Mateo 13:1-58
-
PENGELÜN DUNGU QUIMELTUQUELU CHAU DIOS ÑI NGÜNENIETUAL MAPU (1-52)
-
Ti nganfe (1-9)
-
Chumngelu (chemu) Jesús quimeltuquei pengelün dungu mu (10-17)
-
Chem pifel ti nganfe ñi pengelün dungu (18-23)
-
Ti cachilla ca ti huesa cachu (24-30)
-
Ti pichi fün. Ti fayümhue (lefaura) (31-33)
-
Ñi quimeltuqueel pengelün dungu mu, femtripai Ngünechen ñi feipicünuel (34, 35)
-
Chem pifel ti pengelün dungu nütramlu ti huesa cachu ca ti cachilla (36-43)
-
Ti falin chemcün ellcalelu. Ti llancatu (perla) rume falilu (44-46)
-
Ti challhuahue (ñehueñ) (47-50)
-
Hueque ca cuifique falinque fillem (51, 52)
-
-
Jesús yamngelai (respetangelai) quisu tañi mapu mu (53-58)
13 Feichi antü Jesús tripai ti ruca mu, fei inaltu lafquen anülepui.
2 Rume fentren che puhui. Feimu Jesús pürapui quiñe pichi farcu mu ca anücünuhui, fei com tati pu che inaltu lafquen huitralepui.
3 Pengelün dungu mu quimeltulelfi fillque dungu. Fei feipifi: “¡Allcütumün! Quiñe huentru tripai ñi nganal.
4 Petu nganlu, quiñeque fün quetran puhui rüpü püle, fei ti pu üñüm* ipai ti fün quetran.
5 Caquelu fün quetran curantu mapu meu puhui, tüfa alüconlai mapu mu, feimu müchai müten hueftripai.
6 Huelu tripalu ta antü, ti ngan quetran tonfünagi. Müte nielai folil, fei ancünagi.
7 Caquelu fün quetran troltro meu puhui, fei tremlu ti troltro tacunacümfi ti fün quetran.
8 Caquelu fün quetran cüme mapu meu puhui, fei füni ti quetran: quiñeque fün quetran 100 huli, cangelu 60, caquelu 30 huli.
9 Tati pepi allcütulu, piuquentucupe tüfachi dungu”.
10 Fei Jesús tañi pu inanieteu fülcontueyu* ca ramtueyu: “¿Chumngelu* quimeltuquefimi engün pengelün dungu meu?”.
11 Jesús huiñoldungui:* “Eimün elungeimün tamün adümafiel ti ellcalechi dungu,* feichi nüucülelu Chau Ngünechen ñi ngünenietual mapu. Huelu caquelu che elungelai ñi adümafiel.
12 Feiti nielu quimün doi elungeai, fei rupalechi antü fentren quimün nierpuai. Huelu feiti müte nienolu, tañi pichin quimün nielu müntuñmangeai.*
13 Feimu quimeltuquefiñ pengelün dungu mu. Adquintumequei engün, huelu ngüneduamquelai ñi adquintumequen. Allcütumequei engün, huelu loncontucuquelai ñi allcütumequen, cafei ngüneduamquelaingün rume ti dungu.
14 Fei engün meu femtripamequei chem ñi feipin Isaías, Chau Ngünechen ñi huerquen: ‘Allcütuaimün, huelu loncontuculayaimün ñi chem pifel. Adquintuaimün, huelu chem no rume ngüneduamlayaimün.
15 Tüfachi troquiñche ñi piuque cura reque felei. Allcütuquei engün, huelu duamcülequelai ca ñi nge umercülei. Niei nge engün, huelu cüpa pequelai. Niei pilun engün, huelu cüpa allcütuquelai. Tañi piuque pilai ñi ngüneduamal. Cafei cüpa huiñotuquelai engün ta iñche mu tañi tremoltuafiel’.*
16 Huelu eimün pequeimün ca allcütuqueimün tüfachi dungu, feimu ayühun nieimün.
17 Rüf feipihuayiñ mai, fentren nor che ca Chau Ngünechen ñi pu huerquen cüpa pequefui ca cüpa allcütuquefui engün eimün tamün pequeel ca tamün allcütuqueel. Huelu pelafingün ca allcütulafingün rume.
18 Feula mai allcütumün ñi chem pifel ti nganfe ñi pengelün dungu.
19 Ti fün quetran rüpü püle puulu, tüfa tati allcütulu, huelu ngüneduamlai ti huercün dungu Chau Dios ñi ngünenietual mapu. Fei Huecüfü* entupaquei ti ngancülelu piuque mu.
20 Ti fün quetran curantu mapu mu puulu, tüfa tati allcütulu ti huercün dungu, fei ayühun mu lloufemquefi.
21 Huelu tañi piuque mu puulai, feimu pichiñmaquei ñi inaniefiel. Fei huesaque dungu ca caiñetun rupalu ti huercün dungu ñi duam mu, fentecünufemquefi.
