Jesusan yatichäwinakaparjam sarnaqapxañäni

“Diosan khitanitapaxa Diosan arunakapwa parli.” (JUAN 3:34.)

1, 2. Jesusan Wali Uñtʼat Arstʼäwipax ‘Diosan arunakapat’ apstʼataw sasaxa, ¿kunatsa sisna?

 JESUSAN Wali Uñtʼat Arstʼäwipanxa, wali suma yatichäwinakaw utji. Janiw amuyunakapaki yatichkänti, jan ukasti Jehová Diosan arunakapatwa yatichaskäna. Ukat Bibliax jupat akham siwa: “Diosan khitanitapaxa Diosan arunakapwa parli” sasa (Juan 3:34-36).

² Uka suma yatichäwinakxa inas kimsa tunka minutotsa jukʼa tiemponaki Jesusax arstʼchïna, ukampis Hebreo arut Qullan Qillqatanakan utjki ukanakatxa, kimsaqallq libronakatwa pä tunka mayan kuti aytäna. Ukhamasti, Jesusax ‘Diosan arunakapatpunwa’ yatichaskäna. Ukampis jichhax kunjamsa uka suma yatichäwinakax yanaptʼistaspa, uk sum amuytʼañäni.

 Nayraqatxa “jilamampi [sumthapir] saram”

3. Wali phiñasita sarnaqañ tuqit parlasaxa, ¿Jesusax kunsa iwxtʼäna?

³ Amtañäni, yaqhanakampi sumankañasa ukat kusisit sarnaqasiñasa qullan ajayun achupankiwa (Gál. 5:22, 23). Ukat niyakixay jiwasax qullan ajayun achuparjam sarnaqstanxa, yaqhanakampix sum apastanxa ukat kusisitaw sarnaqasiraktanxa. Ukham sarnaqasiñaswa Jesusax munarakïna. Ukatwa jan colerat jaya tiempo sarnaqapxamti sasin iwxtʼäna, ukham sarnaqasax jan walinakaruw pursna (Mateo 5:21, 22 liytʼasiñapawa). Ukat akham sänwa: “Jumatix altararu ofrenda apkasina amtassta jilamax mä kunatsa juma conträtapxa, jumax uka ofrendama altar nayraqatar jaytawayasinxa, jilamampi [sumthapir] saram, ukatsti kuttanim uka ofrendam altaran churañataki” sasa (Mat. 5:23, 24).

4, 5. 1) Mateo 5:23, 24 jiskʼa tʼaqanakarjamaxa, ¿kunanaksa Diosar luqtapxirïna? 2) ¿Jilat kullakanakampi jan waltʼayasiñanak askichañax kunja wakiskirisa?

⁴ Kuna ‘ofrendanaktï’ Jerusalén markan Diosar yupaychañ utan luqtapxirïkäna ukanakatwa Jesusax parlaskäna, awisax animalanak luqtapxirïna. Chiqansa, uka luqtäwinakax Diosar yupaychañatakix wali wakiskirïnwa, israelitanakax ukhamwa nayratpach lurapxirïtayna. Ukampis janïr uka sacrificionak luqtkasaxa, maynitix juma conträchi ukamp sumthapir saram sasaw Jesusax säna, mä arunxa, mayninakampi sumankañaw sacrificionak luqtañat sipansa jukʼamp wakiskirixa.

⁵ Ukhamaxa, ¿kunsa uka arunakax yatichistu? Kunjamtix mayninakampi apasktanxa ukarjamaw Jehová Diosax uñjarakistu (1 Juan 4:20). Ukhamasti, jaqi masipampi jan waltʼayasir israelitanakax inamayakiw Diosar luqtirix sarapxäna (Miqueas 6:6-8 liytʼasiñapawa).

Altʼat chuymanïñasawa

6, 7. ¿Mä jilatampi jan ukax kullakampi sumthapiñatakix kunatsa altʼat chuymanïñasa?

