1. Ke o ya o hɛ mi ngɛ o Baiblo ní kasemi ɔ mi ɔ, mɛni nɛ eko ɔ, o maa hi he susue?

BAIBLO ɔ nɛ o ngɛ kasee ɔ ha nɛ o ba le anɔkualehi fuu. Ekomɛ ji, si nɛ Mawu wo kaa adesahi maa hi si kɛ ya neneene, si fɔfɔɛ mi nɛ ni gbogboe ɔmɛ ngɛ, kɛ hɛ nɔ kami nɛ ngɛ kɛ ha mɛ. (Fiɛlɔ 9:5; Luka 23:43; Yohane 5:28, 29; Kpojemi 21:3, 4) Eko ɔ, o yaa Yehowa Odasefohi a kpehi, nɛ o he ye kaa a jami ɔ ji anɔkuale jami. (Yohane 13:35) Aloo amlɔ nɛ ɔ, o ba le Yehowa, nɛ o ba pee e huɛ, nɛ o mwɔ o yi mi kpɔ kaa o ma ja  lɛ. Se eko ɔ, o bi o he ke, ‘Mɛni e sa nɛ ma pee konɛ ma ja Mawu?’

2. Mɛni he je nɛ Etiopia nyumu ko de kaa e suɔ nɛ a baptisi lɛ ɔ?

² Kikɛ ji bɔ nɛ Etiopia nyumu ko nɛ hi si ngɛ Yesu be ɔ mi ɔ susu. Benɛ a tle Yesu si se ɔ, kaselɔ Filipo fiɛɛ kɛ ha nyumu nɛ ɔ. Filipo tsɔɔ lɛ níhi a nya nɛ e na kaa Yesu ji Mesia a nɛ. Nɔ́ nɛ Etiopia nyumu ɔ kase ɔ sɛ e tsui mi, nɛ e de ke: ‘O nɛ nyu; mɛni maa tsi ye baptisimi nya?’​​—Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 8:26-36.

3. (a) Mɛni nɛ Yesu fã e kaseli ɔmɛ kaa a pee? (b) Kɛ a baptisiɔ nɔ ha kɛɛ?

³ Baiblo ɔ tsɔɔ heii kaa loko o ma nyɛ ma sɔmɔ Yehowa a, ja o ha nɛ a baptisi mo. Yesu de e se nyɛɛli ɔmɛ ke: ‘Nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya pee je ma amɛ tsuo ye kaseli, nɛ nyɛɛ baptisi mɛ.’ (Mateo 28:19) Yesu nitsɛ ha nɛ a baptisi lɛ ngɛ nyu mi kɛ pee nɔ hyɛmi nɔ́ ha wɔ. A baptisi Yesu ngɛ nyu mi, se a fĩa we nyu kɛ pue we e yi mi. (Mateo 3:16) Jã nɔuu nɛ ke a ngɛ Kristofo no ko baptisie ɔ, e sa nɛ e nɔmlɔ tso ɔ tsuo nɛ sɛ nyu ɔ mi loko a wo e nɔ.

4. Ke o ha nɛ a baptisi mo ɔ, mɛni lɔ ɔ tsɔɔ?

⁴ Ke o ha nɛ a baptisi mo ɔ, e tsɔɔ kaa o suɔ nɛ o pee Yehowa huɛ, nɛ o suɔ nɛ o sɔmɔ lɛ. (La 40:7, 8) Se eko ɔ, o ma bi ke, ‘Mɛni e sa nɛ ma pee konɛ a baptisi mi?’

5. (a) Mɛni e sa nɛ o pee kekle loko a ma nyɛ maa baptisi mo? (b) Mɛni he je nɛ Kristofohi a kpehi nɛ o maa ya a he hia wawɛɛ ɔ?

⁵ Ja o le Yehowa kɛ Yesu loko a ma nyɛ maa baptisi mo. Baiblo ɔ nɛ o ngɛ kasee ɔ tsɔɔ kaa o suɔ nɛ o le Yehowa kɛ Yesu. (Kane Yohane 17:3.) Se lɔ ɔ pɛ pi.  Baiblo ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ o ná Yehowa he ‘anɔkuale nile.’ (Kolose Bi 1:9) Yehowa Odasefohi a kpehi nɛ o maa ya a maa ye bua mo nɛ huɛ bɔmi kpakpa maa hi o kɛ Yehowa nyɛ kpɛti. Enɛ ɔ he je nɛ e he hia wawɛɛ kaa o maa ya asafo mi kpehi ɔ nɛ.​​—Hebri Bi 10:24, 25.

