TROKIÑ ÑI CHILLKATUNGEAL 21
Eluwaiñ taiñ ngünenkanoaetew ti kimün ñi mülen tüfachi Mapu mew
‘Tüfachi mapu tuwünngechi kimün ta re wedwed dungungey müten ta Ngünechen mew’ (1 KOR. 3:19).
98 ÜLKANTUN Chaw Jewba adniefi tañi Küme Dungu
¿CHEM KIMAIÑ? *
1. Chaw Ngünechen ñi Wirin Chillka, ¿chem am kimeltukeeiñmu?
JEWBA taiñ Fütra Kimeltufe kellukeeiñmu, fey chaftuafuiñ fillke dungu ñi mülen Mapu mew (Is. 30:20, 21). Kidu ñi Wirin Chillka mew kimeltukeeiñmu kom taiñ duamnieel taiñ “rume adümuwael itrokom küme dungu mew” ka taiñ “fente küme pepikawküleael tañi femael itrofill kümeke dungu” (2 Tim. 3:17). Inanieliyiñ tati Biblia ñi kimeltukeel, doy kimchengerpuaiñ feychi pu che inakelu “tüfachi mapu tuwünngechi kimün” (1 Kor. 3:19; Sal. 119:97-100).
2. ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mu?
2 Chumngechi ngüneduamaiñ, tati kimün ñi mülen tüfachi Mapu mu ngüchaltukukeeiñmu taiñ kintual taiñ kidutu ayükeel müten. Fey, küdawngeafuy taiñ inanoal femngechi rakiduamkeel ka femkeel. Feymu llemay, Biblia ta feypiley: “Kuñiwtuwkülemün ka eluwkilmün tamün ngünenkayaetew tüfey engün tati ayükelu tamün kimeltuaetew ti falinochi dungu ka ti nütramkeelchi koyla ngünen dungu” (Kol. 2:8). Tüfachi chillkatun mu, ngüneduamaiñ chumngechi pu che feyenturpuyngün epu koyla dungu ñi kimeltukeel ta Weküfü. Petu ngüneduamliyiñ tüfachi epu dungu, peaiñ chumngelu (chemu) tüfachi Mapu tuwün-ngechi kimün wedwed dungu ngerpuy ta Ngünechen mew. Kafey peaiñ chumngechi Jewba ñi kimün doyküley ta chem dungu rume taiñ eluafetew tati pu che ñi kimeltukeel.
KA RAKIDUAM MÜLETUY CHUMNGECHI YENIEAL LIF MONGEN
3, 4. 1900 puwlu 1929 tripantu mu, ¿chem rakiduamürpuy pu che ñi chumngechi yenieal lif mongen?
3 Feychi 1900 puwlu 1929 tripantu mu, pu che ka rakiduam nietuy chumngechi yenieal lif mongen. Kuyfi mu, tati pu che
rakiduamkefuy pu kurewen müten müley ñi kudumuwal ka nütramkangekelafuy feychi dungu. Welu rupalu ti tripantu, tüfachi rakiduam femngewelay. Feymu fentren che kümelu trokirpufi fillke podngechi dungu.4 Feychi 1920 puwlu 1929 tripantu, rume kaletuy tati pu che ñi femün ka ñi rakiduamün engün tati kudumuwün dungu mew aflu wüla tati Wünen Fütra Weychan kom Mapu püle. Kiñe domo chillkatulu tüfachi dungu feypi: “Fillke dungu ñi küme rupaleal, pelikula, awkantun dungu, ülkantun, novela ka ti publicidad, nüwkülerpuy ti kudumuwün dungu mu”. Feychi tripantu mew, fillke faylan ñi adümürpun tati pu che ka tañi takun illulkachekefuy. Chumngechi feypi ta Biblia, afaelchi antü mew pu che “kisuke müten kintuay engün ayüwünngechi rupaleael” (2 Tim. 3:4).
5. 1960 tripantu ta fantepu mew, ¿chumngechi pu che amuley ñi yenienon kiñe lif mongen?
5 Konlu wüla 1960 tripantu, pu che kümelu trokirpufingün ñi kudumuwal chaf wentru ka chaf domo, pekan wüdawkefuy pu kurewen, kafey kümelu trokifingün epu che ñi trür müleal niewnolu rume ley dungu mew. Kafey, fillke dungu ñi küme rupaleal doy pengelingün ti kudumuwün dungu. Pu femngechi mongen yenielu, ¿chumlerputuy? Kiñe domo chillkatulu tüfachi dungu feypi pu che ñi rupaken fentren wedake dungu ñi yenienon mu lif mongen, tüfa ta kiñeke: pu familia püntüwmekeyngün, kiñeke chaw kam ñuke kidu tremümkefi tañi pu pichikeche, tati pu che weda duamküley ka ayünierpuy ñi pengelngeelchi kudumuwün dungu. Ka müley fentren chima kutran ti kudumuwün dungu mew, kiñe tüfa sida kutran. Kom tüfa pengeli tüfachi Mapu tuwün-ngechi kimün wedwed dungu ngerpuy (2 Ped. 2:19).
