СААТЫН нечә олдуғуну билмәк истәјәндә нә едирсиниз? Јәгин ки, гол саатыныза вә ја дивар саатына бахырсыныз. Тутаг ки, саата баханда ҝөрдүнүз ки, ҝүнортадан саат јарым кечиб. Һәмин вахт сиздән сааты сорушсалар, неҹә ҹаваб верәҹәксиниз?

Бу, сизин һарада јашамағыныздан асылыдыр. Мисал үчүн, «1:30» вә ја «13:30» дејә ҹаваб вермәк олар. Бәзи әразиләрдә «икинин јарысы» дејә ҹаваб верирләр вә бунунла 30 дәгигәдән сонра саатын ики олаҹағыны нәзәрдә тутурлар.

Мүгәддәс Китабы охујан бир шәхс кими, јәгин гәдимдә инсанларын сааты неҹә дедијини билмәк сизә мараглы олар. Онлар да сааты мүхтәлиф үсулларла дејирдиләр. Мүгәддәс Китабын ибраниҹә јазылмыш һиссәсиндә «сәһәр», «ҝүнорта» вә «ахшам» ифадәләринә раст ҝәлирик (Јар. 8:11; 19:27; Ган. 28:29; 1 Пад. 18:26). Бунунла белә, бәзи һалларда вахтын даһа дәгиг гејд олундуғуна да раст ҝәлирик.

Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврдә ҝөзәтчиләр олурду. Онлар хүсусилә дә ҝеҹәләр нөвбә чәкирди. Иса Мәсиһин доғулмасындан әсрләр әввәл исраиллиләр ҝеҹәни үч нөвбәјә бөлүрдүләр (Зәб. 63:6). Һакимләр 7:19 ајәсиндә «икинҹи ҝеҹә нөвбәси» барәдә јазылыб. Иса Мәсиһин јашадығы дөврдә исә јәһудиләр артыг јунанлар вә ромалылар кими ҝеҹәни дөрд нөвбәјә бөлмүшдүләр.

Мүждәләрдә бу нөвбәләрә бир нечә дәфә тохунулур. Мисал үчүн, Иса Мәсиһ гајыгда олан шаҝирдләринә доғру сујун үзү илә јеријәндә «ҝеҹәнин дөрдүнҹү нөвбәси» иди (Мәт. 14:25, һаш.). Иса Мәсиһ чәкдији бир нүмунәдә демишди: «Әҝәр аға [икинҹи нөвбәдә], һәтта [үчүнҹү нөвбәдә] ҝәлиб онлары ојаг тапарса, о нөкәрләр неҹә дә хошбәхтдирләр!» (Лука 12:38, һаш.).

Иса Мәсиһ шаҝирдләринә «ојаг галын, чүнки ев саһибинин нә вахт ҝәләҹәјини: ахшам, ҝеҹә јарысында, хоруз банында, јахуд сәһәр тездән ҝәләҹәјини билмирсиниз» дејән заман бу дөрд нөвбәнин һамысыны садаламышды (Марк 13:35). Исанын «ахшам» адландырдығы биринҹи нөвбә ҝүн батандан ахшам саат доггуза гәдәр һесабланырды. Икинҹи нөвбә, јәни «ҝеҹә јарысы» ахшам саат доггуздан ҝеҹәнин јарысына гәдәр һесабланырды. «Хоруз баны», үчүнҹү нөвбә ҝеҹә јарысындан сәһәр саат үчә гәдәр давам едирди. Чох ҝүман ки, Иса Мәсиһ һәбс олунан ҝеҹә хоруз банлајанда елә бу нөвбә иди (Марк 14:72). «Сәһәр тездән», јәни дөрдүнҹү нөвбә исә сәһәр саат үчдән ҝүн доғана гәдәр давам едирди.

Ҝөрдүјүмүз кими, гәдим дөврдә јашајан инсанларын бизим дөврдәки кими саатлары олмаса да, вахты демәк үчүн хүсуси үсуллары вар иди.