1. Nyɔ ci yí Davidi nu so amɛɖekisɔsɔhwe Yehowa tɔ nuɔ?

MÌATƐNŊ anu teŋ mɔ Yehowa sɔ yiɖeki hwenɔ a? Ɛɛ mìatɛnŋ anu ahan. Davidi nu gbeɖeka mɔ: “Èsɔ ao hwlɛngan kpoxɔnu naŋ, yí amɛɖekisɔsɔhwe ao tɔ na ŋgangan.” (2 Sam. 22:36, NWT; Eha. 18:35) Taŋfuin Davidi bukɔ tamɛ kpɔ so ŋkeke ci ji Samiɛli va dalɔ xomɛ yí shi ami ni nɔ avanyi Izraɛli fyɔ. Davidi nyi adɔklɔɛ nɔ evi amɛnyi ciwo edalɔ ji, vɔ eyi Yehowa can nɔ aɖɔli Efyɔ Sɔlu.—1 Sam. 16:1, 10-13.

2. Nyi mɛ mìagbeje le nyɔta cɛ mɛɔ?

² Davidi alɔn do enyɔ ciwo yí ehakpatɔ ɖeka nu so Yehowa nu ji, émɔ: ‘Édotagu yí a kpɔ jeŋkwi koɖo nyigban. Mawu fɔn wamɛnɔwo tí le afizɔ mɛ. Mawu ɖenɔ enubyɔtɔwo tí . . . asɔ wa amɛkplɔtɔ veviwo.’ (Eha. 113:6-8) Doŋkɔ le nyɔta cɛ mɛɔ, mìagbeje nɔnɔmɛ ciwo mɛ Yehowa dasɛ amɛɖekisɔsɔhwe le yí akpɔ nukplamu vevi ɖewo ciwo mìatɛnŋ akpla so mɛ. Yi goduɔ, mìakpɔ enu ci mìatɛnŋ akpla so Efyɔ Sɔlu, enyɔnuɖɛtɔ Daniɛli koɖo Yesu gbɔ so sɛnxujeshinamɛɖeki nu.

3. Lé Yehowa wanɔ nu do mì nu doɔ, yí nyi ecɛ dasɛɔ?

³ Yehowa to lé ewanɔ nu do yi sɛntɔ nuvɔnmɛwo nu ji yí dasɛ mɔ yesɔ yeɖeki hwe. Denyi mìwo sɛnsɛn ɖekɛ exɔnɔ o, vɔ egbesɔ mì shigbe yi xlɔwo nɛ. (Eha. 25:14, NWT) Ci Yehowa ji mɔ yeahun mɔ nɔ mì nɔ mìatɛnŋ anyi exlɔ koɖo yeɔ, ésɔ Eviɛ sɔ sa vɔn do mìwo nuvɔnwo ta. Yehowa kunɔ ŋshishi nɔ amɛ sugbɔ!

4. Nyi yí Yehowa na mìɔ, yí nyi yí taɖoɔ?

 ⁴ Gbebu tamɛ kpɔ so emɔ bu ci ji Yehowa dasɛ amɛɖekisɔsɔhwe le. Ci Yehowa nyi mìwo Watɔɔ, átɛnŋ awa mì yí mìdaɖo enujikpekpe acannɔ lé mìanɔ agbe do o. Vɔ dewɛ ahan o. Éwa mì do yiŋtɔ nɔnɔmɛ nu yí na amɛɖekishinɔnɔblɔɖe mì. Éji mɔ mìwo, agbetɔ hwɛhwɛwo alɔn faa so jimɛ yí asɛn ye yí anya mɔ mìakpɔ nyɔnawo, nɔ mìse tonu nɔ ye. (2 Ese. 10:12; Ezai 48:17, 18) Mìdo akpe sugbɔ mɔ Yehowa sɔ yiɖeki hwe ahan!

