1. Әдән бағында Јеһова Аллаһ дүшмәнимиз һагда һансы мәлуматы ачыглады?

АДӘМ иланларын данышмаг габилијјәтинин олмадығыны билирди. Буна ҝөрә дә о, еһтимал ки, Һәвва илә иланын јох, руһани варлығын данышдығыны тәхмин еләмишди (Јар. 3:1—6). Нә Адәмин, нә дә Һәвванын бу руһани варлыг һагда һеч бир мәлуматы јох иди. Бунунла белә, Адәм ону севән сәмави Атасына арха чевирәрәк танымадығы бу варлығын үсјанына гошулду (1 Тим. 2:14). Јеһова дәрһал тәдбир ҝөрдү. О, Адәмлә Һәвваны јолдан чыхаран дүшмәнин кимлијини ачмаға башлады вә онун бир ҝүн мәһв олунаҹағыны вәд етди. Һәмчинин хәбәрдар етди ки, илан васитәсилә данышан бу руһани варлығын Ону севән инсанлара бир мүддәтлик мане олмаг сәлаһијјәти олаҹаг (Јар. 3:15).

2, 3. Мәсиһин ҝәлишинә гәдәр Шејтан һагда аз мәлуматын олмасына сәбәб нә ола биләр?

² Һикмәт саһиби Јеһова Аллаһ Она гаршы чыхан мәләјин адыны һеч вахт ачыгламајыб *. Бу үсјанкар мәләјин тәсвири адыны исә, Әдән бағындакы гијамдан јалныз 2500 ил сонра билдирмишди  (Әјј. 1:6). Белә ки, Төвратын јалныз үч бөлмәсиндә — 1 Салнамәләр, Әјјуб вә Зәкәријјә китабларында «әлејһдар» мәнасыны верән «Шејтан» сөзүнә раст ҝәлинир. Мәсиһин ҝәлишинә гәдәр Шејтан һагда аз мәлуматын олмасына сәбәб нә ола биләр?

³ Ола билсин, Јеһова Шејтаны уҹалтмамаг үчүн Төвратда онун һагда вә етдији әмәлләр барәдә чох шеј јаздырмајыб. Ахы Јеһованын Төвраты јаздырмагда мәгсәди Мәсиһин кимлијини ачыгламаг вә халгыны она истигамәтләндирмәк олуб (Лука 24:44; Гал. 3:24). Бу мәгсәдә наил оландан вә Мәсиһ ҝәләндән сонра Јеһова Мәсиһ вә онун шаҝирдләри васитәсилә Шејтан вә она гошулан мәләкләр барәдә даһа чох мәлумат верди *. Бу, мәнтиглидир, чүнки Јеһова Аллаһ Шејтаны вә онун ардыҹылларыны Исанын вә онун мәсһ олунмуш һәмварисләринин васитәсилә мәһв едәҹәк (Ром. 16:20; Вәһј 17:14; 20:10).

4. Нә үчүн Шејтан Иблисин варлығы бизи горхуја салмамалыдыр?

⁴ Һәвари Бутрус Шејтан Иблиси «нәрилдәјән шир» кими тәсвир едир, һәвари Јәһја исә ону «илан» вә «әждаһа» адландырыр (1 Бут. 5:8; Вәһј 12:9). Амма бу тәсвирләр бизи горхуја салмамалыдыр, чүнки Шејтан Иблисин ҝүҹү мәһдуддур. (Јагуб 4:7 ајәсини охујун.) Бизим архамызда Јеһова, Иса Мәсиһ вә сәдагәтли мәләкләр ордусу дуруб. Онларын көмәјилә биз дүшмәнимизә гаршы дура биләрик. Бунунла белә, үч ваҹиб суалын ҹавабын билмәк лазымдыр: Шејтанын сәлаһијјәти алтында нәләр вар? Шејтан һәдәфини өз тәсири алтына салмаг үчүн сәлаһијјәтиндән неҹә истифадә едир? Шејтанын нәләрә сәлаһијјәти чатмыр? Ҝәлин бу суаллары мүзакирә едәк вә нә өјрәнә биләҹәјимизи арашдыраг.

