1. Ойгор болорго, нени эдер керек? Ол кандый туза берет?

ИЕГОВА — ойгордыҥ Башталгазы. Ол оны улуска кысканбай берет. Иаковтыҥ самаразы 1:5-те: «Кемигерге ойгорлык јетпей турган болзо, ончо улуска тегинге, каарып айтпай берип турган Кудайдаҥ сурагажын,— ого берилер» — деп айдылат. Кудайдаҥ ойгор алатан аргалардыҥ бирӱзи — оныҥ тӱзедӱзин алары. Ойгор болоры биске јастыралар этпеске ле Иеговала најылажар арганы јылыйтпаска болужат (Укаа 2:10—12). Анайда ок ӱргӱлји јӱрӱм јӱретен ижемји берет (Иуда 21).

2. Кудайдыҥ тӱзедӱзин баалап турарга биске не болужар?

² Кезикте, кинчектӱ болгоныстаҥ эмезе ада-энегис бисти канайып ӱредип салганынаҥ ол эмезе ӧскӧ дӧ шылтактардаҥ улам тӱзедӱни алынарга ла тӱзедӱге чын кӧрӱмдӱ болорго кӱч болот. Је тӱзедӱниҥ тузазын кӧрӱп баштазаас, тӱзедӱни баалап, Иегова бисти тыҥ сӱӱп турган деп оҥдоп баштайдыс. Укаа сӧстӧрдӧ 3:11, 12-де мынайып айдылат: «Уулым, Иегованыҥ таскатканын јектебе, Оныҥ тӱзеткенин јаман кӧрбӧ, нениҥ учун дезе Иегова кемди сӱӱйт, оны тӱзедет». Иегова биске эҥ јакшызын берерге кӱӱнзейт деп, качан да ундыбагар. (Еврейлерге 12:5—11 кычырыгар.) Бисти Иегова сӱреен јакшы  оҥдоп јат, оныҥ учун ол бисти качан да ӧйинеҥ ӧткӱре кату тӱзетпей јат. Бис бу јӧрмӧлдӧ тӱзедӱ јанынаҥ тӧрт сурак шӱӱп кӧрӧрис: 1) Бойын тудунары кандый туза экелет? 2) Ада-энелерге балдарын канайып тӱзедер керек? 3) Христиан јуунда берилген јӧптӧргӧ кандый кӧрӱмдӱ болор керек? 4) Тӱзедӱниҥ ачузынаҥ јаан ачуны не экелет?

3. Бала бойын тудунарга канайып ӱренет? Тем куучындап беригер.

³ Бойын тудунып билери ол не дегени? Бойын тудунып билер кижи бойыныҥ кылык-јаҥын ла санаазын тӱзедип алар аргалу. Кижи энедеҥ чыкканда бойын тудунып билбес болот, оныҥ учун бу кылык-јаҥга ӱренер керек. Мындый тем кӧрӱп ийеектер. Бала велосипедке маҥтадарга ӱренип турза, адазы балазын јыгылбазын деп велосипедти тудуп алат. Је балазыныҥ темигип келеткенин кӧрӱп, велосипедти бир эмешке божодып, тутпай турат. Је бала јыгылбай, јакшы маҥтадып ӱренип алза, адазы велосипедти чек божодып ийет. Анайып ла ада-энелер балдарын «Кайракан канайып ӱреткен ле јакыган» анайып таскадып турза, олор балдарына бойын тудунарга ла ойгор болорго болужат (Еф. 6:4).

4, 5. а) «Јаҥы кижи» болорго, нениҥ учун бойын тудунып билер керек? б) Бис «јети де катап јыгылзаас», нениҥ учун бойыстаҥ чӧкӧбӧс керек?