5. Lé Yehowa kplakɔ nu mì nɔ mìasɔ mìwoɖekiwo hwe doɔ? (Kpɔ foto ci yí le akpa lɔ ji.)

⁵ Yehowa to lé ewanɔ nu do mì nu ji yí sɔ kplanɔ nu mì mɔ mìwo le sɔ mìwoɖekiwo hwe. Yehowa yí nyi mɛ ci yí nyaŋɖɛ wu le xexeɛ mɛ. Ele ahan gan, élɔn faa yí lɔnnɔ do mɛbuwo susu ji. Le kpɔwɛ mɛ, Yehowa lɔn yí Eviɛ kpedo nu le enuwo pleŋ wawa mɛ. (Elo. 8:27-30; Kol. 1:15, 16) Yí ci enyi ŋsɛnwopleŋtɔ can ɔ, énanɔ agbanleamɛji ɖewo mɛbuwo. Le kpɔwɛ mɛ, ésɔ Yesu ɖo Efyɔ nɔ Fyɔɖuxu lɔ yí agbena acɛ ɖewo agbetɔ 144 000 ciwo yí avaɖu fyɔ koɖo Yesu. (Luiki 12:32) Le nyɔnɔnwi mɛɔ, Yehowa na kpla Yesu nɔ anyi Efyɔ koɖo Avɔnsatɔ Gangantɔ. (Ebre. 5:8, 9) Égbena kpla mɛ ciwo yí aɖu fyɔ koɖo Yesu, vɔ ci esɔ edɔ lɔ na woɔ, davale godu nɔ wo keŋ akpɔ lé woawa akpaxwe ɖeshiaɖe nɔ edɔ lɔ do o. Ðo ékando wo ji mɔ woawa ye dro.—Enyɔ. 5:10.

6-7. Nyi mìatɛnŋ akpla so mìwo Da ci yí le jeŋkwimɛ gbɔ so edɔ nana mɛbuwo nuɔ?

⁶ Nɔ mìwo Da ci yí le jeŋkwimɛ ci yí deӡan kpekpedonu so mɛɖe gbɔ o, nanɔ acɛ mɛbuwoɔ, mìɖo awɛni sugbɔ sɔwu! Le kpɔwɛ mɛ, xomutatɔ yí ènyia  alo hamɛmɛshinshin ènyi? Sran Yehowa kpɔwɛ keŋ ananɔ edɔ mɛbuwo yí ŋgbemɔ yeale ŋgbe nɔ wo keŋ akpɔ lé woawa akpaxwe ɖeshiaɖe nɔ edɔ lɔ do o. Nɔ èsran Yehowaɔ, edɔ lɔ anyi wawa, àgbena kpla mɛ ciwo yí wa dɔ lɔ yí ana woakando wowoɖekiwo ji sɔwu. (Ezai 41:10) Nyi yí mɛ ciwo yí le acɛtɔxuwo atɛnŋ agbekpla so Yehowa gbɔɔ?

⁷ Bibla dasɛ mɔ Yehowa ɖonɔ to eviɛ mawudɔlawo yí senɔ wowo susuwo. (1 Efy. 22:19-22) Jilawo, lé míawɛ asran Yehowa kpɔwɛɔ? Nɔ nɔnɔmɛ lɔ ɖe mɔɔ, míbiɔ míwo viwo nɔ woanu wowo susuwo so lé woɖo awa edɔ ɖe do nu. Yí nɔ wowo susu lɔwo nyɔɔ, míwa do wo ji.

8. Lé Yehowa do ӡinxo nɔ Abraxamu koɖo Sara doɔ?

⁸ Emɔ bu ci ji Yehowa dasɛ le mɔ yesɔ yeɖeki hwe yí nyi mɔ édonɔ ӡinxo. Le kpɔwɛ mɛ, Yehowa donɔ ӡinxo nɔ yi sɛntɔwo biɔkɔ enyɔ yi se so yi gbetasɔsɔwo nu koɖo bubu. Yehowa ɖo to Abraxamu ci ekpɔ mɔ desɔgbe mɔ yɛagu Sodomu koɖo Gomora o. (Gɔnm. 18:22-33) Gbeɖo ŋwi lé Yehowa wa nu do Abraxamu shi, Sara nu do. Hwenu ele nyɔxo mɛɔ, Yehowa ɖo gbe ni mɔ yɛafɔn fu yí eko nukui. Vɔ Yehowa dedo dɔmɛzi di o. (Gɔnm. 18:10-14) Ewaɖeɔ, éwa nu do Sara nu koɖo bubu.

