Sumti ‘yatichasktanʼ uk amuyasipxañäni

“Tatitun arunakap parlam; [...] amuytʼayam, iwxtʼarakim, iwxanaks churarakim, taqi llampʼu chuymampi [sum] yatichasa.” (2 TIM. 4:2.)

1. ¿Kuna irnaqäwsa Jesusax arkirinakapar jaytawayäna, ukat kuna uñachtʼäwsa jaytawayixa?

 JESUSAX aka Uraqinkkasax jachʼa milagronaksay lurchïnxa, janiw milagronak luririta jan ukax janiw qullirit uñtʼatäkänti, jan ukasti yatichirit uñtʼatänwa (Mar. 12:19; 13:1). Jupatakixa, Diosan Apnaqäwipat yatiyañax wali wakiskirïnwa, jichhür arkirinakapatakix ukhamarakikiwa. Jiwasax cristianonakjamaxa, Criston arkiripäpxañapatakiw yaqhanakarux yanaptʼapxañasa uka irnaqäwi katuqtanxa, ukhamaxa, ukatakix kuntï Jesusax yatichkistu uk phuqañwa yatichapxañasa (Mat. 28:19, 20).

2. Kuna irnaqäwtï Jesusax jaytawaykistu uk phuqañatakixa, ¿kamachañasasa?

² Kuna irnaqäwtï Jesusax jaytawaykistu uk  phuqañatakixa, sapüruw sum yatichañatakixa chʼamachasisktanxa. Apóstol Pablox Timoteo yatiyir masipar qillqkasaxa, kunatsa suma yatichirïñax wali askixa uka tuqitwa qhanañchäna, akham sasa: “Jumapachpat imasim ukhamarak yatichäwimatsa, taqi kunansa chʼamani tukum. Ukhamtix lurätaxa jumapachpaw qhispiyasïta, ukhamarak khitinakatix jumar istʼapktam ukanakarus qhispiyarakïtawa” sasa (1 Tim. 4:16). Yatichañat parlasax Pablox janiw yatiqirin pʼiqipar yatichäwinakamp phuqtʼayañ tuqit parlkänti. Jan ukasti mä yatxatat cristianoxa yatichäwinakxa yatiqirin chuymaparuw puriyañapa ukhamarak jakäwip sum askichasiñapatakiw yanaptʼañapa, ukham lurañax chʼamawa, ukatwa sum yatichañax wali askixa. Ukhamax Diosan Apnaqäwipan suma yatiyäwinakap yatiyasaxa, ¿kunjamatsa ‘sum yatichsnaʼ? (2 Tim. 4:2.)

‘Sum yatichaña’ yatiqapxañäni

3, 4. 1) ¿Kunjamatsa ‘sum yatichañ’ yatiqsna? 2) Yatiyañataki Diosan Yatichäwipaxa, ¿kunjamatsa suma yatichirïñasatakix yanaptʼistu?

³ Kunapachatï maynix yatxataspa ukat uñchʼukispa ukat ukarjam luraspa ukhaw sum yatichañxa yatiqaspa. Ukhamax suma yatiyäwinakat sum yatichañ munstan ukhaxa, aka kimsatxa janiw armasiñasäkiti. Kuna yatichäwitsa parlañäni uka tuqit Diosat maytʼasisaxa, yatxatañasawa (Salmo 119:27, 34 liytʼasiñapawa). Kunjamsa yatichañ sum yatiri jilat kullakanakax yatichapxi ukanakwa yatiqasiñasatakix uñchʼukipxañasa. Ukat sum yatiqañatakixa, yatiqatanakarjam lurañatakiw chʼamachasiñasa (Luc. 6:40; 1 Tim. 4:13-15).

