1. Inyuki ngéda di niñil i len ini, i yé tôbôtôbô?

IBÔDÔL nu bôt ba binam ba niñ hana isi, ngéda yés yo i yé tôbôtôbô. Kiki Bibel i bôk kal, Yéhôva a yé kot “limut li bôt likeñi . . . ba lôlak biloñ gwobisôna, ni mahaa momasôna, ni matén momasôna, ni dilémb tjodisôna.” Likoda li bôt li, li yé “mpémba loñ” u didun juem di bôt di di “ngwélél ki nye [Djob] njamuha ni juu.” (Masoola 7: 9, 15; Yésaya 60:22) Ba mah tehe bé nya nsoñgi bôt u, u u ngwés Djob ni mut wap libôk.

2. Umbe ntén gwéha bôt ba yé haa ni Djob ba gwé? (Béñge titii bibôdle.)

² Ndi, inyu pôdôl ngéda yés, Bitilna bi bi bôk bi kal le, i bôt ba ta bé bagwélél ba Djob b’a bana tooha gwéha. Bôt ba yé haa ni Djob b’a tôñ ndik ni bomede. Ñôma Paul a tila le: “Dilo di nsôk . . . , bôt b’a tôñ ndigi bomede, ba gwéhék moni, . . . b’a gwés maséé ma [mintuk mi] nkoñ ’isi iloole ba gwés Nyambe.” (2 Timôtéô 3:1-4, MN.) I nya gwéha i i ntôñ ndik ni yomede, i nkiha bé ni gwéha bikristen bi nlama bana; i nkolba yak yo. I bôt ba noñ njômbi i, ba nti bé bôt  bape maséé ma ba mbem. I tooha gwéha i, yon i mboñ le ngéda yés i “ba nledek kiyaga.”

3. Kii di ga wan munu yigil ini, ni inyuki?

³ Paul a bé yi le, lem i mut a ntôñ ndik nyemede, i bé le i ba ndutu inyu kristen. Jon, a bi ti mabéhna mana le: “Keñgle bôt ba yé hala.” (2 Timôtéô 3:5) Ndi, di nla bé tjél bana maada mo ki mo ni nya bôt i. Jon, lelaa di nla ke haa ni maboñok ma nkoñ isi ma ma nkéña bés, ni boñ biliya i lémél Yéhôva, Djob li gwéha? Di wan maselna ma yé ipôla gwéha inyu Djob ni gwéha i ba mpôdôl i kaat 2 Timôtéô 3:2-4. I boñ hala i ga hôla bés i wan, ni i lémés gwéha di nlama bana, hala wee gwéha i, i nlona mahak ni maséé.

4. Inyuki i ta bé béba jam i gwés bésbomede i nya i kôli?

⁴ Paul a tila le: “Bôt b’a tôñ ndigi bomede.” Baa béba i yé i tôñ bésbomede? To jam, i yé loñge i boñ hala. I yé yak nseñ i bana gwéha i kôli inyu bésbomede. Yéhôva a hek bés ni ngôñ i. Yésu a kal le: “U gwéhék mut woñ libôk kiki wemede.” (Markô 12:31) Ibale di ngwés bé bésbomede, di nla bé gwés mut wés libôk. Di ñañ ki i Bibel le: “Hala ki nyen balôm ba nlama gwés baa bap wengoñle manyu map bomede. Mut a ngwés nwaa wé, wee a ngwés ndigi nyemede, inyule mut nye ki nye a maa oo bé minsôn nwé nyemede kekikel, ndigi le a jéhak nwo, a tôñglak ki nwo.” (Efésô 5:28, 29) Hala a ñunda le di nlama gwés bésbomede i nya i kôli.

5. Lelaa u yé le u toñol libak li mut a ntôñ nyemede iloo héga?

⁵ Gwéha i bésbomede ba nsima i kaat 2 Timôtéô 3:2 i ta bé gwéha i i kôli. I yé tooha gwéha, i i ntôñ ndigi ni yomede. I bôt ba ngwés ndik bomede, ba nlôôha tôñ bomede iloo kiki i nsômbla. (Añ Rôma 12:3.) Jam li bisu i niñ yap, li yé i tôñ bomede. Ba nyoñ bé ngéda ni bôt bape. Ngéda ndañ u nkwo, ba nyéñ ôm bôt bape nsohi, iloole ba neebe le yak bo ba gwé njom. Ntoñol Bibel wada a nhégha bet ba ntôñ ndik bomede ni nuga ini le “mbep i i . . . nhôdba, i yila kiki bol, i téédaga lék i nlôl mahuu ma nyuu yé inyu nyetama . . . ndi . . . i yék dibaba tjé i mbédgé.” I nya bôt i, i nlôôha tôñ ndigi ni bomede i ta toi bé maséé.

