Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

Nihewi Kɛ Yihewi​​—Nyɛɛ Da Si Kpɛii Nɛ Nyɛɛ Hwu Kɛ Si Abosiami

Nihewi Kɛ Yihewi​​—Nyɛɛ Da Si Kpɛii Nɛ Nyɛɛ Hwu Kɛ Si Abosiami

“Nyɛɛ wo ta buli a he piɛ pomi ní ɔmɛ tsuo nɛ je Mawu ngɔ ɔ konɛ nyɛ nyɛ nɛ nyɛɛ da si kpɛii kɛ si Abosiami ga ní tsumi ɔmɛ.”​—EFE. 6:11.

LAHI: 79, 140

1, 2. (a) Mɛni he je nɛ nihewi kɛ yihewi nɛ a ji Kristofohi ngɛ mumi yayami ɔmɛ a nɔ kunimi yee ɔ? (Moo hyɛ foni nɛ ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ.) (b) Mɛni he wa ma susu ngɛ munyu nɛ ɔ mi?

BƆFO Paulo ngɔ Kristofohi a si himi kɛ to ta buli nɛ a kɛ a he nyɛli ngɛ hwue hɛ mi kɛ hɛ mi ɔ he. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ta nɛ wa ngɛ hwue ɔ ji mumi mi ta, se pi he lo nya ta. Se kɛ̃ ɔ, wa he nyɛli ɔmɛ ji nihi nɛ a ngɛ nitsɛnitsɛ. Satan kɛ daimonio ɔmɛ ji ta buli nɛ a le ta hwumi saminya. Enɛ ɔ he ɔ, e ma nyɛ maa pee wɔ kaa wa be nyɛe maa ye a nɔ kunimi, titli ke wa ji nihewi aloo yihewi. Se anɛ nihewi kɛ yihewi ma nyɛ maa ye mumi yayamihi nɛ a he wa saminya nɛ ɔmɛ a nɔ kunimi lo? Ee, a ma nyɛ, nɛ amlɔ nɛ ɔ po ɔ, a ngɛ a nɔ kunimi yee! Mɛni he je? Ejakaa a ngɛ “he wami náe ngɛ Nyɔmtsɛ ɔ mi.” Ngɛ he wami nɛ a náa kɛ jeɔ Mawu ngɔ ɔ se ɔ, a peeɔ nɔ́ kpa ko hu nɛ yeɔ bua mɛ. A dlaa a he ha ta hwumi. Kaa bɔ nɛ ta buli nɛ a tsɔse mɛ saminya peeɔ ɔ, a “wo ta buli a he piɛ pomi ní ɔmɛ tsuo nɛ je Mawu ngɔ ɔ.”​—Kane Efeso Bi 6:10-12.

2 Benɛ Paulo ngɛ he piɛ pomi níhi nɛ e sa kaa Kristofohi nɛ́ a wo ɔ he munyu tue ɔ, eko ɔ, ta buli a he piɛ pomi níhi nɛ Roma ta buli woɔ ɔ lɛ ngɛ e juɛmi mi. (Níts. 28:16) Nyɛ ha nɛ wa susu nɔ́ he je nɛ jamɛ a nɔ́ he tomi nɔ́ ɔ sa a he nɛ waa hyɛ. Ke wa ngɛ he susue ɔ, mo kadi ní komɛ nɛ nihewi kɛ yihewi de ngɛ nyagbahi nɛ a kɛ ngɛ kpee, kɛ se nɛ a ná ngɛ ta hwumi ní ɔmɛ tsuo nɛ je Mawu ngɔ nɛ a wo ɔ he.

Anɛ o wo ta buli a he piɛ pomi ní ɔmɛ tsuo lo?

“ANƆKUALE NƐ JI MLƐ MI FIMI NƆ́ Ɔ”

3, 4. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ anɔkualehi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ ngɛ kaa Roma ta buli a mlɛ mi fimi nɔ́?

