1, 2. Balaam, ¿chumi tañi ngünenkayafiel pu israelche?

TATI challwafe amukey chew tañi ayüel ñi challwayal chuchi tañi ayüniefiel ti challwa. Küme dullikey ti iyael ñi nüafiel, tukukefi ansuelo mu, fey wüla ütrüftukukefi ko mew. Fey ti challwa nülküwle ti ansuelo mew, fey wüla ti challwafe chumpolkefi ti taru mu, fey entufi ti challwa ñi nüfiel. Kidu ta ayüwküley, kimlu am ñi küme dulliel ti iyael ñi ngünenkafiel ti challwa.

² Ka femngechi, 1473 tripantu mew petu ñi mülenon Jesus, kiñe wentru küme dulli chumngechi ñi ngünenkayal. Balaam pingekefuy, ka ayüy ñi ngünenkayafiel Chaw Ngünechen tañi pu che, mülelu Moab ñi rulu mapu mew, epe konkülefuyngün ti Feypikünuelchi Mapu mew. Jewba tañi pelon wentru femfaluwkefuy, welu kiñe weda wentrungefuy diñmatukelu, ka kullingey ñi malisiayafiel pu israelche. Welu Jewba eluñmay ñi kümelkayafiel müten pu israelche. Balaam rakiduamniefuy tañi llowal ñi kullitun, feymu afeluwlay. Rakiduami,  ‘fütra kulpale pu israelche, feyke ta Chaw Ngünechen malisiayaeyew engün’. Feymu, ¿chumi tañi ngünenkayafiel pu israelche ñi kulpayal? Küpali tati pu üllchake domo rume küme ad nielu Moab mew tuwlu (Números 22:1-7; 31:15, 16; Apokalipsi 2:14).

3. ¿Chum tripay Balaam ñi ngünenkan?

³ ¿Chum tripay Balaam ñi ngünenkan? Wechutripay ñi ayünieel, fentren warangka che kulpay ka eluwingün “ñi femal tati pu domo engün tuwlu Moab mu fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley”. Ka poyekefuyngün kütu pu moabche ñi pu dios, tati Baal poyengekelu Peor pingechi wingkul mu, tüfachi dios ünufalngey tati pu che kudumuwkefulu am ñi poyeafiel. Feymu 24.000 che layngün, epe konkülefulu engün ti Feypikünuelchi Mapu mu. ¡Müna weda dungu! (Números 25:1-9.)

4. ¿Chumngelu fentren pu israelche femürpuyngün fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley?

⁴ ¿Chumngelu rume wedake dungu rupayngün tüfachi pu che? Fentren pu israelche weda piwke nierpuyngün, püntüwlu engün am Jewba mew ka ngoymayngün chumngechi ñi kelluetew: Chaw Ngünechen montuleyew engün Egipto mapu mew, ileltueyew engün ti wellin  mapu mu, ka ngüyuleyew ñi küme puwal engün ti Feypikünuelchi Mapu mu (Ebrew 3:12). Ti apostol Pablo rakiduamniefuy tüfachi dungu mu, feymu wirintukuy: “Ka üñamyemekewkilmün [femmekekilmün fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley, TNM], chumngechi ta kisu engün üñamyemekewkefuy, feymew kiñe antü mew müten layey engün epu mari küla warangka che” (1 Korintio 10:8). *

5, 6. Ñi rupan pu israelche Moab ñi rulu mapu mu, ¿chumngechi kellukeeiñmu?

