Chiqa yupaychäwinkirinakax mayachtʼatäpxiwa
Chiqa yupaychäwinkirinakax mayachtʼatäpxiwa
‘Ovejanakjamwa mayaru anthapi.’ (MIQ. 2:12.)
1. Diosan yatiñanïtapax ¿kunjamsa luratanakapan uñjasi?
SALMO qillqirix akham sänwa: “¡[Jehová Diosay], luräwinakamax waljapuniwa! Yatiñ kankañampiw taqi kuns lurtaxa, uraqix luratanakaman phuqhantatawa” sasa (Sal. 104:24). Chiqas Diosan yatiñanïtapax luratanakapanwa qhan amuyasi. Sañäni, taqi quqanakasa ayrunakasa, jiskʼa laqʼunakasa ukat kunayman animalanakasa, yäpar lurtʼatäpxiwa ukat jupanakkamas yanaptʼasipkaspa ukhamawa. Cuerposax ukham suma lurtʼatarakiwa, cuerposan utjkistu ukanakax yanaptʼasipkaspas ukhamarakiwa, ukatwa kʼumara ukat kʼuchiki wali sum jakastanxa.
2. 13 janan uñstki uka fotorjamaxa, ¿kunatsa cristianonakar mayachtʼat uñjañax mä milagrjamänxa?
2 Diosax maynit maynikam yanaptʼasiñasatakiw lurawayistu. Taqiniw mayj mayjätanxa, kunayman uñnaqani ukat kun lurañs yatiraktanxa. Diosax Jupar uñtasitwa lurawayarakistu, ukatwa jiwaskam yanaptʼastanxa (Gén. 1:27; 2:18). Ukampis niya taqiniw Diosat jithiqtatäpxi ukat janirakiw mayachtʼatäpkiti (1 Juan 5:19). Nayrïr maranakanxa, Efesionkir esclavonaka, Greciankir aytat warminaka, yatxattʼat judionaka ukat idolonakar yupaychapkäna ukanakaw cristiano taman mayachtʼat tantachasipxäna, ukatwa mä milagrokaspas ukham uñjapxpachäna (Hech. 13:1; 17:4; 1 Tes. 1:9; 1 Tim. 6:1).
3. 1) Bibliarjamaxa, ¿kunar uñtasitas cristianonakan mayachtʼatäpxatapaxa? 2) ¿Kuna jisktʼanakarus qhanañchañäni?
3 Chiqa yupaychäwix mayachtʼat irnaqañasatakiw yanaptʼistu, kunjamtï cuerposax irnaqki ukhama (1 Corintios 12:12, 13 liytʼasiñapawa). Aka yatichäwinx aka jisktʼanakat yatxatañäni: ¿Kunjamsa chiqa yupaychäwix mayachtʼistu? ¿Kunatsa Jehová Diosakix kunayman markanakat walja jaqinakar mayachtʼaspa? ¿Kunanakas tʼaqa tʼaq sarnaqayistaspa, ukat kunjamsa Diosax ukanakat jithiqtañ yanaptʼistu? Ukat ¿kunatsa cristianüpxtwa sirinakax chiqa cristianonakjam mayachtʼat jan sarnaqapkpacha?
Chiqa yupaychäwiw mayachtʼistu
4. ¿Kunjamsa chiqa yupaychäwix mayachtʼistu?
4 Diosaw taqi kuns Lurawayi, ukatwa Jupakix taqi kunxar Munañanixa, ukwa cristianonakax yattanxa (Apo. 4:11). Ukatwa kunayman markatäkasas jakawinïkasas Diosan kamachinakapar istʼtanxa. Ukat Jehová Diosarux “Awkixa” sistanxa (Isa. 64:8; Mat. 6:9). Ukhamax mä sapa Awkinïsax taqiniw wali sum apastanxa, uka tuqitxa akham sasaw Salmo qillqirix säna: “Uñjapxam: ¡kunj munkayasa jilanak pur mä wawak suman jakasiñaxa!” sasa (Sal. 133:1).
5. ¿Kunas chiqa cristianonakarux mayachtʼi?