5, 6. Нә үчүн инсан һөкумәтләри бәшәријјәтин ән чох еһтијаҹ дујдуғу дәјишикликләри етмәк игтидарында дејил?

⁵ Дашгындан өнҹә Шејтан бәзи мәләкләри инсан гызлары илә ҹинси мүнасибәтә сөвг етмишди. Һал-һазырда Шејтанын табелијиндә Аллаһа үсјан етмиш чохлу сајда мәләк вар. Мүгәддәс Китабда бу һәгигәт символик диллә тәсвир олунур. Орада әждаһанын «ҝөјдәки улдузларын үчдә бирини» өзү илә сүпүрүб апардығы дејилир (Јар. 6:1—4; Јһд. 6; Вәһј 12:3, 4). Үсјанкар мәләкләр Аллаһын аиләсини тәрк етмәклә Шејтанын тәсири алтына дүшдүләр. Амма бу мәләкләр иғтишашлар јарадан гејри-мүтәшәккил күтлә кими дејил. Шејтан Аллаһын Падшаһлығыны тәглид едәрәк гондарма һөкумәт јаратды вә өзү бу һөкумәтин падшаһы олду. Ҝөзәҝөрүнмәз аләмдә ҹинләрдән ибарәт һакимијјәтләр јарадараг онлара сәлаһијјәт верди вә онлары дүнја һөкмдарлары тәјин етди (Ефес. 6:12).

⁶ Гурдуғу һөкумәт васитәсилә Шејтан бүтүн инсан һакимијјәтләрини идарә едир. Буну Иса Мәсиһә дедији сөзләр тәсдигләјир. О, Мәсиһә «дүнјанын бүтүн сәлтәнәтләрини» ҝөстәриб демишди: «Бунлар үзәриндә һакимијјәти вә онларын ҹаһ-ҹалалыны сәнә верәҹәјәм, чүнки бу, мәнә верилиб вә мән ону кимә истәсәм, она да верирәм» (Лука 4:5, 6). Шејтанын мәнфур тәсиринә рәғмән, вәтәндашларынын рифаһы үчүн мүәјјән ишләр ҝөрән һөкумәтләр, һәтта үлви нијјәтләри олан рәһбәрләр дә вар. Амма һеч бир инсан һөкумәти вә ја һәр һансы рәһбәр бәшәријјәтин ән чох еһтијаҹ дујдуғу дәјишикликләри етмәк игтидарында дејил (Зәб. 146:3, 4; Вәһј 12:12).

7. Шејтан һакимијјәтләрлә јанашы, јалан диндән вә коммерсија системиндән неҹә истифадә едир? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

 ⁷ Шејтан вә онун ҹинләри тәкҹә һакимијјәтләрдән јох, јалан дин вә коммерсија системиндән дә истифадә едәрәк «бүтүн дүнјаны» алдадыр (Вәһј 12:9). Јалан дин васитәсилә Шејтан Јеһова һаггында сахта мәлуматлар јајыр. Бу азмыш кими, Аллаһын адыны ҝизли сахламаға чалышыр (Әрм. 23:26, 27). Беләҹә, Аллаһа гуллуг етдијини санан бир чох сәмими гәлбли инсан, әслиндә, ҹинләрә ибадәт етмиш олур (1 Кор. 10:20; 2 Кор. 11:13—15). Шејтан һәмчинин коммерсија системи васитәсилә јаланлар јајыр. Бу систем инсанлара тәлгин едир ки, хошбәхт олмағын ән јахшы јолу чохлу пул газанмаг, вар-дөвләт топламагдыр (Мәс. 18:11). Бу јалана ујанлар өмүрләрини Аллаһа гуллуг етмәјә јох, «вар-дөвләтин» гулу олмаға сәрф едирләр (Мәт. 6:24). Беләҹә, онларын мадди шејләрә олан севҝиси, Аллаһа севҝини боғур (Мәт. 13:22; 1 Јәһ. 2:15, 16).

8, 9. а) Адәмлә Һәвванын вә үсјанкар мәләкләрин һадисәсиндән һансы ики дәрси өјрәнирик? б) Шејтанын нәләрә сәлаһијјәти чатдығыны билмәк нә үчүн јахшыдыр?