⁵ Iñchiñ, Jewba ñi pu chengen, fentren dungu kimürpuafuiñ ñi rupan mu pu israelche. Iñchiñ epe konküleiñ kiñe Feypikünuelchi Mapu mu, welu doyküley pu israelche ñi mapu mu (1 Korintio 10:11). Fantepu mu tati pu che ñi rume illutukefiel ti kudumuwün dungu doyelküley tati pu moabche ñi illutukeel mu. Kafey fill tripantu mu fentren pu peñi ka lamngen kulpakeyngün ñi femün mu fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley, pu israelche reke (2 Korintio 2:11). Ka kiñeke inayentufingün ta Zimri, tüfachi wentru yewekelafuy rume ñi miyawal kiñe madian domo engu chew ñi mülen pu israelche ka kidu engu koni ñi tolto ruka mu. Femngechi reke kiñeke che, kam taiñ pu peñi ka lamngen kütu, yekeyngün ti trawünche ñi konal pekan kudumuwün mu (Números 25:6, 14; Juda 4).

⁶ Ramtuwnge: “¿Ngüneduamken pu israelche ñi rupan Moab ñi rulu mapu mew trürümfali iñchiñ taiñ antü mu? ¿Pekefiñ reke ñi fülkülepan tati we Mapu taiñ feypikünungeel?”. Femngechi femülmi, yafüluwaymi tami rumel müleal Chaw Ngünechen ñi  piwkeyechen mew, ka inanieaymi tüfachi werkün dungu: “¡Lefmawmün fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley!” (1 Korintio 6:18, TNM).

7. ¿Chem am tati fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley?

⁷ Biblia mew, ¿chem am tati fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley? Pu mapuche yewekeiñ ñi dungual tüfachi dungu mu, welu müley taiñ küme kimal tüfa, femngechi femlayaiñ Chaw Ngünechen ñi üdekeelchi dungu. Jewba elkünuy chumngechi ñi niewal pu che, ka eluñmafi tati pu kurengelu müten ñi kudumuwal, feymu kom tati pekan kudumuwün koneltukenolu femngechi kurewen mu, tüfa pornéia pingey griego dungun mu ñi wirintukungeel ti Biblia. Tüfa ta ñiwaluwal, kulliafiel kiñe che ñi kudumafiel, ka epu che kurewen-ngenolu ñi kudumuwal, idotuwal, ka kulmayafiel ka malütuafiel ñi dollüm kam ñi künüfül ka ñi küdañ kiñe che ñi kurewen-ngenon. Kafey chaf wentru kam chaf domo femuwkelu tüfachi dungu, tüfa ka pekan kudumuwün, kafey nüntukayafiel kam malütuafiel kiñe kulliñ. *

8. ¿Chem dungu kontuafeyew tati pu femkelu fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley?

⁸ Tati Biblia küme pengelkey: kom tati pu femkelu fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley, wemüngeayngün Jewba ñi trokiñche mu ka llowlayayngün ti afnoachi mongen (1 Korintio 6:9; Apokalipsi  22:15). Kafey wedake dungu mu rupakeyngün, kümelkalewekelay ñi rakiduam, kidutu yamuwkülewekelayngün, ka kakelu pu che manelwelaeyew, yafkawkeyngün ñi kurewen mu, niepüñeñrumeyngün ñi ayünienofel, chima kutran tuafeyew, ka latripayafuyngün kütu (papeltunge Galata 6:7, 8). Feymu, dullipüdakeyngün ñi fente kutrankawal. Welu kiñeke konkeyngün kiñe dungu mu ñi yeafetew tañi femal pekan kudumuwün, ka rakiduamkelayngün rume chem wedake dungu ñi kontuafetew, ¿chem dungu am ta tüfa? Ñi peniefiel ti pengelkeelchi kudumuwün dungu.

