• “I nu he kaa nɔ́ nɛ ye huno ɔ puɛ gba si abɔ.”

• “I nu he kaa ye hɛ mi pue si, ye he be fɛu, nɛ se nami be ye he hulɔ.”

• “I nyɛ we nɛ i kɛ nɔ ko nɛ sɛɛ he ní. I na nɔ́ wawɛɛ, nɛ i nɛ nɔ ko nɛ maa wo ye bua.”

• “I nu he kaa Yehowa susuu we ye he kulaa.”

Munyu nɛ ɔmɛ haa nɛ o naa bɔ nɛ yogbayo ko nuɔ he ha ke e huno hyɛɛ bɔmi nami he fonihi loo videohi. Nɛ ke e huno ɔ pee jã ngɛ laami mi, eko ɔ, jehahi loo nyɔhiɔhi babauu ɔ, e ma nyɛ maa nu he kaa e be nyɛe ma he lɛ maa ye hu. Yogbayo ko de ke: “I biɔ ye he ke, ‘Anɛ i le ye huno ɔ saminya lo? Anɛ ní kpahi ngɛ nɛ e kɛ ngɛ mi laae lo?’”

A to munyu nɛ ɔ he blɔ nya kɛ ha yigbayihi nɛ a hunomɛ hyɛɛ bɔmi nami he fonihi loo videohi ɔ. a Wa ma susu sisi tomi mlaahi nɛ maa wo a bua, nɛ ma ha nɛ a ná nɔ mi mami kaa Yehowa suɔ mɛ ɔ he. E maa ye bua mɛ hulɔ konɛ a ná tue mi jɔmi babauu nɛ huɛ bɔmi kpakpa nɛ hi a kɛ Yehowa a kpɛti. b

E ngɛ mi kaa o be nyɛe maa tsɔɔ o huno ɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e sa kaa e pee mohu lɛɛ, se ní komɛ ngɛ nɛ o ma nyɛ maa pee konɛ o ná tue mi jɔmi. Mo susu níhi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ a he nɛ o hyɛ.

Ko pia o he. Yogbayo ko ma nyɛ maa nu he kaa lɛ ji nɔ nɛ ha nɛ e huno ɔ hyɛɛ bɔmi nami he foni loo video. Alice c nu he kaa e he pee we e huno ɔ akɔnɔ hu. E bi e he ke, ‘Mɛni he je nɛ ye huno ɔ ma si mi nɛ e ma ya hi yi kpahi mohu hyɛe ɔ?’ Yigbayi komɛ piaa a he ngɛ bɔ nɛ a peeɔ a ní ha a he, nɛ a susuɔ kaa mɛ lɛ a ha nɛ a gba a ngɛ puɛe kulaa. Danielle de ke: “Akɛnɛ ye huno ɔ yaa nɔ nɛ e hyɛɛ bɔmi nami he fonihi loo videohi he je ɔ, i haoɔ nɛ ye mi mi fuɔ. Enɛ ɔ haa nɛ i nuɔ he kaa i ngɛ wa gba a puɛe.”

Ke mo hu o nuɔ he jã a, lɛɛ mo kai kaa Yehowa bui mo fɔ kaa mo lɛ o ha nɛ o huno ɔ ngɛ jã pee. Yakobo 1:14 ɔ de ke: “Nɔ fɛɛ nɔ ɔ, lɛ nitsɛ e we akɔnɔ nɛ e hii lɛ gblae nɛ e hii lɛ sisie ɔ nɛ e kaa lɛ.” (Rom. 14:12; Filip. 2:12.) Yehowa pia we mo ngɛ nɔ́  nɛ o huno ɔ ngɛ pee ɔ he, mohu ɔ, e bua jɔ anɔkuale nɛ o ngɛ lɛ yee ɔ he.​—2 Kron. 16:9.

Yogbayo ko ma nyɛ maa nu he kaa akɛnɛ e he pee we e huno ɔ akɔnɔ ɔ he je nɛ e hyɛɛ bɔmi nami fonihi loo videohi ɔ nɛ. Se pi jã ji sane ɔ kulaa. Ní leli komɛ tsɔɔ kaa ke nɔ ko hyɛɛ bɔmi nami he foni loo video ɔ, e náa bɔmi nami he akɔnɔ nɛ nya wa wawɛɛ, nɛ yo ko yo ko be nyɛe maa gbe jamɛ a akɔnɔ ɔ.