⁴ Иеговага иштеп баштаган јаан улус база мынайып ла ӱренет. Олор бир эмеш те болзо, бойын тудунып билер болор, је библиялык принциптерди тузаланарга оноҥ ло ары ӱренер керек. «Јаҥы кижини» кийип, Христостоҥ тем аларга албаданып тура, олордыҥ кӧгӱзи араайынаҥ тыҥып јат (Еф. 4:23, 24). Бойын тудунып билери кӧгӱс јанынаҥ ӧзӧргӧ, ол эмезе «телекейдиҥ улузыныҥ кычаларын јектеп, эмдиги ӧйдӧ чын сананып, акту јӱрерге ле Кудайга беринип јӱрерге» болужат (Титке 2:12).

⁵ Бис ончобыс јастырып јадыбыс (Јарл. 7:20). Је јастырып ийзеес, бойысты тудунып билбес эш кереги јок кижи деп сананбас керек. «Нениҥ учун дезе чындык кижи јети де катап јыгылза, туруп келер» — деп, Укаа сӧстӧрдӧ 24:16-да айдылат. «Туруп келерге» биске не болужар? Бойыстыҥ ийде-кӱчис эмес, је Кудайдыҥ агару тыны болужар. (2 Коринфтегилерге 4:7 кычырыгар.) Бойын тудунып билери — агару тынныҥ тӱжӱми.

6. Агару Бичикти ӱренерге јарап турзын деп, нени эдерге јараар? (Јӧрмӧлдиҥ бажындагы јурукты кӧрӱгер.)

⁶ Анайда ок бойын тудунып билерге, Кудайга тыҥ мӱргӱп, Агару Бичикти ӱренип, кычырганысты шӱӱп сананар керек. Је слерге ӱренерге јарабай турган болзо эмезе Агару Бичикти ӱренерге кӱч болуп турган болзо, канайдар? Санааркабагар, не дезе, Агару Бичикти ӱренерге кӱӱнзей берзегер, Иегова слерге болужар (1 Пет. 2:2). Баштапкызында, Агару Бичикти ӱренерине ӧй табып турарга, Кудайга мӱргӱӱр керек. Экинчизинде, мӱргӱгенис аайынча бир эмештеҥ де болзо, ӱренип турар керек. Соондо, Агару Бичикти ӱренери јеҥил ле јаан сӱӱнчи экелет деп оҥдоп ийеригер.  Анайып, слер Иегованыҥ эрјинелерин шиҥдеерге, тыш амыр ӧйди энчикпей сакып турарыгар (1 Тим. 4:15).

7. Бойын тудунып билери кӧгӱс амадуларга једерге канайып болужат?

⁷ Бойын тудунып билери кӧгӱс амадуларга једерге болужат. Билениҥ бажы болуп турган бир аканыҥ темин кӧрӱп ийеектер. Ол јарлаар ишке јаан албаданбай турганын сезип баштаган. Оныҥ учун пионер болотон амаду тургузып алган. Ол пионердиҥ ижи керегинде јӧрмӧлдӧр кычырып, Иеговага бойыныҥ кӱӱнин куучындап баштаган. Мынайып оныҥ кӧгӱзи тыҥыган. Анайда ок арга боло берзе, подсобный пионер болуп туратан. Ондо кандый да кӱчтер болгон болзо, бир эмеш ӧйдӧҥ пионер болотон амадузына јединген.

8—10. Балдары Иегованыҥ ишчилери болзын деп таскадарга, ада-энелерге не болужар? Тем куучындап беригер.

⁸ Кудай ада-энелерге «Кайракан канайып ӱреткен ле јакыган» анайып балдарыгарды таскадыгар деп јаан јакылта берген (Еф. 6:4). Је бу јакылтаны бӱдӱрерге, бӱгӱнги кӱнде јеҥил эмес (2 Тим. 3:1—5). Бала энедеҥ чыкканда  јакшыны ла јаманды оҥдоштырбай јат, нениҥ учун дезе оныҥ уйады таскадылбаган ол эмезе ӱредилбеген болот (Рим. 2:14, 15). Агару Бичикти шиҥдеп турган бир кижиниҥ айтканыла болзо, «таскадары» деп кӧчӱрилген грек сӧс баланы јакшы кижи болзын деп чыдадарын темдектейт.