⁴ Jehová Diosaw Jachʼa Yatichirisaxa ukat aka Uraqinkir markapampiwa kunjamsa luqtirinakapax yatiyir sarapxañapa ukxa yatichayi (Isa. 30:20, 21). Amuytʼañataki, sapa semanawa Yatiyañataki Diosan Yatichäwipa sat tantachäwix apasi, ukat khitinakatix uka Yatichäwir qillqayasipki ukanakax Diosan Apnaqäwipat sum yatiyañwa yatiqapxi, ukhamax uka amtampi uttʼayataw uka yatichäwixa. Ukat Bibliampipuniw uka yatichäwinxa yatiqapxi. Diosan amuytʼayat Arupaxa janiw kuna tuqinakatsa yatichañasa ukanakak yatichkistuti, jan ukasti kunjam yatichañas wali askixa uka tuqinakatwa yaticharakistu. Suma yatichirïñatakix Bibliarjamapuniw yatichañasa sasaw Yatiyañataki Diosan Yatichäwipax sapa kuti amtayistu, ukat jisktʼañsa sum yatiñasa, ukat amuytʼkañ yatichañasa, ukat yatiqirinakasatsa yatiqapxañapatakix llakisiñasawa sasaw amtayarakistu. Jichhax uka tuqinakatwa yatxatawayañäni. Ukatxa, kunjamatsa yatiqirinakasan chuymaparux purtʼsna ukanakampwa yatiqarakiñäni.

Diosan Aruparjam yatichapxañäni

5. ¿Yatichäwinakasax kawkit apsutäñapasa, ukat kunatsa?

⁵ Akapachankir taqi yatichirinakat sipansa jachʼa yatichir Jesusaxa Qillqatanakarjamapuniw yatichirïna (Mat. 21:13; Juan 6:45; 8:17). Amuyuparjam yatichañat sipansa, Khitaniripan sutipxaruw yatichäna (Juan 7:16-18). Jiwasax jupat yatiqasiraktanxa. Ukhamax utat uta yatiyir sarkasasa jan ukax Bibliat yatichkasasa Diosan Aruparjamapuniw yatichañasa (2 Tim. 3:16, 17). Amuyunakasax khusäskpansa, janipuniw Diosan amuytʼayata Qillqatanakjam maynin chuymaparux purtʼkaspati, janirakiw uka Qillqatanakjam chʼamanïkaspasa. Amtapxapuniñäni, Bibliax Diosan Arupawa.  Ukhamaxa yatiqirinakasampi kuna tuqit parlkasasa, sum amuytʼapxañapatakixa Qillqatanakan kamsis uka tuqitpunwa liytʼayapxañasa (Hebreos 4:12 liytʼasiñapawa).

6. Kuna tuqitsa parlasipki ukxa, ¿kunjamsa yatichirix yatiqiriparux sum amuytʼayaspa?

⁶ Ukampix janiw sisktanti, Bibliat yatichiri sarañatakix janis wakichasiñax wakiskaspa ukhamxa. Antisasa, janïr Bibliat yatichir sarkasawa kawkïr jiskʼa tʼaqanaksa jumasa jan ukax yatiqirimasa Bibliat liytʼani ukxa wali amuytʼampi ajlltʼawayañama. Chiqpachansa, kawkïr jiskʼa tʼaqanakasa yatichäwinakasxa sum qhanañchtʼi uka qillqatanakwa uñakiptʼawayañasa. Ukatxa, yatiqirinakax janiw inamayak Bibliat liyipxañapäkiti jan ukasti amuytʼapxañapawa (1 Cor. 14:8, 9).

Jisktʼanakampi sum yatichapxañäni

7. ¿Kunatsa sum yatichañatakix jisktʼanakax yanaptʼistaspa?

⁷ Suma jisktʼanakaxa yatiqirinakan amuytʼapxañapatakiw yanaptʼi ukat yatiqirin chuymapar kunjamatsa yatichirix purtʼaspa ukaruw yanaptʼaraki. Sañäni, Biblian qillqatanakapat jiwas kikpa qhanañchañat sipansa, jisktʼanakampiw uka qillqatanakat qhanañchtʼañapatakix yanaptʼsna. Awisanakax mä jisktʼakiw wakisispa, ukat awisax walja jisktʼanakaw sum amuytʼayañatakix wakisirakispa. Kunapachatï yatiqirix yatichäwin arstʼani ukhaxa, yatichäwinak sum amuytʼañwa yatiqani ukat jupa kikpatwa yatichäwinaksa iyawsarakini (Mat. 17:24-26; Luc. 10:36, 37).

8. ¿Kunjamatsa yatiqirin chuymap yatsna?