Koo hao tsɔ. Catherine tsɔɔ kaa e haoɔ wawɛɛ akɛnɛ e huno ɔ hyɛɛ bɔmi nami he fonihi be fɛɛ be ɔ. Frances de ke: “Ke ye huno ɔ be ye kasa nya pɛ ɔ, kɛkɛ i bɔni tsui yemi. Enɛ ɔ haa nɛ i haoɔ ligbi ɔ tsuo.” Yigbayihi kpahi tsɔɔ kaa ke a ngɛ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a le nyagba nɛ a hunomɛ kɛ ngɛ kpee ɔ a kasa nya a, e peeɔ mɛ zo. Ni kpahi hu nuɔ he kaa e piɛ mɛ pɛ, ejakaa a susuɔ kaa nɔ ko nɔ ko nui mɛ sisi.

Ngɛ Anɔkuale mi ɔ, tɔmi ko be he kaa nɔ ko maa nu he jã. Se ke o puɛ be kɛ ngɛ ní nɛ ɔmɛ a he susue ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ o hao wawɛɛ. Mohu ɔ, bɔɔ mɔde kaa o maa ngɔ o juɛmi kɛ ma huɛ bɔmi kpakpa nɛ maa hi o kɛ Yehowa nyɛ kpɛti ɔ nɔ. Ke o pee jã a, e maa ye bua mo konɛ o fĩ si.​—La 62:2; Efe. 6:10.

Yihi fuu nɛ a hao nɛ́ a ná bua womi kɛ je Yehowa ngɔ ɔ a he sanehi ngɛ Baiblo ɔ mi. Ke o kane a he sane nɛ o pue o yi mi tɛ ngɛ he ɔ, e maa ye bua mo wawɛɛ. E ngɛ mi kaa Yehowa je we nyagba nɛ a kɛ kpe ɔ kɛ je mohu lɛɛ, se e ha nɛ a ná tue mi jɔmi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Hana ‘hao wawɛɛ nitsɛ’ ngɛ si fɔfɔɛ nɛ e kɛ kpe ɔ he. Se ‘benɛ e sɔle be kɛkɛɛ ngɛ Yehowa hɛ mi ɔ,’ e ná tue mi jɔmi, e ngɛ mi kaa e li bɔ nɛ e si fɔfɔɛ ma ji ha mohu lɛɛ.​—1 Sam. 1:9-10, 12, 18; 2 Kor. 1:3, 4.

Mo hla yemi kɛ buami kɛ je asafo mi nikɔtɔma amɛ a ngɔ. Asafo mi nikɔtɔma amɛ ngɛ “kaa wesa he ngɛ kɔɔhiɔ kɛ ahumi nya.” (Yes. 32:2.) Eko ɔ, a ma nyɛ maa tsɔɔ mo nyɛmiyo ko nɛ o kɛ lɛ ma nyɛ maa sɛɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́, konɛ e wo o bua.​—Abɛ 17:17.

Anɛ o ma nyɛ maa ye bua o huno ɔ nɛ e kpa bɔmi nami he fonihi loo videohi hyɛmi lo? Eko ɔ, o ma nyɛ. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa ‘ke ni enyɔ bla kɛ tsu ní ɔ, e hi pe nɔ kake nɛ ma tsu,’ ejakaa a ma nyɛ ma tsu nyagba ko he ní loo a ye he nyɛlɔ ko nɔ kunimi. (Fiɛlɔ 4:9-12) Ní leli tsɔɔ kaa ke huno ɔ kɛ yo ɔ pee kake kɛ tsu ní ɔ, behi fuu ɔ, huno ɔ nyɛɔ nɛ e kpaa bɔmi nami he foni loo video nɛ e tlɔ e he ɔ hyɛmi, nɛ e yo ɔ heɔ lɛ yeɔ ekohu.