3 Kane Efeso Bi 6:14. Dadehi ngɛ Roma ta buli a mlɛ mi fimi nɔ́ ɔ he nɛ poɔ a mlɛ mi he piɛ. Mlɛ mi fimi nɔ́ ɔ ha we nɛ ta bulɔ ɔ nɛ e nu he kaa gugue nɔ dama a mi jiɔ tsɔ. Ga komɛ nɛ a he wa ngɛ mlɛ mi fimi ní ɔmɛ ekomɛ a he, nɛ a kɛ klaate kɛ ha kplaa he. Ke ta bulɔ ko ngɔ mlɛ mi fimi nɔ́ ɔ kɛ fĩ e mlɛ mi saminya a, e ma ná kã kɛ hwu ta.

4 Jã kɛ̃ nɛ anɔkualehi nɛ wa kase ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ poɔ wa he piɛ ngɛ lakpa tsɔɔmihi a he. (Yoh. 8:31, 32; 1 Yoh. 4:1) Ke wa bua jɔ anɔkuale ɔ he saminya a, “gugue nɔ dama” nɛ ji Mawu suɔmi nya ní nɛ wa maa pee ɔ be tloomi pee ha wɔ. (La 111:7, 8; 1 Yoh. 5:3) Jehanɛ hu ɔ, ke wa nu anɔkualehi nɛ ngɛ Mawu Munyu ɔ mi ɔ sisi saminya a, waa kɛ kã ma nyɛ maa da si temi kɛ woli a nya, nɛ wa ma fã anɔkuale ɔ he.​—1 Pet. 3:15.

5. Mɛni he je nɛ e sa nɛ waa tu anɔkuale be fɛɛ be?

5 Ke wa ha nɛ Baiblo mi anɔkuale ɔ pee kaa mlɛ mi fimi nɔ́ nɛ fĩ wa mlɛ mi wawɛɛ ɔ, lɔ ɔ maa wo wɔ he wami, nɛ wa maa tu anɔkuale be fɛɛ be. Mɛni he je nɛ e sɛ nɛ waa ye lakpa a? Ejakaa lakpa yemi ji Satan ta hwumi ní ɔmɛ a kpɛti kake. Lakpa yemi yeɔ lakpatsɛ ɔ kɛ nɔ nɛ heɔ lakpa munyu ɔ yeɔ ɔ tsuo awi. (Yoh. 8:44) E ngɛ mi kaa wa yi mluku mohu lɛɛ, se e sa nɛ wa mia wa hɛ mi nɛ wa ko ye lakpa. (Efe. 4:25) Se e be gbɔjɔɔ. Abigail nɛ e ye jeha 18 ɔ de ke: “Be komɛ ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ anɔkuale tumi he hia we, titli ke lakpa yemi ma ha nɛ o ye o he ngɛ si fɔfɔɛ ko mi.” Se mɛni he je nɛ Abigail bɔɔ mɔde kaa e maa tu anɔkuale be fɛɛ be ɔ? E de ke: “Ke i tu anɔkuale ɔ, e haa nɛ i náa he nile kpakpa ngɛ Yehowa hɛ mi. Nɛ ye fɔli kɛ ye huɛmɛ tsuo le kaa a ma nyɛ maa ngɔ a hɛ kɛ fɔ ye nɔ.” Victoria nɛ e ye jeha 23 ɔ de ke: “Ke o tu anɔkuale, nɛ o fã o hemi kɛ yemi ɔ he ɔ, nihi ma nyɛ maa wa mo yi mi. Se, se nami fuu ngɛ jã nɛ o maa pee ɔ he: O ma ná bua jɔmi, o maa nu he kaa o hɛ kɛ su Yehowa he, nɛ nihi nɛ a suɔ mo ɔ maa bu mo.” Enɛ ɔ he ɔ, se nami ngɛ he kaa o maa ‘ngɔ anɔkuale nɛ ji mlɛ mi fimi nɔ́ ɔ kɛ fĩ o mlɛmi’ be fɛɛ be.