9. Tati pengelkeelchi kudumuwün dungu, ¿rüfngey ñi kuñiwün-ngenon chumngechi ñi feypikeel kiñeke che? ¿Chumngelu?

⁹ Fentren trokiñ mapu mew, tati pengelkeelchi kudumuwün dungu kom püle pengekey: tati ülkantun mu, ti television mew, chew ñi ngillakangekeel lifru ka fentren pagina internet mu. * ¿Rüfngey ñi kuñiwün-ngenon, chumngechi ñi feypikeel kiñeke che? Femlay tati, rume kuñiwün-ngey. Tati pu eluwkülelu ñi peal tüfachi dungu wimturpuafuy ñi kidutu malüwal ka ‘rume illunierpuafuyngün ti kudumuwün’. Eluwkülele engün ñi femal tüfachi dungu, rumel duamtuafuyngün ñi kudumuwal, welulkawün-ngechi dungu ayürpuafuyngün kudumuwün mu, yafkawafuy ti kurewen, ka wüdawafuy kütu ti kurewen (Romanu 1:24-27; Efesio 4:19). * Kiñe che ngüneduamkelu chumngechi kelluafiel feyti rume illutukelu ti kudumuwün dungu, feypi tüfachi dungu trürümfali kanser kutran mu: “Rumel yulkülerpukey ka amulerpukey, müna küdawngey ñi entungeal, ñi kümelkatual ka tremotual”.

10. ¿Chumngechi inayafuiñ tati ngülam mülelu Santiaw 1:14, 15? (Ka inaduamnge tati wichulechi dungu “ Chumngechi ñi pefiel tañi newenkülerpual ñi nieal kiñe lif mongen”.)

¹⁰ Müley taiñ tukulpayal ñi feypiel Santiaw 1:14, 15: ‘Kiñe che kintukaduamkeeyew ñi illutukeelchi dungu mew, fey wüla kidu ñi weda illutukeel ngünenkakeeyew ka weda rakiduamelkeeyew. Fey tüfachi weda illutukeelchi  dungu, dew ngüneniefiyüm ta che, fey wüla ta konkey kulpan mew. Fey ti kulpan dew müleyüm, yekey ti lan mew’. Feymu, wedake illutun kontupaeliyiñmu, müchay müten müley taiñ entuafiel taiñ longko mew. Rakiduamnge: perumeliyiñ kiñeke podngechi adentun, ¿chumafuiñ? Kañpüle lelifemaiñ, chongümafiyiñ ti komputador, ka dungu peaiñ television mew. Eluwküleaiñ taiñ femal fillke dungu ñi katrütuafiel taiñ wedake illutukeel ti kudumuwün dungu, femngechi taiñ ngünenienoaetew (papeltunge Matew 5:29, 30).

11. Wedake illutun kontupaeliyiñmu, ¿chumngechi pengelafuiñ taiñ maneluwün Jewba mu?

¹¹ Jewba küme kimnieeiñmew, feymu ngülamtukeeiñmu: “Feymu llemay, kom tati trokiñ ñi nieel tamün kuerpu tüfachi Mapu mew kom ngünenieafimün, tamün femnoal fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley ka fillke ünufal dungu, tamün rume  illunienoal kudumuwün, ayünienoal ñi femal wedake dungu, ka tamün diñmanoal, fey tüfa poyekefilu reke pu adentun” (Kolosense 3:5, TNM). Feyngey, küdawngey taiñ ngünewal, welu taiñ Chaw Ngünechen kelluaeiñmu, kidu ta piwkeyekeeiñmu ka ngenoafeluwün-ngey (1 Pedro 5:7). Feymu, wedake illutun kontupaeliyiñmu, müley taiñ ngillatufemafiel taiñ eluaetew ti “fütra pepiluwün  [...] ñi küpan ta Ngünechen mew”, ka yafüluwaiñ taiñ rakiduamal kakelu kümeke dungu mew (2 Korintio 4:7; 1 Korintio 9:27; inaduamnge ti wichulechi dungu “ ¿Chumngechi femwelayafun kiñe weda wimtun?”).

12. ¿Chem am tati “piwke”, ka chumngelu müley taiñ kuñiwtukuafiel?