⁶ Jan waltʼayasktan uka jilat kullakampi sumthapiñaxa, altʼat chuymanïtanti janicha uk amuyasiñasatakiwa. Ukampis altʼat chuymaninakax janiw jilat kullakanakapampix kuna jiskʼanakatsa tuqisiñ yatipkiti. Munañanakas layku mayninakampi jiskhisisksna ukhaxa, jukʼamp jan walinakaw utjaspa. Corinto markanxa, ukhamarakiw yaqhip jilat kullakanakax jan walin uñjasipxäna, ukatwa Pablox jupanakar akham sasin qillqatayna: “Jumanak taypin chʼaxwañanak utjatapampix qʼala aynachtʼatäxapxtawa. ¿Kunatsa jan tʼaqhisipkta jan chʼaxwasakixa? Mayninakatix aparañ munapxstam ukkhaxa: ‘Apasipxpan’ sapxamaya” sasa (1 Cor. 6:7).

⁷ Janiw Jesusax jila masiman pantjasitap qhanañchir saram siskänti. Jan ukasti, sumthapir saram sänwa. Ukhamasti kuntï sañ munktan ukxa altʼat chuymampi sañasawa, ukat inas maynix chuyma ustʼatächi, uksa amuyañasarakiwa. Ukat pantjastan jan ukax maynir chuym ustʼaystan ukhaxa, altʼat chuymampiw perdón mayisiñasa.

 ¿‘Kupi nayramat juchar puriyirjamätamxa’?

8. Kuntï Jesusax Mateo 5:29, 30 jiskʼa tʼaqanakan siskäna uk qhanañchtʼma.

⁸ Sum sarnaqañ tuqitwa Jesusax uka Wali Uñtʼat Arstʼäwipanxa yaticharakïna. Jucharar cuerponjamaxa pantjasiñax utjakipunispawa, amparas nayras jan ukax laxras jan walinakaruw wiytistaspa. Uk yatisaw Jesusax akham säna: “Kupi nayramatix juchar puriyirjamästam ukkhaxa, apsusina jayar liwtam. Walïspawa mä nayrama janchiman chhaqhañapaki taqpacha jañchima [‘Gehenar’, NM] jaquntatäñat sipansa. Jan ukax kupi amparamatix jan waliru puriyirjamästamxa, khariqasim ukatsti jayar liwtam. Walïspawa mä amparama janchiman chhaqañapaki, taqpach janchima [Gehenar] jaquntatäñat sipansa” sasa (Mat. 5:29, 30).

9. ¿Kunjamatsa “nayras” “amparas” ‘juchar puriyistaspa’?

⁹ Awisax uñjasapuniw kuns muntanxa, ukwa “nayra” sasinxa Jesusax sañ munäna. Ukat “ampara” sasinsti kunanaktï amparampi lurktanxa ukanak sañ munarakïna. Chiqansa, “nayrasa” jan ukax “amparasa” jan amuyasksna ukhaxa, jucharuw puriyistaspa, ukhamasti ‘Diosan munañaparjam sarnaqañ’ munasaxa uka tuqinakat sum amuyasiñasawa (Gén. 5:22; 6:9). Ukat kunapachatï ukanakax ‘juchar puriyañ’ munistani ukhaxa, nayrsa apsusksna jan ukax amparsa khariqasna ukham lurañaw wakisispa, janiw ukanakampikix atipayasiñasäkaspati.

10, 11. ¿Wachuq juchar jan puriñatakix kunas yanaptʼistaspa?

¹⁰ ¿Qʼañu luräwinak jan uñchʼukiñatakix kun lurañas wakisispa? Diosar taqi chuym luqtir Job tatax akham sänwa: “Nayax maya amtasta, ukasti akawa: Janipuni soltera tawaqunakarusa munapayañaxa” sasa (Job 31:1). Warmin jaqjamaxa janipuniw Job tatax Diosan kamachinakapxa pʼakintañ munkänti. Ukat jaqichatanakasa jan ukax sapakïsipki ukanakas ukham amtanïñasarakiwa. Ukatsti, wachuq juchar jan puriñatakix qullan ajayu mayisiñasarakiwa, ukaw jañchin munañanakapar atipañ yanaptʼistani (Gál. 5:22-25).