 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, nɔ́ nɛ maa ye bua wawɛɛ ji nɛ o huno ɔ maa fia e pɛɛ si kaa e ma kpa jã peemi. Anɛ o huno ɔ sɔle nɛ e de Yehowa konɛ e ye bua lɛ lo? Anɛ e hla yemi kɛ buami kɛ je asafo mi nikɔtɔma amɛ a ngɔ lo? (2 Kor. 4:7; Yak. 5:14, 15) Anɛ e hla blɔhi a nɔ nɛ e maa gu kɛ yu e he ngɛ bɔmi nami he fonihi loo videohi a hyɛmi he lo? Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, anɛ e bɔɔ mɔde kaa e ma ha nɛ huzu nɛ hi bɔ nɛ e kɛ e fon loo e tablɛti ɔ tsuɔ ní ha a he, nɛ e yuɔ e he ngɛ si fɔfɔɛhi nɛ ma nyɛ maa pee ka kɛ ha lɛ ɔ a he lo? (Abɛ 27:12) Anɛ e pee klaalo kaa e maa kplɛɛ yemi kɛ buami nɛ o kɛ ma ha lɛ ɔ nɔ, nɛ́ e ye mo anɔkuale lo? Ke jã a, lɛɛ o ma nyɛ maa ye bua lɛ.

Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Mo susu nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ ɔ he nɛ o hyɛ. Ethan nɛ́ bɔmi nami he foni loo video hyɛmi tlɔ e he benɛ e wɛ ɔ kɛ Felicia sɛ gba si himi mi. Akɛnɛ Felicia kɛ e huno ɔ sɛɛɔ ní faa he je ɔ, e yi ha e huno ɔ kaa e kɛ lɛ maa sɛɛ ní ke e nu he kaa e hyɛ bɔmi nami he foni loo video ekohu. Ethan de ke: “I kɛ ye yo ɔ sɛɛɔ ní faa. Ye yo ɔ yeɔ bua mi nɛ i yuɔ ye he ngɛ níhi kaa jã a hyɛmi he, nɛ be fɛɛ be ɔ, e biɔ mi bɔ nɛ níhi ngɛ nɔ yae ha. E yeɔ bua mi nɛ i gbɔɔ be abɔ nɛ i kɛ Intanɛti ɔ tsuɔ ní ɔ nɔ.” Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e dɔɔ Felicia kaa e huno ɔ bua jɔ bɔmi nami he fonihi loo videohi a hyɛmi he. E de ke: “I na kaa abofu nɛ i náa a nyɛ we nɛ e ye bua Ethan nɛ e kpa bɔmi nami he foni loo video hyɛmi kulaa. Se benɛ wa sɛɛ e nyagba a he ní se ɔ, e pee klaalo kaa e ma kpa hyɛmi konɛ ma ko hao hu.”

Ní sɛɛmi kaa jã a ma nyɛ maa ye bua o huno ɔ konɛ e yu e he ngɛ bɔmi nami he fonihi loo videohi a hyɛmi he konɛ o nyɛ nɛ o he lɛ nɛ o ye ekohu. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke o huno ɔ pee klaalo kaa e maa tu e gbɔjɔmihi, níhi nɛ e peeɔ daa ligbi, kɛ hehi nɛ e yaa a he munyu ɔ, lɛɛ e he be wae ha mo kaa o ma he lɛ maa ye, ejakaa e kɛ nɔ́ ko laa we mo.

Anɛ o susu kaa o ma nyɛ maa gu blɔ ko kaa jã a nɔ kɛ ye bua o huno ɔ lo? Ke jã a, lɛɛ nyɛ bla kɛ kane munyu nɛ ɔ nɛ nyɛ susu he. E sa nɛ e kɛ pee oti kaa e ma kpa bɔmi nami he fonihi loo videohi hyɛmi, nɛ e pee níhi nɛ ma ha nɛ o ma he lɛ maa ye ekohu. Ke o suɔ kaa nyɛɛ tu nyagba a he munyu ɔ, e sɛ nɛ o huno ɔ mi mi nɛ fu, mohu ɔ, e sa nɛ e nu sisi nɛ e na bɔ nɛ e ngɛ mo haoe ha. Moo ye bua lɛ konɛ e nyɛ nɛ e su otihi nɛ e kɛ ma e hɛ mi kaa e ma kpa bɔmi nami he foni loo video hyɛmi ɔ he, nɛ o ngmɛ lɛ blɔ nɛ e pee níhi nɛ tsɔɔ kaa o ma nyɛ ma he lɛ maa ye ekohu ɔ. O kɛ o huno ɔ ma nyɛ ma susu nɔ́ nɛ haa nɛ nɔ ko hyɛɛ bɔmi nami he foni loo video ɔ he, kɛ nɔ́ nɛ nyɛ ma nyɛ maa pee kɛ tsu nyagba a he ní. d

