БИОГРАФИЈА
Мән садәҹә өһдәмә дүшән иши ҝөрдүм
ДОНАЛД РИДЛИ отуз илдән чох мәһкәмәләрдә Јеһованын Шаһидләринин һүгугларыны мүдафиә едиб. О, пасијентләрин ганкөчүрмәдән имтина етмәк һүгугунун танынмасында апарыҹы рол ојнајыб. Онун ҝөрдүјү ишләр сајәсиндә Јеһованын Шаһидләри Бирләшмиш Штатларын али мәһкәмәләриндә бир сыра гәләбәләр газаныб. Доналд, јахуд достларынын дили илә десәк, Дон гардаш зәһмәткеш, тәвазөкар вә фәдакар инсан олуб.
2019-ҹу илдә Дон гардаша мүалиҹәси олмајан надир синир хәстәлији диагнозу гојулду. Хәстәлик сүрәтлә кәскинләшди вә о, 16 август 2019-ҹу илдә вәфат етди. Ҝәлин онун һәјат һекајәси илә таныш олаг.
Мән 1954-ҹү илдә АБШ-ын Миннесота штатынын Сент-Пол шәһәриндә анадан олмушам. Аиләмиз орта тәбәгәли католик аиләси иди. Беш ушагдан икинҹисијәм. Ибтидаи синфи католик мәктәбиндә охумушам. Орада килсә ајинләринин иҹрасында кешишин јанында хидмәт едирдим, амма Мүгәддәс Китаб һаггында билијим чох аз иди. Һәр шеји јарадан Аллаһын варлығына инанырдым, лакин килсәјә бүтүн етибарымы итирмишдим.
ҺӘГИГӘТИ ӨЈРӘНИРӘМ
Вилјам Митчел адына һүгуг коллеҹиндә биринҹи курсда охујаркән Јеһованын Шаһидләри евимин гапысыны дөјдүләр. Һәмин вахт палтар јудуғума ҝөрә дедиләр ки, башга вахт ҝәләрләр. Онлар нөвбәти дәфә ҝәләндә ики суал вердим: «Нәјә ҝөрә бу дүнјада јахшы инсанларын иши ҝәтирмир?» вә «Һәјатда неҹә хошбәхт олмаг олар?» Онлар мәнә «Әбәди һәјата апаран һәгигәт» адлы китабы вә парлаг јашыл үзлү Мүгәддәс Китабын «Јени Дүнја Тәрҹүмәси»ни вердиләр. Мән һәмчинин Мүгәддәс Китаб дәрси кечмәјә разылашдым. Санки ҝөзләрим ачылды. Биләндә ки, бәшәријјәти мәһз Аллаһын Падшаһлығы идарә едәҹәк, чох севиндим. Чүнки ҝөрүрдүм
ки, инсан һөкумәтләри тамамилә уғурсузлуға мәһкумдур, онларын идарәси дүнјаја әзаб-әзијјәт, һагсызлыг вә фәлакәт ҝәтириб.1982-ҹи илин әввәлиндә өзүмү Јеһоваја һәср етдим вә бир нечә ај сонра Сент-Пол мәдәнијјәт мәркәзиндә кечирилән «Падшаһлыг һәгигәти» адлы бөјүк топлантыда вәфтиз олундум. Нөвбәти һәфтә бура гајыдыб, һүгугшүнас олмаг үчүн Миннесота штаты үзрә ихтисас имтаһаны вердим. Октјабрын әввәлиндә өјрәндим ки, имтаһандан кечмишәм, артыг һүгугшүнас кими фәалијјәт ҝөстәрә биләрәм.
Һәмин топлантыда Бруклин Бејтелиндә хидмәт едән Мајк Ричардсон гардашла таныш олдум. О мәнә деди ки, баш идарәдә һүгуг шөбәси фәалијјәт ҝөстәрмәјә башлајыб. Һәвариләрин ишләри 8:36 ајәсиндә јазылмыш һәбәшистанлы мәмурун сөзләри јадыма дүшдү. Өзүмдән сорушдум: «Һүгуг шөбәсиндә хидмәт етмәјимә нә мане олур?» Беләҹә, Бејтел хидмәтинә әризә долдурдум.
Валидејнләрим Јеһованын Шаһиди олмағыма севинмәдиләр. Атам сорушду ки, Бејтелдә ишләмәјимин һүгуг карјерама бир хејри олаҹаг? Дедим ки, мән көнүллү ишләјәҹәм вә ајда 75 доллар мәваҹиб алаҹағам, бу, бејтеллиләрә верилән мәваҹиб иди.