6. Jije e sa nɛ o kase Baiblo ɔ kɛ ya su loko a ma nyɛ maa baptisi mo?

⁶ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa hyɛ we blɔ kaa e sa nɛ o le nɔ́ fɛɛ nɔ́ ngɛ Baiblo ɔ mi loko a baptisi mo. Loko a maa baptisi Etiopia nyumu ɔ, Yehowa hyɛ we blɔ kaa e le nɔ́ fɛɛ nɔ́. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 8:30, 31) Ejakaa wa maa ya nɔ maa kase Yehowa he ní kɛ ya neneene. (Fiɛlɔ 3:11) Se loko o he maa su kɛ ha baptisimi ɔ, ke e hí kulaa a, e sa nɛ o le Baiblo ɔ mi sisije tsɔɔmi ɔmɛ, nɛ o kɛ tsu ní.​​—Hebri Bi 5:12.

7. Kɛ Baiblo ɔ nɛ o ngɛ kasee ɔ ye bua mo ha kɛɛ?

⁷ Baiblo ɔ de ke: “Ke nɔ ko be hemi kɛ yemi ɔ, e be nyɛe maa sa Mawu hɛ mi.” (Hebri Bi 11:6) Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ o ná hemi kɛ yemi loko a ma nyɛ maa baptisi mo. Baiblo ɔ de wɔ kaa benɛ Korinto bi komɛ nu sɛ gbi nɛ kaseli ɔmɛ fiɛɛ ɔ, ‘a he ye, nɛ a baptisi mɛ.’ (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 18:8) Jã nɔuu nɛ Baiblo ɔ nɛ mo hu o ngɛ kase ɔ ha nɛ o ná hemi kɛ yemi ngɛ Mawu si womi ɔmɛ a mi, nɛ o he ye hu kaa Yesu afɔle sami ɔ ma nyɛ ma kpɔ̃ mo kɛ je yayami kɛ gbenɔ dɛ mi.​​—Yoshua 23:14; Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 4:12; 2 Timoteo 3:16, 17.

8. Mɛni lɛ maa wo mo he wami konɛ o nyɛ nɛ o tsɔɔ nihi níhi nɛ o ngɛ kasee ɔ?

⁸ Ke o ya nɔ nɛ o kase Baiblo ɔ, e maa ye bua mo ngɛ o si himi mi, nɛ e ma ha nɛ o hemi kɛ yemi ɔ mi maa  wa. Enɛ ɔ maa wo mo he wami nɛ o maa tsɔɔ nihi nɔ́ nɛ o ngɛ kasee ɔ. (Yeremia 20:9; 2 Korinto Bi 4:13) Se mɛnɔmɛ nɛ e sa kaa o kɛ mɛ nɛ sɛɛ he ní?

9, 10. (a) Mɛnɔmɛ nɛ o kɛ mɛ ma nyɛ maa sɛɛ níhi nɛ o kase ɔ he ní? (b) Ke o suɔ nɛ o piɛɛ asafo ɔ he kɛ ya fiɛɛmi ɔ, mɛni e sa nɛ o pee?

⁹ Eko ɔ, o maa suɔ nɛ o de o weku li, o huɛmɛ, o kpɔ mi bi, loo nihi nɛ o kɛ mɛ tsuɔ ní ɔ. Ke o de mɛ ɔ, e ji nɔ́ kpakpa. Se e sa nɛ o je bumi kpo kɛ tsɔɔ mɛ. Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, o maa piɛɛ asafo ɔ he kɛ ya fiɛɛmi. Ke o suɔ nɛ o piɛɛ asafo ɔ he kɛ ya fiɛɛmi ɔ, o ma nyɛ ma de Odasefo no nɛ e kɛ mo ngɛ Baiblo ɔ kasee ɔ. Ke nɔ nɛ e kɛ mo ngɛ Baiblo ɔ kasee ɔ na kaa o je mi bami sa, nɛ o ma nyɛ maa ya fiɛɛmi ɔ, asafo mi nikɔtɔmahi enyɔ kɛ mo kɛ nɔ nɛ kɛ mo kaseɔ ní ɔ maa sɛɛ ní.