⁸ Адәмлә Һәвванын вә үсјанкар мәләкләрин һадисәсиндән азы ики ваҹиб дәрс өјрәнирик. Биринҹиси, ҹәми ики јол вар вә биз бунлардан бирини сечмәлијик: ја биз Јеһоваја садиг галаҹағыг, ја да Шејтанын дәстәсинә гошулаҹағыг (Мәт. 7:13). Икинҹиси, Шејтанын тәрәфинә кечәнләр чох аз шеј әлдә едирләр: Адәм вә Һәвва нәјин јахшы, нәјин пис олдуғуна даир өз стандартларыны тәјин етмәк, ҹинләр исә инсан һөкумәтләри үзәриндә мүәјјән сәлаһијјәтә саһиб олмаг имканыны әлдә етдиләр (Јар. 3:22). Лакин өдәнилән бәдәл, Шејтанын вердији истәнилән «мүкафатын» дәјәриндән һәмишә гат-гат ағыр олур (Әјј. 21:7—17; Гал. 6:7, 8).

⁹ Шејтанын сәлаһијјәти алтында нәләрин олдуғуну билмәк нә үчүн јахшыдыр? Бу, бизә дүнјәви һакимијјәтләрә таразлы јанашмаға вә тәблиғ ишини һәвәслә ҝөрмәјә көмәк едир. Биз баша дүшүрүк ки, Јеһова биздән һакимијјәтә һөрмәт ҝөстәрмәјимизи истәјир (1 Бут. 2:17). Һәмчинин һакимијјәтин гојдуғу гајда-ганунлар Аллаһын нормаларына зидд ҝетмирсә, онлара итаәт етмәјимизи ҝөзләјир (Ром. 13:1—4). Бунунла белә, дәрк едирик ки, сијаси мәсәләләрдә битәрәф галмалы, һеч бир партијаны вә ја рәһбәри дәстәкләмәмәлијик (Јәһ. 17:15, 16; 18:36). Шејтанын Јеһованын адына ләкә ҝәтирмәк, бу ады ҝизләтмәк нијјәтиндән хәбәрдар олдуғумуз үчүн башгаларына Аллаһ һагда һәгигәти данышмаға даһа әзмлијик. Биз Аллаһын адыны дашымагдан вә бу ады чәкмәкдән гүрур дујуруг. Аллаһа севҝинин пулдан вә әшјалара севҝидән дәјәрли олдуғу бизим үчүн ҝүн кими ајдындыр (Әшј. 43:10; 1 Тим. 6:6—10).

10—12. а) Мәләкләри јолдан чыхармаг үчүн Шејтан һансы үсуллардан истифадә етмишди? б) Шејтана ујан мәләкләрин һадисәсиндән нә өјрәнирик?

¹⁰ Шејтан һәдәфләрини өз тәсири алтына салмаг үчүн еффектив үсуллара әл атыр. Мәсәлән, о, мүхтәлиф васитәләрлә онлары ширникдирәрәк јолдан чыхарыр, һәмчинин бирбаша һүҹум едәрәк онлара өз истәдијини етдирир.

¹¹ Ҝәлин ҝөрәк Шејтан чохлу сајда мәләји јолдан чыхармаға неҹә мүвәффәг олмушду. Чох ҝүман ки, мәләкләри өз тәрәфинә чәкмәк үчүн узун мүддәт әрзиндә онлары мүшаһидә етмишди. Нәтиҹәдә, бу мәләкләрдән бәзиләри онун тәләсинә дүшәрәк гадынларла ҹинси мүнасибәтә ҝирмиш вә онларын һибрид өвладлары дүнјаја ҝәлмишди. Бу өвладларын зоракылығы дүнјаны бүрүмүшдү (Јар. 6:1—4). Еһтимал ки, Шејтан мәләкләри тәкҹә әхлагсызлыг васитәсилә јолдан чыхармамышды, онлара һәмчинин бәшәријјәтә һөкмранлыг етмәк вәди вермишди. Шејтанын мәгсәди вәд едилмиш өвладла бағлы пејғәмбәрлијин һәјата кечмәсинә мане олмаг иди (Јар. 3:15). Һәр неҹә олса да, Јеһова Дашгын васитәсилә Шејтанын вә үсјанкар мәләкләрин мәкрли планларыны алт-үст етди.