⁹ Ада-энелер балдарын сӱӱп јат, оныҥ учун олорды таскадып, тӱзедет. Анайып бала бойын коруда деп сезет. Ого ӱзеери, јайым јӱреринде учы-кеми бар деп ле кажы ла эткен керектер јакшыга эмезе јаманга экелет деп оҥдоп баштайт. Оныҥ учун христиан ада-энелер балдарын таскадарга, Иегованаҥ болуш сураар учурлу. Је балдарды таскадары јанынаҥ кезик культуралардыҥ ла ӱйелердиҥ кӧрӱми башка болгонын ундыбас керек. Андый болордо, ада-энелерге Кудайдыҥ ойгорын тузаланар керек. Ол тушта олор балдарды канайып чыдадатанын билер болор ло бу телекейдиҥ ойгорына иженбес.

¹⁰ Нойдыҥ темин эске алаактар. Иегова Нойго ковчег тутсын деп јакару берерде, ол бойыныҥ ченемелине иженбеген, не дезе, ол качан да андый неме тутпаган. Карын Иеговага иженип, оныҥ јакарузыныҥ «ончозын» бӱдӱрип салган (Баш. 6:22). Оноҥ улам оныҥ бастыра билези тирӱ арткан. Бого ло коштой, Ной јакшы ада болгон. Нениҥ учун дезе, ол балдарды да таскадарында Кудайыҥ ойгорына иженген. Чайыктаҥ озо јаткан улустыҥ кылык-јаҥы коркышту калју болгонынаҥ улам балдарды таскадарга кӱч те болгон болзо, Ной балдарын јакшы ӱредип алган ла олорго сӱреен јакшы тем кӧргӱскен (Баш. 6:5).

11. Балдарын таскадарга ада-энелер нениҥ учун бастыра ийде-кӱчин берер учурлу?

¹¹ Ада-энелер, слерге Иегованыҥ јакарганыныҥ «ончозын» бӱдӱрерге не болужар? Балдарды таскадары јанынаҥ Иегованыҥ јӧптӧрин угугар. Бу јӧптӧр оныҥ Сӧзи ле организациязы ажыра берилет. Соондо балдарыгар слердиҥ ӱредӱгер учун быйанын айдар болор. Бир ака мынайып бичиген: «Ада-энемге мени таскатканы учун, јаан быйанымды айдадым. Олор јаантайын мениҥ јӱрегимди томултарга албаданатан. Мен олордыҥ шылтузынаҥ кӧгӱс једимдерге јеткем». Је кезик балдар, ада-энези таскадарга албаданган да болзо, Иегованы артыргызып салат. Балагар чындыкты сӱӱзин деп ончо аргаларды тузаланган болзогор, бойыгарды јинбегер. Качан бирде балагар Иеговага кайра јанып келер деп иженигер.

12, 13. а) Балазы јууннаҥ чыгарылган ада-энелер Кудайга сӧсуккурын канайып кӧргӱзер аргалу? б) Бир билениҥ Кудайга сӧсуккур артканы кандый алкыштар экелген?

¹² Баланы јууннаҥ чыгарары — јаан ченелтелердиҥ тоозына кирет, не дезе, мындый ӧйдӧ ада-энелердиҥ Кудайга сӧсуккуры ченелет. Бир эје, кызы јууннаҥ чыгардырып, айылынаҥ јӱре берерде, мындый сӧстӧр айткан: «Мен бистиҥ бичиктердеҥ кызымла, кызымныҥ балазыла куучындажып турарга шылтак бедирегем». Бу эјениҥ сӧстӧриле болзо, ӧбӧӧни ого, олор эмди кызы учун Кудайдыҥ алдына каруулу эмес ле Иегованыҥ тӱзедӱзине киришпес учурлу деп, оҥдоп аларга болушкан.