¹² Tati kim wentru Salomon wirintukuy: “Doyelchi may kuñiwtukuafimi tami piwke, chem mülele am tami piwke mu elungeaymi kam elungelayaymi mongen” (Proverbios 4:23). Taiñ “piwke” pengeli taiñ chumngen ponwi mu, chumngechi taiñ trokituetew Chaw Ngünechen. Feymu llemay, taiñ eluaetew rumel mongen, Jewba ngüneduamkefi taiñ “piwke”, ngüneduamkelay chumngechi taiñ trokituetew kakelu pu che. Küdawngelay ñi kimtukual tüfa, welu rume falin-ngey. Ñi kuñiwtukual taiñ piwke, inayentuafiyiñ ta Job, kidu nor piwkengefuy, ka eldunguy reke tañi nge mu tañi turpu rakiduamnoal podngechi dungu mew ñi leliafiel kiñe domo (Job 31:1). Ngillatuafiyiñ ta Chaw Ngünechen chumngechi ñi femel kiñe wentru wirintukulu Biblia mu: “Kiñe pülekünuñmaen tañi lelin ñi penoal tami üdekeel” (Salmo 119:37).

13. ¿Iney am ta Dina, ka chumngelu pekanka dullifi tañi pu weni?

¹³ Chumngechi taiñ inaduampeel tati 3 chillkatun mu, taiñ pu weni kümelkayafeiñmew kam wedalkayafeiñmew (Proverbios 13:20; papeltunge 1 Korintio 15:33). Inaduamaiñ chem ñi rupan ta Dina, Jakob tañi ñawe. Dina pichi malen-ngelu küme kimeltungey, welu pekanka weniyefi tati pu üllchake domo Kanaan mu mülelu. Pu kanaanche, femkefuyngün fillke pekan kudumuwün dungu eluñmakenolu Ngünechen ñi ley, tati pu moabche reke (Levítico 18:6-25). Feymu, tati pu wentru  Kanaan mew mülelu rakiduamafuyngün Dina ñi eluwkülen tañi femal fillke pekan kudumuwün, kakelu pu domo reke Kanaan mu. Kiñe wentru, Sikem pingelu, femngechi rakiduami, tati “doy yamfal wentru ürke tañi chaw ñi pu reñma mew” (Génesis 34:18, 19).

14. ¿Chum tripay Dina ñi weda dulliel?

¹⁴ Fey wüla, Dina ka Sikem kimuwingu. Dina eluwkülelafuy chi ñi kudumaetew Sikem, welu Sikem feychi rakiduam niefuy. Kiñe antü, duamdomoy, welu Sikem duamkünulafi rume Dina ñi pinofel, fey ‘nüntukafi’. Epe kom tati pu Kanaan wentru femngechi femkefuyngün. Fey wüla, Sikem ‘fente ayüfi ta Dina’, welu tüfa norümlayafuy ñi weda femün (papeltunge Génesis 34:1-4). Dina rume wedalkangey, welu kidu müten no. Ñi rupan tüfachi dungu mu, küpali fentren wedake dungu ñi kutrankawal tañi pu che ka ñi weda dunguyengeal (Génesis 34:7, 25-31; Galata 6:7, 8).

15, 16. ¿Chumngechi nierpuafuiñ tati rüfngechi kimün? (Inaduamnge tati wichulechi dungu “ Fillke versikulo tami rakiduamal”.)

¹⁵ Dina rume kutrankawi ñi entual falinke kimeltun tañi weda rupan mu. Welu iñchiñ piwkeyefiliyiñ ta Jewba ka inaniefiliyiñ ñi feypiel, fey rupalayaiñ wedake dungu mew taiñ kimürpual. Allkütufilu am iñchiñ ta Chaw Ngünechen, dullikeiñ ‘kimche engün  taiñ miyawal’ (Proverbios 13:20a). Femngechi kimürpuaiñ “kom tati kümelu”, ka montuluwayiñ fentren kutrankawün mu (Proverbios 2:6-9; Salmo 1:1-3).