5 Pantjasirïkstansa, mayachtʼataw Diosarux luqttanxa, kunattix munasiñwa Diosax yatichistu. Janiw khitis ukham yatichkistaspati (1 Juan 4:7, 8 liytʼasiñapawa). Bibliax akham sasaw iwxtʼistu: “Khuyapayasiñampi, suma jaqïñampi, jiskʼar tukuñampi, llampʼu chuymanïñampi isthapitay sarnaqapxam. Jumanak purax llampʼu chuymampi samaqapxam, maynit maynirus perdonasipxarakim jan wali lurasipxsta ukapachaxa. Kunjämtï jumanakarux [“Diosax”, NM] perdonapxtamxa, ukhamarak jumanakax perdonapxam. Ukatsipansa wali munasiñanïpxam, munasiñasti mayaruw tukuyi, taqi kunsa phuqharakiwa” sasa (Col. 3:12-14). Uka arunakarjamax munasiñaw mayachtʼistu, ukhamatarakwa chiqa cristianonakar uñtʼasi. Chiqas taqiniw kunjamsa mä wawaki sarnaqasktan uk uñjawaytanxa (Juan 13:35).
6. ¿Diosan Apnaqäwip suytʼañax kunjamsa mayachtʼatäñatakix yanaptʼistu?
6 Diosan Apnaqäwipakiw chiqpach sumankañ apanini sasaw cristianonakax atinistanxa. Uka Apnaqäwiw politiconak lantix apnaqxani ukat istʼasir jaqinakas wiñay sumankañ katuqapxarakini, ukaw cristianonakarux mayachtʼistu (Isa. 11:4-9; Dan. 2:44). Ukatwa Jesusan aka arunakaparjam sarnaqtanxa: “Kunjämtï nayax jan akapachankirïktxa, ukhamarakiw jupanakax [ jan ukax arkirinakajax] jan akapachankirïpkiti” (Juan 17:16). Akapachan chʼaxwäwinakaparux janirakiw mitisktanti, ukatwa mayachtʼatätanxa.
¿Khiti tuqikis Diosax yatichistu?
7, 8. ¿Bibliat apstʼat yatichäwinakax kunjamsa mayachtʼatäñasatakix yanaptʼistu?
7 Nayrïr cristianonakax mayachtʼatäpxarakïnwa, kunattix Jesusaw jupanakar yatichäna. Tamarux apostolanakampi ukat Jerusalenankir jilïrinak tuqiw yaticharakïna, ukaruw cristianonakax taqi chuyma atinisipxäna. Tama irpiri jilatanakax Diosan Aruparjamaw mä amtar puripxäna ukat tamanak tumptʼir jilatanak tuqiw tamanakar yatiyxapxäna. Ukaw mayachtʼat sarnaqapxañapatakix yanaptʼäna. Tamanak tumptʼir jilatanakat parlkasaxa, akham sasaw Bibliax paninit qhanañchi: “Markanak chiqa saraskasinsti, jupanakarux Jerusalenankiri apostolonakampi chuymaninakampi amtapkatayna uka luräwinaka phuqhapxañapatakiw katuyapxäna” sasa (Hech. 15:6, 19-22; 16:4, MT).
8 Jichhürunakanxa, Uraqpachan Jilïr Irpirinakax utjarakiwa, jupanakax qullan ajayump ajllitäpxiwa. Jupanakaw tamanakarux mayachtʼatäpxañapatakix yanaptʼapxi. Ukatwa kunayman arunakat qillqatanak apsupxi. Niyakixay uka qillqatanakax Diosan Arupat apsutächixa, yatichäwinakapax janiw jaqinkkiti, jan ukasti Jehová Diosankiwa (Isa. 54:13).
