luticce, cam me cwiny. (Mat. 4:4) Nongo pwony i kom Lubanga ki i Lokke kacel ki bukke ma jenge i kom Baibul pitowa i yo me cwiny. Nongo cam ma kit meno pe ryemo can ducu ma i komwa, ento twero konyowa me kanyo peko ma onongo pe waromo kanyone. Terowa bene i “kwo ma pe tum.”—Jon 17:3.

17. Elia ocito kwene, dok kunu onongo pire tek pingo?

¹⁷ Elia owoto pi mairo ma romo 200 paka oo wa i wi Got Koreb. Kunu obedo kabedo me lapo wic mada, pien en kunu aye Lubanga Jehovah otiyo ki lamalaikane acel me nyutte bot Moses i dye caka ma lyel mac, dok kunu aye Jehovah lacen omoko gicikke ki jo Icrael. Elia onongo kabedo i goro mo.

18, 19. (a) Lakwena ma obedo cwiny ma Jehovah ocwalo-ni openyo lapeny ango, dok Elia ogamo ningo? (b) Elia otucu tyen lok adek ango ma omiyo cwinye otur?

¹⁸ I Koreb, “lok” pa Jehovah—ma nen calo ngat ma obedo cwiny aye oloko—obedo ki lapeny mo matidi: “Itimo gin ango kany, Elia?” Lapeny-nyi myero obed ni kipenyo ki dwan me mwolo, pien Elia otero calo giwacce ni etit lok ducu ma i cwinye. En otugi tito lok ma i cwinye ducu! En owacci: “Nyeko obedo ka maka mada pi Rwot [Jehovah], ma Lubanga me mony; pien jo Icrael gubwoto gicikkeni woko, dok gumuko keno tyerri woko ducu, guneko lunebini woko ki pala lucwan-gu. An aye dong adong kena, dok bene gimito neka woko.” (1 Luker 19:9, 10) Lok pa Elia onyuto olo tyen lok adek ma omiyo cwinye otur.

¹⁹ Me acel, Elia otamo ni ticce oto nono. Pi mwaki mapol, ‘nyeko obedo ka makone mada’ i tic pi Jehovah, kun keto nying Lubanga ki worone me bedo anyim, ento Elia oneno dok ni pinye oballe omedde ameda. Dano onongo pud gipe ki niye dok gubedo lujemo, kun woro me goba onongo tye ka nya medde ameda. Me aryo, Elia otamo ni etye kene. En owacci, “an aye dong adong kena,” calo iwacci i lobogi kulu, en obedo dano acel keken ma tiyo pi Jehovah. Me adek, lworo oketo Elia woko. Pol pa lunebi luwote onongo kinekogi woko, dok en ongeyo ni dong oo i kome. Pe oromo bedo yot bot Elia me ye ni ewinyo kumeno, ento en pe oweko awaka nyo lewic ojuke me titone. En onyuto lanen maber pi jo ducu ma gitye ki niye kun tito lok ducu ma tye i cwinye bot Lubanga i lega.—Jab. 62:8.

20, 21. (a) Tit gin ma Elia oneno ki i dog boro Got Koreb. (b) Nyuto teko ma Jehovah onyuto-ni opwonyo Elia ki ngo?

 ²⁰ Jehovah ojwayo lworo ki par pa Elia nining? Lamalaika-ni owaco ki Elia ni ocung i dog boro. En ocung, ma pe ngeyo gin ma obitimme. Twon yamo mo magwar otugi cako kodo! Myero obed ni kodone onongo dingo wa it woko, pien onongo tek ma yeco wa got ki ka ma obite woko. Go cal pa Elia ma tye ka temo umo wange dok omako bongone me laa lee liking pien yamo mito bayone woko ki i kome. Ki dok omyero oyelle me cung matek pien ngom ocako yenge—oyengyeng oyengo lobo meno! Ma pud wiye peya opye maber, twon mac mo okato niwao, omiyo en odok cen i boro me gwokke ki i lyetone.—1 Luker 19:11, 12.

