1. Кижи тындулардаҥ незиле башка?

КИЖИ тындулардаҥ канча катапка артык эдип јайалган. Темдектезе, бисте кажыбыста ла уйат деген неме бар. Бу сый баштапкы улуска, Адам ла Евага да, берилген деп кайдаҥ биледис? Олор Иегованыҥ јасагын бузып ийеле, јажына берген. Мынаҥ, олорды уйады јип баштаганы кӧрӱнет.

2. Нениҥ учун уйат компаска тӱҥей? (Јӧрмӧлдиҥ бажындагы јурукты кӧрӱгер.)

² Бойыныҥ уйадын ӱретпей турган кижи јастыра иштеп турган компасту керепке тӱҥей. Кереп талайдӧӧн јастыра иштеп турган компасту чыкса, салкынныҥ ла талайдыҥ агынынаҥ улам чын јолдоҥ аза берердеҥ айабас. Је компас чын иштеп турза, капитан баратан јолынаҥ туура барбас. Бистиҥ уйадыс компаска тӱҥей. Уйат — кижиниҥ ичиндеги сезим. Бу сезим, јакшыны јаманнаҥ ылгаштырып, чын јолло барарга болужат. Је  уйат јолды чын кӧргӱссин деп, оны ӱредер керек.

3. Уйатты ӱретпезе, не болуп калардаҥ айабас?

³ Кижи уйадын ӱретпей турза, јастыра керектердеҥ кыйып болбос (1 Тим. 4:1, 2). Керек дезе андый кижи јаманды јакшы деп сананып баштаар болор (Иса. 5:20). Иисус ӱренчиктерине: «Слерди ӧлтӱрип турган не ле кижи онызыла Кудайга јарамык эдип јадым деп сананар ӧй келедири» — деп айткан (Иоанн 16:2). Стефанды ла ӧскӧ дӧ христиандарды ӧлтӱрген улус анайып ла сананган (Ап. ижи 6:8, 12; 7:54—60). Тӱӱкини кӧрзӧ, кандый бир кудай јаҥныҥ фанаттары улусты калју ӧлтӱргилеп, бойлорын Кудай учун тартыжадыс деп санангандар. Је чынынча болзо, олор Кудайдыҥ јасагын бускан! (Чыг. 20:13). Бу учуралдар олордыҥ уйады јастыра иштеген деп кӧргӱзет.

4. Уйат кандый учуралда јолды чын кӧргӱзер?

⁴ Уйат кандый учуралда јолды чын кӧргӱзер? Кудайдыҥ Сӧзиндеги јасактар ла принциптер «ӱредерге, кинчекти илезине чыгарарга, јӱрӱмди тӱзедерге, акту эдип таскадарга» тузалу (2 Тим. 3:16). Оныҥ учун бис Агару Бичикти ӱренип, шӱӱп, јӱрӱмисте тузаланып турзаас, уйадысты ӱредип аларыс ла ончо немеге Кудайдыҥ кӧрӱмиле кӧрӧрис. Ол тушта, уйадыс бисти чын јолло апарат деп, алаҥзыбазыс. Је эмди Иегованыҥ јасактарыныҥ ла принциптериниҥ болужыла уйатты канайып ӱредип аларын кӧрӱп ийеектер.

5, 6. Иегованыҥ јасактары биске кандый туза экелет?

⁵ Кудайдыҥ јасактары туза экелзин деп, олорды јӱк ле билер керек эмес, олорды сӱӱр ле тоор керек. Агару Бичикте: «Јаманды јаман кӧрӱгер, јакшыны сӱӱгер» — деп айдылат (Ам. 5:15). Мыны канайып эдерге јараар? Ӱзе немеге Иегованыҥ кӧрӱмиле кӧрӧр керек. Мындый тем кӧрӱп ийеектер. Темдектезе, слер јаман уйуктап турараарда эмчи слерге тузалу курсак јизин, эт-канды тазыктырзын (физкультура), кӱн туркунына эдетен керектердиҥ аайын солызын деген болзын. Слер эмчиниҥ айтканын бӱдӱрип, тузазын кӧрӱп ийзеер, ого быйанду болор эмес бедигер?