¹² Бу һадисәләр бизә нә өјрәдир? Әхлагсызлығын вә егоизмин чох ҝүҹлү тәлә олдуғуну һеч вахт унутмамалыјыг. Шејтана гошулмуш мәләкләр гәринәләр боју Аллаһын һүзурунда гуллуг етмишдиләр. Һәтта бу ҹүр ҝөзәл мүһитдә олмаларына рәғмән, мәләкләр пис арзуларын онларда көк атыб бөјүмәсинә јол верди. Буна бәнзәр тәрздә, ола билсин, биз дә Аллаһын тәшкилатынын јер үзү һиссәсиндә узун илләрдир хидмәт едирик. Руһани ҹәһәтдән тәмиз бир мүһитдә олсаг белә, биздә напак арзулар көк ата биләр (1 Кор. 10:12). Буна ҝөрә дә мүтәмади олараг үрәјимизи јохлајыб, әхлагсыз фикирләри рәдд етмәли, һәмчинин тәкәббүрү боғмалыјыг! (Гал. 5:26; Колослулара 3:5 ајәсини оху).

13. Шејтан бизи даһа һансы үсулла јолдан чыхармаға чалышыр вә онун тәләсинә дүшмәмәк үчүн нә едә биләрик?

¹³ Шејтанын истифадә етдији диҝәр ишә јарајан үсул оккултизмә марагдыр. Бу ҝүн о, тәкҹә јалан дин васитәсилә јох, һәмчинин әјләнҹә сәнајеси васитәсилә ҹинләрә мараг ојадыр. Кинолар, електрон ојунлар вә диҝәр медиа васитәләри ҹиндарлығы мараглы бир шеј кими тәгдим едир. Бу тәләдән неҹә гача биләрик? Ҝөзләмәмәлијик ки, Аллаһын тәшкилаты әјләнҹә илә бағлы «олар-олмазлар» сијаһысы версин. Һәр кәс виҹданыны Мүгәддәс Китаб принсипләринә ујғун тәрбијә етмәлидир (Ибр. 5:14). Лакин дүзҝүн сечим етмәк үчүн Булусун да дедији кими, Аллаһа мәһәббәтимиз ријасыз олмалыдыр (Ром.  12:9). Өзүмүздән сорушаг: «Әјләнҹә сечимим мәни кәнардан ријакар инсан кими ҝөстәрмәјәҹәк ки? Тәблиғ етдијим вә ја Мүгәддәс Китаб дәрси кечдијим инсанлар сечдијим әјләнҹәни ҝөрүб сөзүмлә әмәлимин ујғун ҝәлмәдијини дүшүнмәзләр ки?» Сөзүмүз вә әмәлимиз нә гәдәр чох үст-үстә дүшсә, Шејтанын тәләләринә дүшмәк еһтималымыз бир о гәдәр аз олаҹаг (1 Јәһ. 3:18).

14. Шејтан бизә неҹә һәдә-горху ҝәлә биләр вә нәјин сајәсиндә мөһкәм дура биләрик?

¹⁴ Шејтан һәмчинин һәдә-горху васитәсилә дә Јеһоваја сәдагәтимизи сарсытмаға чалышыр. Мәсәлән, бунун үчүн о, һөкумәтин тәблиғ ишимизи гадаған етмәсинә тәсир ҝөстәрир. Јахуд Мүгәддәс Китаб нормаларына ујғун јашадығымыз үчүн иш вә мәктәб јолдашларымызы бизи әлә салмаға тәһрик едир (1 Бут. 4:4). Аилә үзвләримиз хош нијјәтдән ирәли ҝәләрәк јығынҹаға ҝетмәјимизә мане оланда да унутмамалыјыг ки, бурада Шејтанын әли ола биләр (Мәт. 10:36). Бүтүн бу чәтинликләри неҹә аша биләрик? Әввәла, бу ҹүр бирбаша һүҹумларын олаҹағына һазыр олмалыјыг, чүнки Шејтан бизә гаршы вурушур (Вәһј 2:10; 12:17). Һәмчинин белә тәзјигләрлә үзләшәндә мүһүм мәсәләни унутмамалыјыг: Шејтан иддиа едир ки, инсан јалныз өзүнә сәрф едәндә Јеһоваја итаәт едир вә тәзјигләрлә үзләшсә, Аллаһдан үз дөндәрәҹәк (Әјј. 1:9—11; 2:4, 5). Ән әсасы исә, белә вәзијјәтләрлә үзләшәндә Јеһовадан ҝүҹ диләмәлијик. Әмин ола биләрик ки, О, бизи һеч вахт атмајаҹаг (Ибр. 13:5).