Anɔkuale nɛ ji mlɛ mi fimi nɔ́ ɔ (Hyɛ kuku 3-5)

“DAMI NƐ JI GUGUE NƆ DAMA A”

6, 7. Mɛni he je nɛ a ngɔ dami ní peemi kɛ to gugue nɔ dama he?

6 Ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, Roma ta buli ngɛ gugue nɔ dama ko nɛ a woɔ nɛ a kɛ dade nɛ a poo mɛ tlalatlala pee. Dade ɔmɛ eko fɛɛ eko nya fɔɔ si ngɛ eko nɔ. A ngɔɔ lohwe he womi kɛ tsaa dade tlalatlala amɛ kɛ peeɔ yi nɔ tade. Dade tlalatlala amɛ hiɛ ngɛ ta bulɔ ɔ konɔ pe he kpa amɛ. Dama a haa nɛ nyɛɛmi yeɔ bɔɔ ha lɛ, nɛ e biɔ nɛ e hyɛ kpamkpam kaa dade tlalatlala amɛ eko je we lo. Se dama a poɔ e tsui he piɛ kɛ jeɔ klaatehi aloo kɛ̃ɛ̃ mi bihi a he.

7 Gugue nɔ dama nɛ a ngɔ kɛ to Yehowa dami mlaa amɛ a he ɔ sa wawɛɛ, ejakaa a poɔ wa foni peemi tsui ɔ he piɛ! (Abɛ 4:23) Kaa bɔ nɛ ta bulɔ ko be gugue nɔ dama nɛ a ngɔ dade nitsɛ kɛ pee ɔ sie nɛ e ya ngɔ gugue nɔ dama ko kɛkɛ ɔ, jã kɛ̃ nɛ e sɛ nɛ waa ngmɛɛ Yehowa sisi tomi mlaa amɛ a he nɛ waa pee níhi nɛ wɔ nitsɛmɛ wa suɔ. Wɔ nitsɛmɛ wa susumi be nyɛe maa ye bua wɔ kɔkɔɔkɔ. (Abɛ 3:5, 6) Enɛ ɔ he ɔ, be fɛɛ be ɔ, e sa nɛ waa hyɛ kaa wa wo “gugue nɔ dama” nɛ Yehowa kɛ ha wɔ ɔ, konɛ e hi wa tsui he piɛ poe.

8. Mɛni he je nɛ e sa kaa waa ngɔ Yehowa sisi tomi mlaahi kɛ tsu ní be fɛɛ be ɔ?

8 Anɛ o nuɔ he be komɛ kaa Yehowa mlaa amɛ a nɔ yemi wa, nɛ a ha we nɛ o pee níhi nɛ o suɔ lo? Daniel nɛ e ye jeha 21 ɔ de ke: “Tsɔɔli kɛ sukuu bi yeɔ ye he fɛu ngɛ Baiblo sisi tomi mlaahi nɛ i kɛ tsuɔ ní ɔ he je. E ba su be ko ɔ, kã nɛ i ngɛ ɔ ba si, nɛ i hao.” Mɛni ye bua Daniel nɛ e nyɛ nɛ e da e nane nɔ ekohu? E de ke: “Pee se ɔ, i ba na kaa se nami ngɛ he kaa waa kɛ Yehowa sisi tomi mlaahi ma tsu ní. Ye juami bi komɛ kɛ tsopa yayahi bɔni ní tsumi, nɛ a ti ni komɛ hu kpa sukuu ɔ. Ke o na bɔ nɛ a si himi pee ha a, e ngɛ mɔbɔ. I na kaa Yehowa ngɛ wa he piɛ poe niinɛ.” Madison nɛ e ye jeha 15 ɔ de ke: “E yeɔ ha mi kaa ma ngɔ Yehowa sisi tomi mlaa amɛ kɛ tsu ní nɛ ma ko pee níhi nɛ ye juami bi deɔ ke e ngɛ bua jɔmi ɔ.” Mɛni ye bua lɛ nɛ e nyɛɛ we e juami bi ɔmɛ a se? E de ke: “I kaiɔ ye he kaa Yehowa biɛ ngɛ ye nɔ, nɛ ka amɛ nɛ i kɛ kpeɔ ɔ je Satan ngɔ. Be fɛɛ be nɛ ma ye ka ko nɔ ɔ, ye bua jɔɔ wawɛɛ.”

