¿Kunatsa yuspärasirïñasa?
¿Kunatsa yuspärasirïñasa?
“Munat kullaka, Raquel:
Taqi kunatsa walpun yuspärañ munsma. Inas jan amuyasksta, ukampis suma arunakamasa, jumamp chik sarnaqañasa walpun yanaptʼitu, Jennifer.”
¿UKHAM yuspäratax kunjamakis jumax jikxatasirïta? Wali kusisitaw katuqtʼasirïpachätaxa. Chiqansa, taqiniw luratanakasat ukham suma uñjatäñ muntanxa (Mateo 25:19-23).
Khitinakatix yuspärasiñ yatipki ukanakax yaqhanakampis sumakiw apasipxaraki. Ukatxa Jesusat yatiqasipxatapwa uñachtʼayapxi, ukaw jukʼamp wali askixa. Jesusax yaqhanakan luratanakapxa wali sum uñjirïna (Marcos 14:3-9; Lucas 21:1-4).
Ukampis aka “qhipa” urunakanxa, jukʼanikiw yuspärasiñ yatxapxi. Jaqinakax “jan yäqasirïnakäpxaniwa” sasaw Bibliax satayna (2 Timoteo 3:1, 2). Jan ukhamäñatakix amuyasiñasawa, jan yuspärasiri ukham qala chuymaniw tuksna.
Ukampis ¿kunjamatsa awk taykanakax wawanakapar yuspärasiñ yatichapxaspa? ¿Khitinakar yuspärañas wakisi? Jan yuspärasir jaqinak taypin jakkasasa, ¿kunatsa jiwasax yuspärasirïñasa?
¿Kunatsa familian yuspärasirïñasa?
Walja awk taykanakaw wawanakar taqi kun churañatakix wal irnaqapxi, ukampis janis wawanakax uka luratanakap sum uñjapkaspa ukham yaqhip awk taykanakax amuyasipxi. Jan ukhamäñapatakixa, ¿kun lurañas wakisispa?
1) Yuspärasirïtam uñachtʼayañamawa. Jumatix yuspärasirïtam sum uñachtʼayäta ukhaxa, wawanakamax yuspärasirïpxarakiniwa. Israel markan wali irnaqtʼir mä warmitxa akham sasaw Bibliax qhanañchi: “[Wawanakapax] juparux jachʼañchapxiwa” sasa. ¿Kawkinsa uka wawanakax mamapar sum uñjañ yatiqapxäna? Uka pachpa jiskʼa tʼaqax akham saskakiwa: “Chachapasa juparux jachʼañcha[rakiwa]” sasa (Proverbios 31:28). Jïsa, kunapachatix wawanakax awk taykar yuspärasir uñjapxi ukhaxa, yuspärasirïñax wali askïkaspas ukhamwa amuyapxi, amuytʼasir jaqinakas ukham yuspärasiñ yatipkaspa ukham amuyapxaraki. Chiqansa ukhamatwa yuspär katuqtʼasiris kusisiraki, familian suma jakasiñas utjaraki.
Estéban sat mä chachax akham siwa: “Pä jiskʼa phuchanakajan yatiqasipxañapatakiw warmijarux manqʼa phayatapatxa yuspärapuntxa. Jupanakax uk luratax amuyapxiwa, jichhax jukʼamp yuspärasiñatakiw chʼamachasipxi” sasa. Jumax warmiman jan ukax chachaman kuna askinak luratapatsa jan ukax kuna jiskʼanak luratapatsa, ¿jupar yuspärirïtati? ¿Kuna lurañanak phuqapxipansa wawanakamar yuspärirïtati?
2) Yatichañamawa. Yuspärasir chuymanïñax mä panqaramp sasiwa, jukʼamp jiltañapatakix sum uñjañasawa. Ukampis ¿kunjamatsa awk taykanakax wawanakaparux yuspärasir chuymanïñxa yatichapxaspa? Salomón sat mä nayra apnaqirix amuytʼasiñ tuqitwa parlatayna, ukax wali askiwa. “Aski jaqix janïra parlkasinxa suma Proverbios 15:28).
amuytʼasisinwa arsu” sasaw säna (Maynix munasiñat mä regalo wawamar churaspa ukhaxa, ¿wali sumti katuqtʼasispa? ¿Churirin munasiñapatsa jan ukax chʼama tukutapatsa amuytʼasispati? Jïsa, jumatix uka tuqinakat amuytʼañ wawamar yatichäta ukhaxa, jupanakax wali sumaw chuymatpach yuspärtʼasiñ yatiqapxani. Kimsa wawani María sat mä warmix akham siwa: “‘Khititix churkistu ukaxa janiw jiwasat armaskiti, ukhamatwa munasiñap uñachtʼayistu’ sasin wawanakar amuytʼayañatakix tiempow munasi, ukampis uk lurañax wali askiwa” sasa. Chiqansa, wawanakampi ukham parltʼasisax janiw yuspärasiñaki yatichkañäniti, jan ukasti, kunatsa yuspärasiñax wali aski ukwa amuyapxani.