¹¹ Jan uka qʼañu luräwinakar puriñatakix akham jisktʼasiñaw wakisirakispa: “¿Televisionana, libronakana, jan ukax Internetan qʼañu luräwinak uñjasax uñchʼukiñ munaskaktti?” sasa. Kuntï Santiagox siskäna uka tuqit amuytʼañäni, jupax akham sänwa: “Kunapachatix maynix uka jan wali amtatanakapampi atipjayasiskixa, ukkhaw tentacionarux purixa. Uka jan wali amtäwinakatwa juchax sarti, ukatsti kunapachatix uka juchax jachʼäxi ukkhaxa, jiwañakiw purinxaraki” sasa (Sant. 1:14, 15). Ukhamasti, khititix Diosar katuyatäkasina mä warmir jan ukax mä chachar wachuq jucha lurañataki ‘munapayaskakchi’ ukhaxa, jankʼakiw amuytʼasisin nayrsa apsusin jayar liwtkaspa ukham lurañapa (Mateo 5:27, 28 liytʼasiñapawa).

12. ¿Pablon kuna arunakapas jañchin munañanakapar atipañ yanaptʼistaspa?

¹² Maysa tuqitxa, amparsa wali amuyumpi apnaqañasarakiwa, Jehová Diosan kamachinakap contra juchachasiñaruw apistaspa. Kunjamtï Pablox siskänxa, qʼum sarnaqañatakix wal chʼamachasiñasawa, jupax akham sänwa: “Jucha lurañanakax jumanakan utjki ukanakasti jan utjkxpanti: jan khitis yaqhampi wachuqa juchan sarnaqpati, janirak qʼañu luräwinaksa lurpati, janirak jañchipan munañanakapsa, ni jan wali amtatanakapsa lurpati” sasa (Col. 3:5). Ukhamasti jañchin munañanakapampi jan atipayasiñatakix wal chʼamachasiñasawa.

13, 14. ¿Kunatsa jan wali amuyunakatsa qʼañu luräwinakatsa amuyasiñasa?

¹³ Yaqhipax jan jiwañ laykux amparsa jan ukax kaysa apaqayasipxiwa. Ukhamarakiw jiwasax Diosan iyawsatäñatakix sum sarnaqañasa, amparsa ‘apaqasksna’ jan ukax nayrsa ‘apsusksna’ ukhamwa jañchin munañanakaparusa amuyunakarusa atipañasa. Chiqansa, Diosatakjam sum sarnaqañäni ukat jan wali amuyunaksa apanukurakiñäni ukhakiw Gehenat qhispiñäni, uka aruxa jan mayampitaki jiwañ sañ muni.

¹⁴ Taqinis Adanan wawapätanwa, ukhamasti juchar atipañax wali chʼamäspawa. Ukatwa Pablox akham säna: “Nayax  janchixan munañaparux tʼaqhisiytwa jaysayasiraktwa ukhamata yaqhanakar yatichkasina jan apanukutäñaxataki” sasa (1 Cor. 9:27). Kunjamtï Jesusax sarnaqañ tuqit yatichkäna ukarjam sum sarnaqañataki chʼamachasipxañäni. Janipuniw luratanakasampix luqtasïwipar jiskʼachañ munktanti (Mat. 20:28; Heb. 6:4-6).

“Yaqhanakarux churapxam”

15, 16. 1) ¿Jesusax kunsa jiwas layku luräna? 2) ¿Lucas 6:38 jiskʼa tʼaqax kamsañs muni?

¹⁵ Jesusax waxtʼasiñ tuqi jan ukax yaqhanakar yanaptʼañ tuqitxa, wali sumwa luratanakampis arunakampis yatichawayarakistu. Amtañäni, jupax alaxpachatpachwa jucharar jaqinakar qhispiyirix jutatayna (2 Corintios 8:9 liytʼasiñapawa). Taqi chuymaw suma qamäwip jaytjasin aka Uraqin jaqjam yuriñataki jutatayna, ukhamatwa jucharar jaqinak laykux jakañsa aptʼasitayna. Ukat uka luqtasïwip laykuw mä qhawqhanix alaxpachar jupamp chika apnaqirix sarapxaraki (Rom. 8:16, 17). Jiwasax masinakas layku askinak jupjam luraraksna ukwa muni.