 ¹³ Канча да јылдаҥ олордыҥ кызы орныктырылган. Ол эје айдат: «Эмди кызым меге арай ла болзо кажы ла кӱн телефондоп, бичибей јат! Ол меге де, адазына да, Кудайга сӧсуккур болгонысты оҥдоп, тоомјылу баштанат. Бистиҥ колбуларыс сӱрекей јакшы». Слердиҥ де кызыгарды эмезе уулыгарды јууннаҥ чыгарып салган болзо, Укаа сӧстӧрдӧги 3:5, 6-дагы: «Бойыҥныҥ оҥдомолыҥа иженбей, бастыра јӱрегиҥле Иеговага ижен» — деп јӧпти бӱдӱрер эдеер бе? Иегова сӱрекей ойгор болгонынаҥ ла бисти тыҥ сӱӱп турганынаҥ улам, каруузына тургузып јат деп, санаагарда алып јӱрӱгер. Ол бойыныҥ уулын бистер учун берген, ол тоодо слердиҥ де балагар учун берген деп, качан да ундыбагар. Кудай кажы ла кижини ӱргӱлјиге јӱрзин деп кӱӱнзейт. (Петрдыҥ 2-чи самаразы 3:9 кычырыгар.) Оныҥ учун Иегованыҥ јӧптӧри ле каруузына тургусканы тузалу болот деп алаҥзыбагар. Слерге ачу да болзо, Иеговага сӧсуккур болугар. Кудайга удурлашпай, карын ого јӧмӧжигер.

14. «Бӱдӱмјилӱ... башкараачы» ажыра берип турган Иегованыҥ јӧптӧри биске кандый туза берет?

¹⁴ Иегова христиан јуунды кичеерге, корулаарга ла албатызын ӱредерге сӧзин берген. Ол мыны башка-башка аргаларла эдет. Темдектезе, Кудай Иисус Христоско јуунды кичеезин деп јакару берген, Иисус дезе кӧгӱс курсакты ӧйинде беретен «бӱдӱмјилӱ... башкараачы» тургускан (Лука 12:42). Бис бу јӱзӱн-башка кӧгӱс курсактаҥ тӱзединерге болужатан јӧптӧр аладыс. Слерде кандый бир куучын-эрмекти угуп, эмезе кандый бир журналдыҥ јӧрмӧлин кычырып јадала, бойыгардыҥ санаагарды эмезе кылык-јаҥыгарды солыыр керек деп оҥдоп ийген учуралдар болгон бо? Эйе болзо, Иеговага слерди тӱзедип, ӱретсин деп јай берип турганыгарга сӱӱнигер (Укаа 2:1—5).

15, 16. а) Бис кандый болзоос, аксагалдардыҥ болужы туза экелер? б) Аксагалдардыҥ ижин канайып јеҥилтерис?

¹⁵ Анайда ок Иисус Христос јуунга Кудайдыҥ ишчилерин кичеезин деп, сый эдип аксагалдар берген (Еф. 4:8, ЈТ, Еф. 4:11—13). Олордыҥ ижи тузалу болзын деп, биске кандый болор керек? Темдектезе, аксагалдардыҥ бӱдеринеҥ ле јакшы теминеҥ ӱренип, Агару Бичикке тайанган јӧптӧрин алынар керек. (Еврейлерге 13:7, 17 кычырыгар.) Аксагалдар бисти сӱӱп јат ла бисти кӧгӱс јанынаҥ ӧссин деп кӱӱнзейт. Олор бисти христиан туштажуларды божодып баштаганысты эмезе јарлаар ишке эрчимдӱ турушпай барганысты кӧрӱп ийзе, тӱрген ле болужып јат. Оныҥ учун бисти лаптап угуп, оморкодорго ло Агару Бичиктеҥ јарагадый јӧпти шӱӱжерге албаданат. Слер аксагалдардыҥ болужын Иегованыҥ сӱӱжи деп кӧрӧдигер бе?