⁶ Анайып ла Јайаачы биске јасактар берген. Олор бисти кинчектиҥ каршузынаҥ корулайт ла јӱрӱмисти јакшы јанындӧӧн солыйт. Темдектезе, Агару Бичик бисти тӧгӱндебезин, калју санаалар ӧскӱрбезин, уурданбазын, балыр јӱрӱм јӱрбезин, улусты базынбазын ла спиритизмле урушпазын деп ӱредет. (Укаа сӧстӧр 6:16—19 кычырыгар *; Ачыл. 21:8.) Бис Иегованыҥ табы аайынча јӱрӱп, кӧп алкыштар аладыс. Анайып бис Иегованы ла оныҥ јасактарын сӱӱп баштайдыс ла јӱрегис быйанду болот.

7. Агару Бичиктеги учуралдарды шӱӱп сананганы биске канайып болужат?

 ⁷ Карын бистер Кудайдыҥ јасактарын буспай да јадып, јакшыны јаманнаҥ ылгаштырарга ӱренип алар аргалу. Кудайдыҥ Сӧзин кычырып тура, ондогы улустыҥ јастыраларынаҥ ӱренедис. Укаа сӧстӧрдӧ 1:5-те мынайып айдылган: «Ойгор кижи угуп, кӧп немеге ӱренет». Агару Бичиктеги бичилген башка-башка учуралдарды кычырып ла шӱӱп сананып, бойыска јаан ӱредӱ аладыс. Темдектезе, Давид каан Иегованыҥ јасагын бузып, Вирсавияла конгоныныҥ кийнинеҥ канайып кыйналганын сананып ийзеер (2 Сам. 12:7—14). Агару Бичиктеҥ бу учуралды кычырып тура, мындый сурактарды шӱӱп сананарга јараар: «Давид каанга мындый кинчектеҥ кыйарга, нени эдер керек болгон? Мен андый айалгага туштап калзам, нени эдерим? Иосиф чилеп кача берерим бе, эмезе Давид чилеп кинчекке јайыла берерим бе?» (Баш. 39:11—15). Кинчек кандый каршу јетирерин тереҥ сананып турзаас, бис јаманды оноҥ тыҥ јаман кӧрӧрис.

8, 9. а) Уйат биске неге керектӱ берилген? б) Иегованыҥ принциптери бистиҥ уйадыска кандый тузазын јетирет?

⁸ Бис Кудайга јарабай турган керектердеҥ кыйып турарга албаданадыс. Је Агару Бичикте бистиҥ айалгага  келишкедий јасак јок болзо, нени эдерис? Мындый учуралда Кудайдыҥ кӱӱнин билерге, биске не болужар? Агару Бичикле ӱредилген уйадыс болужар.

⁹ Иегова бисти тыҥ сӱӱп јат. Оныҥ учун биске уйадысла чын башкарынарга болужатан принциптер берген. Оныҥ Сӧзиндеги принциптер чын тӱп-шӱӱлтелер эдерге болужат. Ол айдат: «Мен Иегова, — сениҥ Кудайыҥ. Мен сени тузалу немеге ӱредип, баратан чын јолло апарып јадым» (Иса. 48:17, 18). Библиялык принциптерди шӱӱп сананып турзаас, јӱрегис томулып јат. Анайып бис уйадысты ӱредедис. А ӱредилген уйат биске ойгор тӱп-шӱӱлтелер эдерге болужат.

10. Принцип ол не? Иисус принциптердиҥ болужыла канайып ӱреткен?

¹⁰ Принцип — тӧс чындык. Оны шӱӱп сананганыс чын тӱп-шӱӱлтеге келерге болужат. Принципти оҥдоорго, Јасак Чыгараачыныҥ санаазын ла јасактарды нениҥ учун бергенин билер керек. Иисус јерде јарлап тура, кижиниҥ керектери, керек дезе кӱӱн-санаазы, учы-тӱбинде кандый бир немеге экелет деп, ӱренчиктерин принциптердиҥ болужыла ӱреткен. Темдектезе, чугулданары базынышка экелет, а кыча дезе эш-нӧкӧри эмес кижиле конорына экелет деп айткан (Матф. 5:21, 22, 27, 28). Бисти уйадыс чын јолло апарзын деп турган болзоос, биске јаантайын Кудайдыҥ принциптериле башкарынар керек, ол тушта Кудай макталар (1 Кор. 10:31).

11. Улустыҥ уйады кандый бир суракта канайып башка болот?