¹⁶ Akham sasaw säna: “Yaqhanakarux churapxam, jumanakarusti Diosaw churapxätam. Diosasti bolsanakamarux wali phuqtʼat churapxätam, suma thalanttʼata, liminttʼataraki. Kunjämtï yaqhanakarux lurapkäta uka pachparakwa Diosax jumanakampix lurarakini” sasa (Luc. 6:38). Khä nayra maranakan alasirixa, cinturar warktʼat mä bolsa apasirïna, ukaruw aljirix apasiñapataki phuqtʼayirïna, Jesusax niya ukham sañ munäna. Ukhamasti, yaqhanakataki kuns lurtʼarapiñäni, jan ukax waxtʼañäni ukhaxa, jiwasax ukhamarakiw katuqañäni, jan walin uñjaskañäni ukhaw ‘churapxarakistani’ (Ecl. 11:2).

17. ¿Kunsa Jehová Diosax jaqinak laykux luräna, ukat kunjamatsa kusisiñ jikxatsna?

¹⁷ Khitinakatix taqi chuym churapki ukanakarux wal Jehová Diosax munasi, ukat bendicirakiwa. Jaqinakar wal munasitap laykuwa “mä sapa Yuqapar khitani, taqi khitinakatix jupar iyawsapki ukanakax jan chhaqañapataki, jan ukasti wiñay jakañanïñapataki” (Juan 3:16). Ukat akham sasaw Pablox sarakïna: “Walja yapuchasiristi, waljaraki apthapini. Sapa mayniw, kunjämtï chuymapanxa amtki ukhamarjam churañapa; janiw pä chuyma churañapäkiti, janirakiw maynin jariyatakis churañapäkarakiti, Diosasti kusisit chuymampi chuririruw munaraki” sasa (2 Cor. 9:6, 7). Ukax chiqäskapuniwa, jiwasatix Diosan arunakap yatiyañataki tiempsa chʼamsa apstʼasiñäni ukhaxa, wali kusisitaw jikxatasiñäni ukat walja askinakwa katuqarakiñäni (Proverbios 19:17; Lucas 16:9 liytʼasiñapawa).

‘Jan yatiyamti’

18. ¿Kunanak lurasas Jehová Diosan ‘churäwinakap’ aptʼassna?

¹⁸ “Jan jaqin uñjatäñatakiki Diosankirjam, tukupxamti. Ukham lurapxät ukkhasti,  alaxpachankir Awkimax janiw kuna churäwsa churapkätamti.” (Mat. 6:1.) Ukampix janiw Jesusax kuna askinaksa jamasataki lurapxäta sañ munkänti. Mä kutix akham sasaw arkirinakapar säna: “Qhanamax jaqinakatakix qhantʼarakpan” sasa (Mat. 5:14-16). Ukampis jaqinakan uñjayasiñ laykuk kuns lursna ukhaxa, janiw kuna ‘churäwsa Diosax churkistaniti’. Janiw thuqurinakjam jaqinakan uñjatäñatakiki kunsa lurañasäkiti. Ukham lurasksna ukhaxa, janiw Jehová Diosampix sum apasksnati, janirakiw wiñay suma churäwinakapsa Apnaqäwipat katuqksnati.

19, 20. 1) ‘Yaqhanakar yanaptʼasaxa jan trompeta phustʼasimti’ sasinxa, ¿kunsa Jesusax sañ munäna? 2) ¿Kuntï kupi amparax lurki ukxa kunjamatsa chʼiqa amparax jan yatkaspa?

