Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Maynit maynikam munasisipkakiñäni

Maynit maynikam munasisipkakiñäni

“Maynit maynikama jilapurjam munasisipkakim.” (HEB. 13:1)

72, 119 QʼOCHUNAKA

1, 2. ¿Kunatsa Pablojj hebreo cristianonakar carta qellqäna?

KHÄ 61 maranjja, Israel markankir tamanakajj sumaw jakasipjjäna. Uka maranakanjja, Roma markanwa apóstol Pablojj carcelan llawintatäskäna, ukampis niya mistuñampëjjänwa. Jupamp chika viajir Timoteojja, carcelat ukhanakakiw misturakïna. Jupanakasti Judea markankiri tamanakar visitir sarañwa munapjjäna (Heb. 13:23). Ukampis 66 maranjja, Judeankirinakasa Jerusalén markankir cristianonakasa jan walinwa uñjasipjjañapäna. Ukapachajj Jesusan arunakapar istʼapjjañapaw wakisïna, jupasti sänwa: “Jerusalén markaru ejercitonakan muyuntata uñjapkäta ukkhajja, [...] Judeankirinakajj qollunakar jaltjjapjjaña[ma]wa” sasa (Luc. 21:20-24).

2 Jesusan uka arunak arsutapatjja, 28 maranakaw pasjjäna. Uka maranakansti, Israel markan jakasiri cristianonakajj jan walinakana, arknaqata ukhamaw uñjasipjjäna, ukampis Diosat janipuniw jitheqtapkänti (Heb. 10:32-34). Jupanakajj jukʼamp jan walinakanwa jutïrin uñjasipjjañapäna, ukatwa Pablojj uka jan walinakar saykatapjjañapataki wakichtʼañ munäna. Cheqas jupanakajj iyawsäwin yantʼataw uñjasipjjañapäna (Mat. 24:20, 21; Heb. 12:4). Jupanakatï qhespiñ munapjjchïna ukhajja, Jesusan arunakapar istʼasajj Diosaruw jukʼamp confiyapjjañapäna ukhamarak aguantapjjañapäna (Hebreos 10:36-39 liytʼañataki). Ukatwa Jehová Diosajj mä carta uka jilat kullakanakataki Pablor qellqayäna. Uka cartajja, jichhürunakan Hebreos librot uñtʼatawa, ukajj jilat kullakanakar wakichtʼañatakiw qellqasïna.

3. ¿Hebreos librojj jiwasar yanaptʼarakistaspati?

3 Jichhürunakanjja, Hebreos librojj ukhamarakiw jiwasar yanaptʼistaspa. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Judea markan jakasiri cristianonakjamarakiw ‘jan wali tiemponakan’ jaktanjja. Jilat kullakanakasatjja waljaniw kunayman yantʼanakana ukhamarak arknaqata uñjasiwayapjje, ukhamäkchi ukasa Diosat janipuniw jitheqtawayapkiti (2 Tim. 3:1, 12). Ukampis jiwasat waljanejja, janiw ukhamanakan uñjasktanti, sumakiw jakastanjja. Ukatwa Pablon urunakapan jakapkäna uka cristianonakjamajj wali ‘amuyumpi’ sarnaqañasa. ¿Kunatsa? Diosarojj cheqapunit confiytan janicha ukajj niyaw uñachtʼayasini (Lucas 21:34-36 liytʼañataki).

4. ¿Kuna arunakas 2016 maratakejj Bibliat apstʼasiwayi, ukat kunatsa ukajj wali askejja?

4 ¿Kunas jutïritak wakichtʼasiñatakejj yanaptʼistani? Hebreos libronjja, apóstol Pablojj kunanakas iyawsäwin jan aynachtʼañatakejj yanaptʼistaspa uka toqenakatwa qhanañchäna. Uka ewjjtʼanakat wakiskir mä ewjjtʼajj Hebreos 13:1 qellqatanwa jikjjatasi, ukan akham siwa: “Maynit maynikama jilapurjam munasisipkakim” sasa. Uka arunakaw 2016 maratakejj ajllisiwayi.

