¿Kunanak lurasas chʼam katxatsna?
¿Kunanak lurasas chʼam katxatsna?
“Yugoxa apapxam, [...] ukatwa almaman samarañapxa jikxatapxäta.” (MAT. 11:29.)
1. ¿Kuna kamachsa Diosax markapar Sinaí qullun churäna, ukat kunatakis churäna?
KUNAPACHATÏ israelitanakax Sinaí qullun Diosan Leyinakap katuqapkäna ukhaxa, sábado urunakaw samarapxäta sasaw Diosax jupanakar säna. Akham sasaw Moisés tuqix säna: “Suxta urunwa taqi kuna lurañanakamsa luräta, ukampis paqallqu urunxa samarätawa, ukhamata vacamasa, asnomasa samarañapatakiraki, ukhamarak servirimasa, jaya markankirisa samarasa chʼama katxatañapataki” sasa (Éxo. 23:12). Jïsa, munasiñatwa Jehová Diosax markapar ukham säna, ‘samartʼasin chʼam katxatapxaspa’ ukwa munäna.
2. ¿Kunatsa sábado uru imañax israelitanakatakix askïna?
2 Ukampis ¿aliqakit samarapxañapäna? Janiwa. Uka urux Diosar yupaychañatakïnwa. Familia pʼiqtʼirinakax wali sumwa sábado urux utapankirinakar yatichapxirïna, ukhamata “kunatix chiqapäki” ukarjam Dios nayraqatan sarnaqapxañapataki (Gén. 18:19). Maysa tuqitxa, amigonakas jan ukax familianakasa tantachtʼasisaw uka urux Diosan luratanakapat parltʼasipxirïna ukat amuytʼapxirïna (Isa. 58:13, 14). Ukat uka sábado uruxa, kunapachatï Cristox Waranq Maranak Apnaqxani ukar uñtasitänwa. Mä arunxa, kunapachatï Jesusax apnaqxistani ukhaw taqi jan walinakat samarxañäni (Rom. 8:21). Ukampis ¿aka urunakat kamsaraksnasa? ¿Dios nayraqatan “kunatix chiqapäki” ukarjam sarnaqañatakix kunjamatsa cristianonakax chʼam katxatsna?
Tantachäwinakan chʼam katxatapxañäni
3. ¿Kunjamsa nayrïr cristianonakax yanaptʼasipxäna, ukat kunsa jikxatapxäna?
3 Cristian tamaw ‘Diosan chiqa arunakap katxäsi ukat arxataraki’ sasaw apóstol Pablox säna (1 Tim. 3:15). Uka arunakarjamaw nayrïr cristianonakax tama taypin maynit maynikam munasiñampi yanaptʼasipxäna (Efe. 4:11, 12, 16). Kunapachatï Pablox Éfeso markan jikxataskän ukhaxa, Corinto markankir jilat kullakanakaw jupar tumptʼir sarapxatayna. Ukatwa Pablox akham sasin qillqäna: “Wal kusista Estéfanas, Fortunato, Acaico ukanakax jutapxatapatxa. Jupanakasti [...] ajayu tuqinxa wal yanaptʼanipxitu” sasa (1 Cor. 16:17, 18). Ukat Titox uka tamar irnaqtʼir saräna ukhaxa, wal uka jilat kullakanakax juparus chʼamachtʼapxarakitayna, ukatwa Pablox payïr cartapanxa jupanakar akham säna: “Taqi jumanakaw [Titorux] wal yanaptʼapxatätaxa” sasa (2 Cor. 7:13). Jichhürunakanxa, ukhamarakiw Jehová Diosan Qhanañchirinakapax jiwaskam yanaptʼasisax chʼam katxattanxa.
4. ¿Kunjamsa tantachäwinakan chʼam katxattanxa?