¹⁹ Suma chuymanjamax Jesusan aka arunakapar istʼañasawa, akham sänwa: “Pistʼayasitanakaru yanaptʼkäta ukkhaxa, jan jaqinakarux yatiyamti, [‘jan trompeta phustʼasimti’, MT] kunjämtix kʼari parlirinakax sinagoganakana, callenakana lurapki ukhamxa. Jupanakasti jaqinak nayraqatanxa wali sumat uñtʼatäñwa munapxi. Nayasti qhanakwa sapxsma, uka luräwipatxa katuqxapxiwa” sasa (Mat. 6:2). Ukat jupasa arkirinakapas pisinkirinakar yanaptʼañatakiw irthaptʼasipxarakirïna (Juan 12:5-8; 13:29). Chiqansa, janiw khitis yaqhanakar waxtʼasax mä trompeta phustʼaskaspati, ukampis Jesusax amuytʼasiñasatakiw ukham säna. Janiw fariseonakjamax jaqinakan uñjatäñatakikix kuna askinaksa lurañasäkiti. Kʼari chuyman jaqinaka sasaw Jesusax jupanakar säna, “sinagoganakana, callenakana” ukhamaw jaqin uñjkata kunsa waxtʼapxirïna. Ukhamatwa ‘luratanakapatxa katuqxapxäna’. Chiqansa, jaqinakakiw jupanakar jachʼañchapxäna, ukat inas tantachasiñ utanakanxa nayraqatan yatichirinakamp chika quntʼasipxarakchïna. Ukampis janiw kunsa Jehová Diosat katuqapkänti (Mat. 23:6). Ukampis ¿kunsa Jesusan arkirinakapax lurapxañapäna?

²⁰ Jesusax akham sasaw säna: “Kunapachatix jumax pistʼayasitanakar kuns churäta ukkhaxa, [‘jan chʼiqa amparamax yatpati, kuntï kupi amparamax lurki ukxa’, MT]; jan ukasti jan khitiru yatiyasaki luram, ukham luratamatsti alaxpachankir Awkimax kuttayxätamwa” sasa (Mat. 6:3, 4). Chiqansa, paypach amparampipuniw kuns lurtanxa, ukhamasti, ¿Jesusax kun sañs munäna? Kuntï kupi amparax lurki ukxa jan chʼiqa amparax yatpanti sasinxa, yaqhanakar yanaptʼasas jan ukax waxtʼasas jan yaqhar yatiyamti sañwa munäna.

21. ¿Alaxpachankir Dios Awkisax kunanaksa luratanakasat churistani?

²¹ Niyakixay ‘yaqhanakar kun churasasa’ jan khitirus yatiykstantixa, alaxpachankir Awkisakiw yati, ukhamasti Jupaw ‘kuttʼayxistani’. Chiqas Diosax alaxpachankiwa, ukhamasti juparux janiw khiti jaqis uñjkaspati (Juan 1:18). Ukat ¿kunsa jupax churistani? Wiñay jakañ churistani ukat juchanakassa pampacharakiniwa, ukatxa wali sum jupampix apasiñäni (Pro. 3:32; Juan 17:3; Efe. 1:7). Chiqansa, taqi ukanakax jaqinakampi jachʼañchayasiñat sipansa jukʼamp askiwa.

Jesusan suma yatichäwinakapa

22, 23. ¿Kunatsa Jesusan yatichäwinakapax wali askixa?

²² Kunjamtï akhakam yatiqawayktanxa, Jesusan Wali Uñtʼat Arstʼäwipax wali askiwa. Ukat aka jan wali urunakan sum sarnaqasiñsa wal yanaptʼistu. Ukhamasti, uka suma yatichäwinak sum yatxatasin ukarjam sarnaqañäni ukhaxa, wali kusisitaw sarnaqasiñäni.

²³ Khititix Jesusan uka yatichäwinakap istʼki ukat ukarjam luraraki ukaxa, walja bendicionanakwa katuqani (Mateo 7:24, 25 liytʼasiñapawa). Ukhamasti ukarjam sarnaqañataki chʼamachasipxañäni. Jutïr yatichäwinxa yaqha tuqitwa uka suma yatichäwinakat amuytʼarakiñäni.

¿Kamsasmasa?

• Jan waltʼayasktan uka jilat kullakampi sumthapiñaxa, ¿kunatsa wali wakiskirixa?

• ¿‘Kupi nayrampi’ jan juchar apayasiñatakix kun lurañas wakisispa?

• ¿Waxtʼasirïñ tuqitxa kunjam chuymanïñasasa?

[Jisktʼanaka]

[11 janan fotopa]

Colerat jilat kullakampi askichañax jiwasatakix wali askiwa

[13 janan fotopa]

Taqi chuym churirinakaruw Jehová Diosax munasi