¹⁶ Kom tati pu ayülu llowafuy Chaw Ngünechen tañi kimün. Welu taiñ nierpual tüfachi kimün, müley taiñ ngillatunieafiel ta Jewba, papeltumekeal tati Biblia ka tati pu papil ñi entuel tati kim manelfal kona (Matew 24:45, TNM; Santiaw 1:5). Kafey müley taiñ ñom chengeal ka llowal kom taiñ ngülamtuetew ti Biblia (2 Reyes 22:18, 19). Rakiduamaiñ tüfachi dungu mew: kom iñchiñ kimnieiñ tati piwke ñi ngünenkachefengen ka ñi ngünefalngenon (Jeremías 17:9). Welu taiñ llowal ti ngülam ka ti kellun elungelu piwkeyen mu, ¿ñom chengeiñ taiñ llowafiel? Kam ¿eluwkeiñ ñi ngünenkayaetew taiñ piwke?

17. ¿Chem dungu mu rupayafuy kiñe chaw tañi ñawe engu? ¿Chumngechi rakiduamelafuy tañi ñawe?

¹⁷ Rakiduamnge tüfachi dungu mew: kiñe chaw eluñmalayafi tañi ñawe ñi tripayal kiñe kristiano weche engu, kompañngenole engu. Tañi ñawe wiñoldungueyew: “Welu chaw, ¿manelkelaen? ¡Chem weda dungu no rume femlayayu!”. Tati ñawe piwkeyeniefi ta Jewba ka weda rakiduamkülelay, welu ¿‘miyawkey [rüf] kimün mew’? ¿‘Lefmawkey fillke pekan kudumuwün mu’? Kam ¿wedwed reke ‘maneluwkey kidu tañi piwke mu’? (Proverbios 28:26.) Eymi rakiduampelaymi kakelu ngülam Biblia mu ñi kelluafiel tati chaw ñi rakiduamelafiel tañi ñawe tüfachi dungu mu (inaduamnge Proverbios 22:3; Matew 6:13; 26:41).

18, 19. ¿Chem dungu mu rupay Jose, ka chumngechi chaftufi?

¹⁸ Mülefuy kiñe weche wentru piwkeyefilu ta Chaw Ngünechen ka lefmawi tati pekan kudumuwün mu,  tüfa ta Jose, Dina tañi lamngen chaw püle (Génesis 30:20-24). Petu ñi pichikan mu, Jose pey tati wedake dungu ñi küpalel tañi lamngen Dina ñi pekan femün mu. Kidu am tukulpafilu tüfachi dungu ka ayülu am ñi rumel müleal Chaw Ngünechen ñi piwkeyechen mew, tüfa ta kellueyew ñi newentuleal rupalu chi tripantu mu. Jose konayengefuy Egipto mapu mew, fey tañi ülmen ñi domo “fill antü” feypikefeyew tañi kudumuwal. Konangelu am ta Jose, pepi elkünulay ñi küdaw tañi amutual. Fey küme kimün mew ka llükakenon mu, mülefuy ñi chaftuafiel tüfachi dungu. Kidu ta femngechi femi, feymu turpu elkünulay feychi domo ñi rulpayaetew tañi kudumuwal, ka af mew lefmawi tüfachi domo mew (papeltunge Génesis 39:7-12).

¹⁹ Pichi rakiduamaiñ: Jose eluwkülefule ñi rakiduamal feychi domo mu, ka rakiduamniefule chumngechifel ñi kudumafiel, ¿newenküleafuy ñi rulpanoaetew? Femlayafuy llemay. Kidu ta podngechi dungu rakiduamlay, welu doyelchi may falintufi ñi weniyefiel ta Jewba. Femngechi pengeli ñi feypifiel ta Potifar ñi domo: ‘Iñche ñi ülmen itrokom eluenew ñi ngünekanieael, welu eymi no, eymi am ta iñche ñi ülmen ñi domo. Fey ¿chumngechi am femafun iñche tüfachi weda dungu ñi kulpayal ta Ngünechen mew?’ (Génesis 39:8, 9).

20. ¿Chem chumi Jewba tañi kelluafiel ta Jose?