4 Tantachäwinakar sarasax wali kusisitaw jikxatastanxa, ukanwa “maynit mayniru” yanaptʼasiñas utji ukat jilat kullakanakan ‘iyawsañapatsa’ yatiqtanxa (Rom. 1:12). Jilat kullakanakarux janiw aliq uñtʼat jaqirjamakix uñjktanti. Jan ukasti, jiwaskamax wali yatitätanwa ukat respetompiw uñjasiraktanxa. Sapa tantachäwin munat jilat kullakanakar uñjasax wal kusistanxa ukat wali chʼamañchtʼataw jikxatastanxa (File. 7).
5. ¿Kunjamsa jachʼa tantachäwinakanxa jiwaskam chʼamachtʼassna?
5 Ukatsti, jachʼa tantachäwinakar sarañas wali askirakiwa, ukanwa jakañ churiri chiqa yatichäwinakat jukʼampi yatxatasasa ukat walja jilat kullakanakar uñtʼasas chʼam katxattanxa (2 Cor. 6:12, 13, NM). Ukampis jumatakix mayninakar jakʼachasiñax chʼamächi jan ukax axsarirïsta ukhaxa, ¿kamachasmasa? Yaqha jilat kullakanakar uñtʼañataki chʼamachasiñamawa, inas ukatakix jachʼa tantachäwinakan irnaqañax wakischispa. Mä kullakat parltʼañäni, markapan jachʼa tantachäwix utjkäna ukhaxa, qʼumachiriw saratayna ukat yaqha markanakat jutir jilat kullakanakarus wal yanaptʼarakitayna, ukat akham siwa: “Nayrax mä qhawqhanirukiw uñtʼayätxa, familiaranakampikiw chikachasirïta. Ukampis jachʼa tantachäwir qʼumachir sarasax walja jilat kullakanakaruw uñtʼawayta. Wali kusisitapuniw jikxatasta” sasa.
6. ¿Kawkir sarasas chʼam katxataraksna?
6 Nayra israelitanakat amtañäni, maranxa kimsa kutiw Diosar yupaychirix Jerusalén markar sarapxirïna (Éxo. 34:23). Taqi kun jaytasaw laqʼa thaknam kayuki wali jay sarapxirïna. Ukampis janiw inamay sarapxirïkänti; templor purisax “wali kusisi[taw]” “Tatitur yupaychapxäna” (2 Cró. 30:21). Jichhürunakanxa ukhamarakiw jilat kullakanakax Betel uta uñjir sarapxi, familianakas taqpachan sarasax wali kusisitaw jikxatasipxi. ¿Janit familiamampi Betel uta uñjir sarañ amtapkarakisma?
7. 1) ¿Amigonakampi tantachtʼasiñax kunatsa aski? 2) ¿Uka kasta tantachäwinakanxa kuna tuqinakat amuyasiñasasa?
7 Maysa tuqitxa, familiaranakampi ukat amigonakampi tantachtʼasisin parltʼasiñas manqʼtʼasiñas wali askirakiwa. Salomonax akham sasaw säna: “Jaqix manqʼasispa, umasispa, ukhamarak luratapampisa kusisirakispa” sasa (Ecl. 2:24). Jïsa, kunapachatï jilat kullakanakampi utan tantachtʼasisin parltʼastan ukhaxa, wali chʼamachtʼataw jikxatastanxa, ukat jiwaskamas sum uñtʼasiraktanxa. Ukampis khititix uka kasta mä tantachäwi amtki ukax amuyasiñapawa, janiw sinti waljanir jawsañax wakiskaspati; ukat umañanakas mä qhawqha utjani ukhaxa, wali amuyumpi wakichtʼañapawa.
Yatiyir sarasin chʼam katxatapxañäni
8, 9. 1) ¿Jesusax kunjamsa jaqinakar uñjäna, ukat fariseonakax kunjamsa uñjapxarakïna? 2) ¿Diosan Apnaqäwipat yatiyasax kuns jikxattanxa?
