1, 2. Feypinge iney engün am ta Jewba küme weniyerpufi.

¿CHEM che dulliafuymi tami weningeal? Kintuafuymi may kiñe che niele tami rakiduam, tami duam ka inaniele kümeke ngülam eymi reke. Feymu lle doyümafimi feychi che nielu kümeke chumngen, tüfa tati norchengelu ka ayüfalchengelu.

² Rupachi tripantu mu, Chaw Ngünechen dullifi kiñeke che tañi küme weniwen-ngeal engün. Tüfa ta kiñe Abraam, “iñche tañi weni” pifi (papeltunge Isaías 41:8; Santiaw 2:23). Jewba piwkeyekefilu am ta David, feymu feypi ‘fey tüfachi wentru ta ayüduamfiñ’ (Hecho 13:22). Ka Daniel ti pelon wentru mu, feypi ‘müna sakifalchi che ngey’ (Daniel 9:23).

3. ¿Chumngelu am Jewba dullikey kiñeke che ñi weningeal?

³ ¿Chumngelu am Jewba weniyefi ta Abraam, David ka Daniel? Jewba feypifi ta Abraam “allkütuñmaen tañi dungun” (Génesis 22:18, TNM). Feymu lle Jewba fülkontukefi tati pu che ñom piwke mu femkelu kidu ñi ayükeel. Feymu Jewba feypifi tati pu israelche “allkütumuchi tañi dungun ka Iñche tamün Ngünechen ngerpuan, ka eymün iñche ñi pu che ngeaymün” (Jeremías 7:23). Feymu allkütufilmi ta Jewba, eymi ka weniyerpuafimi.

4, 5. Jewba, ¿chumngechi pengeli ñi newen ta fürenenieafiel tañi pu che?

⁴ Rakiduamnge, weniyefilmi Jewba fentren kümelkan nieaymi. Feymu Biblia feypi Jewba adkintumekey tati che “ñi pengelafiel tañi newen ñi füreneafiel feychi che poyekeetew kom tañi piwke mu” (2 Crónicas 16:9). ¿Chumngechi Chaw Ngünechen pengelafuy tañi newen tami füreneaetew? Salmo 32:8 Jewba feypi: “Eluaeyu tami kim ngüneduamngeal, ka kimelelaeyu tati rüpü chew tami amual. Ngülamtuaeyu iñche ñi adkiñ mu”.

⁵ ¡Fente piwkeyen mu, Jewba feypieymu tami kuñiwtukuaetew! Duamnielmi ngülam Jewba eluaeymu, ka inayefilmi tüfa, fey kuñiwtukuaeymu tami kümelkaleal. Fey llemay, Jewba küpa kellukeeymu tami chaftuafiel ti wedake dungu tami rupameken (papeltunge Salmo 55:22). Feymu poyefilmi ta Jewba kom tami piwke mu, feypiafuymi chumngechi feypi Salmo: “Iñche tañi adkiñ mu niekefiñ ta Jewba. Iñche tañi man püle mülelu am, turpu nengümkangelayan” (Salmo 16:8; 63:8). Femngechi Jewba kelluafeymu tami inayal kiñe mongen kidu ñi ayükeel. Welu Chaw Ngünechen niey kiñe kayñe, küpa katrütukeeymu tami femal Jewba tañi ayükeel.

6. ¿Chem pi Satana tati pu che mu?

⁶ Chumngechi peiñ mari kiñe chillkatun mu, Satana dalluntukufi Jewba tañi ngünenieel. Fey Satana dalluntukuy Jewba ñi koylatufengen ka feypifi reke: “Weda longko ülmen-ngey, ka katrütuniefi Adan engu Eva ñi dullial chem ñi kümelkalen ka ñi kümelkalenon”. Fey wüla Adan ka Eva kulpayngu, ka tati Mapu apolerpuy ñi pu yall mu. Feymu ti Weküfü dalluntukufi tati pu che chem duam mu ñi poyekefiel ta Jewba engün. Ka Satana feypi reke: “Tati pu che, piwkeyen mu, poyekelafi ta Ngünechen. Eluñmangeli iñche femafun chuchi che rume ñi kayñetuafiel ta Ngünechen”. Job ñi nütram mu, pengeli tüfa ta Weküfü ñi rakiduam. Welu, ¿iney am ta Job ka chumkoni ta Satana ñi koyla dallukan mu?

7, 8. a) ¿Chemu am Job doy küme wentrungefuy ta kakelu che ñi antü mew? b)¿Chumngechi Weküfü dalluntukufi Job ñi küme duam?