9. Nyi jilawo koɖo hamɛmɛshinshinwo atɛnŋ akpla so Yehowa kpɔwɛ mɛɔ?

⁹ Jilawo koɖo hamɛmɛshinshinwo, nyi míatɛnŋ akpla so Yehowa kpɔwɛ lɔ mɛɔ? Lé míwanɔ nu do nɔ míwo viwo alo mɛɖewo le hamɛ lɔ mɛ delɔn do míwo gbetasɔsɔwo jiɔ? Míhwlɛnnɔ ta nɔ míwoɖekiwo yí nunɔ zeɖeka mɔ wowo tɔ dejɔa; alo mítekpɔ yí mɔnɔŋje wowo susuwo mɛ? Nɔ mɛ ciwo yí le acɛtɔxuwo sran Yehowaɔ, xomuwo koɖo hamɛwo kpɔnɔ nyɔna so mɛ dandandan. Keke va ɖo elɛɔ, mìxo nuxu so enu ci mìatɛnŋ akpla le amɛɖekisɔsɔhwe kpɔwɛ ci Yehowa ɖo mɛ. Ecɛyɛɔ, mína mìakpɔ enu ci mìatɛnŋ akpla so sɛnxujeshinamɛɖeki nu le Bibla mɛ kpɔwɛwo mɛ.

10. Lé Yehowa zan mɛbuwo kpɔwɛwo yí sɔ kplanɔ nu mì doɔ?

¹⁰ Ci Yehowa nyi mìwo “Nukplamɛtɔ Gangantɔɔ,” éna woŋwlɛ kpɔwɛwo do yi Nyɔ lɔ mɛ keŋ asɔ kpla nu mì. (Ezai 30:20, 21, NWT) Mɛɖewo ɖo nɔnɔmɛ ciwo yí jɔnɔ ji nɔ Mawu yí woŋwlɛ wowo xolɔlɔ do Bibla mɛ. Nɔnɔmɛ ɖeka yí nyi sɛnxujeshinamɛɖeki. Nɔ mìbunɔ tamɛ kpɔ so exolɔlɔ cɛwo nuɔ, mìakpla nu so mɛ. Ahanke nɔ mìkpɔ enu ci yí jɔ do mɛ ciwo yí deɖo nɔnɔmɛ nywi lɔwo jiɔ, mìagbekpla nu so mɛ.—Eha. 37:37; 1 Kor. 10:11.

11. Nyi mìatɛnŋ akpla so Sɔlu kpɔwɛ dɔndɔn lɔ mɛɔ?

¹¹ Bu tamɛ kpɔ so enu ci yí jɔ do Efyɔ Sɔlu ji. Hwecinu enyi ɖajɛviɔ, ésɔ yiɖeki hwe. Énya mɔ yedakpe ŋɖewo ji yí awa o, eyi taɖo egbe mɔ yedaxɔ agbanleamɛji sugbɔ o. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) Vɔ le yiyimɛɔ, egoyiyi ɖo lanmɛ ni keke ewa enu ci deɖo gbe awa o. Ci enyi fyɔɔ, dejinjin gbɔxwe etɔ nɛnɛ nuwo wawa o. Gbeɖekaɔ, detɛnŋ do ӡinxo yí nɔ te kpɔ enyɔnuɖɛtɔ Samiɛli o. Sɔlu deɖoŋ do Yehowa nu mɔ yɛaglɔn ta nɔ jukɔn lɔ o, eyi na ewa vɔnsa bizowo, ci deɖo acɛ yí awɛ can. Eyi taɖo, yi nu degbekpe nɔ Yehowa o yí  le yiyimɛɔ, degbenyi fyɔ o. (1 Sam. 13:8-14) Nɔ mìkpla nu so yi kpɔwɛ lɔ mɛ yí egoyiyi dena mìwanɔ edɔ ci mìdeɖo gbe awaɔ, anyi mìnya ŋɖɛ.

12. Lé Daniɛli dasɛ do mɔ yesɔ yeɖeki hweɔ?

¹² To akpo nɔ kpɔwɛ dɔndɔn ci Sɔlu ɖoɔ, mìakpɔ kpɔwɛ nywi ci enyɔnuɖɛtɔ Daniɛli ɖo. Le yi gbe pleŋ mɛɔ, Daniɛli sɔ yiɖeki hwe yí jeshi sɛnxu nɔ yiɖeki keŋ jinɔ Yehowa mɔdasɛnamɛwo gashiagamɛ. Le kpɔwɛ mɛ, hwecinu Yehowa zan Daniɛli nɔ aɖe Nabukodonosɔ drɔ mɛ niɔ, denu mɔ yeŋtɔ ŋsɛn mɛ yí yewɛ le o. Vɔ ésɔ yiɖeki hwe keŋ yí sɔ kanfukanfu lɔ pleŋ jo nɔ Yehowa. (Dan. 2:26-28) Nukplamu ci yí le mɛ nɔ mìɔ? Nɔ mìxonɔ Bibla mɛ nuxu yí enyanɔ sese nɔ nɔviwo alo nɔ enuwo mlɛkɔ nɔ mì nywiɖe le kunuɖeɖedɔ lɔ mɛɔ, mìji mɔ mìaɖo ŋwi asɔ mìwoɖekiwo hwe keŋ asɔnɔ kanfukanfu lɔwo pleŋ jo nɔ Yehowa. Mìɖo anya mɔ mìdatɛnŋ akpe ji awɛ nɔ Yehowa lɔ dele mɛ o. (Fili. 4:13) Nɔ nɔnɔmɛ cɛ le mì shiɔ, anyi mɔ mìsrankɔ kpɔwɛ nywi Yesu tɔ hɛnnɛ. Nyi yí taɖoɔ?

