1. Mambe mahoñol malam bagwélél ba Yéhôva ba gwé ibôdôl kôba?

 BAA u nlôôha diihe maada moñ ni Yéhôva? Ibabé pééna! Ngandak i noode boñ kiki we. Ibôdôl i ngéda kôba, ngandak bôt i bé nôgda nlélém jam. (Tjémbi 104:33, 34) Ngandak i bi boñ bisesema inyu gwélél Yéhôva. Ikété i bôt ba, di nla sima bôt ba Nazir ba ba bé i nlômbi Israel. Ba bé mimbe mintén mi bôt, kii di nla nigil mu ndémbél yap?

2. (a) Bonjee ba bé bôt ba Nazir? (Ñañga bôt 6:1, 2) (b) Inyuki bon ba Israel bahogi ba bé pohol i yila bôt ba Nazir?

² I buk ini le “Nazir” i nlôl i buk ni hop u Lôk Héber i i nkobla le “Mut ba mpohol,” “Mut a yé mbaglaga,” tole “Mut a ntiba nkikip.” Hala nyen ba bé sébél bon ba Israel ba ba bé kit le ba ngwélél Yéhôva i nya i tôbôtôbô. Mbén Môsi i bé ti munlôm tole muda kunde i gwélél Yéhôva i nya i tôbôtôbô inyu ngim ngéda, ba bé sébél nye ha i ngéda i le Nazir. a (Añ Ñañga bôt 6:1, 2.) I ngéda muda tole munlôm a bé boñ mbônga u, tole a bé kek likak li, a bé lama noñ matiñ tole bikila gwobisôna nson u u bé bat. Ndi, inyuki man Israel a bé yoñ makidik i yila Nazir? Bebek inyule a bééna njôôñ i gwéha inyu Yéhôva, tole a bé sômbôl ti Yéhôva mayéga inyu bisai a bi kôp nye.—Ndiimba Mbén 6:5; 16:17.

3. Lelaa bagwélél ba Nyambe i len ini ba mpôna bôt ba Nazir?

³ Nson u Nazir u bi mal i ngéda “mbén Kristô” i bi héñha mbén Môsi. (Galatia 6:2; Rôma 10:4) Ndi kiki  Nazir, bagwélél ba Yéhôva i len ini ba nke ni bisu i gwélél nye ni ñem wap wonsôna, ni niñ yap yosôna, ni mahoñol map momasôna, yak ni ngui yap yosôna. (Markô 12:30) Di mbôn Yéhôva i jam li i ngéda di nti bésbomede nkikip i nyeni. Inyu yônôs mbônga u, di nlama boñ sômbôl i Yéhôva, di boñ ki bisesema i ke ni bisu i gwélél nye. Kiki di mba di nigil lelaa bôt ba Nazir ba bé boñ inyu yônôs mbônga wap tole likak jap, hala a ga hôla bés i tehe lelaa yak bés di nla boñ inyu yônôs mbônga di bi bôn Yéhôva. b (Matéô 16:24) Di yoñ le ndék dihéga.

DI BA BEBEE I BOÑ BISESEMA

4. Inoñnaga ni Ñañga bôt 6:3, 4, kii i bé le i yilna mut Nazir ngok baagene?

⁴ Añ Ñañga bôt 6:3, 4. Bôt ba Nazir ba bé lama bé nyo maok ma ma nhiuuha, ni maok mape mo ki mo. Ba bé lama bé to je matan ma yômi ma nkôô wai to ma ma yé numuk. I bôt ba bé kéña bo, ba bé tuk niñ, ba nogok line li i gwom bi, inyule béba yo ki yo i bé bé i yoñ gwo. Bibel i nkal le: ‘Wai i kônha ñem mut maséé’ i yé likébla li Djob. (Tjémbi 104:14, 15) Ndi hala a bé tééñga bé bôt ba Nazir, ba bé yak maséé i boñ bisesema bi. c

5. Bimbe bisesema babiina bana le Madián bo Marcela ba bi boñ, inyuki?

⁵ I len ini, yak bés di mboñ bisesema bi ngui inyu gwélél Yéhôva kiki Nazir. Di yoñ hihéga hi mankéé Madián bo Marcela. d Babiina bana ba bé ngwañ. Madián a bééna loñge bôlô i i bé ti bo pôla i bana loñge ndap. Ndi ngôñ yap i bé le ba kônde kéñbaha nson wap. Jon inyu yônôs ngôñ yap, ba bi tehe nseñ i lona mahéñha i niñ yap. Ba nkal le: “Di bi kit le di mpémés ha bé moni ngandak. Di bi ke di yén i man ndap, di nuñul yak matôa més.” Madián bo Marcela ba bé bé nyégsaga i boñ bisesema bi, ndi ba bi yoñ makidik ma ni ñem wap wonsôna inyu kéñbaha nson wap likalô. Makidik ma, ma bi lona ki bo maséé ngandak.