¹¹ Христиандардыҥ уйады Агару Бичикле де ӱредилген болзо, олордыҥ уйады кезикте кандый бир суракта башка болот. Темдектезе, аракы ичери јанынаҥ суракты кӧрзӧ. Аракыны бир эмеш ичерин Агару Бичик јарадып јат, је эзиргенче ичерин јаратпай јат (Укаа 20:1; 1 Тим. 3:8). Је ака эмезе эје аракыны ӧйи кеминде ичип билер болзо, бу суракта база нени де ајаруга албас па? Јок. Нениҥ учун дезе оныҥ уйады бу суракта оны јаргылабай да турган болзо, ого ӧскӧ улустыҥ уйадын ајаруга алар керек.

12. Римдегилерге 14:21-деги принцип ӧскӧ улустыҥ уйадын тоорго канайып болужар?

¹² Павел христиандарга ӧскӧ улустыҥ уйадын ајаруга алзын деп айткан. Ол: «Карындажыҥды бӱдӱрилтип, эмезе јилбиркедип, эмезе кинчекке кийдирип турган болзо, эт јибезеҥ, аракы ичпезеҥ, ӧскӧзин де этпезеҥ — торт» — деп бичиген (Рим. 14:21). Сеге аракы ичерге уйадыҥ јарадып та турган болзо, сен уйады сескир аканыҥ уйадына болуп, аракыны ичпей тудунып болорыҥ ба? Кезик акалар чындыктаҥ озо аракызак болгон, је оноҥ бир де ичпей јӱрерге шӱӱп алгандар. Андый акалар алдындагызындый ла чылап ичип баштазын деп, бис кӱӱнзебей јадыс эмей (1 Кор. 6:9, 10). Оныҥ учун андый ака бисле кожо аракы ичерге јӧпсинбеген болзо, оны албадап ичирерис пе? Јок эмей.

13. Тимофей иудейлерди сӱӱнчилӱ јарды уксын деп нени эткен?

¹³ Тимофей иудейлерге јарлаарга кӱӱнзеген. Оныҥ учун ого 20 јаш кире  болордо кестирӱ эттиртерге јӧпсинген. А кестирӱни иудейлердиҥ эр улузыныҥ ончозы эттиртер учурлу болгон. Тимофей, элчи Павел ле чилеп, улусты бӱдӱрилтпеске кӱӱнзеген (Ап. ижи 16:3; 1 Кор. 9:19—23). Слер Тимофейдеҥ тем аладыгар ба? Ака-эјелердиҥ уйадына болуп, нени-нени эдерге эмезе этпеске белен бе?

14, 15. а) Тереҥ кӧгӱстӱ кижи болорго, нени эдер керек? б) Тереҥ кӧгӱстӱ кижи улуска канайып баштанат?

¹⁴ Бис ончобыс «Христостыҥ баштаҥы ӱредӱлерин» билериле болорзынбай, тереҥ кӧгӱстӱ болорго јӱткӱӱр учурлу (Евр. 6:1). Кижиниҥ кӧгӱзиниҥ тереҥи чындыкта кӧп јылдардыҥ туркунына болгонынаҥ камаанду эмес. Оныҥ учун тереҥ кӧгӱстӱ болорго, биске билгирлеристи кӧптӧдип, библиялык чындыкты тереҥжиде оҥдоорго албаданар керек. Мынаҥ улам бис Агару Бичикти кӱнӱҥ сайын кычырадыс (Сар. 1:1—3). Слерде мындый амаду бар ба? Бар болзо, слер Иегованыҥ јасактарын ла принциптерин јакшы билип, оныҥ Сӧзин оноҥ тереҥ оҥдороор.