Dami nɛ ji gugue nɔ dama a (Hyɛ kuku 6-8)

“NYƐƐ WO TOKOTA NƐ NYƐƐ PEE KLAALO KAA NYƐ MAA JAJE TUE MI JƆMI HE SANE KPAKPA A”

9-11. (a) Mɛni foni peemi tokota nɛ Kristofohi woɔ? (b) Mɛni wa maa pee konɛ e ko ye ha wɔ kaa wa maa ye nihi odase?

9 Kane Efeso Bi 6:15. Ke Roma ta bulɔ ko wui tokota a, lɔ ɔ tsɔɔ kaa e pee we klaalo kaa e maa ya ta. Lohwe he womi nɛ a kɛ pee tokota a sisi ɔ ti, enɛ ɔ he ɔ, a tokota amɛ a he wa saminya. Bɔ nɛ a pee tokota amɛ ha he je ɔ, a puɛ we mla, nɛ a mi nyɛɛmi ngɔɔ.

10 Roma ta buli woɔ a tokota amɛ kɛ yaa ta, se foni peemi tokota nɛ Kristofohi woɔ ɔ lɛɛ, a kɛ ya jajeɔ tue mi jɔmi sɛ gbi. (Yes. 52:7; Rom. 10:15) Se kɛ̃ ɔ, e biɔ kã loko wa ma nyɛ maa ye nɔ ko odase. Roberto nɛ e ye jeha 20 ɔ de ke: “Jinɛ e peeɔ mi zo, nɛ i yeɔ gbeye kaa ma ye ye sukuu bi ɔmɛ odase. Mwɔnɛ ɔ, ke i susu he ɔ, i naa kaa e sɛ nɛ e ko pee mi zo. Amlɔ nɛ ɔ, ye bua jɔ kaa i nyɛɔ yeɔ ye juami bi odase.”

11 Nihewi kɛ yihewi fuu yɔse kaa ke a sɛ hlami dla a he saminya a, e yi ha mɛ kulaa kaa a maa ye nihi odase. Mɛni o ma nyɛ maa pee kɛ dla o he? Julia nɛ e ye jeha 16 de ke: “I ngɔɔ womihi kɛ woɔ ye sukuu baagi ɔ mi, nɛ ke ye sukuu bi ɔmɛ ngɛ a juɛmi tsɔɔe ngɛ nɔ́ ko he ɔ, i buɔ mɛ tue saminya, nɛ i hyɛɛ kaa womi ɔmɛ a kpɛti te nɛ maa ye bua mɛ. Ke i sɛ hlami dla ye he ɔ, i náa kã, nɛ i kɛ mɛ sɛɛɔ níhi nɛ maa ye bua mɛ ɔ he ní.” Makenzie nɛ e ye jeha 23 ɔ de ke: “Ke o mi mi jɔ, nɛ o buɔ nihi tue saminya a, o ma nyɛ ma yɔse níhi nɛ ngɛ o juami bi a nya gbae. I bɔɔ mɔde kaa ma kane munyuhi tsuo nɛ a ngma ha nihewi kɛ yihewi ɔ. Jã nɛ i peeɔ ɔ yeɔ bua mi nɛ i nyɛɔ tsɔɔ ye juami bi níhi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi aloo jw.org ɔ nɔ nɛ maa ye bua mɛ.” Kaa bɔ nɛ níhi a si kpami nɛ ɔmɛ tsɔɔ ɔ, ke o sɛ hlami nɛ o dla o he kaa o maa ye nihi odase ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ o “tokota” a maa hi o nane he, nɛ e be gbɔlee.