2016 marataki Bibliat apstʼata qellqatajj akawa: “Maynit maynikama jilapurjam munasisipkakim.” (Hebreos 13:1)

JILAPURJAM MUNASIÑA

5. Jilapurjam munasiña siski uka arunakajja, ¿kamsañsa muni?

5 Jilapurjam munasiña siski uka arunakajja, ¿kamsañsa muni? Pablojj ‘jilapurjam munasipjjam’ sasin siskäna uka arunakajja, griego arunjja mä ‘jilaru’ jan ukajj mä ‘kullakar munasiña’ sañwa muni. Uka arunakajja, kunjamtï familiasat mayniru jan ukajj mä amigor munasktan ukham sañwa muni (Juan 11:36). Jiwasajja, cristiano masinakasarojj janiw arumpiki ‘jilata’ jan ukajj ‘kullaka’ sasin sisktanti, jan ukasti cheqpach jilasarjama, jan ukajj kullakasarjamaw jupanakar uñjtanjja (Mat. 23:8). Pablojj sänwa: “Maynit maynikamaw munasipjjañama jila purjam taqe chuymampi, suma aytat sarnaqañansti purapat suma ajjsartañampi uñjasisa” sasa (Rom. 12:10). Uka arunakajja, kunja munasiñampis jilat kullakanakasar uñjtan ukwa uñachtʼayistu. Jilapurjam munasiñasa, cristianjam munasiñasa Diosan markapan sum apasiñataki ukhamarak mayachtʼat sarnaqañatakiw yanaptʼistu.

6. ¿Khitinakarus jilat kullakanakasarjam uñjtanjja?

6 ‘Jilapurjam munasiña’ siski uka arunakajja, Bibliat apstʼat qellqatanakanwa jilapartejj uñsti. Judionakajja, familiaranakaparu ukhamarak judío masinakaparukiw ‘jilata’ jan ukajj ‘kullaka’ sasin sapjjerïna. Ukampis jan judiöpki ukanakarojj janiw ukham sapjjerïkänti. Jichhürunakanjja, Jehová Diosar servipki uka cristianonakarojj taqeniruw jilasarjama, jan ukajj kullakasarjam uñjtanjja (Rom. 10:12). Jehová Diosaw maynit maynikam munasiñ yatichistu (1 Tes. 4:9). Ukampis ¿kunatsa jilapurjama maynit maynikam munasiskakiñasa?

¿KUNATSA JILAPURJAM MUNASISKAKIÑASA?

7. ¿Kunatsa jilapurjam maynit maynikam munasiñasa? Uk pä toqet qhanañchtʼam.

7 Jehová Diosajja, jilapurjam maynit maynikam munasipjjam sistuwa. Jiwasatï Jehová Diosaru munasstanjja, jilat kullakanakasarojj munasiñasarakiwa (1 Juan 4:7, 20, 21). Maysa toqetjja, ¿kunatsa jilapurjam maynit maynikam munasiñasaraki? Taqeniw maynimp yanaptʼatäñ muntanjja, yamas jan walinakan uñjasktan ukhaw maynimp yanaptʼatäñ muntanjja. Pablojj hebreo cristianonakar carta qellqkäna ukhajja, kuna jan walinsa cristianonakajj uñjasipjjañapäna ukjja sumwa yatïna. Cheqas Jesusan aruparjamajja, cristianonakajj utanakapsa yänakapsa jaytawayjjapjjañapänwa (Mar. 13:14-18; Luc. 21:21-23). Ukatwa uka uru janïr purinkipanjja cristianonakajj maynit maynikama jukʼamp munasiñatak chʼamachasipjjañapäna (Rom. 12:9).

8. Jachʼa tʼaqhesiña uru janïr purinkipanjja, ¿kunsa lurañasa?

8 Jachʼa tʼaqhesiña urojj wali jakʼankiwa (Mar. 13:19; Apo. 7:1-3). Uka uru purinkani ukhajja aka ewjjtʼar istʼañaw wakisini: “Nayan markajja, sartasim, ukatsti utamar mantam, ukatsti punkum jistʼkatasinim, imantasirakim, Tatitun colerasiñapajj pasañapkama” (Isa. 26:20). “Utamar mantam” siski uka arunakajja, amuyatajj tamanakawa. Ukanwa jilat kullakanakasamp chikajj Jehová Diosaru sirvtanjja. Ukampis janiw tantachasiñ mayakejj wakiskiti, jan ukasti maynit maynikam munasiñatakis chʼamañchasiñasawa. Janiw ukakïkiti maynit maynikamas yanaptʼasiñasarakiwa. Ukwa Pablojj hebreo cristianonakar amtayäna (Heb. 10:24, 25). Ukhamasti jichha tiemponwa maynit maynikam jukʼamp munasiñataki chʼamachasiñasa, ukaw yantʼanakar saykatañatak yanaptʼistani.