¹⁰ Mɛni he ní nikɔtɔma amɛ kɛ nyɛ maa sɛɛ? A maa hyɛ kaa o nu Baiblo ɔ mi sisije tsɔɔmi ɔmɛ a sisi, nɛ o he ye hulɔ, nɛ o je mi bami kɛ Mawu sisi tomi mlaa amɛ kɔ, nɛ o suɔ kaa o maa pee Yehowa Odasefo no niinɛ lo. Mo kai kaa asafo mi nikɔtɔma amɛ nɛ a hyɛɛ asafo mi bi ɔmɛ nɛ mo hu o piɛɛ he ɔ a nɔ, lɔ ɔ he ɔ, koo ye gbeye kaa o kɛ mɛ maa sɛɛ ní. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 20:28; 1 Petro 5:2, 3) Ke a kɛ mo sɛɛ ní nɛ a na kaa o ma nyɛ maa je fiɛɛmi sisi ɔ, a ma ha nɛ o le.

11. Mɛni he je nɛ e sa kaa o pee tsakemihi loko o ma nyɛ maa piɛɛ asafo ɔ he kɛ ya fiɛɛmi ɔ?

¹¹ E ma nyɛ maa ba kaa asafo mi nikɔtɔma amɛ ma de mo ke e sa nɛ o pee tsakemi komɛ loko o ma nyɛ maa je fiɛɛmi sisi. Mɛni he je nɛ tsakemihi nɛ o maa pee ɔ he hia a? Ejakaa wa tsɔɔ nihi Yehowa he ní, lɔ ɔ he ɔ, e sa kaa wa je mi bami nɛ wo e hɛ mi nyami.​​—1 Korinto Bi 6:9, 10; Galatia Bi 5:19-21.

12. Mɛni he je nɛ nɔ tsuaa nɔ hia tsui tsakemi ɔ?

¹² Nɔ́ ko hu ngɛ nɛ e sa nɛ o pee loko a ma nyɛ maa baptisi mo. Bɔfo Petro de ke: “Nyɛ tsake nyɛ tsui, nɛ nyɛɛ kpale nyɛ se kɛ ba Mawu ngɔ, konɛ a ngɔ nyɛ he yayami ɔmɛ kɛ pa nyɛ.” (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 3:19) Mɛni ji tsui tsakemi? E tsɔɔ o he nɛ o ma pia ngɛ nɔ́ yayami ko nɛ o pee ɔ he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o ngɔ o he kɛ wo ajuama bɔmi mi ɔ, e sa nɛ o pia o he. Ke o ji nɔ ko nɛ o baa o je mi saminya momo po ɔ, e sa nɛ o pia o he, ejakaa adesahi tsuo ji yayami peeli, nɛ a hia Mawu dɛ mi yayami kɛ pami.​​—Roma Bi 3:23; 5:12.

13. Ke nɔ ko kpale e se ɔ, mɛni lɔ ɔ tsɔɔ?

¹³ Anɛ ke o pia o he ɔ, kɛkɛ e ta lo? Dɛbi. Bɔfo Petro tsɔɔ hu kaa, e sa nɛ o ‘kpale o se’ kɛ ba Mawu ngɔ. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa, e sa nɛ o kpa o je mi bami momo ɔ, nɛ o fia o pɛɛ si kaa kɛ je amlɔ nɛ ɔ kɛ yaa a, o maa pee nɔ́ nɛ da. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɔɔ lɛ kaa o ngɛ blɔ hiae kɛ yaa he ko nɛ o yɛ lejɛ ɔ gblee. Be bɔɔ se ɔ, o na kaa o laa blɔ. Mɛni o maa pee? Atsinyɛ jemi ko be he kaa o maa da si, nɛ o maa kpale o se konɛ o ya gu blɔ nɛ da a nɔ. Jã nɔuu nɛ ke o ngɛ Baiblo ɔ kasee ɔ, o maa na kaa e sa nɛ o kpa su komɛ, aloo o tsake o je mi bami. Moo bɔ mɔde nɛ o ‘kpale o se’​​—aloo moo pee tsakemihi ngɛ o si himi mi. Kɛ je amlɔ nɛ ɔ kɛ yaa a, moo bɔ mɔde nɛ o pee nɔ́ nɛ da.

14. Mɛni nɛ o he nɔ nɛ o maa jɔɔ ha Mawu ɔ tsɔɔ?

¹⁴ Nɔ́ kpa ko hu nɛ e he hia ji kaa e sa nɛ o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa loko a baptisi mo. Ke o sɔle nɛ o jɔɔ  o he nɔ kɛ ha Yehowa a, e tsɔɔ kaa o wo lɛ si kaa o ma sɔmɔ lɛ pɛ, nɛ o maa pee e suɔmi nya ní daa.​​—5 Mose 6:15.

15, 16. Mɛni lɛ ma ha nɛ nɔ ko maa jɔɔ e wami nɔ kɛ ha Mawu?