Moo wo tokota a nɛ o pee klaalo (Hyɛ kuku 9-11)

“HEMI KƐ YEMI NƐ JI TSƐ̃I NGUA A”

12, 13. Mɛni ji Satan “kɛ̃ɛ̃ mi bihi kɛ a he la” a eko?

12 Kane Efeso Bi 6:16. “Tsɛ̃i ngua” nɛ Roma ta buli ɔmɛ kɛ yaa ta a ngɛ kɔnya eywiɛ. E poɔ ta bulɔ ɔ konɔ kɛ ya si e nakutso he piɛ ngɛ klaatehi, akplɔhi, kɛ̃ɛ̃ mi bihi kɛ ta hwu ní kpahi a he.

13 “Kɛ̃ɛ̃ mi bihi kɛ a he la” nɛ Satan kɛ tsuɔ ní ɔ eko ji Yehowa he lakpa munyuhi nɛ e gbɛɔ kɛ fĩaa a. Satan lakpa munyu ɔmɛ eko ji kaa Yehowa susu we o he, nɛ e sume mo. Ida nɛ e ye jeha 19 ɔ nu he jã. E de ke, “Be komɛ ɔ, i nuɔ he kaa i kɛ Yehowa wa kpɛti kɛ, nɛ e sume kaa e maa pee ye Huɛ.” Kɛ Ida peeɔ kɛɛ kɛ daa Satan tuami nɛ ɔ nya? Ida de ke: “Asafo mi kpehi nɛ i yaa a woɔ ye hemi kɛ yemi mi he wami wawɛɛ. Jinɛ ke i ya asafo mi kpe ɔ, i ha we sanehi a heto. I susuɔ kaa sane heto nɛ ma ha a he hia we. Se amlɔ nɛ ɔ, i dlaa ye he loko i yaa asafo mi kpehi, nɛ i bɔɔ mɔde kaa ma ha sane bimi enyɔ aloo etɛ ko heto. E be gbɔjɔɔ, se ke i pee jã a, i náa bua jɔmi. Nyɛmimɛ ɔmɛ hu woɔ mi he wami. Amlɔ nɛ ɔ lɛɛ, be fɛɛ be nɛ wa ma kpa asafo mi kpe ɔ, i nuɔ he kaa Yehowa suɔ mi.”

14. Mɛni anɔkuale munyu nɛ Ida nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ maa nɔ mi?

14 Ida nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ maa anɔkuale munyu nɛ ɔ nɔ mi: Tsɛ̃i nitsɛnitsɛ ngɛ e blimi kɛ e kami pɔtɛɛ, nɛ e tsakee we. Se wa hemi kɛ yemi nɛ a ngɔ kɛ to tsɛ̃i he ɔ ma nyɛ ma ba pee nyafii loo agbo, e mi ma nyɛ ma gbɔjɔ aloo e mi ma nyɛ maa wa. Se lɔ ɔ daa si ngɛ wɔ nitsɛmɛ wa nɔ. (Mat. 14:31; 2 Tɛs. 1:3) Loko wa hemi kɛ yemi ɔ ma nyɛ maa po wa he piɛ ɔ, ja wa ha nɛ e mi wa, nɛ e kle agbo!

Hemi kɛ yemi nɛ ji tsɛ̃i ngua a (Hyɛ kuku 12-14)

“YI WAMI HEMI NƐ JI DADE PƐƐ Ɔ”

15, 16. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ wa ngɛ ɔ ngɛ kaa dade pɛɛ?

15 Kane Efeso Bi 6:17. A pee dade pɛɛ nɛ Roma ta buli buɔ ɔ konɛ e po a yi, a kuɛ, kɛ a hɛ mi he piɛ. Kla ngɛ dade pɛɛ ɔmɛ ekomɛ a he. Enɛ ɔ ma ha nɛ ta bulɔ ɔ ma nyɛ maa hɛɛ pɛɛ ɔ.