6. Inyuki bikristen bi mboñ bisesema i len ini? (Béñge yak titii.)

 ⁶ I len ini, bikristen bi nkon maséé i boñ bisesema inyu bana ngandak ngéda i tégbaha i mam ma mbuu. (1 Korintô 9:3-6) Yéhôva a nyégsa bé bés i boñ bisesema bi, to i mam di yé di tjôô ma ta bé to mabe. Kiki hihéga, bahogi ba yé ba tjôô bôlô ba ngwés ngandak. Bape ba ntjôô ndap yap tole lém yap. Ngandak i yé i kit le i mpala bé biiba tole gwal bon. Bape ba nyoñ makidik i ke i het ngôñ i batéé likalô i yé ikeñi, tolakii hala a mbat le ba kee haa ni mahaa map tole ni mawanda map. Ngandak ikété i yés i yé bebee i boñ i nya bisesema i, inyule di gwé ngôñ i gwélél Yéhôva ni ñem wés wonsôna. Di ba nkwoog nkaa le, Yéhôva a nlôôha kon maséé ni bisesema di mboñ inyu gwélél nye, too bi yé bikeñi tole bititigi.—Lôk Héber 6:10.

BA BEBEE I BA MAHÉÑHA NI BÔT BAPE

7. Imbe ndutu mut Nazir a bé le a boma inyu yônôs mbônga wé? (Ñañga bôt 6:5) (Béñge yak titii.)

⁷ Añ Ñañga bôt 6:5. Bôt ba Nazir ba bé lama kum soñ le ba ga homb bé miño nwap. Hala a bé lama ba yimbne le ba ga suhus bomede isi Yéhôva. I ngéda mut a bé a nom Nazir, tjôñ tjé di bé yila mimbôñgô kayéle bôt bape ba yimbe le a bi yoñ makidik i yila Nazir. Ibale i bôt ba bé kéña nye ba nit makidik mé, hala a bé lama bane nye ntombok jam i yônôs likak jé. Ndi ngoo le i bé pam ngim mangéda le bon ba Israel bahogi ba diihe ha bé bôt ba Nazir, ba nit ha bé to ki bo. I dilo di mpôdôl Amôs, bon ba Isreal bahogi ba ba bé tjañgap, ba bé boñ le “bôt ba Nazir ba nyo wai,” hala a bé boñ le ba laa ha bé yônôs mbônga ba bi bôn Yéhôva, le ba nyo bé maok. (Amôs 2:12) Ngim mangéda, i bé béda bôt ba Nazir ñem ngui inyu téñbe ni mbônga wap, ni i ba mahéñha ni bôt bape.

8. Kii i nlémél we mu ñañ u Benjamin?

⁸ Ni mahôla ma Yéhôva, yak bés di nla ba mahéñha ni bôt bape, to ibale di bi gwéé nsut. Di yoñ hihéga hi hisii mañge i loñ Norvégia le Benjamin nu a gwé ndigi jôm li nwii a bak Mbôgi Yéhôva. Suklu yé i bi naña ngim boma inyu nit bisônda bi Ukren. Boñge ba bé lama tôp ngim hiémbi, ba bak ba hééba mambot ma ma gwé minsonol mi loñ Ukren. Benjamin a bi yoñ makidik i yén haa ni bana baudu bape i ngéda ba mba ba ntôp. Ndi i ngéda malét wé a bi tehe nye a kal nye ni kiñ ngii le: “Wen di mbem. Pala lo!” Ni ñem  ngui, Benjamin a kôôge malét wé bebee, a kal nye le: “Me nla bé me yoñ ngaba i mam ma m’bo. Ndi ngandak Mbôgi Yéhôva i yé mok, inyule ba ntjél ke i gwét.” Malét a bi neebe i ndoñi i, a nwas Benjamin. Ndi mawanda mé ma suklu ma bi ke ni bisu i bat nye inyuki a nyoñ bé ngaba. Wonyuu i bé le i nol Benjamin, kayéle i bi yégle ndék le a bôô maéya. Ndi ni ñem ngui, a bi tiimba kal ndap suklu yosôna i yom a bi kal malét wé. I mbus ngéda, Benjamin a bi kal bagwal bé le a bi nôgda le Yéhôva a bi hôla toi nye i sôñ hémle yé.