Amuytʼasir awk taykanakax wali sum wawanakapar yatichapxi, ukat wawanakax janiw kunsa katuqapxañapapunïkaspas jan ukax khitis kuns jupanakar churañapapunïkaspas ukham amuyapkiti. * Khä urunakan uywatanakar yatichañ tuqitwa Proverbios 29:21 jiskʼa tʼaqanxa parli, ukampis jichhürunakan wawanakar uywañ tuqitwa uka arunakax amuytʼayarakistu, ukansti akham siwa: “Khititix mä serviriru wawatpacha sinti munata uywani ukaxa, qhiparux amtasiniwa” sasa.
Ukat ¿kunjamatsa jiskʼa wawanakas yuspärasiñ yatiqapxaspa? Lidiax kimsa wawanirakiwa, ukat jupampi chachapampix kunsa lurapxi ukwa akham sasin qhanañchtʼi: “Kunapachatï maynir yuspärañataki mä jiskʼa qillqat apayapkta ukhaxa, wawanakaruw dibujo lurayapxta ukat sutipsa uchayapxaraktwa” sasa. Chiqansa janiw suma dibujükïs ni sutinakapas suma qillqatäkarakisa, ukampis yuspärasiñwa wawanakax yatiqapxi.
3) Jan qarjasipxamti. Awisax jiwasakiw kuns munasktanxa, ukham chuymanïtanwa, ukatwa awisax yuspärasirïñax wali chʼamäspa (Génesis 8:21; Mateo 15:19). Ukampis Diosan Arupanxa akham sistuwa: “Machaqar trocatäxapxañamawa ajayunakamansa ukhamarak amuytʼañanakamansa, ukatsti Diosan munañaparjama luratäki uka machaq jakäwimpi isthapisipxam” sasa (Efesios 4:23, 24).
Ukampis wawanakar “machaq jakäwimpi istha[pisiñ]” yatichañax chʼamakiwa, ukham sasaw walja awk taykanakax sapxi. Estebanat parltʼaskakiñäni, akham siwa: “Jan amtayatax wali jayatsa wawanakax yuspärasiñ yatiqasipkaspa ukham amuyapxayäta” sasa. Ukampis jan qarjasisaw jupanakax wawanakapar yuspärasiñ yatichapxäna. Ukat akham sarakiwa: “Jan qarjasisaw yatichasipkakta, ukhamatakwa yaqhanakar yuspärasiñxa yatiqapxi. Uk jikxatasax wal kusisipxta” sasa.
¿Kunatsa amigonakarus uta jakʼankirinakarus yuspärañasa?
Awisax yuspärasiñ munaskasas armasiñax utjaspawa. Ukampis yuspärasiñax janiw chuymasanaki utjañapäkiti, jan ukasti arunakasampiw yaqhanakar yuspärtʼañasa, ¿kunatsa ukax wali wakiskiripuni? Uk amuytʼañatakix Biblian utjir mä sarnaqäwit parltʼañäni.
Jesusax Jerusalén markar sarkasaw mä kutix lepra usuni tunka jaqinakampi jikisitayna. Kunjamtï Bibliax siskixa, uka jaqinakax “jachʼat artʼapxäna: ‘¡Yatichir Jesús, nanakatay khuyaptʼayasipxita!’ sasa. Jesusasti jupanakar uñjasinxa sänwa: ‘Sarapxam, sacerdoter uñstanipxam’ sasa. Jupanakasti sarkasawa kʼumaräxapxäna. Ukatwa jupanakat maynïrix kʼumaräxasin Diosar jachʼat yupaychasa kuttʼaniwayäna. Jupasti Jesusan nayraqataparuw killtʼasi [jan ukax qunqurtʼasi], ajanupsa uraqkamaw alintäna yuspagarañataki. Aka jaqisti Samariankirïnwa” (Lucas 17:11-16).
¿Jesusax kunjamakis jikxataspachäna? ¿Llatunkanin jan kuttʼanitapatxa walikiw sispachänati? Kunjamtï Bibliax saskakixa: “¿Janit tunkanïki kʼumarachatanakaxa? ¿Kawkinkapxisa llätunkanixa? ¿Aka yaqha jaya markankir sapakiti Diosar yupaychirix kuttanixa?” sasaw Jesusax jisktʼasïna (Lucas 17:17, 18).