16 Kaa bɔ nɛ dade pɛɛ poɔ ta bulɔ yi he piɛ ɔ, “yi wami hemi he hɛ kɛ nɔ fɔmi” nɛ wa ngɛ ɔ poɔ wa juɛmi he piɛ. (1 Tɛs. 5:8; Abɛ 3:21) Hɛ kɛ nɔ fɔmi haa nɛ wa susuɔ Mawu si womi ɔmɛ a he, nɛ e yeɔ bua wɔ nɛ wa náa juɛmi nɛ da ngɛ nyagbahi nɛ waa kɛ kpeɔ ɔmɛ a he. (La 27:1, 14; Níts. 24:15) Se ke wa suɔ nɛ wa dade pɛɛ ɔ nɛ po wa yi he piɛ ɔ, lɛɛ e sa nɛ wa bu pɛɛ ɔ, se pi nɛ wa maa hɛɛ ngɛ wa dɛ mi.

17, 18. (a) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Satan ma nyɛ maa sisi wɔ konɛ wa je dade pɛɛ nɛ wa bu ɔ? (b) Mɛni tsɔɔ kaa Satan sisimi munyu ɔmɛ ná we o nɔ he wami?

17 Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Satan ma nyɛ maa sisi wɔ konɛ wa je dade pɛɛ nɛ wa bu ɔ? Mo susu bɔ nɛ e ka Yesu ha a he nɛ o hyɛ. Satan le kaa Yesu ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa be ko maa ba nɛ e maa ye matsɛ ngɛ adesahi a nɔ. Se e biɔ nɛ Yesu nɛ e mlɛ kɛ ya su be nɛ Yehowa ma ha lɛ jamɛ a blɔ nya a. Se loko Yesu maa pee Matsɛ ɔ, e sa nɛ e na nɔ́, nɛ e gbo. Enɛ ɔ he ɔ, Satan de Yesu kaa e ma nyɛ ma ha nɛ e bɔni nɔ yemi nɔuu. Satan de lɛ ke, ke e kpla si nɛ e ja lɛ si kake pɛ ɔ, e maa pee lɛ je ɔ matsɛ jamɛ a ngmlɛfia a nɔuu. (Luka 4:5-7) Jã kɛ̃ nɛ Satan le kaa Yehowa de wɔ ke e ma ha wɔ ní kpakpahi ngɛ je ehe ɔ mi. Se e sa nɛ waa mlɛ, nɛ loko jamɛ a be ɔ maa su ɔ, eko ɔ, waa kɛ nyagbahi fuu maa kpe. Enɛ ɔ he ɔ, Satan ngɔɔ he blɔ komɛ kɛ kaa wɔ konɛ waa ye ngɔɔmi ngɛ je nɛ ɔ mi. Satan suɔ nɛ waa di he lo nya níhi a se kekle, nɛ wa he mi nɛ jɔ wɔ piɔ. E suɔ nɛ wa he mi nɛ jɔ wɔ loko wa susu Matsɛ Yemi ɔ he.​—Mat. 6:31-33.

18 Nihewi kɛ yihewi fuu nɛ a ji Kristofohi ɔ ha we nɛ susumi nɛ ɔ nɛ sisi mɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Kiana nɛ e ye jeha 20 ɔ de ke, “I le kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ pɛ lɛ ma je adesahi a nyagbahi tsuo kɛ je.” Kɛ e hɛ nɔ kami ɔ yeɔ bua lɛ ha kɛɛ? E de ke: “Hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ i ngɛ kaa zugba a maa pee Paradeiso ɔ yeɔ bua mi, nɛ i le bɔ nɛ e sa kaa maa pee ye ní ha ngɛ ní tsumi blɔ fa mi. I bɔɛ mɔde kaa ma ngɔ dloomi nike níhi nɛ i ngɛ ɔ kɛ hla biɛ, aloo blɔ nya nguahi. Mohu ɔ, i ngɛ mɔde bɔe kaa ma ngɔ ye he wami kɛ ye be kɛ sɔmɔ Yehowa saminya.”