Бәзи иш мүгавиләләринин вахты битдикдән сонра 1984-ҹү илдә Бруклиндә (Нју-Јорк) Бејтел хидмәтинә башладым. Һүгуг шөбәсинә тәјин олундум. Артыг мәһкәмәдә тәҹрүбә газанмышдым дејә дүшүнүрдүм ки, тәјинатым әла вахта тәсадүф етмишди.
«СТЕНЛИ» ТЕАТР БИНАСЫНЫН ТӘМИР-БӘРПАСЫ
1983-ҹү илин нојабрында Ҹерси-Ситидә (Нју–Ҹерси штаты) «Стенли» театр бинасы сатын алынмышды. Гардашлар бинанын електрик вә су тәҹһизат системини тәзәләмәк үчүн дөвләтдән иҹазә истәмишди. Рәсмиләрлә ҝөрүшдә онлар билдирмишдиләр ки, «Стенли» театр бинасыны Јеһованын Шаһидләринин топланты залы кими истифадә етмәк истәјирләр. Бу, проблем јаратды. Јерли һакимијјәт органларынын вердији гануна әсасән, ибадәт евләри јалныз јашајыш әразисиндә ола биләрди. «Стенли» театр бинасы исә шәһәрин бизнес мәркәзиндә јерләширди. Она ҝөрә дә иҹазә верилмәди. Гардашлар гәрардан шикајәт етдиләр, лакин мүраҹиәт рәдд едилди.
Бејтел хидмәтимин илк һәфтәсиндә тәшкилат ишлә бағлы федерал даирә мәһкәмәсинә иддиа галдырды. Сент-Полда (Миннесота штаты) федерал даирә мәһкәмәсиндә икииллик катиблик ишими тәзә битирдијим үчүн бу кими мәсәләләрә јахшы
бәләд идим. Вәкилләримиздән бири әсас ҝәтирди ки, «Стенли» театр бинасы кинодан тутмуш рок консертләринә кими мүхтәлиф иҹтимаи мәрасимләр үчүн истифадә олунуб. Бәс нәјә ҝөрә дини мәрасим үчүн истифадә етмәк ганунсуз сајылсын? Федерал даирә мәһкәмәси мәсәләјә бахды вә гәрар верди ки, Ҹерси-Сити дини азадлығымызы позуб. Мәһкәмә шәһәр һакимијјәтиндән лазыми иҹазәни вермәсини тәләб етди. Беләҹә, мән ҝөрдүм ки, Јеһова Өз ирадәсини јеринә јетирмәк үчүн тәшкилатынын һүгуги васитәләрдән јарарланмасыны аванд едир. Бу ишдә мәним дә пајым олдуғуна ҝөрә чох хошбәхт идим.Гардашлар бөјүк мигјаслы тәмир-бәрпа ишләринә башладылар. Һеч бир ил кечмәмиш, 1985-ҹи ил сентјабрын 8-и Ҹерси-Сити топланты залында Ҝилад мәктәбинин 79-ҹу синфинин бурахылыш мәрасими кечирилди. Севинирдим ки, Падшаһлығын ишинә төһфә вермәкдә мәним дә пајым олуб. Дујдуғум мәмнунлуг һисси Бејтелдән әввәл һүгугшүнас ишләјәркән кечирдијим һисслә һеч мүгајисәјә ҝәлмәзди. Һеч билмәздим ки, һәлә гаршыда Јеһова мәнә бунун кими чохлу шәрәфли ишләр һәвалә едәҹәк.
ГАНКӨЧҮРМӘДӘН ИМТИНА ЕТМӘК ҺҮГУГУНУ МҮДАФИӘ ЕДИРӘМ
1980-ҹи илләрдә хәстәханалар вә һәкимләр јеткин јаша чатмыш Јеһованын Шаһидләринин ган тәркибли препаратлардан истифадә етмәдән мүалиҹә алмаг истәјини әксәрән рәдд едирдиләр. Һамилә гадынлар үчүн исә хүсусилә чәтин иди. Чүнки һакимләр һесаб едирди ки, һамилә гадынын ганкөчүрмәдән имтина етмәјә һүгуги ҹәһәтдән ихтијары чатмыр. Онлар сәбәб кими гејд едирдиләр ки, ган көчүрүлмәсә, көрпә анасыз галаҹаг.
