ГАЈДА 5
Бөјүк нәсиһәти
БӨЈҮК НӘСИҺӘТИ НӘ ДЕМӘКДИР?
Бөјүкләр ушаглара јол ҝөстәрмәли, онлара мәсләһәт вермәлидир. Ушаглар буна мөһтаҹдыр. Бир валидејн кими буну сиздән јахшы һеч ким едә билмәз. Әслинә галса, бу сизин мәсулијјәтиниздир. Лакин башга бөјүкләр дә өвладыныза көмәк едиб, мәсләһәт верә биләр.
БӨЈҮК НӘСИҺӘТИ НӘ ҮЧҮН ВАҸИБДИР?
Бир чох өлкәләрдә ушаглар бөјүкләрлә чох аз вахт кечирир. Мәсәлән,..
-
Ушаглар ҝүнүн чохуну мәктәбдә кечирир, орада исә шаҝирдләрин сајы мүәллимләрдән вә диҝәр бөјүкләрдән гат-гат чохдур.
-
Бәзи ушаглар мәктәбдән гајыданда евдә тәк олурлар, чүнки валидејнләрин икиси дә ишләјир.
-
Бир арашдырмаја әсасән, Бирләшмиш Штатларда 8—12 јаш арасы ушаглар һәр ҝүн орта һесабла алты саат електрон ҹиһазларла вахт кечирирләр *.
Бир китабда дејилир: «Ушаглар өјүд-нәсиһәт, мәсләһәт үчүн аналарына, аталарына, мүәллимләринә вә башга бөјүкләрә јох,.. өз јашыдларына үз тутурлар» («Hold On to Your Kids»).
НӘСИҺӘТИ НЕҸӘ ВЕРМӘЛИ?
Өвладларынызла вахт кечирин.
МҮГӘДДӘС КИТАБ ПРИНСИПИ: «Ушаға дүзҝүн јолу өјрәт, гоҹаланда да о јолдан чыхмаз» (Мәсәлләр 22:6).
Ушаглар сөвги-тәбии олараг валидејнләриндән мәсләһәт ҝөзләјирләр. Бәзи мүтәхәссисләрин фикринҹә, ушаглар, һәтта јенијетмәлик дөврүнә дахил оланда да валидејнләринин мәсләһәтини јашыдларынын мәсләһәтиндән үстүн тутурлар. Доктор Лоренс Стаинберг «Сиз вә өвладыныз» адлы китабда јазыр: «Валидејнләр јенијетмәлик вә ҝәнҹлик дөврүндә инсанын әһвали-руһијјәсинә вә давранышына тәсир ҝөстәрән ән бөјүк гүввә олараг галырлар». О һәмчинин әлавә едир: «Јенијетмәләр һәмишә дедијинизи гәбул етмәсә дә, јахуд һәр сөзүнүзлә разылашмаса да, сизин фикринизи билмәк истәјирләр вә дедијинизә гулаг асырлар» («You and Your Adolescent»).
Өвладыныз сиздән мәсләһәт ҝөзләдији үчүн бу фүрсәти әлдән вермәјин. Онунла вахт кечирин, фикринизи, дәјәрләринизи вә тәҹрүбәнизи онунла бөлүшүн.
Башгаларынын көмәјиндән јарарланын.
МҮГӘДДӘС КИТАБ ПРИНСИПИ: «Һикмәтли илә отуруб-дуран һикмәтли олар» (Мәсәлләр 13:20).
Бәлкә, елә бир адам таныјырсыныз ки, өвладыныз үчүн јахшы өрнәк ола биләр. Онда өвладынызын һәмин адамла вахт кечирмәси үчүн шәраит јарада биләрсиниз. Әлбәттә ки, бу сизи валидејн мәсулијјәтиндән азад етмәјәҹәк. Ушағын тәрбијәсилә сиз мәшғул олмалысыныз. Лакин етибар етдијиниз, өвладыныза зәрәр јетирмәјәҹәјини билдијиниз башга бир бөјүк адам да өвладыныза көмәк едә биләр. Мүгәддәс Китабдан охујуруг ки, Тимути артыг јеткин инсан олса да, һәвари Булусла үнсијјәти она чох бөјүк фајда ҝәтирмишди. Тимутинин достлуғунун Булуса да көмәји дәјмишди (Филиппилиләрә 2:20, 22).
Бу ҝүн бир чох аиләләр гоһум-әгрәбадан узаг јашајыр, мәсәлән, бәзән нәнә-баба, әмиләр, дајылар, халалар, бибиләр вә диҝәр гоһумлар башга өлкәдә јашајырлар. Әҝәр сизин дә аиләниздә беләдирсә, онда бахын ҝөрүн јенијетмә өвладынызда ҝөрмәк истәдијиниз кејфијјәтләр кимдә вар вә өвладыныз үчүн онларла үнсијјәт етмәјә шәраит јарадын.
^ абз. 9 Бу арашдырмаја әсасән, јенијетмәләр електрон ҹиһазларла ҝүндә орта һесабла доггуз саат вахт кечирир. Ушаглар вә јенијетмәләрлә бағлы бу статистикаја мәктәбдә, јахуд ев тапшырығыны едәркән интернетдә кечирдикләри вахт дахил дејил.