МҮГӘДДӘС КИТАБЫН БАХЫШЫ
Сурәт вә рәмзләр
Милјонларла инсан сурәт вә рәмзләрә ситајиш едир. Бәс Мүгәддәс Китабда бу барәдә нә дејилир? Аллаһ белә ибадәтә неҹә бахыр?
Мүгәддәс Китаб јазылан дөврдә Аллаһа сәдагәтлә ибадәт едән јәһудиләр сурәт вә рәмзләрә ситајиш едибләр?
«Өзүн үчүн һеч бир ојма бүт, нә јухарыда — сәмада вә ја ашағыда — јердә, нә дә јердән ашағыја јығылан сулардакы шејләрин һеч биринин сурәтини дүзәлтмә. Белә шејләрә сәҹдә гылараг ибадәт етмә» (Чыхыш 20:4, 5).
Төврат, Зәбур вә Пејғәмбәрләрин китабларына әсасән, сурәт вә рәмзләрә ситајиш ҝүнаһдыр
ҜЕНИШ ЈАЈЫЛМЫШ ФИКИР. «Јени католик енсиклопедијасы»нда иддиа едилир ки, јәһудиләр ибадәтләриндә чохлу сурәт вә рәмзләрдән истифадә едибләр вә онлар «бу сурәтләри шәрәфләндирир, онлара еһтирам бәсләјир вә ситајиш едирдиләр *». Һәмин енсиклопедијада буна нүмунә олараг Јерусәлимдәки мәбәди бәзәјән чохсајлы мејвә, ҝүл вә һејван тәсвирләри ҝәтирилир (1 Падшаһлар 6:18; 7:36).
БУНУ БИЛМӘК ВАҸИБДИР. «Јени католик енсиклопедијасы»нда дејиләнләрин әксинә олараг, Аллаһа садиг јәһудиләр мәбәддә һәкк олунан тәсвирләрин һеч биринә ситајиш етмирдиләр. Мүгәддәс Китабын һеч бир јериндә бир нәфәр дә олсун садиг исраиллинин ибадәтиндә сурәт вә ја рәмздән истифадә етдији јазылмајыб.
МҮГӘДДӘС КИТАБДА НӘ ДЕЈИЛИР? «Өз иззәтими һеч кимә вермәрәм, һәмдләрими бүтләрә бәхш етмәрәм» (Јешаја 42:8).
Иса пејғәмбәрин илк давамчылары ибадәтләриндә сурәт вә рәмзләрдән истифадә едирдиләр?
«Аллаһын мәбәдинин бүтләрлә ортаг нәји ола биләр? ...мурдар шејләрә тохунмајын» (2 Коринфлиләрә 6:16, 17).
«Еркән мәсиһчиләр [Иса пејғәмбәрин илк давамчылары] ибадәт јерләринә сурәт вә ја рәмз гојмаг тәклифинә пис бахардылар, онларын гаршысында сәҹдә гылыб дуа етмәји исә бүтпәрәстлик сајардылар» («Еркән мәсиһчи јығынҹағынын тарихи»)
ҜЕНИШ ЈАЈЫЛМЫШ ФИКИР. «Јени католик енсиклопедијасы»нда дејилир: «Еркән мәсиһчи ибадәтиндә сурәтләрдән истифадә едилдијини данмаг үчүн артыг һеч бир әсас јохдур. Мәсиһчи катакомбаларындакы * галерејалар еркән мәсиһчи инҹәсәнәтинин бариз нүмунәсидир... Һәтта мүгәддәс ибадәт вә дәфн отаглары әфсанәви персонажларын тәсвирләри илә бәзәдилиб» *.
БУНУ БИЛМӘК ВАҸИБДИР. Јералты сәрдабәләр кими истифадә олунан катакомбаларда тапылан ән гәдим сурәтләр Иса пејғәмбәрин өлүмүндән тәхминән 200 ил сонракы дөврә — ерамызын үчүнҹү әсринә аиддир. «Јени католик енсиклопедијасы»нын «еркән мәсиһчи ибадәти» адландырдығы ибадәт ән еркән мәсиһчиләрин, јәни ибадәт тәрзләри Инҹилдә тәсвир олунан Иса Мәсиһин биринҹи әсрдә јашајан давамчыларынын ибадәти дејил. Катакомбаларда ашкар олунан тәсвирләр садәҹә ону ҝөстәрир ки, артыг үчүнҹү әсрдә сахта мәсиһчиләр бүтпәрәстләри өз динләринә ҹәлб етмәк мәгсәдилә онлара хас олан сурәтләрдән истифадә етмәк адәтини мәнимсәмишдиләр *.
МҮГӘДДӘС КИТАБДА НӘ ДЕЈИЛИР? «Бүтпәрәстликдән гачын» (1 Коринфлиләрә 10:14).
Аллаһа ибадәтдә сурәт вә рәмзләрдән көмәкчи васитә кими истифадә етмәк дүзҝүндүр?
«Өзүнүзү бүтләрдән горујун» (1 Јәһја 5:21).
Мүгәддәс Китабда сурәт вә рәмзләрә ситајиш етмәк мүһакимә олунур. Буна ҝөрә дә Јеһованын Шаһидләри сурәтләрә ситајиш етмирләр; онларын евләриндә вә ибадәт јерләриндә сурәт вә рәмзләр јохдур
ҜЕНИШ ЈАЈЫЛМЫШ ФИКИР. «Сурәтләрә бир әшја кими јох, инсан бәдәниндә ҝәлән Аллаһа бизи апаран бир шеј кими ситајиш олунур. Беләликлә, сурәтә ситајиш она јох, онун тәмсил етдији шәхсә јөнәлиб» («Katexizis Katolической Церkvi», III һиссә, II бөлмә, IV, 2129).
БУНУ БИЛМӘК ВАҸИБДИР. Иса Мәсиһ давамчыларына дуа етмәји өјрәдәндә сурәтләрдән истифадә етмәји бујурмамышды. Инҹил китабында јери, ҝөјү јарадан Аллаһа ибадәтдә сурәтләрдән истифадә етмәјә даир һеч бир ҝөстәриш јохдур.
МҮГӘДДӘС КИТАБДА НӘ ДЕЈИЛИР? «Аллаһын Јеһоваја сәҹдә гыл вә јалныз Она ибадәт ет» (Матта 4:10).
^ абз. 7 «Јени католик енсиклопедијасы» «ситајиш» сөзүнә «дини ајин, ибадәт ајини» кими тәриф верир. «Азәрбајҹан дилинин изаһлы лүғәти»нә әсасән, «ситајиш етмәк — ибадәт етмәк, пәрәстиш етмәк, тапынмаг, илаһиләшдирмәк» демәкдир (IV ҹилд, сәһифә 128).
^ абз. 13 Катакомба — јералты сәрдабә. Гәдимдә дини мәрасимләр вә өлүләри дәфн етмәк үчүн истифадә олунан сүни вә ја тәбии јералты мәнзил («Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы», V ҹилд, сәһифә 249).
^ абз. 13 Бу контекстдә «сурәт» дејиләндә шәкилләр, иконалар, рәмзләр, ојма вә төкмә бүтләр, үмумијјәтлә, ситајиш објекти олан һәр бир шеј нәзәрдә тутулур.
^ абз. 14 Ибадәтдә сурәтләрдән истифадә етмәк адәти, Мисир, Јунаныстан вә Һиндистан да дахил олмагла, бир чох гәдим мәдәнијјәтләрә хас олуб.