22 Ti fün quetran troltro mu puulu, tüfa tati allcütulu ti huercün dungu, huelu mapu müleyechi fillque duam* ca ti diñmatun plata* tacunacümquefi ti huercün dungu, feimu tüfa fünquelai.
23 Ti fün quetran cüme mapu mu puulu, tüfa tati allcütulu ti huercün dungu ca loncontucuquei ñi chem pin. Tüfaque ta fünquei: quiñeque 100 hulquei, cangelu 60, caquelu 30 hulquei”.
24 Jesús cangelu pengelün dungu feipi: “Chau Dios ngünenietuai mapu. Tüfa trürümngeafui quiñe huentru cümeque fün nganlu quisu tañi mapu meu.
25 Petu umaucülelu ti pu huentru, tañi caiñe tucupai huesa cachu ti ngan cachilla meu, fei amutui.
26 Tremi ti cachilla ca füni ñi lonco, huelu ca huefpai ti huesa cachu.
27 Feimu pu cüdaufe feipipafi ti ngen ruca: ‘Ñidol, cüme fün quetran nganimi tami lelfün meu, ¿felelai? ¿Chumngelu chi cai* huesa cachu ta hueftripai?’.
28 Quisu feipi: ‘Quiñe caiñe femi tüfa’. Fei tañi pu cüdaufe ramtui engün: ‘¿Ayüafuimi taiñ ngedunentuafiel* ti huesa cachu?’.
29 Quisu huiñoldungui:* ‘Femlayaimün. Ngedunentufilmün ti huesa cachu, reyü ngedunentuafuimün* ti cachilla.
30 Femcünufimün, trür tremcape acule hula ñi püramquetranal.* Feichi antü feipiafiñ pu cosechaquelu: hune ngedunentufimün ti huesa cachu, cütrüngcünufimün* ca lüpümfimün. Fei hula elquetranhue meu elcünufimün ti cachilla’”.
31 Fei Jesús ca quiñe pengelün dungu feipi: “Chau Dios ngünenietuai mapu. Tüfa trürümngeafui quiñe pichi fün reque* nganlu quiñe huentru tañi mapu mu.
32 Tüfa tati doi pichi fün ñi mülen. Huelu doi trempüraquei caquelu tucucan mu. Quiñe anümcangerpuquei. Fei pu üñüm dañepaquei* tañi rou mu”.*
33 Fei ca quiñe pengelün dungu feipi: “Chau Dios ngünenietuai mapu. Tüfa trürümngeafui ti fayümhue reque* quiñe domo ñi tucuel mari rali rüngo meu. Fei com ti masan fayi”.
34 Jesús com tüfa feipilelfi tati pu che pengelün dungu meu. Com tañi nütramcafiel engün, feipilelquefi pengelün dungu mu.
35 Femngechi femtripai ñi feipin Chau Ngünechen ñi huerquen. Fei feipi: “Nütramcayan pengelün dungu, huldunguan feiti ellcalefulu cuifi,* hue choyüngelu pu che mapu mu”.
36 Fei Jesús chalitufi* tati pu che ca conpui ti ruca mu. Fei tañi pu inanieteu fülcontueyu ca feipieyu engün: “Quimelelmuiñ chem pifel ti pengelün dungu nütramlu ti huesa cachu lelfün mu”.
37 Fei huiñoldungulelfi:* “Tati nganlu cüme fün quetran, tüfa tati Huentru ñi Fotüm.*
38 Ti lelfün, fei ta com pu che. Ti cüme fün quetran, fei tati pu coneltulelu ñi ngünenietual mapu. Ti huesa cachu, fei ta Huecüfü* tañi pu yall.
39 Ti caiñe huesa cachu nganlu, fei ta Huecüfü. Ti püramquetranün,* fei tati antü epe afle mapu meu müleyechi dungu. Pu cosechaquelu, fei tati cümeque püllü.
40 Feimu llemai, chumngechi ñi ngedunentungeel ca lüpümtucungeel ti huesa cachu, ca femngechi rupayai epe afle mapu meu müleyechi dungu.
41 Fei ti Huentru ñi Fotüm huercüai tañi pu cümeque püllü. Fei com pu huelulcachequelu ca pu huesa femquelu famentungeai engün ca conpulayai Chau Ngünechen ngünenietule mapu.
42 Fütra cütral meu ütrüftucungeai engün. Fei mu ngümacahuai ca cütrürai ñi foro engün.*
43 Feichi mu, pu nor che huilüfai antü reque tañi Chau ngünenietule mapu. Tati pepi allcütulu, piuquentucupe tüfachi dungu.