 Ke o ngɛ gbeye yee kaa nyɛ ní sɛɛmi ɔ maa ngɔ abofu kɛ ba a, lɛɛ nyɛ ma nyɛ ma tsɛ asafo mi nɔkɔtɔma ko nɛ ji o huɛ nɛ e ba piɛɛ nyɛ he kɛ sɛɛ ní ɔ kɛ ya si be ko. Mo kai kaa ke o huno ɔ loo o yo ɔ kpa bɔmi nami he foni loo video hyɛmi po ɔ, e ma he be loko o ma nyɛ ma he lɛ maa ye ekohu. Se o kɔni mi nɛ ko jɔ̃. Moo hyɛ kaa o maa na ní nyafinyafi komɛ nɛ ngɛ nɔ yae nɛ tsɔɔ kaa níhi ma ba hi lo. Mo ná nɔ mi mami kaa ke nyɛ to nyɛ tsui si ɔ, huɛ bɔmi nɛ ngɛ nyɛ kpɛti ɔ mi maa wa ekohu.​—Fiɛlɔ 7:8; 1 Kor. 13:4.

Ke o huno ɔ kpale ya hyɛ bɔmi nami he foni loo video ekohu ɔ, anɛ lɔ ɔ tsɔɔ kaa e tsakee we e tsui, nɛ e be nyɛe ma kpa lo? Pi jã ji sane ɔ kulaa. Ke bɔmi nami he foni loo video hyɛmi tlɔ o huno ɔ he ɔ, e ma he be loko e ma nyɛ ma kpa kulaa. Ke e yu e he ngɛ bɔmi nami he foni loo video hyɛmi he jehahi babauu po ɔ, e ma nyɛ maa nu he kaa e kpale ya hyɛ ekohu. Bɔ nɛ pee nɛ e ko ba jã a, e sa nɛ e pee níhi nɛ ma nyɛ maa po e he piɛ, nɛ e hyɛ saminya ngɛ si fɔfɔɛhi nɛ ma nyɛ ma ha nɛ e ya pee jã ekohu ɔ a he. (Abɛ 28:14; Mat. 5:29; 1 Kor. 10:12) E sa nɛ e ha nɛ a ‘pee lɛ ehe ngɛ he wami nɛ e kudɔɔ e juɛmi ɔ mi.’ Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ e ‘ha nɛ nɔ́ yayami he nɛ pee lɛ tai.’ Ní nɛ ɔmɛ ekomɛ ji bɔmi nami he foni loo video hyɛmi kɛ mu ní tsumi komɛ kaa nɔ fɔmi níhi a he fiɛmi. (Efe. 4:23; La 97:10; Rom. 12:9) Anɛ e pee klaalo kaa e maa pee jã lo? Ke jã a, lɛɛ e ma nyɛ ma kpa. e

Se ke o huno ɔ pee we nɔ́ ko nɛ tsɔɔ kaa e suɔ nɛ e kpa bɔmi nami he fonihi loo videohi hyɛmi hu nɛɛ? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, o kɔni mi ma nyɛ ma jɔ̃, o mi mi ma nyɛ ma fu nɛ o maa nu he kaa e yi mo anɔkuale. Ke e ba lɛ jã a, mo si sane ɔ kɛ ha Yehowa konɛ o ná tue mi jɔmi. (1 Pet. 5:7) Moo ya nɔ nɛ o kase ní, nɛ o sɔle nɛ o pue o yi mi tɛ konɛ o hɛ kɛ su Yehowa he wawɛɛ. Ke o pee jã a, o ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa hu maa hɛ kɛ su o he. Kaa bɔ nɛ La 34:18 ɔ tsɔɔ ɔ, “Nihi nɛ a kɔni mi jɔ̃” ɔ, Yehowa hii a kasa nya nɛ e yeɔ bua mɛ nɛ a nɔ gbagba teɔ ekohu. Moo pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ o ma nyɛ konɛ o ya nɔ nɛ o ye Yehowa anɔkuale. Mo hla yemi kɛ buami kɛ je asafo mi nikɔtɔma amɛ a ngɔ. Nɛ o ya nɔ nɛ o ná hɛ nɔ kami kaa hwɔɔ se ko ɔ, o huno ɔ ma tsake e tsui.​—Rom. 2:4; 2 Pet. 3:9.