KIÑEKE che feyentukelu ti Trinidad pingechi kimeltun, feypikeyngün Ngünechen mew müley küla che reke: tati Chaw, Fotüm ka Ngünechen ñi newen. Ka feypikeyngün tüfachi küla che trürfemngeyngün, kom pepilnieyngün ka nielayngün llitun. Feymu tati Trinidad kimeltun mu rüf feypikeyngün tüfa: tati Chaw, Ngünechen-ngey, tati Fotüm, Ngünechen-ngey ka Ngünechen ñi newen, Ngünechen-ngey, welu kiñe Ngünechen müten müley.

 Fentren che inaniekelu tüfachi kimeltun pepil-layngün ñi kimeltual tüfa. Welu rakiduamkeyngün Biblia ñi kimeltukeel tüfa. Rüfkünu may, Biblia mew kiñe rupa mu no rume wirikonkülelay chi dungun Trinidad. Feymu, ¿mülepey may kiñe versikulo Biblia mu taiñ kimeltukeetew ñi mülen tati Trinidad? Ñi wiñoldungungeal tüfachi ramtun, inaduamaiñ kiñe versikulo pünekelu pu che ñi feypial tati Trinidad kimeltun ñi mülen Biblia mu.

Juan 1:1 feypi: ‘Ellaka mew dew mülewiyekey tati Dungun, fey tati Dungun mülekey Ngünechen engu, fey kidu ta Ngünechen ürke’. Inalechi versikulo tüfachi kapitulo mew, apostol Juan küme pengeli tüfa “tati Dungun” Jesus ürke (Juan 1:14). Feymu, tüfachi versikulo mu feypilelu Ngünechen tati Dungun ürke, feymu may kiñeke che rakiduamkeyngün tüfa tati Fotüm ka tati Chaw kiñewküleyngu kiñe Ngünechen müten.

Müley ñi kimtukungeal ellaka mu tüfachi trokiñ Biblia wirintukungey griego kewün mu, fey wüla rulpadungungey kakelu kewün mu. Welu kiñeke rulpadungukelu Biblia wirintukulayngün tüfa ‘Ngünechen tati Dungun ürke’. ¿Chumngelu kay? Küme inaduamal engün ti griego kewün Biblia ñi wirintukungen, longkontukuyngün tüfa ‘Ngünechen tati Dungun ürke’ kakerume rulpadungungeafuy. ¿Chumngechi kay? Tüfa ta kiñeke: “Kiñe mongelelu ngünechen reke feley, tüfa tati Dungun”, “tati Dungun ngünechen reke feley” ka kiñe “dios ürke ti Dungun” (Juan. Texto y Comentario, de J. Mateos y J. Barreto, lectura alternativa; Los escritos originales de la comunidad del discípulo “amigo” de Jesús, de Senén Vidal; Cuarto Evangelio. Cartas de Juan, de J. J. Bartolomé). Tüfachi wirintukun “ngünechen” ka “dios”, küpa feypi “pepiluwün-ngelu”. Kiñeke mu, Biblia femngechi üytukefi feychi che ka püllü pepiluwün-ngelu. Ka kiñeke rupa Biblia üytukefi pu che kues ngelu, “pu dios” reke (Salmo 82:1-6; Juan 10:34, 35). Ka Satana kütu “dios reke feley müleyechi dungu mu” feypi 2 Korintio 4:4, (TNM). Jesus doy alüpüraley tati pu pekan wentru ka Satana mu. Tüfa engün feypingekey “pu pepiluwün-ngechi dios”, feymu llemay Jesus kiñe “ngünechen” ka “dios” reke feley. Welu Jesus feyngelay tati Chaw Ngünechen Kom Pepiluwün-ngelu.

Epe kom chi che kimlay griego kewün Biblia mu. Feymu, ¿chumngechi kimafuymi ñi rüfngen ti apostol Juan ñi feypin? Rakiduamaiñ tüfa mu: Kiñe kimeltuchefe kimelfi tañi pu chillkatufe kiñe dungu. Welu tati pu chillkatufe kakerumey ñi rakiduam tüfachi kimeltun mew. ¿Chumngechi kümelkakünuafuyngün chi dungu? Feypifile engün tati kimeltuchefe ñi eluetew doy kimeltun. Femngechi küme kimtukuayngün ñi feypin ti kimeltuchefe. Ka femngechi taiñ küme longkontukual tati texto Juan 1:1, fey kintuafuymi doy dungu tüfachi Evangelio mu, pengelkelu Jesus chew ñi püramkünungen. Dew ngüneduamülmi tüfa, küdawngelayay tami longkontukual tüfachi dungu.