6. Umbe nseñ di nkôs i gwés Djob?

⁶ Batoñol Bibel ba nkal le nya gwéha i ntôñ ndik ni yomede yon i yé jam li bisu ikété bilem bibe Paul a bi sima. Ndi maselna ni hala, bagwélél ba Djob ba numus litam lilam. Bibel i ñat gwéha, ni maséé, ni nsañ, ni wongut, ni longeñem, ni liyômba, ni hémle, ni ñemlima, ni hôtnyu. (Galatia 5:22, 23) Yak ntôp tjémbi a tila le: “Bôt ba yé le Nyambe wap a yé Yéhôva ba ba nsaibak!” (Tjémbi 144:15) Yéhôva a yé Djob li maséé, yak bagwélél bé ba nkôna i lem i. Ni ki le, maselna ni i bet ba nlôôha tôñ ni bomede, ba ba mbem ndik le ba ti bo, bagwélél ba Yéhôva ba yé maséé i ti bomede inyu loñge i bôt bape.—Minson mi baôma 20:35.

7. Mambe mambadga ma ga hôla bés i yi too di ngwés Djob?

⁷ Lelaa di nla yi too gwéha i bésbomede i nkahal kéñ gwéha di gwé inyu Djob? Di wan mabéhna di nléba i kaat Filipi 2:3, 4: “Mahoñol ma pééna ma ba bañ, to kadba lipém nkadbaga, ndi ni suhulnyu, le hi mut a hek le bôt  bape ba nloo nye. Mut nye ki nye a tôñ bañ ndigi inyu yé nyetama, ndi a tôñ inyu bôt bape.” Di nla badba bésbomede le: ‘Baa me nha maéba ma bisélél i niñ yem? Baa me nyéñ toi boñ sômbôl i Nyambe? Baa me yé bebee i hôla bape, i likoda ni i nson likalô?’ I ti bésbomede i mbéna bé ba jam li ntomb. Hala a mbat le di boñ biliya, ni le di ba bebee i boñ sesema. Ndi kii i yé le i kônha bés maséé iloo i yi le, di nlémél Ñane ngiinda yosôna?

8. Kii gwéha Djob i bi tinde bape i boñ?

⁸ Bikristen bihogi bi bi tjôô bôlô yap, i i bé ti bo ngandak moni, inyu kéñbaha nson wap inyu Yéhôva. Sita yada le Érika i yé dokta i loñ Amérika. Ndi iloole a yéñ yila dokta ikeñi, a bi pohol i yila nsañal nu ngéda yosôna, a sal ki i ngandak biloñ ni nlô wé. Mu kii a mbigda jam li, a nkal le: “Ngandak mam di bi boma, mu kii di bé hôla makoda ma dilémb dipe, yak ni mawanda di bi bana, ma bi lôôha lémés niñ yés. Me ngi salak kiki dokta, ndi i lôôha ti ngéda yem ni ngui yem inyu mbuubaha bôt i pes mbuu, ni hôla makoda i nti me bañga maséé ni ligoñoo.”

9. Inyuki i gwés moni i nlona bé maséé?

⁹ Paul a bi tila le bôt ba mba ‘ba ngwés moni.’ Nano a yé ndék nwii le, nsañal wada i loñ Irlan a bi tééne mut likalô. Ha nyen mut nu a bi pémés posa yé, a héya moni a unda nye, ndi a kal nye ni ngôk le, “djob jem lini!” Tolakii ngandak i ga ba bé bebee i kal bés hala, nkoñ isi u yé nyonok ni bôt ba ba ngwés moni, ni mam moni a nla somb. Ndi Bibel i mbéhe bés le: “Nu a ngwés moni a’ nuu bé moni; to nu a ngwés lingwañ, lôñni nseñ.” (Ñañal 5:10) I nya bôt i, i nuu bé moni, i boñok ki biliya i kônde kot nwo, ndi hala a’ lona bo “ngandak njôghe.”—1 Timôtéô 6:9, 10.