8 Jesusax taqi chuymaw jaqinakar yatichäna, ukat jumanakax ukham lurapxarakim sasaw arkirinakapar säna. “Cosecha apthapiñax waljawa, ukampis irnaqirinakax jukʼanikirakiwa. Mayipxamaya yapunirux jukʼamp irnaqirinaka khitaniñapataki” sasaw säna (Mat. 9:37, 38). Ukat Jesusan “suma yatiyäwi[nakapax]” taqinitakis wali chʼamañchkirïnwa (Mat. 4:23; 24:14). ¡Janipuniw akchʼas fariseonakjamäkänti! Uka jan wali jaqinakax jan phuqañjam kamachinakampiw jaqinakar apxatapxirïna (Mateo 23:4, 23, 24 liytʼasiñapawa).
9 Diosan Apnaqäwipat yatiyir sarasax jaqinakar walpun chuymachtanxa, ukat jiwaspachas jukʼampiw yatxataraktanxa, Biblian yatichäwinakap chuymasar wali sum katuqtanxa. Ukatwa salmonak qillqirix akham säna: “¡Tatitux jachʼar aptatäpan! Diosasar qʼuchuñax kusiskañawa” sasa (Sal. 147:1). ¿Diosan arunakapat jukʼampi yatiyir sarasin ukham kusisit jikxatasiñ munasmati?
10. ¿Jan istʼañ munapxipansa kunatsa yatiyaskañasaki?
10 Yaqhip chiqanakanxa janiw Diosan arunakap istʼañ munapkiti (Hechos 18:1, 5-8 liytʼasiñapawa). Jumatï uka chiqanakan jaksta ukhaxa, jan llakisimti. Yatiyir saratamax janiw inamayäkiti; Diosan sutipwa yatiyasktaxa (1 Cor. 15:58). Jaqinakan jan istʼañ munatax janiw llakisiñasäkiti, ukampis janirakiw jaqinakan istʼatakix “waltʼaytwa” sañasäkiti. Suma chuyman jaqinakax kunjamatsa Diosan Apnaqäwipat yatiqasipkaniwa. Pachpa Jehová Diosaw jupanakar yanaptʼaskani (Juan 6:44).
Familiana Diosar Yupaychañataki Aruma
11. ¿Kunsa awk taykanakax Dios nayraqatan phuqapxañapa, ukat kunjamsa?
11 Awk taykanakaw wawanakarux Dios tuqitsa amtanakapatsa yatichapxañapa (Deu. 11:18, 19). Jumatix wawanïsta ukhaxa, ¿alaxpachankir munasir Awkisat kunapachas wawamar yatichäta uk amtxtati? ¿Ukat kunjamsa yatichäta? Wawanakar yatichañatakix kunayman qillqatanak Jehová Diosax churistu, ukat uñtañataki videonakasa jan ukax aliq istʼañatakis utjarakiwa. Ukanakampiw awk taykanakax wawanakarus jan ukax familiaparus yanaptʼapxaspa. Ukhamatwa taqinis chʼam katxatapxani.
12, 13. 1) ¿Familiana Diosar Yupaychañataki Aruma satäki uka wakichäwix kunatsa wali aski? 2) ¿Familiar jan qariyañatakix kunsa awk taykanakax lurapxaspa?
12 Maysa tuqitxa, Familiana Diosar Yupaychañataki Aruma sat mä tantachäwiw familianakan utjañapa sasaw Amuyasiri Chiqapa Uywatax sistu. Sapa semanaw familianakax Diosan Arupat yatxatañataki tantachasipxañapa sasaw sapxaraki. “Uka wakichäwix wali askipuniwa. Munasiñampi mayachtʼat jakasiñsa, Jehová Diosar jukʼampi jakʼachasiñsa walpun yanaptʼasi” sasaw walja awk taykanakax sapxi. Ukampis, ¿jumax kunjamsa wawanakamar jan qariyañatakix sarayasma?