6. Satana, ¿chumngelu ayüniey pu che ñi weda mongen yenieal?
6 Satana ayüniey kom che ñi weda mongen yenieal. Kidu rume ayükey pu che ñi yamnienofiel ti kudumuwün dungu ka kurewen dungu, kiñe yamfal dungu Chaw Ngünechen ñi elufiel tati pu che (Efes. 2:2). Pu che elungey ñi nieal pu pichikeche, welu pu weda yenielu ñi mongen, ngünamkefingün tüfachi küme dungu. Kafey küpalechi antü mew elungelayay engün tañi rumel mongeleal (1 Kor. 6:9, 10).
¿CHEM FEYPI TATI BIBLIA TI KUDUMUWÜN DUNGU MEW?
7, 8. Biblia ñi kimeltukeel tati kudumuwün dungu mew, ¿chumngelu doy kümey pu che ñi rakiduam mew?
7 Tati pu che inanielu tüfachi Mapu tuwün-ngechi kimün ayentukefingün Biblia ñi kimeltukeel taiñ lif mongen nieal, ka “fütra kuyfi Kol. 3:5). Kafey, Jewba elufi pu kurewen ñi kudumuwal poyewün mew (1 Kor. 7:8, 9). Femngechi pu kurewen kudumuwkeyngün küme duam mew, fey weda duamkelay feychi pu che reke konlu pekan kudumuwün mew.
tuwün-ngey” pikeyngün. Kiñeke che ramtuwkey: “Chaw Ngünechen elueiñmu taiñ ayünierpual ti kudumuwün dungu, welu ¿chumngelu feypieiñmu taiñ ngüneniewal tüfachi dungu mew?”. Kidu engün rakiduamkeyngün ñi femürpual kom ñi ayünieel müten, feymu femngechi feypikeyngün. Welu Biblia femngechi dungu ta kimeltukelay. Biblia feypieiñmu iñchiñ ngünenieafuiñ taiñ wedake illutun fey taiñ femürpunoal (8 Tati Biblia kimeltukeeiñmu taiñ küme rakiduam nieal ti kudumuwün dungu mu. Ti Biblia ka feypieiñmu taiñ ayüwülafetew tüfachi dungu (Prov. 5:18, 19). Welu may Biblia ka feypiley: ‘Fey kake kiñeke wentru feley ñi kimael ñi nieael kisu ñi domo kiñe lif mongen mew ka yamüwün mew, welu wesa illutun mew no chumngechi femkey feytichi pu che kimnienofilu ta Ngünechen’ (1 Tes. 4:4, 5).
9. 1) Pataka tripantu kuyfi mu, ¿chumngechi kellungey Jewba ñi trokiñche ñi inayal Biblia ñi ngülam? 2) ¿Chem falin ngülam müley 1 Juan 2:15, 16 mu? 3) Ñi feypiel Romanu 1:24-27, ¿chem wedake wimtun famentuafiyiñ?
9 Pataka tripantu kuyfi mu, Jewba ñi trokiñche ngünenkalaeyew ñi rakiduamel tati pu wültukuwkelu “re wesake wimtun dungu mew” (Efes. 4:19). Doy may, Jewba ñi pu che eluwingün ñi inayafiel Biblia ñi ngülam. Tüfachi chillka tripalu 15 mayo 1926 gringudungun mu, feypi: “Pu wentru ka pu domo müley ñi lifngeal tañi rakiduam ka tañi femün mew, doyelchi may ñi chumngechi trokikefiel ta kiñe domo kam kiñe wentru”. Fillke dungu ñi femngekefel rume feychi antü mew, Jewba ñi pu che inanierpuyngün ti doykülechi kimün ñi nieel tati Biblia (papeltunge 1 Juan 2:15, 16). ¡Rume mañumküleiñ taiñ nieel tati Biblia! Kafey mañumküleiñ kom taiñ kimeltukeetew Jewba ñi adkünuelchi trokiñche, femngechi taiñ famentuafiel pu che ñi rakiduamkeel kudumuwün dungu mew * (papeltunge Romanu 1:24-27).