9. Kii di nla boñ inyu kônha ñem u Yéhôva maséé?

⁹ Di yé mahéñha ni bôt ba ba nkéña bés, inyule di bi pohol i boñ sômbôl i Yéhôva. Di gwé ngôñ ni ñem ngui inyu yis mawanda més ma suklu ni bôt bés ni bo di nsal, le di yé Mbôgi Yéhôva. Kiki mahoñol ni maboñok ma bôt ba nkoñ ’isi ma nke ndigi ni bisu i bep, bep ni bep, i nla ba bés nledek jam i niñ inoñnaga ni matiñ ma Bibel, ni i añle bôt bape ñañ nlam. (2 Timôtéô 1:8; 3:13) Ndi di hôya bañ le, di nkônha ñem u Yéhôva maséé i ngéda ni ñem ngui, di nkon bé woñi i ba mahéñha ni bôt ba ba ngwélél bé nye.—Bingéngén 27:11; Malaki 3:18.

I GWÉLÉL YÉHÔVA I BA JAM LI BISU I NIÑ YOÑ

10. Inyuki i oda ba bi ti bôt ba Nazir i kaat Ñañga bôt 6:6, 7, i bé le i yilna bo ngok baagene?

¹⁰ Añ Ñañga bôt 6:6, 7. Bôt ba Nazir ba bé bé le ba kôôge mim bebee. Mut a yé le a yan i sesema i, a kalak le baa ngim jam i mu? I ngéda kôba, mut Nazir a bé le a tehe i mbén i ndutu i ngéda a nimis mut wé lihaa. Bôt ba bééna lem i kodba i het mim u yé. (Yôhanes 19:39, 40; Minson mi baôma 9:36-40) Ndi mut Nazir a bé bé le a noñ i nya maboñok i. Ñ, yak i ngéda maéya ma bé kwo ikété lihaa, bôt bobasôna ba nogok njôghe, bôt ba Nazir ba bé lama unda hémle i ngui mu kiki ba bé tééda i mbônga ba bi boñ. Ibabé pééna, Yéhôva a bé lédés i bagwélél bana i ngéda ba bé tégbaha mangéda mabe kiki ma.

11. Mambe makidik kristen i nlama yoñ inyu mam ma mbéñge lihaa? (Béñge yak titii.)

¹¹ Yak bés bikristen i len ini, di njôha bé ni mbônga di bi bôn Yéhôva i ngéda di bi ti bésbomede nkikip i nyeni. Ngim  mangéda i mbônga u, u ntihba yak makidik ni maboñok di gwé ipañ bôt bés ba lihaa. Di nsal ni ngui inyu yoñ ndun ni lihaa jés, ndi hala a nti bé bés kunde i boñ i mam Yéhôva a nsôñga. (Matéô 10:35-37; 1 Timôtéô 5:8) Jon ngim mangéda, di yé di bana ndék minyañ ni bôt bés ba lihaa, inyule di ntjél boñ ngim mam i i mbébél Yéhôva.

12. I ngéda Alexandru a bi boma ndutu ikété ndap yé lihaa, kii a bi boñ, ni kii a bi boñ bé?

¹² Di yoñ hihéga hi Alexandru bo nwaa wé Dorina. Bo iba ba bi nigil Bibel, i mbus nwii wada, Dorina a téé, a yéñ yak nyégsa nlôm Alexandru i téé. Ndi ni nwee nyensôna, Alexandru a bi kal nwaa wé ibabé i babaa nye le, a ga téé bé yigil. Dorina a bi gwés bé hala to ndék, a ke ni bisu i nyégsa nye i téé yigil. Alexandru a nkal le, a bi noode nok inyuki nwaa a bé kal nye hala, ndi hala bé bé nye jam li ntomb. Ngim mangéda, i ngéda Dorina a nyahal nye tole a mbep timbhe nye, a bé a bana ngôñ i téé yigil yé i Bibel. Ndi Alexandru a bi ke ni bisu i nigil, a bii ki Yéhôva kiki mut bisu i niñ yé, i nlélém ngéda, a bé unda nwaa bañga gwéha, a tinak nye lipém. Sôk i nsôk, ndémbél yé ilam i bi boñ le nwaa a témb a bôdôl nigil Bibel, i mbus ngéda a sôblana. Kee i jw.org, béñge i vidéô ini le Alexandru bo Dorina Văcar: “Gwéha i nwo ngut, i gwé ki loñgeñem.”