9. Diosax churkistu uka lurañanakaxa, ¿kunjamsa mayachtʼatäñasatakix yanaptʼistu?
9 Irpir chuymaninakax Diosan arunakapat yatiyasiñapatakiw pʼiqtʼapxi, ukhamatwa mayachtʼatäñasatakix yanaptʼapxistu. Chiqa cristianonakarux munasiñaw mayachtʼi, ukampis Diosar jan uñtʼirinakax janiw munasiñat tantachasipkiti, jan ukax yaqha amtanakampiw tantachasipxi. Chiqas Diosar yupaychañataki ukat akïr luräwinak phuqañatakiw tantachastanxa: Bibliat yatiqañ munirinakar yatichaña, suma yatiyäwinak jaqinakar apaña ukat jilat kullakanakar chʼamañchtʼaña (Rom. 1:11, 12; 1 Tes. 5:11; Heb.10:24, 25). Ukatwa Pablox cristianonakar akham qillqäna: ‘Chʼamampi sarantasa mä jaqjamaki, ukhamarak qhispiyasiña arunakar iyawsäwi laykusti taqinisa mayakïpxtawa’ sasa (Fili. 1:27).
10. ¿Kunjamanakatsa Diosan markapjamax mayachtʼatätanxa?
10 Kunjamtï uñjawayktanxa, maynit maynikamaw munastanxa, Diosan Apnaqäwiparuw atinistanxa, tam uñjapxañapataki uttʼayatäpki ukanakarux respetaraktanwa ukat jiwasatakix Jehová Dios sapakiw taqi kunxar Munañanixa, ukatwa mayachtʼatätanxa. Ukampis pantjasirïtas laykuxa mayachtʼatäñax chʼamakïspawa. Kunanakas tʼaqa tʼaq sarnaqayistaspa, ukat kunjamsa Diosax ukanakar saykatañ yanaptʼistu ukanak jichhax uñjañäni (Rom. 12:2).
Jachʼachasiñarus envidiasiñarus atipsnawa
11. ¿Kunatsa jachʼa jachʼa tukuñax tʼaqa tʼaq sarnaqayistaspa, ukat kunjamsa Diosax ukar atipañ yanaptʼistu?
11 Jachʼachasiñax tʼaqa tʼaqaw sarnaqayi. Ukham jaqinakax luratanakapat jachʼañchasiñ yatipxi. Ukham chuymanïñax janipuniw walïkiti, jachʼañchasir istʼasax mayninakax envidiasipxaspawa. Ukatwa Santiagox akham säna: “Taqi uka jachʼachasiñ chuymasti janiw walïkiti” sasa (Sant. 4:16). Jan munasiñan jaqinakakiw mayninakar jiskʼachañ yatipxi. Ukampis Diosax altʼat chuymaniwa, juchararäkstansa istʼistuwa. Ukatwa Davitax Diosar akham säna: “Khuyapayasiñamaw [altʼat chuymanïtamaw] aytat jaqir tukuyitu” sasa (2 Sam. 22:36). Jachʼa jachʼa jan tukuñasatakix Bibliaw yanaptʼistu. Pablox Diosan amuytʼayataw akham säna: “¿Khitirak jumarusti mayninakat sipansa jukʼamp suma tukuytamsti? Jan ukax ¿kuncha Diosax jan churktamxa? Diosatix kunsa churstam ukax ¿kunataraki jachʼa jachʼa tukta jumas chʼamamampi jikxatkasmas ukhama?” sasa (1 Cor. 4:7).
12, 13. 1) ¿Kunatsa taqinis envidiasiñar pursna? 2) Jehová Diosjam jilat kullakanakasar uñjañax ¿kunjamsa yanaptʼistu?
12 Envidiasiñax tʼaqa tʼaqarakiw sarnaqayistaspa. Niyakixay taqinis juchararästanxa, ‘envidiasiñax’ sapa maynïnwa utjaspa (Ecl. 4:4). Walja maranak Diosar luqtirinakas envidiasiñarux puripxarakispawa, yänak jikxatir uñjasasa, taman jukʼamp luräwinak katuqir uñjasasa ukat mayninakar sum lurir uñjasaw envidiasipxaspa. Amuytʼañatakix wawanakan mä jilatat parltʼañäni, inas mä precursor jilatat envidiaschispa, ukampis uka precursor jilatax juparuw wawanakanïtapat envidiaskaspa. Niyakixay envidiasiñax tʼaqa tʼaq sarnaqaychistaspaxa, ¿kunjamsa ukar atipsna?