 ⁷ Job mülekefuy 3.600 tripantu kuyfi mu. Küme wentrungefuy, feymu Jewba feypi: “Mapu mew ngelay iney no rume fey reke. Kiñe wentru nor piwkengelu püntünentukenolu, ka yamkelu ta Chaw Ngünechen ka famtripaley wedake dungu mu” (Job 1:8). Feymu llemay, Jewba küme puwkintuniefi ta Job.

⁸ Ti Weküfü weda dunguyefi ta Job ñi küme duam mu, poyeniekefilu ta Ngünechen. Feymu Satana feypifi ta Jewba: “¿Malalmakünulelfimi reke tami ingkañpeafiel kidu, ka tañi ruka, ka kom tañi nieelchi chemkün? Eymi kümelkafimi tañi femelchi küdaw, ka tañi pu kulliñ alün-ngey fill püle mapu mu. Welu, ñi kaletual tüfachi dungu, eluwaymi tami müntuñmafiel kom tañi nieel, ka peaymi tami malisiayaetew tami adkiñ mew” (Job 1:10, 11).

9. Jewba, ¿chumngechi llowdungufi Satana ñi dallukan dungu? ¿Chumngelu am?

⁹ Satana feypintukufi ta Job ñi poyekefiel ta Ngünechen chem tañi llowkeel mu müten. Ka feypi, Job kintukaduamngele, fey kayñetuafi ta Ngünechen. Welu, ¿chumngechi Jewba llowdungufi Satana ñi dallukan dungu mu? Job ñi küme duam koneltulefulu am tüfachi dallukan dungu mu, fey Jewba eluñmafi Satana ñi kintukaduamafiel ta Job. Femngechi Job pengelafuy ñi piwkeyefiel kam ñi piwkeyenofiel ta Chaw Ngünechen.

10. Job, ¿chem wedake dungu chaftufi, ka chumi?

¹⁰ Satana kintukaduamfemfi ta Job fill wedake dungu mu. Kiñeke tañi pu kulliñ weñeñmangey kakelu layngün, ka epe kom tañi pu kona langümngeyngün. Kom tüfachi wedake dungu ñi rupan ta Job, fillaleyew. Fey wüla, ti Weküfü ka wedalkafi kangelu weda dungu mu, tañi mari pu yall layngün kiñe kürüftuku mawün mu. Welu kom tüfachi wedake dungu rupawyelu “Job kulpalay, ka feypintukulafi ta Chaw Ngünechen chem weda dungu mu no rume” (Job 1:22).

11. a) Satana, ¿chem epungechi dallukan dungu femelfi ta Job? Ka Jewba, ¿chumngechi llowdungufi feychi dallukan dungu? b)¿Chumi Job ñi weda kutran mu?

 ¹¹ Satana afeluwlay. Rakiduampey may, Job afeluwlayay ñamle rume kom ñi chemkün ñi niekefel ka tañi pu kona ka pu yall, welu kidu kutranle, fey wüla keta kayñetuafi ta Ngünechen. Feymu Jewba eluñmafi tati Weküfü ñi wedalkayafiel ta Job kiñe kutrankawngechi ka ünufal kutran. Welu kom tüfa mu, Job fentekünulay ñi mupiltun ta Chaw Ngünechen mu. Welu newentulen feypi: “¡Lafuli rume elkünulayan ñi nor piwkengen!” (Job 27:5).

12. Job, ¿chumngechi llowdungufi Satana ñi dallukan dungu mu?

¹² Job kimlafuy ta Satana ñi wedalkamekeetew fill wedake dungu mu. Ka kimlafuy ti fill dungu mu Weküfü ñi dalluntukufiel ta Ngünechen ñi ngünenieel, feymu llükalefuy ta Chaw Ngünechen ñi femekeetew ti wedake dungu (Job 6:4; 16:11-14). Jewba ñi adkiñ mu, Job püntütripakenochi che ngefuy. Welu feyka müten no: Satana feypintukufi Job ñi poyekefiel ta Jewba ñi llowken kümeke dungu mu müten, welu Job ñi küme femün mu, pengeli tüfa Satana ñi re koylangen.

13. ¿Chum tripay Job ñi püntütripanon ta Ngünechen mu?

¹³ Job ñi püntütripakenochi che ngen mu, Jewba newen-ngechi llowdungufi Satana ñi koyla dallukan mu. Rüfkünu may Job küme weniyefi ta Chaw Ngünechen, feymu kidu ñi püntütripanon mu, Jewba kümelkaeyew (Job 42:12-17).

14, 15. Job reke kom tukungeiñ Satana ñi dallukan dungu, ¿chumngelu feypiafuiñ tüfa?