KA RAKIDUAM MÜLETUY, FEY PU CHE KIDUTU DUAMUWKEY
10, 11. Tati Biblia, ¿chem feypi ñi rupayafel afaelchi antü mew?
10 Tati Biblia feypi ti afaelchi antü mew “tati pu che kisutu kimkawünngeay” (2 Tim. 3:1, 2). Feymu, afmatulkelaeiñmu tati pu che ñi eluwken tañi kidutu duamuwal. Kiñe lifru feypi 1970 tripantu püle fentren lifru ngülamtukefi tati pu che chumngechi ñi küme tripayal tañi mongen. Kiñeke lifru ngülamtukefi pu che ñi kakünutunoal ñi chumngen, doy may kümey tañi chumngechi femngen. Ngüneduamnge ñi ngülamtuel kiñe lifru: “Kidutu piwkeyewnge, eymi am tati doy ayüfalchi che ka afmatufalimi, chem che no rume trürümlayafeymu”. Tüfachi lifru ka ngülamtuy pu che müley ñi kidutu dullial chem ñi chumal ka femürpual chem dungu rume kümelu ñi trokiniefiel.
11 Tüfa ta we rakiduam no tati. Satana ka femngechi dungu feypifi ta Eva: ‘Kimaymi tati kümeke dungu ka tati kümenolu, fey ta famngechi ta Ngünechen reke ta feleaymi’ (Gén. 3:5). Famülke mew fentren che kimkawkey, feymu “iney no rume feypilayafenew chem ñi kümen ka chem ñi kümenon, duamlan Ngünechen ñi dungu no rume” pikeyngün. Tüfachi dungu mew, tati pu che ka rakiduam nietuy ti kurewen dungu mew.
12. Ti kimün ñi mülen tüfachi Mapu mew, ¿chem rakiduameleltufi pu che ti kurewen dungu mew?
12 Tati Biblia feypifi pu kurewen ñi welukonke yamuwal ka ñi femürpual ñi eldungukünuel niewlu engu. Kafey Biblia feypi: ‘Feymew ta wentru elkünuay ñi chaw ka ñi ñuke fey tañi Gén. 2:24). Welu femngechi rakiduamwetulay tati pu che inaniefilu ti kimün ñi mülen tüfachi Mapu mew, fey kidutu duamuwkeyngün müten. Kiñe lifru ngüneduamkelu ñi wüdawün pu kurewen, feypi: “Kiñeke mafün mew, pu niewalu eldunguwelay ‘trür müleayu tunte puwle tayu mongen’, doy may ‘trür müleayu tunte puwle tayu piwkeyewün’ pikeyngün”. Rakiduamnolu kay ñi rumel mülekayal engu, fentren kurewen püntüwkey ka weda duamkülewetukey engün. Feley llemay, inaniefiel tüfachi rakiduam kurewen dungu mew wedwed dungu ngerpuy.
trawüael ñi domo engu, fey mür kiñe che reke müten ñi feleael’, feymu pu kurewen müley ñi trürküleal engu (13. ¿Chem dungu mew Jewba üdeniefi pu mallma piwkengelu?
13 Tati Biblia feypi Jewba üdekefi iney rume mallma piwkengelu (Prov. 16:5). ¿Chumngelu? Tüfa ta kiñe dungu: pu mallma piwkengelu inayentukefingün ta Weküfü, fey kidutu duamuwkey müten ka ayükey kakelu che ñi ka femngechi femal. Jesus kellufi ta Jewba ñi dewmayal itrokom ñi mülen. Feymu rakiduamnge Weküfü fente ñi mallma piwkengen, kidu rakiduami Jesus ñi lukutunagal fey ñi poyeaetew (Mat. 4:8, 9; Kol. 1:15, 16). Pu mallmangechi che kim chengelu trokiwkeyngün, welu Wenu Chaw mew wedwedngeyngün.
¿CHEM FEYPI TATI BIBLIA TI MALLMAWÜN DUNGU MEW?
14. Romanu 12:3 ñi feypin, ¿chumngechi kellukeeiñmu taiñ küme rakiduam nieal iñchiñ mew?
14 Tati Biblia kellukeeiñmu taiñ küme rakiduam nieal iñchiñ mew. Ka feypiley ñi kümen taiñ kidutu piwkeyewal küme duam mu. Feymu Jesus feypi: “Piwkeyeafimi tami chafche chumngechi piwkeyewimi eymi kisutu” (Mat. 19:19). Tüfa pengelkeeiñmu kümey taiñ nien taiñ rüf duamnieel. Welu Biblia kimeltukeeiñmu ngelay taiñ rakiduamal taiñ doykülen kakelu che mu. Doy may feypi: “Chem dungu rume femkilmün ta kayñetuwün mew kam mallmawün mew no rume, welu may ta ñom piwke mew, fey kake kiñeke eymün doy kümelu tamün trokiafiel ta kakelu pu che” (Filip. 2:3; papeltunge Romanu 12:3).