²¹ Lok ma kicoyo niangowa ni Jehovah pe obedo i yamo ki mac ma kicwalo me nyuto teko-ni. Elia onongo ngeyo ni Jehovah pe obedo lubanga ma kite pe niango dano calo Baal, ma luworone ma gubange gipakke ni, “langwec ki pol,” nyo lakel kot. Jehovah aye obedo Wang it me teko ducu ma tye i cwec, dok en bene dit kato jami ducu ma en oyubo tyen mapol ata. Kadi wa polo bene pe dit ma rome! (1 Luker 8:27) Jami magi ducu okonyo Elia nining? Okonye me po i kom lworone. Kit ma Lubanga Jehovah onongo tye kwede-ni, Lubanga ma tye ki teko ma okato kare ma romo tic kwede, Elia onongo myero pe olwor Akab ki Jejebel!—Kwan Jabuli 118:6.

22. (a) “Dwan matidi mo” ca oniango Elia ni pire tek nining? (b)“Dwan matidi mo” ca romo bedo ni oa ki bot nga? (Nen lok ma tye piny.)

²² I kare ma mac okato, piny oling litik ci Elia owinyo “dwan matidi mo.” Owaco bot Elia ni otit lok ma i cwinye doki, ci en otito, kun loko par ducu ma en tye kwede tyen me aryo. * Gwok eno-ni odwoko cwinye manok. Medo i kom meno, Elia onongo kwe cwiny madit dok i lok ma “dwan matidi mo” ca owacce. Jehovah oniango Elia ni pire tek mada. I yo ango? Lubanga onyuto yubbe ma tye anyim i kom keto te woro Baal woko ki i lobo Icrael. Ngene kene ni, tic pa Elia pe onongo oto nono, pien yub pa Lubanga me jwero woro Baal onongo tye ka wot anyim. Medo  i kom meno, Elia onongo pud kibimedde ki tic kwede i yub meno, pien Jehovah ocwale ni odok cen ki cik mogo ma kimiye me atima—1 Luker 19:12-17.

23. I yo aryo ango ma Jehovah ocobo kwede peko pa Elia me tamo ni edong kene?

²³ Lok pa lanebi Elia i kom dong kene-ni kono? Jehovah otimo jami aryo pire. Me acel, en owaco ki Elia ni ocit owir Elica macalo lanebi ma bileyo ka wange. Laco man ma pud tidi-ni onongo bibedo lawot Elia ki lakony kore pi mwaki mapol. Lok me kwe cwiny meno otiyo mada! Me aryo, Jehovah omiyo kwena ma mit man: “Abibwoto dano alip abiro i Icrael, jo ducu ma peya gurumo conggi i nyim jok Baal, ma doggi bene pe gunoto lem cal Baal pi nyuto woro bote.” (1 Luker 19:18) Elia onongo pe tye kene kulu. Myero obed ni cwinye obedo yom mada i kare ma owinyo pi dano alip mapol magi ma gukwero woro Baal. Gin onongo gimito ni Elia omedde ki bedo lagen i ticce, me weko lanen maber i kom bedo lagen bot Jehovah i kare me col piny meno. Cwiny Elia myero obed ni obedo yom me winyo lok meno ki bot lakwena pa Jehovah, “dwan matidi mo” pa Lubangane.

24, 25. (a) I yo ango ma watwero winyo kwede “dwan matidi mo” pa Jehovah i kare-ni? (b) Pingo wangeyo atir ni Elia ojolo kwe cwiny ma Jehovah omiye?

²⁴ Calo Elia, teko ma tye i cwec romo twoyo dogwa woko, dok meno porre. Cwec nyuto teko pa Lacwec ka maleng. (Rom. 1:20) Jehovah pud maro tic ki tekone ma pe gik me konyo luticce ma lugen. (2 Tekwaro 16:9) Ento, Lubanga loko kwedwa kun tiyo ki Lokke, Baibul. (Kwan Icaya 30:21.) Baibul bene i yo mogo rom ki “dwan matidi mo” ka waweko ni otirwa i kare-ni. Jehovah tiyo ki Lokke me tirowa, cuko cwinywa, ki dok jingo cwinywa.

²⁵ Elia tika ojolo cuko cwiny ma Jehovah omiye i wi Got Koreb? Ngene kene! Pe otero kare ci en odok i ticce i kit macon, macalo lanebi ma lagen ma cwinye tek ma cung matek i kwero tim maraco me woro goba. Ka wan bene waketo lok pa Lubanga i cwinywa, “lok me cuko cwiny ma wakwano i ginacoya,” ci wabilubo lanen maber me niye pa Elia.—Rom. 15:4.