13. Sɔ koɖo Ӡan 5:19, 30 ɖe, nyi mìkpla so Yesu gbɔɔ?

¹³ Yesu nyi Mawu Vi ci yí deɖo nuvɔn o, gan éɖoŋ do Yehowa nu. (Hlɛn Ӡan 5:19, 30.) Detekpɔ gbeɖe mɔ yeahwlɛn acɛkpakpa lɔ koɖo ye Daye ci yí le jeŋkwimɛ o. Filipitɔwo 2:6 nu nɔ mì mɔ Yesu “debui kpɔ mɔ yeahwlɛn texwe, nɔ ye koɖo Mawu asɔ ta o.” Yesu ci yí nyi Mawu Vi jeshi sɛnxu nɔ yiɖeki keŋ nɔ gɔnmɛ nɔ Dalɔ cɛkpakpa.

14. Ci womɔ Yesu le wa enu ci deɖo acɛ yí awa ɖe, lé ewa nu doɔ?

¹⁴ Gbeɖekaɔ, Yesu nukplavi Ӡaki koɖo Ӡan koɖo wowo nɔ̀ va biɔ Yesu enu ci deɖo acɛ yí ana wo o. Mìakpɔ enu ci ewa. Yesu nu nɔ wo zeɖeka mɔ, ye Daye ci yí le jeŋkwimɛ yí asɔ gbeta so mɛ ci yí anɔ ye ɖushi alo ye miɔ mɛ le Fyɔɖuxu lɔ mɛ. (Mt. 20:20-23) Yesu dasɛ mɔ yejeshi sɛnxu nɔ yeɖeki. Ésɔ yiɖeki hwe. Deji gbeɖe mɔ yeawa enu ze to acɛ ci Yehowa na ye nu o. (Ӡan 12:49) Lé mìatɛnŋ asran kpɔwɛ nywi ci Yesu ɖo doɔ?

15-16. Lé mìatɛnŋ awa do Bibla nukplamu ci yí le 1 Korɛntitɔwo 4:6 mɛ ji doɔ?

 ¹⁵ Mìatɛnŋ asran Yesu kpɔwɛ lɔ nɔ mìwanɔ do nukplamunyɔ ci yí le 1 Korɛntitɔwo 4:6 mɛ ji. Wonu nɔ mì le nɔ mɔ: “Míŋgbete fla enu ciwo yí woŋwlɛ ɖɛ o.” Eyi taɖo nɔ mɛɖe jikɔ nukplamu le mì gbɔɔ, mìdaji gbeɖe mɔ mìanu mìwoŋtɔwo susu ni alo anu enyɔ ci yí va tamɛ nɔ mì kpoŋ o. Vɔ mìɖo ahɛn amɛ lɔ susu yi nukplamu ci yí le Bibla koɖo mìwo Bibla nukplawemawo mɛ ji. Nɔ mìwɛ ahan ɔ, mìdadasɛ mɔ mìdenya enuwo pleŋ o. Egbedasɛ mɔ mìsɔ mìwoɖekiwo hwe yí nya mɔ Yehowa nukplamuwo yí nyi enywitɔ.—Enyɔ. 15:3, 4.

¹⁶ To akpo nɔ bubudodo Yehowa nuɔ, susu nywi buwo li ciwo yí taɖo mìasɔ mìwoɖekiwo hwenɔ. Ecɛyɛɔ, mìakpɔ lé amɛɖekisɔsɔhwe koɖo sɛnxujeshinamɛɖeki atɛnŋ ana mìakpɔ jijɔ yí agbenɔnɔ ju koɖo mɛbuwo do.