Ngüneduamaiñ kiñe dungu wirintukulu apostol Juan, kapitulo 1, versikulo 18: “Iney no rume pekelafi ta Ngünechen [Kom Pepiluwün-ngelu]”. Welu may, kiñeke che pefingün ta Jesus, Chaw Ngünechen ñi Fotüm, Juan feypi: “Tüyechi Dungun [Jesus] Wentrukünuwpay tañi mülepayael iñchiñ mew, rume piwkeyen mew ka rüf dungu mew. Peñmafiyiñ Ngünechen ñi eluetewchi fütra pepiluwün” (Juan 1:14). Feymu, ¿chumngechi feypingeafuy tati Fotüm ka Ngünechen Kom Pepiluwün-ngelu kiñengeyngu? Kafey Juan feypi tati Dungun “mülekey Ngünechen engu”. Tüfachi dungu pengelkeeiñmew Jesus, Ngünechen no tati. Chaw Ngünechen engu mülelu am ta Jesus, ¿feyngelay am chi? Kafey Juan 17:3 mu, Jesus küme kimfalkünuy ñi trürümngenon tañi Wenu Chaw mu, ka üytufilu ‘kiñen rüfngechi Ngünechen-ngen’. Epe afchi Evangelio mu, Juan femngechi feypi: ‘Kiñeke tüfachi dungu müten wiringey femngechi ta eymün tamün feyentuael ta Jesus ñi Kristo ngen, Ngünechen tañi Fotüm’ (Juan 20:31). Tüfachi versikulo mu, feypingekelay ñi Ngünechen-ngen ta Jesus, doy may Chaw Ngünechen ñi Fotüm llemay. Kom tüfachi dungu, Juan ñi Evangelio mu mülelu, pengeli chumngechi kimtukual Juan 1:1. Tati Dungun, tüfa ta Jesus “dios” reke feley, kidu alüpüralelu am, welu trürlay tati Chaw Ngünechen Kom Pepiluwün-ngelu mu.

Wiño ngüneduamaiñ tati kimeltuchefe ñi rupan. Rakiduamnge tüfa: tati pu chillkatufe petu küme kimtukulayngün ti dungu kimeltuetew tañi kimeltuchefe. ¿Ka chem chumafuyngün? Mülefuy ñi kintual kangelu kimeltuchefe ñi eluaetew doy kimün. Tüfachi  kimeltuchefe feypifile engün ka femngechi ñi feypietew ti wünen kimeltuchefe, fey epe kom chillkatufe küme kimtukuayngün ti dungu. Ka femngechi eymi küme kimnolmi chem pin ti apostol Juan, ti dungu koneltulelu Jesus mew ka tati Ngünechen Kom Pepiluwün-ngelu, fey kintuafuymi doy kimün kangelu che wirintukulu Biblia. Tüfa ta kiñe, Matew. Kidu wirintukuy Jesus ñi feypin: ‘Welu iney rume kimlay ti antü ka tati ora ñi rupayael tüfachi dungu, tati wenu mapu müleyechi püllü no rume, tati Fotüm no rume. Tañi Chaw müten ta kimniey’ (Matew 24:36). ¿Chumngechi tüfachi feypin pengeli ñi feyngenon ta Jesus, tati Ngünechen Kom Pepiluwün-ngelu?

Jesus feypi, ti Chaw doy kimi ñi Fotüm mu. Welu may, Jesus ka tati Ngünechen Kom Pepiluwün-ngelu mew kiñengefule engu mülefuy ñi kimal kom dungu tañi Chaw reke. Femngechi kimtukukeiñ tati Fotüm ka tati Chaw ñi trürnon engu. Kafey, kiñe che feypiafuy: “Jesus feypi tüfa wentrungepalu Mapu mu”. Welu femngefule rume, ¿chem feypiafuiñ Ngünechen ñi newen mew? Feychi newen ka Ngünechen kiñengefule engu, tati Chaw reke, feymu ¿chumngelu Jesus feypilay feychi newen kom kimniey tati Chaw reke? Jesus feypi ti Chaw müten kimniey itrokom.

Amulele tami chillkatun Biblia mu, eymi doy kimürpuaymi fentren texto koneltulelu tüfachi dungu mu. Kom tüfa pengelkey ti rüf dungu tati Chaw, Fotüm ka Ngünechen ñi newen (Salmo 90:2; Hecho 7:55; Kolosense 1:15).