Chiqpachansa, uka jaqinakax suma chuymanïsipkänwa, Jesusar iyawsapxatapsa jaqinakan istʼkañarakiw arsupxatayna, ukat iyaw sasarakiw
Jerusalenankir sacerdotenakan ukar sarapxatayna. Ukat Jesusan luräwipatxa chuymanakapan wal yuspärapxpachäna. Ukampis janiw Jesusar yuspäririx kuttʼapkänti, ukatwa Jesusax chuym wal usuyaspachäna. ¿Kunsa jiwasax uka sarnaqäwit yatiqaraksna? Kunapachatï maynix jiwas layku kuna asksa lurki ukhaxa, ¿kuns lurtanxa? ¿Jankʼakit yuspärtanxa? Inas yuspäratas uñachtʼayañatakix mä jiskʼa qillqat kun apayañax askïchispa jan ukax yaqha ukhamanakwa lursna.Munasir jaqix janiw “kunsa jupatakiki munirïkiti [mä arunxa janiw jan yuspärasirïkiti]” sasaw Bibliax qhanañchi (1 Corintios 13: 5). Ukhamasti, kunapachatï maynix yuspärtʼaski ukhaxa, janiw suma chuymanïtapak uñachtʼaykiti, jan ukasti munasirïtapwa uñachtʼayaraki. Jesusax qullkäna uka tunka jaqinakat amtaskakiñäni, Criston suma uñjatäñ munasaxa yuspärtʼasisaw munasiñxa uñachtʼayañasa. Ukatxa janiw mä qhawqhanirukix yuspärañasäkiti, jan ukasti yaqha markankirinakarusa, jan jiwasjam Diosar yupaychirinakarusa, jan ukax yaqha kasta jaqinakarus yuspärañasapuniwa.
Ukhamasti akham jisktʼasiñasawa: “¿Kunapachas mä munat masirusa, uta jakʼankirirusa, irnaqir jan ukax yatiqir masirusa, qullirirusa, aljirirusa ukat yaqhanakarus yuspärtxa, uk amtasktti?” sasa. Ukampis uka tuqit amuytʼasiñatakix inas ak lurañax wakischispa; pä urun qhawqha kutis yaqhanakar yuspärta, jan ukax yaqha arunakampis yuspäratam uñachtʼayta ukanak qillqtʼasiñaw wakisispa.
Ukampis Jehová Diosaruw nayraqat yuspärañasa, Jupaw “taqi kunatix askïki ukhamarak chiqäki” ukanakxa churistu (Santiago 1:17). Ukhamasti kunsa jiwas laykux luraski jan ukax churistu ukanakat amuytʼasisaw akham jisktʼasiñasa: “¿Ukanak katuqasax jupar yuspärasktti?” sasa (1 Tesalonicenses 5:17, 18).
¿Kunatsa jan yuspärasirinak taypinsa yuspärasirïñasa?
Inas mayninakax jan yuspärasirïpxchi. Ukampis ¿kunatsa jiwasax ukanak taypinsa yuspärasirïñasa? Ukatakix mä amtaw utjistu.
Chiqansa, kunapachatï jan yuspärasirinakarus sum uñjtan ukhaxa, wali munasir Jehová Dios Awkisat yatiqasitaswa uñachtʼaytanxa. Kuntï jupax jaqinak laykux lurki ukanakxa janiw taqinis sum katuqapkiti, ukampis jupax uka jaqinakar munasiñ uñachtʼayaskakiwa (Romanos 5:8; 1 Juan 4:9, 10). Jupax jichhakamas “taqinitakiw intsa jalsuyani, ukhamarak aski jaqinakatakisa, jan aski jaqinakatakisa jallsa puriyaniraki”. Ukhamasti, jiwasatix jan yuspärasirinak taypinsa yuspärasirïñataki chʼamachasiñäni ukhaxa, ‘alaxpachankir Awkisan wawanakapäpxataswa’ uñachtʼayañäni (Mateo 5:45).
[Qhanañchäwi]
^ Aprendamos del Gran Maestro, siski uka librox walja awk taykanakaruw wawanakar yatichañ tuqit yanaptʼi, chiqansa, 18 yatichäwin uka tuqit sum parli, uka yatichäwin pʼiqiñchapax akham siwa “¿Te acuerdas de dar las gracias?” sasa. Uka librox Jehová Diosan Qhanañchirinakapan español arut luratawa.
[25 janan qhanañchäwipa]
Pä urun qhawqha kutis yaqhanakar yuspärta, jan ukax yaqha arunakampis yuspäratam uñachtʼayta ukanak qillqtʼasiñaw wakisispa
[25 janan fotopa]
Jumaw yuspärasirïñama, ukhamatwa wawanakamax yatiqasipxani
[25 janan fotopa]
Jiskʼa wawanakas yuspärasiñ yatiqapxarakispawa