¹⁴ Satana weda dunguyefi Job ñi püntütripanon ta Ngünechen mu, welu tüfa mu kidu müten chumkonlay, ka femngechi iñchiñ tukungeiñ. Feymu Biblia küme pengeli tüfa, Proverbios 27:11 feypi: “Kimchengeaymi, iñche ñi fotüm, ka ayüwülelman tañi piwke, femngechi pepi wiñoldunguafiñ tañi ayentumekeetew”. Tüfachi dungu kuyfi mu wirintukungelu dew lalu Job, pengeli Satana amuley ñi dalluntukuafiel ta Ngünechen, ka  feypintukumekefiel Tañi pu kona. Feymu mongeleliyiñ chumngechi Jewba ñi ayükeel, kellukeiñ taiñ pengelafiel Satana koylatufengey ñi dallukan mu, ka femngechi ayüwülmayafiyiñ ñi piwke ta Jewba. ¿Chem rakiduamkeymi tüfa mu? Kakünulmi tami mongen, eymi koneltuleafuymi tami llowdunguafiel ta Satana ñi koylatun dungu mu. ¡Müna küme dungu may tüfa!

¹⁵ Rakiduamnge chem pin ta Satana: “Kiñe wentru wülkünuay kom tañi nieel ñi montuluwal tañi mongen” (Job 2:4). Satana feypilu “kiñe wentru”, tüfa mu pengeli ñi feypintukufiel kom pu che, Job müten no. Tüfachi dungu ngüneduamfali. Feymu ti Weküfü weda dunguyenieeymu tami püntütripanon ta Jewba mew. Feymu rupamekelmi fill wedake dungu mu, Satana ayüafuy tami allkütunoafiel Ngünechen ñi feypin, ka tami elkünual tami küme mongen. ¿Chem ngünenkan püneafuy Satana ñi wechurpual ñi ayükeel?

16. a) Satana, ¿chem ngünenkan pünekey ñi püntünentuafiel ta che Ngünechen mu? b)Ti Weküfü, ¿chumngechi ngünenkayafeymu tüfachi dungu mu?

¹⁶ Chumngechi peiñ mari chillkatun mu, Satana pünekey fillke ngünenkan tati che ñi püntünentuafiel Ngünechen mu. Tüfa mu ta Weküfü kiñe “ñawawkiyawchi trapial reke femyawlu, kintuyawülfi iney tañi lümüafiel reke” (1 Pedro 5:8). Feymu chaftuelmu tami pu che, pu weni ka kakelu che tami elkünual ti chillkatun Biblia mu ka inayal Biblia ñi ngülam, kimtukunieaymi ti Weküfü ñi koneltulen tüfa mu (Juan 15:19, 20). * Ka dungu, “Satana pewfaluwkey kiñe pelon-ngechi püllü reke” (2 Korintio 11:14; TNM). Feymu llemay ti Weküfü pünekey fillke dungu tami ngünenkayaetew ka tami katrütuaetew yenieal kiñe küme mongen chumngechi Chaw Ngünechen ñi ayükeel. Kiñe tüfachi ngünenkan, fey ta ngañwadkülen. Satana ka rakiduamelafeymu tüfa, “iñche turpu ayüwül-layafiñ ta Chaw Ngünechen” (Proverbios 24:10).  Welu tati Weküfü pewfaluwkey kiñe “ñawawkiyawchi trapial reke” kam “pelon-ngechi püllü reke”, kakünukelay ñi koyla dallukan, feymu feypintukukeeymu chaftulmi fill wedake dungu tami mongen mu, elkünuaymi tami poyeafiel ta Ngünechen. Feymu Job reke, ¿chumngechi llowdunguafuymi Satana tañi dallukan dungu? Ka ¿chumngechi pengelafuymi tami püntütripakenon ta Ngünechen mu?

17. ¿Chumngelu am allkütukeiñ Jewba ñi werkün dungu?

¹⁷ Yenielmi Jewba ñi ayükeelchi mongen, eymi llowdunguafuymi Weküfü ñi dallukan dungu mu. ¿Chem am ta tüfa? Tati Biblia kimeltukey: “Müley tami piwkeyeafiel ta Jewba tami Ngünechen kom tami piwke mew, kom tami mongen mew, ka kom tami newen mew” (Deuteronomio 6:5). Feymu doy piwkeyefilmi ta Jewba, doy küpa femaymi tañi ayükeel. Ti apostol Juan wirintukuy: ‘Tati rüf dungu mew piwkeyefilu ta Ngünechen ka müley tañi allkütuñmayafiel kidu ñi werkün dungu’. Feymu piwkeyefilmi ta Jewba kom tami piwke mu, ngüneduamaymi “kisu tañi werkün dungu afeluwünngelay”, fanetungelay llemay (1 Juan 5:3).

18, 19. a) Feypinge Jewba ñi kiñeke werkün dungu (peaymi ti wichulechi dungu, feypilelu “ Famentuaiñ Jewba ñi üdekeel”). b)¿Chumngechi kimkeiñ Jewba turpu dikümkelaeiñmew taiñ femal pepilkenoelchi dungu?