¹⁵ Ke o wo Yehowa si kaa o ma sɔmɔ lɛ pɛ ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ o wo o suɔlɔ ko si kaa o kɛ lɛ maa hi si daa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke nyumu ko na yo ko, nɛ e suɔ kaa e maa ngɔ lɛ ɔ, e maa bɔ mɔde kaa e maa le yo ɔ saminya. Bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, ke suɔmi nɛ e ngɛ kɛ ha yo ɔ mi ba wa a, e ma de yo ɔ kaa e suɔ nɛ e maa ngɔ lɛ. E ngɛ mi kaa ke nyumu ɔ ngɔ yo ɔ, e blɔ nya ní tsumi maa kle mohu lɛɛ, se suɔmi nɛ e ngɛ kɛ ha yo ɔ maa wo lɛ he wami nɛ e maa ngɔ lɛ.

¹⁶ Jã kɛ̃ nɛ ke o ngɛ Yehowa he ní kasee ɔ, suɔmi nɛ o ma ná kɛ ha lɛ ɔ maa wo mo he wami nɛ o maa pee e suɔmi nya ní. Enɛ ɔ ma ha nɛ o maa wo lɛ si ngɛ sɔlemi mi kaa o ma ja lɛ. Baiblo ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ suɔ kaa e maa nyɛɛ Yesu se ɔ nɛ “kua e he.” (Marko 8:34) Mɛni enɛ ɔ tsɔɔ? Enɛ ɔ tsɔɔ kaa e sa nɛ o ha nɛ Yehowa suɔmi nya ní peemi nɛ pee nɔ́ titli ngɛ o si himi mi. Yehowa suɔmi nya ní nɛ o maa pee ɔ he hia pe níhi nɛ mo nitsɛ o suɔ kaa o maa pee.​​—Kane 1 Petro 4:2.

17. Mɛni he je nɛ ni komɛ jɔɔ we a wami nɔ kɛ ha we Yehowa a?

¹⁷ Ni komɛ nyɛ we nɛ a jɔɔ a he nɔ kɛ ha Yehowa, ejakaa a yeɔ gbeye kaa a be nyɛe maa ye si nɛ a maa wo Yehowa a nɔ. A sume nɛ a maa pee nɔ́ ko nɛ maa hao Yehowa, aloo eko ɔ, a susu kaa ke a jɔɔ we a wami nɔ kɛ ha we Yehowa a, a be akɔtaa bue ha lɛ.

18. Mɛni maa ye bua mo konɛ e ko pee mo kaa o be nyɛe maa ye si nɛ o wo Yehowa a nɔ?

 ¹⁸ Suɔmi nɛ o ngɛ kɛ ha Yehowa a maa wo mo kã, nɛ o be gbeye yee kaa eko ɔ, o ma tɔ Yehowa nɔ. Akɛnɛ o suɔ Yehowa he je ɔ, o maa bɔ mɔde kaa o maa ye si nɛ o wo lɛ ɔ nɔ. (Fiɛlɔ 5:4; Kolose Bi 1:10) O be susue kaa Yehowa suɔmi nya ní nɛ o maa pee ɔ he wa. Ejakaa bɔfo Yohane ngma ke: “Ke wa suɔ Mawu ɔ, wa yeɔ e mlaa amɛ a nɔ. Nɛ e mlaa amɛ a nɔ yemi wɛ kulaa.”​​—1 Yohane 5:3.

19. Mɛni he je nɛ e sɛ nɛ o ye gbeye kaa o maa jɔɔ o he nɔ kɛ ha Mawu ɔ?

¹⁹ E he hia we nɛ o ye mluku loko o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa. Yehowa hyɛ we blɔ kaa waa pee nɔ́ ko nɛ wa be nyɛe peemi. (La 103:14) E maa ye bua mo konɛ o pee nɔ́ nɛ da. (Yesaya 41:10) Moo ngɔ o hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ kulaa, nɛ “e maa tsɔɔ mo blɔ nɛ da.”​​—Abɛ 3:5, 6.

20. Ke o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Mawu ɔ, mɛni hu nɛ e sa nɛ o pee?

²⁰ Anɛ o susu kaa piɔ lɛɛ o ma nyɛ maa jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa lo? Ke o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa a, lɛɛ nɔ́ kpa ko hu ngɛ nɛ e sa nɛ o pee. E sa nɛ o ha nɛ a baptisi mo.

21, 22. Mɛni blɔ nɔ o maa gu ‘kɛ jaje o hemi kɛ yemi ɔ ngɛ ma hɛ mi’?