⁸ Qillqatanakasanxa jisktʼanakampi jaysanakampiw yatichasi. Ukhamax khitinakatix jiwasanakamp chika Bibliat yatiqasipki ukanakaxa, sapa tʼaqanwa jisktʼanakan qhanañchtʼäwipxa jikxatapxani. Ukampis sum yatichirixa, janiw yatiqirin chiq arsutapxarux yaqhar pasañäni siskaniti. Jan ukasti Bibliax uka tuqit kamsis ukwa jupampi qhanañchtʼayañapa. Sañäni, Biblian kamsis wachuq juchatxa, mä arunxa, jan chachapäki jan warmipäki ukampi ikintasiñatxa kamsisa uk qhanañchtʼañapa (1 Cor. 6:18). Ukampis suma yatichirixa, kunas yatiqirin chuymapanki uk yatiñatakixa, amuytʼampiw jisktʼaspa. Akham sasaw jisktʼaspa: “Bibliaxa jan chachapäki jan warmipäki ukampi ikintasiñax wali jachʼa juchaw siwa, ¿kunatsa ukham sispacha? ¿Jumax uka tuqit kamsasmasa? ¿Diosan mayitanakapar istʼañax askisatakïpachati?” sasa. Kamsasaxay yatiqirix sischini ukarjamaw kunas chuymapanki uk yatsnaxa (Mateo 16:13-17 liytʼasiñapawa).

Amuytʼkañ yatichapxañäni

9. Bibliat yatichkasaxa, ¿kuna tuqinakatsa sum amuytʼasiñasa?

⁹ Niya taqpach chiqa yatichäwinakaxa suma amuytʼkañ yatichäwinakawa. Ukampis kʼari yupaychäwinakan yatichäwinakapa utjatapatwa yatiqirinakasax mä jukʼa jan sum amuyapkaspati. Ukhamasti jiwasax yatichirinakjamax amuytʼkañwa Bibliat yatichapxañasaxa. Yatxattʼat yatichirinakaxa janiw wali chʼamäkaspas ukham yatichapkiti, jan ukasti amuytʼkaña, qhana, kunatix yatichañäki ukak yatichapxi. Ukhamasti janiw yaqha tuqinakat parlañax  wakiskiti, janirakiw sapa jiskʼa tʼaqa liytʼasin sinti qhanañchsuskañax wakiskiti. Jan ukasti, qhanäñapatakix kunatï wakiski ukakiw qhanañchasiñapa. Ukat jukʼat jukʼat yatiqaskakini ukhawa Biblian chʼamjamäkis uka yatichäwinakxa sum amuyxarakini (Heb. 5:13, 14).

10. Sapa yatichäwinxa qhawqsa Bibliat yatichsna ukxa, ¿kunjamatsa amuysna?

¹⁰ ¿Sapa yatichäwinxa qhawqsa Bibliat yatichapxañama? Janiw qhawqhäñapaw sasas sisksnati, kunattix yatichirin jan ukax yatiqirin yatitapasa, tiempopasa janiw mayninakankirjamäkaspati. Janis ukhamäkpanxa, chʼullqi iyawsäwinïñapatakiw yatiqirirux yanaptanxa uk amtapxapuniñäni. Ukhamasti, Diosan Arupa liytʼañapatakisa, amuytʼañapatakisa ukat iyawsañapatakisa tiempow munasi, ukhamasti jan walja yatichäwinakampix qariyañäniti, ukat janirak yatiqäwipatsa qhiparayapxañäniti. Kunapachatï yatiqirix mä yatichäwit sum amuyxchi ukhaxa, ukxar jutir yaqha yatichäwit jukʼampi yatichaskakiñäni (Col. 2:6, 7).

11. ¿Apóstol Pablon yatichäwipatxa kunsa jiwasanakax yatiqtanxa?

¹¹ Apóstol Pablox suma yatiyäwinakxa qhanwa yatiyäna. Wali yatxattʼat jaqïkchïnsa, janiw jan amuykañ arunakampix yatichkänti (1 Corintios 2:1 liytʼasiñapawa). Kunapachatï Biblian yatichäwinakapax amuytʼkañ arunakampi yatichasi ukhaxa, taqi chuymampi yatxatañ munir jaqinakax wal kusisipxi ukat jukʼampi yatxatañ munapxi; Biblian yatichäwinakapat yatiqañatakixa janiw jachʼa amuyunïñax wakiskiti (Mat. 11:25; Hech. 4:13; 1 Cor. 1:26, 27).

Yatiqatanakaparjam sarnaqañapataki yatiqirir yanaptʼapxañäni

12, 13. ¿Kuntï yatiqirix yatiqaski ukarjam phuqañapatakix kunas yanaptʼani? Mä amuytʼayäwimpi qhanañchtʼma.