10. Kii Agur a tila inyu lingwañ ni liyep?

¹⁰ Bés bobasôna di gwé ngôñ ni moni. Ni le moni mi nhôla bés i ngim likala. (Ñañal 7:12) Ndi baa mut a yé toi le a ba maséé ibale a gwé ndigi mam ma nlôôha bane nye nseñ kiki bo bijek, mbot, ni homa liyééne? Ndi wee! (Añ Ñañal 5:12.) Agur man Yake a tila le: “Ti bañ me to liyep to lingwañ, Jés ndigi me ni bijek bi kôli ni me.” Di nla pala nok inyuki a bé bat le Djob a nwas bañ le a lôôha ba liyep. Kii a bi ke ni bisu i toñol, a bé gwés bé le a kwo hiandi hi wip, ngim lem be i i nhoo jôl li Djob mahindi. Ndi inyuki a bi soohe le a ba bañ ngwañ? A tila le: “Me tiga nuu, ndi me tañba we, me kal le, ‘Yéhôva a yé njee?’” (Bingéngén 30:8, 9) Nlélém i len ini, ni nla yi bôt ba mbôdôl lingwañ jap ñem iloo Djob.

11. Mambe maéba Yésu a bi ti inyu jam li moni?

¹¹ I bôt ba ngwés moni, ba nla bé lémél Djob. Yésu a kal le: “Mut nye ki nye a nla bé gwélél bet ba, ndik le a’ oo wada, a gwés nuu; to le a’ adbe ni wada, a yan nuu. Ni ta bé le ni gwéélak Nyambe, ni gwéélak ki Nkus.” Ilole a mpot bibañga bi, a bôk a kal le: “Ni kôhlene bañ bébomede masôô ma nkus hana ’isi, homa ditatanga ni manglét ba nje, ni homa bôt ba wip ba mbôk ndap le ba nip. Ndi kôhlana bébomede masôô ma nkus ngii, homa ditatanga to manglét ba nje bé, to bôt ba wip ba mbôk bé ndap le ba nip.”—Matéô 6:19, 20, 24.

12. Lelaa i suhus likala jés li niñ i mboñ le, i sélél Djob i ba jam li ntomb? Ti hihéga.

 ¹² Ngandak bagwélél ba Djob i bi nôgda le, i suhus likala jap li niñ i nti ndik bé bo maséé, ndi i nti yak bo jôga li ngéda inyu gwélél Yéhôva. Jack, nu a niñ Amérika, a bi nuñul ndap yé ikeñi ni homa wé bôlô inyule a bé yi le, ni i njel nyen bona nwaa ba bé le ba yoñ bôlô nsañal. A nkal le: “I yé ntiik le, i tjôô loñge yés ndap ni nkoñ wés i loñ yés i bé jam li nlet. Ndi, ikété ntandaa ngéda, me bé huu i bôlô ñunbak inyu mandegle me bé kôs i homa bôlô. Ki le nwaa wem, nu a bé nsañal nu ngéda yosôna, a bé maséé hiki ngéda. A bé kal me le: ‘A lôm, me gwé nwet bôlô a nlôôha nkeñi u mah tehe bé!’ Nano nu yak me me yé nsañal, bés boba di nsal inyu nlélém Mut, le Yéhôva.”

13. Lelaa di nla wan litehge jés li moni?

¹³ Inyu yi lelaa di ntehe moni, di nla badba mambadga mana le: ‘Baa me nhémle toi i yom Bibel i nkal inyu moni, me niñik ki inoñnaga ni i yi i? Baa i yéñ moni i yé jam li bisu i niñ yem? Baa me ndiihe nkus iloo maada mem ni Yéhôva, yak ni bagwélél bé? Baa me nhémle toi le Yéhôva a nti me mam me gwé ngôñ?’ Di nla ba nkwoog nkaa le a ga wéha bé i bet ba mbôdôl nye ñem nyuu.—Matéô 6:33.

14. Kii i yé litehge li kôli inyu mintuk?

¹⁴ Kii i bi bôk i leglana, ngandak bôt i len ini ‘i ngwés maséé ma [mintuk mi] nkoñ ’isi.’ Nlélém kiki i ta bé béba i bana gwéha i kôli inyu bésbomede, to i bana litehge lilam li moni, hala a ta bé ki to béba i bana litehge li kôli inyu mintuk. Yéhôva a mbat bé le di yôiba iloo héga, tole di tjél mam momasôna ma nlona bés maséé. Bibel i nti bagwélél ba Djob makénd le: “Kenek u je koga yoñ ni maséé, u nyok ki wai yoñ ni ñem nlam.”—Ñañal 9:7.