17. Nyi yí taɖo mɛ ciwo yí sɔ wowoɖekiwo hwe kpɔnɔ jijɔɔ?

¹⁷ Nɔ mìsɔ mìwoɖekiwo hwe yí jeshi sɛnxu nɔ mìwoɖekiwoɔ, kankandoji li mɔ mìakpɔ jijɔ. Nyi yí taɖoɔ? Nɔ mìnya mɔ ŋɖewo li mìdatɛnŋ awaɔ, mìakpɔnɔ jijɔ do kpekpedonu ɖekpokpui ci mɛbuwo ana mì nu yí agbenyi akpedotɔwo. Le kpɔwɛ mɛ, bu tamɛ kpɔ so hwenu Yesu da dɔ̀ nɔ kponɔ amɛwo lɔwo nu. Kuɖeka kpaŋ yí trɔgbɔ va do akpe nɔ Yesu nɔ edɔ̀ vɔn ci eda ni. Ésɔ yiɖeki hwe, ɖo énya mɔ yedatɛnŋ ada dɔ̀ lɔ yeŋtɔ o. Eyi taɖo edo akpe yí kanfu Mawu nɔ kpekpedonu ci woni.—Luiki 17:11-19.

18. Lé amɛɖekisɔsɔhwe kpedo mì nu mìnɔnɔ ju koɖo mɛbuwo doɔ? (Rɔmatɔwo 12:10)

 ¹⁸ Mɛ ciwo yí sɔ wowoɖekiwo hwe tɛnŋ nɔnɔ ju koɖo mɛbuwo yí ɖonɔ xlɔ vevi sugbɔ. Nyi yí taɖoɔ? Ðo wosɔ jijɔ donɔ jeshi mɔ mɛbuwo ɖo nɔnɔmɛ nywiwo yí kannɔdo wo ji. Mɛ ciwo yí sɔ wowoɖekiwo hwe kpɔnɔ jijɔ, nɔ mɛbuwo wa edɔ ci woɖo nɔ wo nywiɖe yí nɔnɔ gbesɔsɔ mɔ yewoakanfu wo yí ado bubu wo nu.—Hlɛn Rɔmatɔwo 12:10.

19. Susu ɖewo ciwo yí taɖo mìɖo agbe egoyiyiɔ?

¹⁹ Vɔɔ, egbɔnnɔnu nɔ egoyitɔwo mɔ woakanfu mɛbuwo, ɖo wojinɔ mɔ wo le kanfu yewo. Kankandojitɔɔ, wosɔ wowoɖekiwo sɔnɔ koɖo mɛbuwo yí danasɛ mɔ yewo yí nyɔ wu. Wodenanɔ kpla mɛbuwo yí ana dɔ wo o, vɔ wowo nuwana lɔwo le shigbe wonukɔ mɔ: “Nɔ èji mɔ woawa ŋɖe shigbe lé yeji do nɛɔ, èɖo awɛ eoŋtɔ.” Egoyitɔ winɔ numɛ yí gbehwannɔŋ amɛwo. (Gal. 5:26) Mɛ cɛ hanwo denyinɔ xlɔ koɖo amɛwo ejinjinnɔ o. Nɔ mìdo jeshi egoyiyi ɖe le mì mɛɔ, mìɖo ado gbe ɖaɖa nɔ Yehowa veviɖe nɔ akpedo mì nu ‘mìatrɔ mìwo tamɛ bubu’ nɔ nɔnɔmɛ dɔndɔn cɛ ŋgbevado ke do mì mɛ o.—Rɔm. 12:2.

20. Nyi yí taɖo mìɖo asɔ mìwoɖekiwo hwe yí ajeshi sɛnxu nɔ mìwoɖekiwoɔ?

²⁰ Mìdo akpe sugbɔ mɔ Yehowa ɖo kpɔwɛ nɔ mì! Mìkpɔ lé esɔ yiɖeki hwe le lé ewanɔ nu do yi sɛntɔwo nu do yí mìjinɔ mɔ mìasran yi kpɔwɛ. Gbesɔ kpe niɔ, mɛɖewo sɔ wowoɖekiwo hwe yí mɔnukpɔkpɔ sun wo shi yí wozɔn koɖo Mawu. Woŋwlɛ wowo kpɔwɛwo do Bibla mɛ yí mìji mɔ mìasran wo. Le vamɛ mɔ mìasɔ bubu koɖo kanfukanfu ci Yehowa je nɔ nini tɛgbɛɛ. (Enyɔ. 4:11) Nɔ mìwa enu cɛwo pleŋ ɔ, mìatɛnŋ azɔn koɖo mìwo Da ci yí le jeŋkwimɛ, ɖo élɔn mɛ ciwo yí sɔ wowoɖekiwo hwe yí gbejeshi sɛnxu nɔ wowoɖekiwo.