15. Шејтан бизи истәмәдијимиз шеји етмәјә мәҹбур едә биләр? Изаһ един.

¹⁵ Шејтан инсанлары истәмәдикләри шеји етмәјә мәҹбур едә билмир (Јаг. 1:14). Чохлары өзләри дә билмәдән Шејтанын мәгсәдинә гуллуг едирләр. Лакин һәгигәти өјрәнәндән сонра һәр кәс кимә гуллуг едәҹәјинә гәрар вермәлидир (Һәв. 3:17; 17:30). Әҝәр биз Аллаһа итаәт етмәк әзминдәјиксә, Шејтан һеч ҹүр бизим сәдагәтимизи сарсыда билмәз (Әјј. 2:3; 27:5).

16, 17. а) Шејтанла ҹинләрин даһа нәләрә сәлаһијјәти чатмыр? б) Нә үчүн биз Јеһоваја уҹадан дуа етмәјә горхмамалыјыг?

¹⁶ Шејтан вә онун ҹинләринин башга мәһдудијјәтләри дә вар. Мисал үчүн, Мүгәддәс Китабын һеч бир јериндә дејилмир ки, онлар инсанларын үрәјиндән вә ағлындан кечәнләри охуја билир. Јалныз Јеһова вә Иса Мәсиһ буна гадирдир (1 Ишм. 16:7; Марк 2:8). Бәс данышмаг вә ја сәсли дуа етмәк барәдә нә демәк олар? Шејтан вә онун ҹинләринин дедикләримизи ешидиб, бу мәлуматы әлејһимизә истифадә едәҹәкләриндән горхмалыјыгмы? Хејр. Шејтан бизи ҝөрәр дејә, Јеһованын јолунда јахшы ишләр ҝөрмәкдән горхмуруг. Ејнилә, Шејтан бизи ешидәр дејә, сәсли дуа етмәјә дә чәкинмәмәлијик. Мүгәддәс Китабда Аллаһын бир чох хидмәтчисинин сәсли дуа етдији гејд олуб вә һеч бир јердә Шејтанын онлары ешидәҹәјинә ҝөрә нараһат олдуғуна раст ҝәлмирик (1 Пад. 8:22, 23; Јәһ. 11:41, 42; Һәв. 4:23, 24). Әҝәр сөзүмүзүн вә әмәлимизин Аллаһын ирадәсинә ујғун олмасы үчүн әлимиздән ҝәләни едириксә, әмин ола биләрик ки, Јеһова Иблисин бизә сағалмаз зәрбә јетирмәсинә изин вермәјәҹәк. (Зәбур 34:7 ајәсини охујун.)

¹⁷ Дүшмәнимизи танымалы, лакин ондан горхмамалыјыг. Һәтта гејри-камил инсан белә, Аллаһын көмәјилә Шејтана галиб ҝәлә биләр (1 Јәһ. 2:14). Иблисә мүгавимәт ҝөстәрсәк, о, биздән гачаҹаг (Јаг. 4:7; 1 Бут. 5:9). Бу ҝүн Шејтанын башлыҹа һәдәфи ҝәнҹләрдир. Она мүгавимәт ҝөстәрмәк үчүн ҝәнҹләр һансы конкрет аддымлар ата биләр? Нөвбәти мәгаләдә бу мөвзу ишыгландырылаҹаг.