29 декабр 1988-ҹи ил тарихиндә Денис Николу баҹынын доғушдан сонра ҝүҹлү ганахмасы олмушду. Ганда һемоглобинин мигдары 5 г/дл гәдәр азалмышды. Һәкимләр Денис баҹыја дедиләр ки, она ганын көчүрүлмәсинә иҹазә версин, амма о, разылыг вермәмишди. Сәһәриси ҝүн һәкимләр мәһкәмәјә мүраҹиәт едиб, баҹыја ганын көчүрүлмәси үчүн иҹазә алмаға ҹәһд етди. Мәһкәмә нә баҹынын, нә дә јолдашынын мөвгејини динләмәдән, һәтта онлара гәрар барәдә мәлумат вермәдән һәкимләрә ганкөчүрмәјә иҹазә верди.
Декабрын 30-у ҹүмә ҝүнү һәкимләр баҹынын јанында олан әринин вә диҝәр аилә үзвләринин гәти етиразына бахмајараг, она ган көчүрдүләр. Һәмин ахшам баҹынын бәзи аилә үзвләри вә бир нечә ағсаггал ганкөчүрмәјә мане олмаг үчүн онун чарпајысыны дөврәјә алдыгларына ҝөрә һәбс олундулар. Бу һадисә сәһәриси ҝүн, 31 декабр тарихиндә Нју-Јорк шәһәриндә вә Лонг-Ајленддә бүтүн хәбәр бурахылышларында јајымланды.
Базар ертәси сәһәр мән Али Мәһкәмәнин сәдри, һаким Милтон Моленлә данышдым. Мәсәлә илә бағлы фактлары онун нәзәринә чатдырдым вә вурғуладым ки, һаким ганын көчүрүлмәсинә иҹазәни һеч бир динләмә олмадан вериб. Һаким Молен деди ки, ҝүнорта онун офисинә ҝәлим, мәсәләни вә аидијјәти ганунлары мүзакирә едәк. Мәним нәзарәтчим Филип Брамли дә һәмин ҝүн мәнимлә һаким Моленин офисинә ҝетди. Һаким һәмчинин хәстәхананын вәкилини дә чағырмышды. Гызғын мүзакирә ҝедирди. Бир мәгамда Филип гардаш өз гејдијјат китабчасында мәнә белә јазды: «Өзүнү әлә ал». Әслиндә, бу мәсләһәт јериндә иди, чүнки мән вәкилин ҝәтирдији аргументләрин әсассыз олдуғуну сүбут етмәк үчүн чох ҹанфәшанлыг ҝөстәрирдим.
Тәхминән бир саат сонра һаким Молен сабаһ илк нөвбәдә бу мәсәләни һәлл едәҹәјини билдирди. Һакимин офисиндән чыханда о деди ки, хәстәхана вәкилинин «иши сабаһ јаман мүшкүл олаҹаг». Бу исә о демәк иди ки, вәкилә мөвгејини мүдафиә етмәк чәтин олаҹаг. Санки Јеһова мәни галиб ҝәлмәк шансымызын бөјүк олдуғуна әмин етди. Јеһованын бизим васитәмизлә өз ирадәсини јеринә јетирдијини ҝөрмәк мәним үчүн бөјүк шәрәф иди.
Биз сабаһа дәлилләри һазырламаг үчүн бүтүн ҝеҹәни ишләдик. Мәһкәмә бинасы Бруклин Бејтелинин бир нечә аддымлығында олдуғу үчүн һүгуг шөбәмиздә ишләјәнләрин әксәријјәти ора ҝедә билди. Дөрд һакимдән ибарәт һејәт дәлилләримизи динләдикдән сонра ганкөчүрмә илә бағлы гәрары ләғв етди. Али Мәһкәмә Денис Николу баҹынын леһинә гәрар верди вә вурғулады ки, пасијентин мөвгејини динләмәдән гәрар чыхармаг әсас инсан һүгугларынын кобуд шәкилдә позунтусудур.
Нју-Јорк штатынын ән јүксәк инстансијасы Денис Николу баҹынын ганкөчүрмәдән имтина етмәк һүгугунун олдуғуну тәсдиг етди. Бу мәним мүхтәлиф штатларын али мәһкәмәләриндә ганла бағлы иштирак етдијим дөрд мәһкәмә ишиндән биринҹиси иди. (« Бирләшмиш Штатларын али мәһкәмәләриндә газанылан гәләбәләр» адлы чәрчивәјә бахын.) Бундан әлавә, ушаг гәјјумлуғу, бошанма, дашынмаз әмлак вә торпагдан истифадә һүгугу илә бағлы мәһкәмә ишләриндә Бејтел вәкилләри илә әмәкдашлыг етмишәм.