9. 1) Jilat kullakanakasarojja, ¿kunjamanakatsa munasiñ uñachtʼaysna? 2) Diosan servirinakapajj ¿kunjamsa munasiñ uñachtʼayapjje? Uk qhanañchtʼam.

9 Jachʼa tʼaqhesïwi uru janïr purinkipanjja, kunayman toqetwa munasiñ uñachtʼaysna. Jichhürunakanjja, jilat kullakanakasat waljaniw jan walinakan uñjasisajj tʼaqhesipjje. Sañäni, wal jallu purintipan uman apataw uñjasipjje, ukatsti jachʼa thayanakampi, terremotonakampi, uma llumstäwinakampi ukatsti yaqha ukham jan walinakampi jan waltʼayataw uñjasipjje. Yaqhep jilat kullakanakasajj arknaqataw uñjasipjjaraki (Mat. 24:6-9). Qollqe toqet aynachtʼatas aka jan wali pachan uñjasipjjarakiwa (Apo. 6:5, 6). Kunayman jan walinakansa jilat kullakanakasajj uñjasipkchejja, qawqsa jupanakar munastan ukjja luratanakasampiw uñachtʼaysna. Akapachankir jaqenakajj janis munasiñanïpkchejja, jiwasajj munasiñjja uñachtʼayaskakiñasawa (Mat. 24:12). [1]

¿KUNJAMSA JILAT KULLAKANAKAR MUNASITAS UÑACHTʼAYSNA?

10. ¿Kuna toqetsa jichhajj yatjjatañäni?

10 Jan walinak utjipanjja, ¿kunjamsa jilat kullakanakar munasitas uñachtʼayaskaksna? Apóstol Pablojj “maynit maynikama jilapurjam munasisipkakim” sas arskäna uka qhepatjja, kunjamsa uk lursna uka toqetwa parlarakïna. Uk jichhajj sojjta toqet yatjjatañäni.

11, 12. Utar visitanak katoqañajja, ¿kun sañsa muni? (7 janankir foto uñjjattʼam.)

11 “Jan armtʼasipjjamti utanakamar visitanak katoqañjja” (Hebreos 13:2 liytʼañataki). Uka arunakajj ¿kun sañsa munpacha? “Jan uñtʼatanakar” munasiñ uñachtʼayaña sañwa muni. Uka arunakajj kuntï Abraham ukhamarak Lot chachanakajj lurapkäna ukwa amtayistu, jupanakajj jan uñtʼat jaqenakaruw wali munasiñampi uñjapjjäna. Uka jan uñtʼat jaqenakajj angelanakänwa, ukjja qhepatakwa Abrahamampi Lot chachampejj yatipjjäna (Gén. 18:2-5; 19:1-3). Ukanak yatisaw hebreo cristianonakajj utanakaparu visitanak katoqasin munasiña uñachtʼayapjjäna.

12 ¿Kunjamsa mayninakaru munasiñ uñachtʼaysna? Manqtʼasiñatakisa, chʼamañchtʼasiñatakisa, jilat kullakanakaruw utasaru invitsna. Tamanak tumptʼir jilatarusa esposaparusa janis sum uñtʼkstanjja, tamasaru jutapkani ukhajj utasaruw invittʼaraksna (3 Juan 5-8). Ukatakejj janiw walja manqʼa phayañasa, ni manqʼa phayañatak sinti qollqe gastañas wakiskiti. Jilat kullakanakarojj chʼamañchtʼañatakiw utar invittʼañasa, janiw sum uñjayasiñ laykukejj invitañasäkiti. Ukatsti janiw khitinakarutï pachpat pachpa kuttʼaykistaspa ukanakaruk invitañajj wakiskaspati, jan ukasti taqenirüñapawa (Luc. 10:42; 14:12-14). Jan tiemponis awisajj jikjjataskchiñänejja, mayninakar invittʼañatakejj tiempo apstʼasiñasapuniwa.