Yi wami hemi nɛ ji dade pɛɛ ɔ (Hyɛ kuku 15-18)

“MUMI Ɔ KLAATE Ɔ NƐ JI MAWU MUNYU Ɔ”

19, 20. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ waa ngɔ Mawu Munyu ɔ kɛ tsu ní saminya?

19 Klaate nɛ Roma ta buli kɛ hwuɔ ta nɛ Paulo tu he munyu ngɛ e sɛ womi ɔ mi ɔ kami maa su intsisi 20. A kɛ klaate ɔ tsuɔ ní ke a kɛ a he nyɛli kpe hɛ mi kɛ hɛ mi. Nɔ́ kake he je nɛ Roma ta buli ɔmɛ yeɔ kunimi ngɛ ta mi ji kaa, daa ligbi ɔ, a kaseɔ bɔ nɛ a kɛ a ta hwumi ní ɔmɛ ma tsu ní ha.

20 Paulo tsɔɔ kaa Mawu Munyu ɔ ngɛ kaa klaate nɛ Yehowa ha wɔ. E sa nɛ waa kase bɔ nɛ wa maa ngɔ kɛ tsu ní ha saminya kɛ fa wa hemi kɛ yemi ɔ he, nɛ wa kɛ dla wɔ nitsɛmɛ wa susumi. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Kɛ o maa pee kɛɛ konɛ o nyɛ nɛ o ngɔ Baiblo ɔ kɛ tsu ní saminya? Sebastian nɛ e ye jeha 21 ɔ de ke: “Be fɛɛ be nɛ ma kane Baiblo ɔ, i ngmaa kuku kake kɛ fɔɔ si. I ngɛ ngmamihi nɛ ye bua jɔ he ɔmɛ a nya buae. Lɔ ɔ maa ye bua mi konɛ ma le Yehowa susumi ngɛ níhi a he.” Daniel nɛ wa wo e ta kɛ sɛ hlami ɔ de ke: “Ke i ngɛ Baiblo ɔ kanee ɔ, i hlaa ngmamihi nɛ ma nyɛ ma ngɔ kɛ ye bua nihi ngɛ fiɛɛmi mi. I yɔse kaa ke o kɛ Baiblo ɔ pɔɔ ní tsumi ngɛ fiɛɛmi mi, nɛ o ngɛ mɔde bɔe kaa o maa ye bua nihi ɔ, ni ɔmɛ a bua jɔɔ sɛ gbi ɔ he.”

Mumi ɔ klaate ɔ (Hyɛ kuku 19-20)

21. Mɛni he je nɛ e sɛ nɛ waa ye Satan kɛ daimonio ɔmɛ gbeye ɔ?

21 Kaa bɔ nɛ nihewi kɛ yihewi nɛ a wo a ta ngɛ munyu nɛ ɔ mi ɔ tsɔɔ ɔ, e sɛ nɛ waa ye Satan kɛ daimonio ɔmɛ gbeye. A he wa mohu lɛɛ, se a he wɛ pi Yehowa. A be si hie kɛ ya neneene. E be kɛe nɛ́ a maa wo mɛ tsu ngɛ Kristo Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ mi, nɛ a be nyɛe maa pee nɔ́ ko hu, nɛ lɔ ɔ se ɔ, a ma kpata a hɛ mi. (Kpoj. 20:1-3, 7-10) Wa le wa he nyɛlɔ ɔ, e ga ní tsumi ɔmɛ, kɛ e susumihi tsuo. Ngɛ Yehowa yemi kɛ buami nya a, wa ma nyɛ maa da si kpɛii nɛ waa hwu kɛ si Abosiami!