АИЛӘ ҺӘЈАТЫМ
Мән ҝәләҹәк һәјат јолдашым Денислә илк дәфә таныш оланда о бошанмышды вә үч өвладыны тәк бөјүдүрдү. О һәм аиләни доландырырды, һәм дә өнҹүллүк едирди. Һәјатда чох чәтинликләр ҝөрмәсинә бахмајараг, Денис Јеһоваја гәтијјәтлә хидмәт едирди; онун бу әзми мәнә бөјүк тәсир бағышлады. 1992-ҹи илдә биз Нју-Јорк шәһәриндә кечирилән «Ишыг сачанлар» адлы вилајәт топлантысында иштирак етдик. Орада Денисә бир-биримизлә јахындан таныш олмағы тәклиф етдим. Бир ил сонра аилә гурдуг, амма мән Бејтелдә көмәк етмәјә давам едирдим. Руһани дүшүнҹәли, хошхасијјәтли, һәјат долу бир гадынла аилә гурмаг мәнә Јеһованын һәдијјәси иди. Сөзүн әсл мәнасында, Денис сүрдүјүмүз аилә һәјаты бојунҹа әринин габағына хејир чыхаран гадын иди (Мәс. 31:12).
Биз аилә гуранда ушаглар 11, 13 вә 16 јашында иди. Онлара јахшы ата олмаг истәјирдим, она ҝөрә дә нәшрләримиздә өҝеј ата илә бағлы мәсләһәтләри охумаға башладым, чалышырдым онлара әмәл едим. Илләр әрзиндә мүәјјән чәтинликләримиз олду, амма севинирәм ки, ушаглар мәни доғма ата вә етибарлы дост кими гәбул етдиләр. Ушагларымызын достлары тез-тез бизә гонаг ҝәлирди. Ҹаван, енержи долу јенијетмәләрин арасында олмаг бизә хош иди.
2013-ҹү илдә Денислә мән јашлы валидејнләримизә бахмаг үчүн Висконсинә көчдүк. Мараглыдыр ки, Бејтел хидмәтим битмәмишди. Мәни мүвәггәти көнүллү кими тәшкилата һүгуги мәсәләләрдә көмәк ҝөстәрмәјә давам етмәји тәклиф етдиләр.
ҺӘЈАТЫМ ГӘФИЛ ДӘЈИШИР
2018-ҹи илин сентјабр ајы иди. Фикир вердим ки, мән тез-тез боғазымы артлајырам. Һәким мәни мүајинә етди, проблемин нәдә олдуғуну мүәјјән едә билмәди. Сонра башга бир һәким мәсләһәт ҝөрдү ки, невропатологун јанына ҝедим. 2019-ҹу илин јанварында невропатолог мәндә прогрессив супранүвә ифлиҹи адланан надир синир хәстәлији олдуғуну еһтимал етди.
Үч ҝүн сонра бузун үстә канки сүрәркән сағ биләјими гырдым. Ҝөзүмү ачандан канки сүрмүшәм, буну чох јахшы баҹарырдым. Она ҝөрә дә билдим ки, артыг һәрәкәт габилијјәтими итирирәм. Билмәздим ки, хәстәлијим бу гәдәр сүрәтлә инкишаф едәр. Данышмаг, һәрәкәт етмәк, нәсә удмаг мәним үчүн ҝүнү-ҝүндән чәтинләширди.
Јеһованын тәшкилатына һүгугшүнас кими, аз да олса, көмәјим дәјдији үчүн чох хошбәхтәм. Үстәлик, мәнә елми журналларда чохлу мәгаләләр дәрҹ етмәклә вә бир чох өлкәләрдә тибби һүгуг семинарларында мәрузәләр сөјләмәклә Јеһованын халгынын ган көчүрмәдән мүалиҹә вә әмәлијјат олунмаг һүгугуну мүдафиә етмәк нәсиб олуб. Амма Лука 17:10 ајәсиндә дејилдији кими, мән һеч нәјә јарамајан нөкәрәм, садәҹә өһдәмә дүшән иши ҝөрдүм.