13, 14. ¿Kunjamsa carcelan llawintata uñjasipki uka jilat kullakanakarojj yanaptʼsna?

13 “Amtasipjjarakim presonakata” (Hebreos 13:3 liytʼañataki). Khitinakatï Diosar servipjjatap layku carcelan llawintata uñjasipkäna ukanakatwa Pablojj parlaskäna (Fili. 1:12-14). Hebreo cristianonakajj ‘carcelankirinakatjja sinttʼasipjjänwa’, ukatwa Pablojj waliki ukham lurapjjtajja sasin jupanakar chʼamañchtʼäna (Heb. 10:34). Kunapachatï Pablojj pusi mara carcelan llawintata uñjaskäna ukhasa, yaqhep jilat kullakanakajj yanaptʼapjjarakïnwa. Ukampis yaqhepajj Roma markat wali jayanwa jakapjjäna. Ukhamäkchïna ukasa, oración mayisaw Pablor yanaptʼapjjäna (Heb. 13:18, 19).

14 Jichhürunakanjja, Diosar servipjjatap laykojj walja jilat kullakanakasaw carcelan llawintata uñjasipjje. Jupanak jakʼan jakir cristianonakajj kunayman toqetwa jupanakar yanaptʼapjjaspa. Ukampis khitinakatï jayan jakapktan ukanakajja, ¿kunjamsa uka jilat kullakanakasar yanaptʼsna? Diosar oración mayisaw yanaptʼsna. Amuytʼañataki, Eritrea markanjja jilat kullakanakasat waljaniw carcelan llawintata uñjasipjje, jupanak taypinsti wawanakas utjarakiwa, jupanakatakiw Diosat mayirapsna. Ukanakat yaqhepajj akanakawa: Paulos Eyassu, Isaac Mogos, Negede Teklemariam, jupanakasti 20 jila maranakaw carcelan llawintata uñjasipjje.

15. ¿Kunjamsa casarasiñaru respetatas uñachtʼaysna?

15 “Casarasiñarusti taqenirak respetapjjam” (Hebreos 13:4 liytʼañataki). Jilat kullakanakasar munasitasjja casarasiñar wali respetompi uñjasa ukhamarak sum sarnaqasaw uñachtʼaysna (1 Tim. 5:1, 2). Amuytʼañataki, mä jilatampi jan ukajj mä kullakampi wachoq juchar purtʼassna ukhajja, uka jilataru jan ukajj uka kullakaruw jan waltʼaysna, familiaparus jan waltʼayaraksnawa. Jilapurjama sum apasiñas janiw utj-jjaspati (1 Tes. 4:3-8). Maysa toqetjja, mä kullakatï esposopan pornografía uñchʼukirïtap yatispa ukhajja, “nayar munasituwa, matrimoniorus wali respetompiw uñji” ¿sasinti amuyaspa? Janiwa (Mat. 5:28).

16. Kunatï utjkistu ukampi kusisitäñajja, ¿kunjamsa jilapurjam maynit maynikama munasiñatakejj yanaptʼistu?

16 “Kunatejj utjapjjtam ukampejj kusisitakïpjjam” (Hebreos 13:5 liytʼañataki). Jehová Diosar taqe chuyma confiyañajja, kunatï utjkistu ukampi kusisitäñatakiw yanaptʼistu. Ukampis ¿kunjamsa ukajj jilapurjama maynit maynikam munasiñatakejj yanaptʼistani? Kunatï utjkistu ukampi kusisitakïstan ukhajja, qollqet sipansa jan ukajj yänakat sipansa jilat kullakanakasaw nayrankani (1 Tim. 6:6-8). Ukhamarusa, janiw jilat kullakanakasat jan walinak parlkañäniti ni jakäwisatsa quejaskañäniti. Janirakiw mayninakatsa envidiaskañäniti ni taqe kunsa jiwasatakik munkañäniti, jan ukasti wajjtʼasir chuymanïñäniwa (1 Tim. 6:17-19).