15. Biblia feypi taiñ doy kümelu trokiwnoal, ¿chumngelu feypiafuymi ñi kümen tüfachi ngülam?
15 Famülke mu fentren che, tati kimche trokingelu kütu, wedwed dungu trokikefingün Biblia ñi ngülam. “Rakiduamülmi kakelu che ñi doykülen eymi mu, pu che allmalltuafuy tami küme piwkengen mu” pikeyngün. Fey tüfachi Mapu ñi ngünenieel ta Weküfü rakiduamelkefi ta che ñi kidutu duamuwal, welu ¿chum tripay tüfa? ¿Chem ngüneduamimi? Pu che kidutu duamuwlu, ¿rüf ayüwkülepey may? ¿Niepey may kümeke weni? ¿Ayüwkülepey may tañi pu che? ¿Küme weniyepefi may ta Chaw Ngünechen? Feymu, ¿chem kimün doy kümelkayafeiñmu? ¿Tüfachi Mapu ñi kimün kam ti kimün mülelu Biblia mew? ¿Chem pimi kay?
16, 17. ¿Chem dungu mew mañumküleiñ? ¿Chumngelu am?
16 Kiñe che ñamkiyawlu ramtufile ta kiñe che chew tañi ayünieel ñi puwal, welu tüfachi che ka ñamkiyawle, weda tripayafuy ñi inayafiel feychi che. Ka femngechi rupakey tati pu che inaniefilu tati kimün ñi mülen tüfachi Mapu mew. Tati pu kimchengelu trokiwkefulu Jesus ñi antü mew, kidu feypifi: ‘Trawma reke feley engün, tati rüpütulkefilu ta kakelu trawma. Kiñe trawma rüpütulfile ta kangelu trawma, mür ütrüfkonafuyngu ta kiñe lolo mew’ (Mat. 15:13, 14). Feley llemay, ti kimün ñi mülen tüfachi Mapu mu re wedwed dungu ta Ngünechen mew.
17 Kimfali llemay Biblia ñi ngülam “rume kümey ñi kimeltulngeael ta che ka ñi ngülamtungeael ti welulkawkülelu, ka yafülngeael ka ñi kimelngeael ta che, fey ñi nieael ta kiñe küme lif mongen” (2 Tim. 3:16). Jewba tañi trokiñche mu, kidu kuñiwtukukeeiñmu taiñ inanoal ti kimün ñi mülen tüfachi Mapu mew, feymu müna mañumküleiñ llemay (Efes. 4:14). Jewba elukeeiñmu fentren kimün, tüfa yafültukukeeiñmu taiñ inayal tañi ngülam. Tati kimün mülelu Biblia mew manelfali, feymu rume kümey taiñ elukeetew Jewba tüfachi kimün.
54 ÜLKANTUN Tüfa tati rüpü
^ parr. 5 Tüfachi trokiñ kelluaeiñmu taiñ doy maneluwal Jewba ñi ngülam mew, tüfa müten manelfali taiñ adnieaetew. Kafey, pengelaeiñmu inafiliyiñ tüfachi Mapu tuwün-ngechi kimün müna wedalkayafeiñmu, welu inafiliyiñ Chaw Ngünechen ñi kimün kümelkayaeiñmew.
^ parr. 9 Ngüneduamafuymi ti papel Pu wechekeche ñi 10 ramtun tañi wiñoldungungeal, ramtun 7, pagina 21-23 ka tati lifru Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas, volumen 1, kapitulo 25 ka 26, ka volumen 2, kapitulo 4 ka 5.
^ parr. 50 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Pengelngey chem ñi rupakeel kiñe kurewen tañi mongen mew. Amuldungukeyngu epe puwlu 1970 tripantu.
^ parr. 52 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Tañi pichi ñawe ñi adkiñ mew, ti füta dapiniefi tañi domo ñi kutrankülen, 1980 tripantu püle.
^ parr. 54 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Fewla, tati kurewen rakiduamtukuy ñi femün kuyfi, fey ayüwküleyngün inaniefilu Jewba ñi kimün. Tañi ñawe, ñi chedkuy ka tañi chedki kiñentrür ayüwküleyngün.