44 Chau Dios ngünenietuai mapu. Tüfa trürümngeafui falin chemcün reque lelfün meu ellcalelu.* Fei quiñe huentru pefilu tüfa, huiño ellcacünutufi, ca fente ñi ayühun amui ñi fendeal com tañi nieel. Fei ngillafi feichi mapu.
45 Chau Dios ngünenietuai mapu. Tüfa ca trürümngeafui quiñe negociaquelu reque quintuquelu falinque llancatu.*
46 Ñi pefiel quiñe llancatu* rume falilu, amutui ca müchai müten fendei com tañi nieel, fei ngillafi feichi llancatu.*
47 Chau Dios ngünenietuai mapu. Tüfa ca trürümngeafui fütra challhuahue reque.* Ütrüftucungelu lafquen meu, entui itrofill challhua.
48 Apolelu ti challhuahue,* inaltu lafquen meu huingüdentungei. Fei anücünuulu pu challhuafe, cülco meu* elcünufingün ti cümeque challhua, huelu feiti cümenolu ütrüfentufingün.
49 Femngechi rupayai epe afle mapu meu müleyechi dungu. Pu cümeque püllü tripayai, fei pu nor che meu püntünentuafi* pu huesaque che.
50 Fütra cütral meu ütrüftucuafi. Fei mu ngümacahuai ca cütrürai ñi foro engün”.*
51 Fei Jesús ramtui: “¿Loncontucuimün cai chem pin com tüfachi quimeltun?”. “Mai, loncontucuiñ” pingün tañi pu inanieteu.
52 Jesús feipifi engün: “Fei tüfa quimaimün: Chau Ngünechen ngünenietuai ta mapu. Fei pu quimeltufe quimeltulelngelu tüfa, quiñe huentru reque feleai, ti ngen ruca entuquelu hueque ca cuifique dungu cheu ñi ngülümnieel falinque fillem”.
53 Deu feipicünulu com tüfachi pengelün dungu, Jesús amutui.
54 Puulu quisu ñi lof mu, eluhui ñi quimeltucheal ngillatuhue ruca mu,* fei pu che afmatulehuei. Feipi engün: “¿Cheu chi ta tripai tüfachi huentru fentren quimün nielu? ¿Inei elueyu pepiluhun ñi femal tüfachi afmatun dungu?
55 ¿Mamüll meu cüdauquei no am tañi chau? ¿María fei tañi ñuque? Santiago, José, Simón ca Judas fei tañi pu peñi, ¿felelai?
56 Ca tañi pu deya,* ¿tüfa tañi mülen no am chi? Fei, ¿inei elueyu com tüfachi dungu?”.
57 Feimu pilai engün ñi feyentual quisu meu. Fei Jesús feipifi: “Chau Ngünechen ñi huerquen fill püle yamngequei,* huelu quisu ñi lof ca quisu ñi ruca mu yamngequelai”.
58 Pinolu cai engün ñi feyentual, Jesús nehue femlai afmatun dungu üye mu.
Quimnieal
^ Cam: “Idum”.
^ Cam: “Chemu”.
^ Cam: “Püllecontueyu”.
^ Cam: “Lloudungui”.
^ Cam: “Chau Ngünechen ñi ellcalechi dungu”.
^ Cam: “Montuñmangeai”.
^ Cam: “Mongeltuafiel”.
^ Griego quehun feipilei: “Ti Huesañma”.
^ Cam: “Mapu mu müleyechi dungu”.
^ Cam: “Fillmatun plata”.
^ Cam: “Chemu”.
^ Cam: “Huirüfnentuafiel”.
^ Cam: “Lloudungui”.
^ Cam: “Deyü ngedunentuafuimün”.
^ Cam: “Cosechangeal”.
^ Cam: “Traricünufimün”.
^ Cam: “Fün mostaza pingelu”. Pengequei Israel mapu meu. Doi meli metro alüpüraquei tañi anümca.
^ Cam: “Dañipaquei”.
^ Cam: “Chamida”.
^ Cam: “Lefaura”.
^ Cam: “Llumcülefulu”.
^ Cam: “Huiño chalitufi”.
^ Cam: “Lloudungulelfi”.
^ Ngüneduamnge “Huentru ñi Fotüm”.
^ Griego quehun feipilei: “Ti Huesañma”.
^ Cam: “Cosecha”.
^ Cam: “Trütrürai, rünurünutuai”.
^ Cam: “Llumcülelu”.
^ Cam: “Perla”.
^ Cam: “Perla”.
^ Cam: “Perla”.
^ Cam: “Ñehueñ”.
^ Cam: “Ñehueñ”.
^ Cam: “Chaihue”.
^ Cam: “Hudanentuafi”.
^ Cam: “Trütrürai, rünurünutuai”.
^ Griego quehun feipilei: “Sinagoga”.
^ Cam: “Lamngen”.
^ Cam: “Respetangequei”.