¹⁶ Кезикте аксагалдарга биске јӧп берерге коркышту кӱч болуп турганын ундыбагар. Судурчы Нафанныҥ темин сананып ийзеер. Ого уур кинчегин јажырып турган Давидке јӧп берерге кӱч болгон болор (2 Сам. 12:1—14). Элчи Павелге 12 элчиниҥ бирӱзин,  ӧскӧ албатылардаҥ келген христиандарды кыйа кӧрӱп турган Петрды, тӱзедерге база кӱч болгон болор (Гал. 2:11—14). Бис јобош, быйанзак ла ачык-јарык болзоос, јууныбыстыҥ аксагалдарыныҥ ижин јеҥилтип јадыс. Аксагалдардыҥ болужына чын кӧрӱмдӱ болугар, не дезе, Иегова олордыҥ болужыла биске сӱӱжин кӧргӱзет. Анайып, бу биске туза экелер, аксагалдар дезе бойыныҥ ижин сӱӱнчилӱ бӱдӱрер.

17. Аксагалдар бир эјеге канайып болушкан?

¹⁷ Бир эјеге алдындагы јӱрӱминеҥ улам Иегованы сӱӱрге кӱч болгон. Ол эске алат: «Алдындагы јӱрӱмимди сананып турганымнаҥ ла ӧскӧ дӧ кӱчтердеҥ улам коркышту тыҥ санааркаштарга алдыргам, оныҥ учун аксагалдарла куучындашкам. Олор мени бир де бурулабаган. Карын, мени оморкодып, кӱӱнимди кӧдӱрген. Јуунныҥ кажы ла туштажузыныҥ кийнинеҥ аксагалдардыҥ бирӱзи, ижи кандый да кӧп болзо, меге јууктап, керектеримди сурап угатан. Алдындагы јӱрӱмимнеҥ улам Кудай мени сӱӱп турганына бӱдерге кӱч болгон. Је Иегова аксагалдардыҥ ла ончо јуунныҥ болужыла меге катап-катап сӱӱжин кӧргӱскен. Кудайдаҥ бир де туура барбаска, мӱргӱп јадым».

18, 19. Тӱзедӱниҥ ачузынаҥ јаан ачуны не экелердеҥ айабас? Тем куучындап беригер.

¹⁸ Тӱзедӱ кезикте јаан ачу экелет, је тӱзедӱни алынбаза, оноҥ ачу болор (Евр. 12:11). Тем эдип, Седекия каанныҥ ла Каинниҥ јӱрӱмин кӧрӱп ийеектер. Каин Авельди чек кӧрӧр кӱӱни јок боло берерде, Кудай ого: «Недеҥ улам чугулдандыҥ?.. Недеҥ улам чырайыҥ бӱркӱлди? Јакшыны эдип турган болзоҥ, бажыҥды кӧдӱр. Ондый эмес болзо, иргееде кинчек бар. Ол сени бойына тартып јат, је сен ого бажыҥды бербезиҥ» — деп айткан (Баш. 4:6, 7). Каин Кудайдыҥ сӧзин укпай, кинчекке олјолодып ийген. Мынаҥ улам ол бастыра јӱрӱминде тыҥ шыралап јӱрген. Је Каин Кудайды уккан болзо, мындый шыра кӧрбӧс эди (Баш. 4:11, 12).

¹⁹ Седекия калју ла арылык-берилик каан болгон. Ол Иерусалимниҥ эҥ кӱч ӧйинде башкарган. Судурчы Иеремия оны катап-катап тӱзединзин деп айткан да болзо, ол оныҥ сӧстӧрин керекке албаган. Мынаҥ улам јаан тӱбек болгон (Иер. 52:8—11). Иегова бисти шыралазын деп кӱӱнзебей јат. (Исаия 48:17, 18 кычырыгар *.)

20. Кудайдыҥ тӱзедӱзин алынып тургандарды ла алынбай тургандарды не сакыйт?

²⁰ Бӱгӱнги кӱнде кӧп улус каруузына турарын ла тӱзединерин, ол тоодо бойын тудунып билерин керекке албай јат. Је тӱзединерге кӱӱнзебей тургандар удабас ла каруузына турар (Укаа 1:24—31). Оныҥ учун «тӱзедӱни алынып, ойгор болугар» деген сӧстӧрди бӱдӱрип јӱреектер. Укаа сӧстӧрдӧ 4:13-те: «Таскадуны ычкынбай кичее, нениҥ учун дезе ол — сениҥ јӱрӱмиҥ» — деп айдылат.