13 Uka tantachäwix janiw wawanakar qariyirjam chʼamäñapäkiti. Niyakixay kusisir Diosar luqtaskstanxa, kunjamatsa taqinis kusisit chuymampi yatiqapxaspa ukatakjam wakichatäñapawa, Diosax kusisit chuymampiw yupaychayasiñ muni (1 Tim. 1:11, NM; Fili. 4:4). Kunjamatsa wawanakax yatiqapxaspa ukarjamaw awk taykanakax amuytʼapxañapa. Chiqansa, Diosan Arupat yatxatañatakix mä arumampiw utjistu. Brandon sat 10 marani mä waynuchut parltʼañäni. Asirunakar munasir waynuchuwa. Ukhamasti, “¿kunatsa Jehová Diosax Supayat parlkasax asirut parlpacha?” sasaw jisktʼasiritayna. Ukhamax uka tuqit sum yatxattʼasin qhanañchtʼapxita sasaw awk taykapax jupar sapxatayna. Yaqha familianxa, mayn mayniw Bibliat liyipxaraki. Sañäni, Biblian maynix parli ukhax mayniw liytʼi ukat yaqhax parli ukhax yaqharakiw liytʼi, ukat dramäkaspas ukhamaw lurapxaraki. Ukatxa aliqakis yaqha chiqanak jalanuqtʼasipxarakiwa. Ukhamat wawanakax yatiqañ munapxi, kuntï liyipki uka taypinsa jikxatasipkaspa ukham amuyasipxi, ukat Biblian yatichäwinakapsa chuymaruw katuqapxaraki. *
Kunatï inamayäki ukanakat amuyasipxañäni
14, 15. 1) ¿Kunatsa jaqinakax llakitaki ukat axsar axsaraki sarnaqapxi? 2) ¿Kuna yaqha jan walinakansa cristianonakax uñjasiraktanxa?
14 Aka qhipa urunakanxa, jaqix axsar axsarakiw sarnaqxi, llakikiw kawkinsa utjaski. Waljaniw qullqi tuqit aynachtʼata, jan irnaqäwini ukham jikxatasipxi. Ukat irnaqäwininakas janiw qullq sumpun uñxatapkiti, mä pʼiya phukurus um warantapkaspa ukhamaw qullqix ina chʼusar tukusxi; familiatak kun altʼasiñatakis pistʼxakiwa (Hageo 1:4-6 uñxattʼarakismawa). Maysa tuqitxa, kunayman jan walinakaw utjaraki, jaqi masiparus jan kunakiw jiwarayapxi, ukat marka apnaqirinakas jan ukax yaqha pʼiqtʼirinakas inakiw uñchʼukipxi, janiw kuns kamachirjamäpkiti. Ukatsti, sapa mayniw pantjasisax kunayman jan walinakan uñjasipxaraki (Sal. 38:4).
15 Supayan apnaqat akapachanxa janirakiw cristianonakax uka jan walinakat jaltksnati (1 Juan 5:19). Ukat awisax Jehová Diosar taqi chuym luqtañ laykux jukʼamp jan walinakan uñjastanxa. Ukatwa Jesusax akham säna: “Nayarux uñisipxituwa, jumanakarux uñisipxarakïtamwa” sasa (Juan 15:20). Ukat ‘uñisiñampis arknaqapkchistu ukasa, janipuniw sapäktanti’ (2 Cor. 4:9). ¿Kunatsa ukham sistanxa?
16. ¿Kunjamatsa jan walinakar kusisit chuymampi saykatsna?
16 “Nayar jutapxam taqi qarjatanaka jatjatanaka, nayaw samarayapxäma” sasaw Jesusax jawstʼistu (Mat. 11:28). Jesusan luqtasitapar taqi chuym iyawsasaxa, Jehová Diosan amparaparus katuyasksna ukhamawa, ukat Jupaw ‘jachʼa chʼamapampix’ yanaptʼistu (2 Cor. 4:7). Ukatxa, Diosar taqi chuym atinisiñsa, llakinakar kusisit chuymampi saykatañsa ‘qullan ajayuw’ yanaptʼarakistu (Juan 14:26; Sant. 1:2-4).