13. Lelaa di nla unda le di ngwés Yéhôva, i nlélém ngéda di gwéhék lihaa jés?

¹³ Yéhôva a bi hek lihaa, a gwé ngôñ le di bana niñ i maséé ikété lihaa jés. (Éfésô 3:14, 15) Ibale di ngwés toi ba maséé, di nlama boñ mam kiki Yéhôva a niiga bés. Di péénaga bañ kekikel le Yéhôva a ndiihe bisesema di mboñ inyu gwélél nye mu kiki di nyoñ ndun ni lihaa jés, di téédaga jo ni gwéha, di tinak ki jo lipém.—Rôma 12:10.

DI TINA MAKÉND I NIÑ KIKI NAZIR

14. Bonjee di nlama ti makénd téntén?

¹⁴ Bésbobasôna ba di mpohol i gwélél Yéhôva i len ini, di nlama ba bebee i boñ bisesema inyule di ngwés Yéhôva. Ngim mangéda hala a ta bé jam li ntomb. Kii di nla ni boñ inyu tina makénd? Di bana bibuk bi bi ntina makénd. (Hiôb 16:5) Baa ngim lôk kéé i yé likoda joñ, i i nyéñ suhus likala jap li niñ inyu ke i ti mahôla i het ngôñ i yé ikeñi? Baa u nyi boñge ba wanda, ba ba yé mahéñha ni mawanda map ma suklu, tolakii hala a ta bé  bun? Baa u nyi banigil Bibel tole ngim bilôk bikéé i i njo sañ inyu téñbe ni Yéhôva, tolakii bôt bap ba lihaa ba nkolba bo? Ibale hala, di boñ kii yosôna di nla inyu ti bo makénd. Ñ, di unda bo le di nkon maséé ngandak ni bisesema ba mboñ, yak ni ñem ngui ba ñunda.—Filémôn 4, 5, 7.

15. Kii lôk kéé ihogi i yé i boñ inyu nit bagwelnson ba ngéda yosôna?

¹⁵ Ngim mangéda, i nla pam le di ti i mankéé a yé nson i nsañal mahôla. (Bingéngén 19:17; Lôk Héber 13:16) I ngôñ i yon ñunuk sita yada i i yé i loñ Sri Lanka i bééna. Ba bi bédés pension yé, jon a bi bana ngôñ i hôla njohok i bisita iba i i bé basañal inyu boñ le ba kena nson wap ni bisu tolakii niñ i bé let ngandak. Inyu yônôs ngôñ yé, a bi kit le a ga ba a nsaane bo facture i téléfôn hiki sôñ. Kinje mahoñol malam i sita ini i bééna!

16. Kii nson u Nazir u ngéda kôba u niiga bés?

¹⁶ Di nla ôt ngandak biniigana mu ndémbél ilam i bôt ba Nazir ba ngéda kôba. Ndi nson u Nazir u niiga ki bés ngim jam inyu Tata wés nungingii le Yéhôva. A gwé bé pééna yo ki yo le di gwé toi ngôñ i lémél nye, ni le di yé bebee i boñ bisesena gwobisôna bi mbéda inyu yônôs mbônga di bi bôn i ngéda di ti bésbomede nkikip i nyeni. Kinje lipém a nti bés mu kiki a nwas le hiki wada wés a pohol lelaa a ga unda le a ngwés nye. (Bingéngén 23:15, 16; Markô 10:28-30; 1 Yôhanes 4:19) Nson u Nazir u ngéda kôba u ñunda le, Yéhôva a nyimbe bisesema bi ngui di mboñ inyu gwélél nye, a ndiihe ki gwo iloo hihéga. Jon di boñ kii yosôna di nla inyu ke ni bisu i gwélél Yéhôva, di bak bebee i ti nye i gwom bi nlôôha ba mahee di gwé.