²¹ Mo ha nɛ nikɔtɔmahi a kuu ɔ sanehi a he blɔ nya tolɔ ɔ ngɛ nyɛ we asafo ɔ mi ɔ nɛ le kaa o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa, nɛ o suɔ nɛ a baptisi mo. E maa to blɔ nya konɛ asafo mi nikɔtɔma komɛ kɛ mo nɛ susu Baiblo ɔ mi sisije tsɔɔmi ɔmɛ a he. Ke nikɔtɔma amɛ kplɛɛ nɔ  kaa a baptisi mo ɔ, a ma nyɛ maa baptisi mo ngɛ kpɔ mi kpe loo kpokpa nɔ kpe nɛ nyɛ maa ya a. A maa tu munyu ko ngɛ kpe ɔ sisi kɛ tsɔɔ nɔ́ nɛ baptisimi ji. Lɔ ɔ se ɔ, munyu tulɔ ɔ ma bi nihi nɛ a maa baptisi mɛ ɔ munyu enyɔ komɛ konɛ a ha heto. Sane bimi nɛ ɔmɛ a heto nɛ o ma ha a tsɔɔ kaa o ‘jaje o hemi kɛ yemi ɔ ngɛ ma hɛ mi.’​​—Roma Bi 10:10.

 ²² Lɔ ɔ se ɔ, a maa baptisi mo. A kɛ o nɔmlɔ tso ɔ tsuo maa wo nyu mi, nɛ a ma je mo ngɛ nyu ɔ mi. Baptisimi ji nɔ́ nɛ ma ha nɛ nihi maa na kaa o jɔɔ o he nɔ kɛ ha Yehowa, nɛ jehanɛ hu ɔ, o ba pee Yehowa Odasefo no.

23. Ke a baptisi mo ‘ngɛ Tsɛ ɔ, kɛ Bi ɔ, kɛ mumi klɔuklɔu ɔ biɛ mi’ ɔ, mɛni e tsɔɔ?

²³ Yesu de ke a maa baptisi e kaseli ɔmɛ ‘kɛ wo Tsɛ ɔ, kɛ Bi ɔ, kɛ mumi klɔuklɔu ɔ biɛ mi.’ (Kane Mateo 28:19.) Mɛni enɛ ɔ tsɔɔ? E tsɔɔ kaa o kplɛɛ he wami nɛ Yehowa ngɛ, kɛ blɔ nya nɛ e kɛ ha Yesu ɔ nɔ. E tsɔɔ hu kaa o kplɛɛ bɔ nɛ Yehowa kɛ e mumi klɔuklɔu ɔ tsuɔ ní ha konɛ e yi mi tomi nɛ ba mi ɔ nɔ.​​—La 83:18; Mateo 28:18; Galatia Bi 5:22, 23; 2 Petro 1:21.

24, 25. (a) Mɛni nɛ baptisimi daa si kɛ ha? (b) Mɛni wa maa kase ngɛ yi nɛ nyɛɛ se ɔ mi?

²⁴ Baptisimi ji nɔ́ ko nɛ e he hia saminya. Ke a ngɔ mo kɛ wo nyu ɔ mi ɔ, e tsɔɔ kaa o kpa o sa je mi bami ɔ. Ke a wo o nɔ kɛ je nyu ɔ mi ɔ, e tsɔɔ kaa o je si himi ehe sisi, nɛ o maa pee Mawu suɔmi nya ní daa. Enɛ ɔ tsɔɔ kaa kɛ je jamɛ a be ɔ mi kɛ yaa a, o ma sɔmɔ Yehowa. Mo kai kaa o jɔɔ o wami nɔ kɛ ha Yehowa, se pi kɛ ha ní tsumi loo adesa ko, aloo kuu ko.

²⁵ O he nɔ nɛ o jɔɔ kɛ ha Yehowa a ma ha nɛ o kɛ Yehowa ma ná huɛ bɔmi kpakpa. (La 25:14) Enɛ ɔ tsɔɔ we kaa ke a baptisi nɔ ko ɔ, bɔ tsuaa bɔ nɛ ji ɔ, a ma he e yi wami. Bɔfo Paulo ngma ke: ‘Nyɛɛ kɛ gbeye yemi, kɛ he domi nɛ tsu ní wawɛɛ, konɛ a he nyɛ yi wami.’ (Filipi Bi 2:12) Baptisimi ji huɛ bɔmi nɛ o kɛ Mawu ma ná a sisije. Se mɛni maa ye bua mo konɛ huɛ bɔmi nɛ ngɛ o kɛ Yehowa nyɛ kpiti ɔ mi nɛ wa? A ma ha sane bimi nɛ ɔ heto ngɛ yi nɛ nyɛɛ se ɔ mi.