¹⁸ ¿Chem werkün dungu elkünuy Jewba? Kiñeke tüfa kiñepülekünual ti wedake wimtun. Fey ngüneduamnge wichulechi dungu feypilelu “ Famentuaiñ Jewba ñi üdekeel”. Tüfa pengeli fillke wedake wimtun Jewba ñi ayükenoel Biblia mu feypikünuel. Kiñeke mu, “newe wedalkangelay” feypiafuymi chi. Welu dewma ngüneduamülmi tati texto Biblia mu mülelu, kimtukuaymi Ngünechen ñi Ley ñi küme dungu ngen. Feymu elkünungeal ti weda wimtun, doy küdawngeafuy ñi chaftungeal. Welu tati pu che yeniekelu kiñe mongen Jewba ñi ayükeel, müna ayüwküleyngün (Isaías 48:17, 18). Fey eymi ka femngechi femafuymi. ¿Chumngechi kimkeiñ tüfa?

¹⁹ Jewba turpu dikümkelaeiñmew taiñ femal pepilkenoelchi  dungu (papeltunge Deuteronomio 30:11-14). Jewba doy kimnieeiñmew taiñ pepilnien ka taiñ pepilkenoel (Salmo 103:14). Kafey, Jewba eluafeiñmew tañi newen taiñ inayal ñi feypin. Ka apostol Pablo wirintukuy: “Ngünechen ñi maneluwünngen. [...] Kisu elulayaeymünmew ta doy fütra kintukaduamngen tamün wewtripaleam müten. Fey femngechi ta kintukaduamngelmün, Ngünechen eluaeymünmew chumngechi tamün newentuleael, femngechi tamün wewtripaleael ti kintukaduamngen mew” (1 Korintio 10:13). Feymu ñi yafüluwal Jewba elukeeiñmew “ñi fütra pepiluwünngen, fey kiñe rume fütra küme felen reke feley” (2 Korintio 4:7).

20. ¿Chem kümeke chumngen müley tami nieal Jewba ñi ayükeel, ka chumngelu falin-ngey tüfa?

²⁰ Feymu taiñ ayüwülafiel ta Jewba, müley taiñ famentuafiel Jewba ñi üdekeel, welu feyka müten no. Ka müley taiñ piwkeyeafiel kidu ñi piwkeyekeel (Romanu 12:9). Tati pu che nielu eymi tami duam, rakiduam, ka inakelu kümeke ngülam, ¿ayükeymi tami trawüluwal fey engün mew? Jewba ka ayükey. Feymu müley tami piwkeyeafiel chi dungu Jewba ñi piwkeyekeel. Kiñeke dungu feypilu Salmo 15 pengeli chem che Chaw Ngünechen  weniyekefi (papeltunge Salmo 15:1-5). Jewba ñi pu weni eluwkey Ngünechen ñi newen tañi kelluaetew ñi nieal kümeke chumngen ñi mongen mu. Feymu Jewba ñi newen kellukeeyew ñi nieal “tati piwkeyewün, küme ayüwün, küme tüngün, fütra ngenoafeluwün-ngen, küme chengen, kutranduamyechen, mupiltun, ñom piwkengen ka kidutu ngünewkülelu” (Galata 5:22, 23, TNM).

21. ¿Chem dungu kelluaeymu tami nieal kümeke chumngen Jewba ñi ayükeel?

²¹ Fill antü chillkatulmi ka papeltulmi ta Biblia, tüfa kelluaeymu tami nieal kümeke chumngen Jewba ñi ayükeel. Kafey kimnierpufilmi chem ayükey Jewba tami femal, nierpuaymi kidu tañi rakiduam (Isaías 30:20, 21). Doy piwkeyefilmi ta Jewba doy küpa inayaymi feychi mongen Jewba ñi ayükeel.

22. Yenielmi kiñe mongen Jewba ñi ayükeel, ¿chem kümelkan nietuaymi?

²² Müley taiñ newenküleal ñi nieal kiñe mongen Jewba ñi ayüwülafiel. Biblia feypi dew elkünulu taiñ kuyfike mongen taiñ niekefel, we mongen nietuiñ, kiñe wengetuchi che reke mületuy (Kolosense 3:9, 10). Welu Ngünechen ñi ngülam Salmo mu mülelu feypi: “Inaniefile nieay fentren kümelkan” (Salmo 19:11). Fey llemay, yenielmi kiñe mongen Jewba ñi ayükeel, ka llowaymi fentren kümelkan. Kafey wiñoldunguafuymi Satana ñi koyla dallukan mu ka ayüwülmapiwkeyeafimi ta Jewba.