¹⁵ Христиандардыҥ бӱдӱретен эҥ јаан јасагы — сӱӱштиҥ јасагы болот. Иисус ӱренчиктерине: «Ортогордо сӱӱш болзо, слерди Мениҥ ӱренчиктерим деп, ончозы танып ийер» — деп айткан (Иоанн 13:35). Иисустыҥ кожо чыккан Иаков карындажы, сӱӱшти «каанныҥ јасагы» деп адаган (Иак. 2:8). А Павел: «Сӱӱри — ол Јасакты бӱдӱрери» — деген (Рим. 13:10). Олордыҥ сӧстӧри бисти кайкатпай јат, не дезе Агару Бичикте: «Кудай — ол сӱӱш» — деп айдылат (1 Иоанн 4:8). Кудай бойыныҥ сӱӱжин јӱк ле сезимдериле эмес, је керектериле кӧргӱскен.  Иоанн мынайып бичиген: «Ол ажыра бисти јӱрӱм алзын деп, Кудай телекейге Бойыныҥ сок јаҥыс Уулын ийген. Мынызыла Кудайдыҥ сӱӱжи бистиҥ бойыбыста ачылган» (1 Иоанн 4:9). Бис Иегованы, Иисусты, ака-эјелерди ле ӧскӧ дӧ улусты сӱӱп турган болзоос, бисти тереҥ кӧгӱстӱ кижи деп айдарга јараар (Матф. 22:37—39).

16. Нениҥ учун кӧгӱзис канча ла кире тереҥ болзо, ончо ло кире Кудайдыҥ принциптерин баалайдыс?

¹⁶ Бистиҥ кӧгӱзис канча ла кире тереҥ болзо, ончо ло кире Кудайдыҥ принциптерин баалайдыс. Нениҥ учун? Нениҥ учун дезе јасактарды јӱк ле кандый бир айалгада тузаланарга јараар, а принциптерди кандый ла айалгада тузаланарга јараар. Темдектезе, бала јаман балдарла најылажарыныҥ каршузын оҥдобой турган болзын. Оны корулаарга болуп, ада-энези ого ээжилер тургузат (1 Кор. 15:33). Је бала јаанаган сайын, библиялык принциптерди тузаланарга ӱренет. Мынайып ол јакшы најылар талдап алат. (1 Коринфтегилерге 13:11; 14:20 кычырыгар.) Анайып ла бис библиялык принциптерди шӱӱп сананып турзаас, кандый бир суракка Кудайдыҥ кӧрӱмин јакшы оҥдойдыс ла уйадыс биске чын јолды кӧргӱзет.

17. Ойгор тӱп-шӱӱлтелер эдерге, бисте ончо керектӱ немелер бар деп, нениҥ учун айдарга јараар?

¹⁷ Кудайды сӱӱндиретен ойгор тӱп-шӱӱлтелер эдерге, бисте ончо керектӱ немелер бар. Бис Кудайдыҥ Сӧзиндеги јасактарды ла принциптерди јакшы оҥдоп турзаас, кандый ла быйанду керекти эдерге јепселген болорыс (2 Тим. 3:16, 17). Оныҥ учун «Кайраканныҥ кӱӱни незинде болгонын» оҥдоп аларга, библиялык принциптерди бедиреп билер керек (Еф. 5:17). Мында биске «Индекс публикаций Сторожевой Башни», «Путеводитель по публикациям», анайда ок шиҥжӱ ӧткӱретен ӧскӧ дӧ јепселдер болужар. Бу јепселдерле тузаланып турган ака-эјелердиҥ билелик бажырыжы эмезе таҥынаҥ ӱренгени кӧп тӱжӱм экелер.

18. Иегованыҥ јасактары ла принциптери аайынча јӱргенис, кандый тӱжӱм экелет?

¹⁸ Иегованыҥ јасактары ла принциптери аайынча јӱргенис, кандый тӱжӱм экелет? Сарын 119:97—100-те мынайып бичилген: «Сениҥ јасагыҥды андый тыҥ сӱӱйдим! Оны кере тӱжӱне шӱӱп сананадым. Сениҥ јакылтаҥ мени ӧштӱлеримнеҥ ойгор эдет, нениҥ учун дезе ол јаантайын мениле кожо. Мениҥ оҥдомолым, ончо ӱредӱчилеримнеҥ артык болуп калган, нениҥ учун дезе сениҥ эзедӱлериҥди шӱӱп сананадым. Мен немени јажы јаанап калгандардаҥ артык оҥдойдым, нениҥ учун дезе сениҥ јакаруларыҥла јӱредим». Кудайдыҥ јасактарын ла принциптерин шӱӱп сананарга ӧй табып турзаас, оҥдомолыс тереҥжип, ойгор тӱп-шӱӱлтелер эдерис. Уйадысты Иегованыҥ јасактары ла принциптери аайынча ӱредерге албаданзаас, бис «Христостыҥ толо кемине» једерис (Еф. 4:13).