15. Mimbe mintén mi maséé ma [mintuk mi] nkoñ isi ba mpôdôl bés i kaat 2 Timôtéô 3:4?

¹⁵ kaat i nyônôs iba i Timôtéô 3:4, i mpôdôl bôt ba ba nlôôs ngéda yap mintuk ibabé i yi too Djob a yé. Yimbe  le nlôñ unu u nkal bé le bôt ba bé lama gwés mintuk iloo Djob, kiki bo le ba gwé ndék gwéha inyu yé. Ndi u nkal le, ‘iloole ba gwés Djob.’ Ntoñol Bibel wada a tila le: “[Nlôñ] unu u ngwés bé kal le ba ngwés yak Djob ndék. Hala a nkobla le ba ngwés bé Djob, hies!” Kinje mabéhna ma ngui inyu bet ba ngwés mintuk i nya nloo héga! Bibañga bini le “b’a gwés maséé ma [mintuk mi] nkoñ isi” bi mpôdôl i bet “maséé ma nom ini” ma nkena haa ni Djob.—Lukas 8:14.

16, 17. Imbe ndémbél Yésu a bi yék inyu jam li mintuk?

¹⁶ Yésu a bi éba litehge li kôli li mintuk. A bi ke ngand “libii,” ni “ngand keñi.” (Yôhanes 2:1-10; Lukas 5:29) I ngand libii, a bi gwélél manyaga inyu yilha malép wai, i a bi kônde, ngéda wai i bi mal. Lisañ lipe, ngéda bôt ba bi yahal nye inyule a bé je, a nyok, a bi unda loñge loñge le bôt ba, ba bééna bé litehge lilam.—Lukas 7:33-36.

¹⁷ Ndi, Yésu a bi lôôha bé tégbaha ngéda yé i mintuk mi nkoñ isi. A bi bii Yéhôva bisu i niñ yé, a ti nyemede ibabé waa inyu hôla bôt bape. Inyu boñ le ngandak ikété yap i laa niñ, a bi neebe hônba béba nyemb kiyaga i ngii kék njiiha. A bi kal i bet ba bé gwés noñ mabal mé le: “Bé ni yé nsaibak ngéda bôt ba nyahal bé, ni tééñga bé, ni nye bé ndôñ mam mabe yosôna inyu yem. Bé kona maséé, ni hak ngandak, inyule nsaa nan u yé nkeñi ngii; inyule hala nyen ba tééñga bapôdôl ba ba bôk bé bisu.”—Matéô 5:11, 12.

18. Kii i ga hôla bés i yi letee ni limbe likala di ngwés mintuk?

¹⁸ Lelaa di nla wanba, inyu yi letee ni limbe likala di ngwés mintuk? Di mboñ loñge i badba le: ‘Baa makoda ni nson likalô bi nlo mbus mintuk ikété niñ yem? Baa me yé bebee i tjôô ngim mintuk, inyule me nsômbôl sélél Djob? Ngéda me mpohol mintuk, baa me noode béñge ibale mintuk mi, mi nlémél Yéhôva?’ Ibale di ngwés toi Djob, di ga yoñ ndik bé yihe ni mam di nyi le ma nlémél bé nye, ndi yak ni mam di nhégda ndigi nhédaga, le ma nlémél bé nye.—Añ Matéô 22:37, 38.

19. Bonjee ba ga ba bé maséé kekikel?

¹⁹ Nano a yé iloo 6 000 nwii le bôt ba binam ba nson njonok, nkoñ isi u Satan u so mal. Hisi hi yé nyonok ni bôt ba ba nlôôha gwés bomede, moni ni mintuk. Ngim bôt i nyamnda ni ngôñ i bana gwom ba ngwés, ba biak ki ngôñ yap kiki jam li bisu i niñ yap. Nya bôt i, i ga ba bé maséé kekikel. Maselna ni hala, inyu ba maséé, ntôp tjémbi a kal le: “Nu a gwé Nyambe nu Yakôb kiki hôla yé a yé kimasoda, nu a mbôdôl Yéhôva Nyambe wé ñem.”—Tjémbi 146:5.

20. Lelaa gwéha Djob i nla ti bés maséé?

²⁰ Gwéha i Djob i nyamb mayoo ipôla bagwélél ba Yéhôva, yak ntôñ wés u nkeñep hiki nwii. Hala a ñunda toi le Ane Djob i njôp i bôlô ni le, ndék ngéda, wee i ga lona bisai bi hélha hana isi. Ngéda di mboñ sômbôl i Djob, di yik le di kônha Nwet a nyôgi i ngii mam momasôna maséé, ha nyen di nkôs bañga maséé, ni ma ma nom. I bôt ba ngwés Yéhôva ba ga ba maséé mba ni mba! I yigil i noñ ha, di ga tehe ngim bilem di nla bana ngéda di nlôôha gwés bésbomede, di ga tehe ki lelaa bi yé maselna ni bilem bilam bi bagwélél ba Djob.