13 Ajllit cristianonakax mä cuerpor uñtatäpxiwa sasaw Bibliax qhanañchi, uk amtañaw jan envidiasiñasatakix yanaptʼistani (1 Corintios 12:14-18 liytʼasiñapawa). Amuytʼañäni, nayrasax uñjkañ chiqankiwa, chuymasasti jan uñjkañ chiqankarakiwa. Ukampis paypacharuw wali askit uñjtanxa. Ukhamarakiw Diosax taqi luqtirinakapar wali askit uñji. Mä jilatan Diosatak irnaqtʼatapax inas taqinin uñjatächi, ukampis Diosatakix jan uñjaski uka luräwinakax askirakiwa. Ukhamasti envidiasiñat sipansa, kunjamtï Diosax jilat kullakanakasar uñjki ukham uñjañatakiw chʼamachasiñasa. Ukhamatwa cristianüpxtwa sirinakat mayjätas uñachtʼayañäni.
Cristianüpxtwa sirinakax tʼaqa tʼaqäpxiwa
14, 15. ¿Kunjamatsa Diosar kutkatasir cristianonakax tʼaqanuqtawayapxi?
14 Cristianüpxtwa sirinakax jupanakkamaw jan waltʼayasipkiti ukampis Jesusan chiqa arkirinakapax mä wawakiw jakasipxi. Khä 300 maranakanxa, Roma markanx Diosar kutkatasir iglesianakax waltʼatäxänwa, ukatwa mä apnaqirix uka iglesianakar pʼiqtʼañ qalltäna, ukhamatwa iglesianakax wal mirantawayi. Ukampis jukʼat jukʼatwa markanakax Roma markat tʼaqaqtapxäna ukat sapa mayniw iglesianakap uttʼayasipxäna.
15 Uka markanakatxa waljaniw jupanak pura chʼaxwapxäna. 1600 ukat 1700 maranakanxa, Gran Bretaña, Francia ukat Estados Unidos markanakaxa, mä diosarjam markar yupaychasiñapatakiw wiytapxäna, ukhamatwa markanak tuqit saytʼasiñax mä yupaychawïkaspas ukham tuküna. 1800 ukat 1900 maranakatakixa, niya taqi chiqanwa ukham amuyapxarakïna. Cristianüpxtwa sirinakax walja iglesianakar tʼaqanuqtawayapxi, ukat niya taqiniw markanakapat saytʼasipxi, chʼaxwäwinakarus sarapxi, ukhamatwa pachpa iglesiankirinakapampix nuwasipxi. Jichhürunakanxa, may may yatichapxatapata ukat markanakapat saytʼasipxatapatwa jan mayachtʼatäpkarakiti.
16. ¿Kuna yatichäwinakas iglesianakar tʼaqa tʼaq sarnaqayi?
16 Khä 1900 maranakanxa, yaqhip iglesianakax Uraqpachankir iglesianakaruw mayachtʼañ amtapxäna. Ukampis walja maranakaw inak chʼamachasiwayapxi, kunattix mä qhawqha iglesianakakiw mayachtʼasiwayapxäna. Ukampis uka iglesiankirinakax aka jisktʼanakat may may amuyapxi: ¿Monot jutatätanti? ¿Purakat wawa amanut apsuyasiñax walikïskiti? ¿Chacha pura jan ukax warmi pura sarnaqañax walikïskiti? ¿Mä warmin iglesian pʼiqtʼañapax walikïskpachati? Kʼari yupaychäwinakan yaqhip pʼiqtʼirinakaxa, kuna yatichäwinakatï iglesianakar tʼaqa tʼaq sarnaqayki ukanak jan yäqasaw mayachtʼañ munapxi. Ukatwa arkirinakapax iyawsäwinakapan jan suma saytʼatäpkiti, ukat janirakiw iglesianakarus mayachtʼawayapkiti.