²⁰ Jose püntünentungelu rume tañi pu che mu, welu fill antü newenkülefuy ñi kulpanoal, feymu ¡Jewba müna ayüwkülepelafuy! (Proverbios 27:11.) Fey wüla Jose püresuntukungey, welu Jewba adkünuy ñi montulngeal, fey longkolerpuy ka adkünukefuy kom tati iyael mülelu Egipto mu (Génesis 41:39-49). Jose tañi rupan pengeli ñi rüfngen tüfachi dungu ñi feypiel Salmo 97:10: “Awem, eymün tati pu piwkeyeniefilu ta Jewba, üdeafimün tati  wedake dungu. Kidu ta kuñiwtukunieñmafi ñi mongen tañi pu püntütripakenoetew; montulkefi engün tati pu wedake che mew”.

21. Kiñe weche wentru Afrika mapu mu tuwlu, ¿chumngechi pengeli tañi eluwkülen ñi kulpanoal?

²¹ Famülke mew, fentren pu che poyekefilu ta Chaw Ngünechen, Jose reke inanieyngün tüfachi werkün dungu: “Üdeafimün wesake dungu fey inayafimün ti kümeke dungu” (Romanu 12:9). Kiñe weche wentru Afrika mapu mu tuwlu, feypi chumngechi kiñe üllcha domo yewentukulay ñi feypiaetew “prueba de matematika mu kellueli, eluaeyu tañi kudumaetew”. Ti weche wentru feypi: “Femlayan feypifemfiñ. Newenkülelu am iñche tañi kulpanoal, fentekünulan tañi yamfaluwküleal, tüfa doy fali chem milla mu rume ñi mülen kom ti Mapu mew”. Rüfngey, kulpaliyiñ allmalltuafuiñ “pichin [...] mew ñi ayüwünngechi rupayael”, welu matu rupayafuy feychi ayüwün, fey küpalafuy fentren kutrankawün (Ebrew 11:25). Welu inaniefiliyiñ Jewba ñi feypiel, feyke ta nieaiñ rüfngechi ayüwün ñi afnoal (Proverbios 10:22).

22, 23. a) Kiñe peñi kam lamngen weda kulpale, ¿chumngelu feypilayafuiñ “chem no rume femlayafuiñ”? b)¿Chem kellun nieyngün tati pu kulpalu?

²² Kulpafengelu am iñchiñ, müley taiñ ngünewal ñi femürpunoal wedake illutukeelchi dungu, ka newenküleaiñ taiñ femal Jewba ñi ayükeel (Romanu 7:21-25). Jewba kimniey iñchiñ taiñ rume küdawtuken ñi femal tüfa, kidu am “tukulpaniey taiñ trufür mapungen” (Salmo 103:14). Welu ¿fütra kulpaliyiñ? ¿Pepi femlayafuiñ chem no rume? Femlay tati. Feleafuy taiñ kontupayaetew wedake dungu, chumngechi ñi rupan tati longko ülmen  David reke. Welu Chaw Ngünechen ‘pepikawküley ñi wiñoduamtuafiel’ wiñorakiduamtuliyiñ ka taiñ entudunguel mu “wiñoduamaen” feypifiliyiñ. Biblia feypi: “Feychi ellkanielu tañi kulpan küme tripalayay tañi dungu, welu feychi entudungulu ka elkünulu tañi weda femmeken kutranpiwkeyengeay” (Salmo 86:5; Santiaw 5:16; Proverbios 28:13).

²³ Kafey tati trawünche mew müley tati pu longkolelu, tüfa engün küme weniyefingün ta Jewba. Fente taiñ piwkeyenieetew Chaw Ngünechen, elkünufi tüfachi pu longkolelu taiñ kelluaetew, ka kidu engün eluwküleyngün tañi femal, kiñe yewün reke feleyngün (Efesio 4:12; Santiaw 5:14, 15). Feymu kulpaliyiñ, tüfa engün kelluaeiñmu taiñ küme weniyerputuafiel ta Chaw Ngünechen ka ‘nierpual adümuwün’, chumngechi ñi feypiel ti kim wentru, femngechi taiñ wiño kulpanoal (Proverbios 15:32).