¹² Jan inamay yatichañasatakixa, chuymar purtʼañatakiw chʼamachasiñasa. Yatiqaski uka yatichäwixa kunatsa wali askixa ukhamaraki kunjamatsa jupar yanaptʼaspa ukwa yatiqirix amuytʼañapa. Ukat Qullan Qillqatanakarjamatï sarnaqanixa, sum jakasxarakini (Isa. 48:17, 18).

¹³ Hebreos 10:24, 25 qillqatanakatsa parlasksna ukham sañäni, uka qillqatanxa cristianonakax tantachasipxañapaw sasaw yatichi, ukhamat yupaychañ tuqita chʼamañchtʼasipxañapataki, ukat jilat kullakanak taypin munasiñax utjañapataki. Yatiqirix janïr tantachäwinakar jutkchi ukhaxa, kunjamsa tantachäwinakax apasi ukat kuna tuqinakatsa yatichasi ukanakatwa arxaysna. Ukhamaraki, tantachasiñax Diosar yupaychañamp sasiw nanakatakix sasaw sapxsna, ukat taqiniw uka tantachäwitxa askinak apsupxi sasaw saraksna. Ukat sarañäni saraksnawa. Chiqpachansa, janiw jiwasar kusisiyañ laykuki sarañapäkiti, jan ukasti Jehová Diosax kunjamtï Biblian siski uka arunakar istʼañ munasawa sarapxañapa (Gál. 6:4, 5).

14, 15. 1) ¿Kunsa Jehová Dios tuqit yatiqirix yatiqaspa? 2) Jehová Diosax kunjam Diosasa uk amuyañaxa, ¿kunjamatsa yatiqirirux yanaptʼani?

¹⁴ Bibliat yatxatasasa ukhamaraki Biblian yatichäwinakaparjam sarnaqasasa, ¿kuna askinaksa yatiqirix apsuni? Chiqpachansa Jehová Diosax kunjam Diosasa uk sum uñtʼani, ukat Juparuw wal munasirakini (Isa. 42:8). Jehová Diosax wali munasir Awkiwa, taqi kun Lurir Diosawa ukat taqi kunas Jupankiwa. Janiw ukham Diosakïkiti, jan ukasti, khitinakatix jupar munaski ukat jupar luqtkaraki ukanakaruxa, jukʼampwa kunjam Diosas uk qhanañchi ukat kunanaksa luraspa uksa uñachtʼayarakiwa (Éxodo 34:6, 7 liytʼasiñapawa). Janïr Egipto markat israelitanakar Moisesax irpskäna ukapachaw Jehová Diosax kunjam Diosas ukxa akham sas qhanañchäna: “Kunäñtix nayax munkäxa ukaruw nayax tuküxa” sasa (Éxo. 3:13-15, NM). Ajllit markap laykuxa, amtanakap phuqañatakix kunar tukuñaxay wakischispa ukarux tukuspawa ukwa aka arunakampix amuyayäna. Ukhamatwa israelitanakax Jehová Diosarux uñtʼapxäna, kunattix jupax Qhispiyiriru, guerran Nuwasiriru, manq’ Chuririru, arsutanakap Phuqiriru ukat yaqhanakampiruw tuküna (Éxo. 15:2, 3; 16:2-5; Jos. 23:14).

¹⁵ Inas yatiqirinakasax kunjamtï Moisesax uñjawaykäna ukham Diosan yanaptʼäwip jan  uñjapkchini. Ukampis kunapachatï jukʼampi iyawsäwinïxapxani ukat Biblian yatichäwinakapar askit uñjapxani ukat ukarjam sarnaqapxani ukhaxa, chiqpachansa Jehová Diosaruw chʼama, yatiña mayipxani, ukat kun lurañatakisa kun amtañatakisa juparuw mayisipxani. Ukat mayisitanakaparux kunjamsa Diosax istʼi uk amuyapxani ukhaxa, Jehová Diosarux Jarkʼaqirita, kuntï munktan uka Churasirita ukat yatiñani atiniskañ Iwxtʼiritwa uñtʼapxarakini (Sal. 55:22; 63:7; Pro. 3:5, 6).