17, 18. 1) ¿Kunanakatsa cristianonakax amuyasiñasa? 2) ¿Jañchin munañanakapak thaqhasksna ukhax kunas kamachaspa?
17 Maysa tuqitxa, Diosan luqtiripjamax janiw akapach jan wali amuyunakampi apayasiñasäkiti (Efesios 2:2-5 liytʼasiñapawa). Jan amuyasksna ukhaxa, “janchin jan wali munañanakapa, kuntix nayrax uñjkis” uka sipitanakaruw jalantsna (1 Juan 2:16). Ukat kusisit sarnaqasiñatakix janis Diosan kamachinakap istʼañax askïkaspa ukhamwa amuysna (Rom. 8:6). Jan sum amuytʼasisax jan walinakaruw yaqhipax saranukupxi: droganakampi qulljasipxi, umañanakar sarapxi, qʼañu luräwinak uñchʼukipxi ukat jiwañar purirjam kuns anatapxi ukhamawa. Uka jan walinak lurasas kusisiñ jikxatksna ukham Supayax sallqjañ munistu (Efe. 6:11).
18 Chiqansa, amuyumpi kusistʼañasa, manqʼtʼasiñasa, mä jukʼa umxattʼañas walikïskiwa. Ukampis janiw ukanakax nayrankañapäkiti, amuyasiñasawa. Aka jan wali qhipa urunakan ukanakak munasksna ukhax jan walinakaruw pursna. Ukat akapachan utjki uka yänakak thaqhasksna ukhax janiw Diosarus sum luqtxaraksnati, Jesucristor uñtʼatasax inamayäspawa (2 Ped. 1:8, NM).
19, 20. ¿Kunas chʼam katxatañ yanaptʼistani?
19 Kunatix akapachan utjki ukanakax tukusirikiwa sasaw Moisesax amuyäna (Heb. 11:25). Jehová Diosax kunjamsa akapach yänak uñji ukham jupax uñjarakïna. ¿Janit jiwasax ukham amuykaraktanxa? Chiqasa, Jehová Diosan munañap taqi chuym lurasakiw kusisiñsa jikxatsna ukat chʼamsa katxataraksna (Mat. 5:6).
20 Ukhamax kunanakatï Diosar jakʼachkistaspa ukanak lurasin chʼam katxatapxañäni. Ukhamatwa ‘juchampi, akapachar munañampi apanukxañäni’. Ukatsti, “mä kusiskañ suytʼäwimpi jaka[saw]”, Jehová Dios Awkisampir Yuqapampir suyañäni (Tito 2:12, 13, NM). Jïsa, Jesusan yatichäwinakapar istʼapxapuniñäni ukat apnaqirisarjam uñjapxañäni, ukhamatwa chiqpach kusisiñsa jikxatañäni ukat chʼamsa katxatarakiñäni.
[Qhanañchäwi]
^ Familian kusisit chuymampi yatxatañatakix kunanakampis wakisispa uka tuqit jukʼamp yatxatañatakix Yatiyañataki octubre 15, 2009, 29 janat 31janakama uñxattʼäta.
¿Kamsasmasa?
• ¿Kunjamsa Diosan luqtirinakapax chʼam katxatapxi?
• ¿Diosan arunakapat yatiyañax kunjamsa jiwasarus istʼapkistu ukanakarus chʼamañchtʼistu?
• ¿Familiana Diosar Yupaychañataki Aruma sat wakichäwi sum apañatakix kunsa awk taykanakax lurapxañapa?
• ¿Kunanakas Diosar yupaychañ tuqit aynachtʼayistaspa?
[Jisktʼanaka]
[26 janan fotonakapa]
Jesusan yatichäwinakap phuqasaw chʼam katxattanxa