24, 25. a) Tati weche wentru ñi nütramyengeel Proverbios 7:6-23, ¿chumngechi pengeli tañi ‘kim adümuwkenon’? b)¿Chumngechi ‘kimürpuafuiñ taiñ adümuwal’?

²⁴ Tati Biblia nütramkakey kiñe che “kim adümuwnolu”, ka kiñe che ‘nierpulu adümuwün’ (Proverbios 7:7). Tati “kim adümuwnolu”, newe küme kimlay Chaw Ngünechen ñi rakiduamnieel, ka müte adümuwkelay ñi poyefiel ta Jewba, feymu kim ngüneduamlay ka nor rakiduamlay. Ka pürüm yeafeyew ñi fütra kulpayal. Tüfachi dungu mu rupay kiñe weche wentru feypilelu Proverbios 7:6-23. Kidu trekalefuy kiñe rüpü mew chew ñi mülen kiñe küri domo. Ti weche wentru kimniefuy tüfa, fey pewlu engu, tati küri domo kochüñmakünuy ñi dungun tañi rulpayafiel ñi kulpayal ti weche. Welu  tati “kimürpulu ñi adümuwal” küme ngüneduamuwkey ñi chumngechi chengen, kidu am rumel chillkatukelu ti Biblia kiñe ngillatun mu. Ka kulpafengelu rume yafüluwkey tañi rakiduam, tañi ayünien, tañi duam ka tañi femken ñi tuteafiel ta Jewba. Femngechi pengeli ñi ‘kidutu piwkeyewken’, kam kümelkawkey, femngechi “küme triparpuay” (Proverbios 19:8).

²⁵ Kümeafuy taiñ ramtuwal: “¿Rüf feyentuken Chaw Ngünechen ñi werkün dungu ñi norngen, ka inaniefili nierpuan tati doy fütra ayüwün?” (Salmo 19:7-10; Isaías 48:17, 18). Newe feyentunoliyiñ, ¿chem müley taiñ femal? Müley taiñ rakiduamal chem ñi rupayafel inanienoliyiñ Jewba ñi feypiel mu. Kafey müley taiñ ‘kimafiel ta Jewba, ka ngüneduamal ñi küme piwkengen’, feymu müley taiñ rüf feyentuleal tati rüf dungu mu ka nieal taiñ longko mu re kümeke rakiduam, rüfngechi dungu, kom kümeke dungu, tati lifngelu, kom tutelu ñi ayüngeal, ka kom tati küme üytun dungu (Salmo 34:8; Filipense 4:8, 9). Rume newentuliyiñ taiñ femal tüfa, doy piwkeyeafiyiñ ta Jewba ka tañi piwkeyekeelchi dungu, welu doy üdenieafiyiñ kidu ñi üdekeel. Tukulpayaiñ ta Jose. Kidu ta kulpafengefuy, welu ‘lefmawi fillke pekan kudumuwün eluñmakenolu Ngünechen ñi ley’. ¿Chumngelu? Kidu am eluwi ñi ngüyulaetew Jewba fentren tripantu mu ka ñi eluaetew tañi kim adümuwal. Iñchiñ ka femngechi femafuiñ (Isaías 64:8).

26. ¿Chem falin dungu inaduamaiñ küpachi chillkatun mu?

²⁶ Jewba elukelafi tati domo ñi dollüm ka ti wentru ñi künüfül ka ñi küdañ tañi adngelluwam, welu may ti kurewen ñi yallümuwal ka ñi poyewün mu ñi kudumuwal (Proverbios 5:18). Tati küpachi epu chillkatun mu ngüneduamaiñ chem rakiduamkey Jewba ti kurewen mu.