Yatiqirinakasat llakisitas uñachtʼayapxañäni

16. Suma yatichirïñatakixa janiw wali yatiñanïñapunit wakiskixa, ¿kunatsa ukham sistanxa?

¹⁶ Jumax kunjamtï munkta ukhamarjam jan suma yatichirïksta ukhaxa, jan sinti llakisimti. Taqi aka uraqpachan apasiski uka yatichäwxa Jehová Diosampi Jesusampiw uñjasipki (Hech. 1:7, 8; Apo. 14:6). Jupanakawa chʼamachasitanakasarux yanaptʼistani, ukhamat suma chuyman jaqinakan chuymapar purtʼañataki (Juan 6:44). Janis mä yatichirix yatichañ ask yatkchixa, ukampis yatiqiriparu munasiña ukat jupat llakisitap uñachtʼayani ukhaxa, yatiqirin chuymaparux purtʼarakiniwa. Kunatsa wali wakiskirixa yatiqirinakasar munasiñ chuymampi uñjañax ukwa apóstol Pablox sum amuyäna, ukat sarnaqäwipampiw uk uñachtʼayäna (1 Tesalonicenses 2:7, 8 liytʼasiñapawa).

17. Sapa mayni yatiqirinakasat taqi chuyma llakisitasxa, ¿kunjamsa uñachtʼaysna?

¹⁷ Jiwasax yatiqirinakasat taqi chuyma llakisitasxa uñachtʼayaraksnawa. ¿Kunjamatsa? Jupanakar sum uñtʼañatak tiempo apstʼasisawa. Ukhamax Biblian yatichäwinakapat jupanakampi parlasaxa, kunjamsa jakasipxi ukanak amuyañäni. Inas jan wali luräwinak apanukusin Biblian yatichäwinakarjam sarnaqxchi, ukat inas yaqhip luräwinak janïr apanukchiti taqi ukanakwa amuyañäni. Kunjamatsa Biblian yatichäwinakaparjam sarnaqaspa uk qhanañchtʼasaxa, munasiñwa uñachtʼayañäni ukat Criston arkiripar tukuñapatakiw yanaptʼarakiñäni.

18. ¿Kunatsa wali wakiskirix yatiqirimp chika Diosat mayisiñaxa, ukat kunatsa jupa layku mayiñax wali askirakixa?

¹⁸ Taqi kunat sipansa yatiqirimpi Diosat mayisiñaw wali askixa, ukat mayiskasax yatiqir layku mayiñasarakiwa. Kunatsa yatichtan ukxa yatiqirix sum amuyañapa, chiqansa, taqi kun Lurir Diosar sum uñtʼañapataki, jupar jakʼachasiñapataki ukat suma yatichäwinakaparjam  sarnaqañapatakiw yanaptanxa (Salmo 25:4, 5 liytʼasiñapawa). Yatiqirix yatiqatanakarjam sarnaqañatak chʼamachasiski ukar yanaptʼañapataki Diosat mayirapïta ukhaxa, yatiqirix kunatsa yatiqatanakarjam ‘lurañax’ wali askix uk amuyani (Sant. 1:22). Ukhamaraki, Diosat mayisir istʼasaxa, mayisiñsa yatiqarakiniwa. ¡Ukham Bibliat yatiqirinakasar Diosampi sum sarnaqañataki yanaptʼañax wali askipuniwa!

19. ¿Kawkïr jisktʼatsa jutir yatichäwin parlaskañäni?

¹⁹ Kunjamsa suxta millón chikatanitsa jila Qhanañchirinakax sum yatichañatakix wal chʼamañchasisipki uk yatiñax wali kusiskañapuniwa, kunattix Jesusan yatichäwinakaparjam sarnaqapxañapatakiw suma chuyman jaqinakar yanaptʼasipki. Ukhamaxa, ¿kunanakas yatiyir sarasax jikxatasiwayi? Uka tuqitxa jutir yatichäwinwa yatxataskañäni.

¿Amttati?

• ¿Kunatsa cristianonakax ‘sum yatichañ’ yatiqapxañasaxa?

• ¿Kunjam yatichasasa suma yatichirïsnaxa?

• Yatichañ jan ask yatkstanxa, ¿kunas yatiqirin chuymapar purtʼañatakix yanaptʼistaspa?

[Jisktʼanaka]

[13 janan fotopa]

¿Yatiyañataki Diosan Yatichäwiparux qillqayasxtati?

[14 janan fotopa]

¿Kunatsa yatiqirinakarux Bibliat liytʼañapatak mayiñax wali wakiskirixa?

[16 janan fotopa]

Yatiqirimamp chika Diosat mayisim ukat maykasax jupa layku mayiñamarakiwa