Chiqa yupaychäwiw taqinir mayachtʼi
17. ¿Kuna profecias “qhipa urunakanxa” chiqa cristianonakax mayachtʼatäpxaniw sasin qhanañchäna?
17 Jaqinakax tʼaqa tʼaqakipuniw sarnaqapxi, ukampis chiqa cristianonakax mä wawakiw jakasipxi. Nayratpachaw Diosax Miqueas profet tuqix akham arsuwayäna: ‘Ovejanakjamaruw mayaru anthapipxäma’ sasa (Miq. 2:12). Ukat kʼari diosanakar yupaychirinakata, markanakar yupaychirinakat sipansa, chiqa yupaychäwiw jachʼar aptatäni sasaw Miqueasax säna. “Qhipa urunakanxa kawkhankkitï Tatitun templopax uka qulluxa suma saytʼayatäniwa. Uka qullusti wali altöniwa, taqi qullunakat sipansa wali altorakïniwa. Taqi markanakaw ukarux jutapxarakini” sänwa. Ukatsti sarakïnwa: “Yaqha markanakax pachpa diosanakaparuw jaysapxixa, ukampis jiwasanakax Tatitu Diosasarupuniw jaysañäni” sasa (Miq. 4:1, 5).
18. ¿Chiqa yupaychäwix kunanak apanukuñatakis yanaptʼawayistu?
18 Uñisisipki ukanakarux kunjamsa chiqa yupaychäwix mayachtʼañapäna, ukxa akham sasaw Miqueas profetax arsuwayäna: “Walja markanak[at] purintanipxani, akham sasa: ‘Jutapxam, Tatitun qulluparu makhatapxañäni, Jacobun Diosapan temploparu, jupax jiwasaru thakipa uñachtʼayañapataki, ukhamat jiwasax thakipanjam sarnaqañasataki’. [...] Jupanakasti espadanakapxa aradoruw tukuyxapxani, lansanakapsti hocenakaruraki. Janirakiw kawkïri markas armanakxa aptkxapxaniti yaqha marka contraxa, janirakiw guerran nuwasiñatakis yatichäwinakxa katuqkxapxaniti” sasa (Miq. 4:2, 3). Uka qillqatarjamaw phuqasiski. Uraqpachanxa, waljaniw chiqa yupaychäwir mantawayapxi ukat markanakaru ukat jaqinakan lurat diosanakar yupaychañsa jaytxapxiwa. Ukat mayachtʼataw jakasxapxi, kunattix Jehová Diosaw jupanakarux munasiñ yatichi.
19. Chiqa cristianonakax mayachtʼataw Uraqpachan Diosar luqtasipki, ¿kunsa ukax uñachtʼayistu?
19 Diosaw qullan ajayupamp markapar irpaski, ukatwa mä wawaki aka Uraqpachan jakastanxa, ukax janipuniw kawkins utjkaspati. Jichhürunakanxa, kunayman markanakat walja jaqinakaw mayachtʼatäpxi. Apocalipsis 7:9, 14 qillqatankki uka profeciax muspharkañaw phuqasiski, ukhamax niyaw Diosan angelanakapax aka ñanqha pachar tukjañatakix “thayanaka” antutanipxani (Apocalipsis 7:1-4, 9, 10, 14 liytʼasiñapawa). ¿Uraqpachankiri mayachtʼat mä tama taypinkañax janit wali askïki? Ukhamax mayachtʼatäñatakix ¿kun lurañasäspasa? Uka tuqitwa jutïr yatichäwin yatxataskañäni.
¿Kuns yatiqawaytanxa?
• ¿Kunjamatsa chiqa yupaychäwix jaqinakar mayachtʼi?
• ¿Kunjamatsa envidiasiñanakar atipsna?
• Markanakax tʼaqa tʼaqas sarnaqapkchixa, ¿kunatsa chiqa cristianonakax mayachtʼatätanxa?
[Jisktʼanaka]
[13 janan fotopa]
Nayrïr cristianonakax kunayman markanakatäpxänwa
[15 janan fotonakapa]
Tantachasiñ uta askichasaxa, mayachtʼatäñatakiw yanaptʼtanxa