17. Diosar iyawsañajja, ¿kunjamsa jilat kullakanakasar munasiñ uñachtʼayañataki yanaptʼistani?

17 ‘Iyawsäwinïñasawa’ (Hebreos 13:6 liytʼañataki). Jehová Diosar iyawsañajja, jan waltʼäwinakan kusisit chuymampi aguantañatakiw yanaptʼistu. Ukham kusisit chuymanïñajja, jilat kullakanakasar chʼamañchtʼañataki ukhamarak chuymachtʼañatakiw yanaptʼistani, ukhamatwa jupanakar munasitas uñachtʼayañäni (1 Tes. 5:14, 15). Jehová Diosarutï taqe chuyma iyawsañäni ukhajja, jachʼa tʼaqhesiña uru purinkani ukhajj janiw ajjsarayaskañäniti. ¿Kunatsa? Uka uru purinkani ukhajja qhespiyasiñajj wali jakʼankatapwa amuyañäni (Luc. 21:25-28).

Irpir chuymaninakan luratanakap wali askit uñjapjjañäni (18 tʼaqa uñjjattʼäta)

18. ¿Kunas irpir chuymaninakaru munasiskakiñatakejj yanaptʼistani?

18 ‘Amtasipjjarakim khitinakatejj irpapktam ukanakatjja’ (Hebreos 13:7, 17 liytʼañataki). Irpir chuymaninakajja, jiwasanakar yanaptʼañatakiw tiempsa chʼamsa apstʼasipjje. Kunapachatï luratanakapat sum amuytʼtan ukhajja, jukʼampiw jupanakar munastanjja. Jiwasan jan wali luratanakasat llakita, aynachtʼata jikjjatasipjjañap janipuniw munktanti. Jan ukasti kuntï jupanakajj sapkistu ukarojj taqe chuymaw istʼañ muntanjja. Ukham lurasajja, jupanakar ‘sum uñjatasa, irnaqatanakapat wal munasitaswa’ uñachtʼayañäni (1 Tes. 5:13).

MAYNIT MAYNIKAM MUNASISIPKAKIÑÄNI

19, 20. ¿Kunas jilat kullakanakasar jukʼampi munasiñatak yanaptʼistani?

19 Jehová Diosan markapanjja, maynit maynikam munasiñaw utji. Apóstol Pablojj jakkäna uka tiemponsa ukhamarakiw jilat kullakanakajj maynit maynikam munasipjjäna. Ukampis Pablojja, jukʼamp munasipjjañapatakiw cristianonakar akham chʼamañchtʼäna: “Achiktʼapjjsmawa jilatanaka, munasiñanakamajja jukʼampi utjpan” sasa (1 Tes. 4:9, 10). Ukhamasti taqeniw maynit maynikama munasiñatak chʼamachasiñasa.

20 Tantachasiñ Utana jichha maratak Bibliat apstʼata qellqata uñjañäni ukhajja, akhamwa jisktʼasiñasa: “¿Wajjtʼasir chuymanïñatakejj jukʼampit chʼamachasiñajja? Carcelan llawintat uñjasiri jilat kullakanakarojj ¿kunjamsa yanaptʼirista? ¿Matrimoniorojj wali respetompit uñjasktjja? ¿Kunatï utjkitu ukampejj kusisitakïtti? ¿Kunas Jehová Diosar jukʼampi confiyañatakejj yanaptʼitaspa? ¿Kunas irpir chuymaninakar istʼañatakejj yanaptʼitaspa?” sasa. Jiwasatï ukanak lurañataki chʼamachasiñäni ukhajja, jichha maratak Bibliat apstʼata qellqatajja janiw perqar apkatat aleq letrerokïkaniti. Jan ukasti Pablon arunakapar istʼañatakiw yanaptʼistani, jupasti sänwa: “Maynit maynikama jilapurjam munasisipkakim” sasa (Heb. 13:1).

^ [1] (9 tʼaqa): Jan walinak utjipanjja, kunjamsa Jehová Diosan Testigonakapajj munasiñ uñachtʼayapjje uk aka videon uñtam: Taqe jilat kullakanakasa.