1, 2. Bimbe bisañ bagwélél ba Yéhôva ba nlama jo?

IBÔDÔL yaga yak mut telepsép nu bisu le Abel, i pam i len ini, bagwélél ba Djob ba njo sañ inyu hémle yap. Ñôma Paul a bi tilna bikristen bi Lôk Héber le ba ‘bé hônba, ba tugdaga ikété ngandak njonok,’ mu kii ba bé sômbôl lémél Yéhôva ni kôhna bisai gwé. (Lôk Héber 10:32-34) Paul a bi hégha sañ bikristen bi nlama jo, ni biliya bôt ba bé boñ inyu pééna ngwéé, inyu masiñ, ni inyu ômna bikut mu mintuk mi Lôk Grikia. (Lôk Héber 12:1, 4) I len ini, di yé i pééna ngwéé inyu niñ, di nkolba ki baoo ba ba nyéñ ntééñga bés, kwés bés i si, yémbél bés, tole boñ le di nimis maséé més ni bisai bi yé bés bisu.

² Kiki jam li bisu, di nlama jo sañ i ngui inyu kolba Satan, ni nkoñ isi wé mbe. (Efésô 6:12) I mbéda le di jo sañ inyu “bôk dikôya di gwét,” di di yé biniigana, biyi bi nkoñ isi, ni maboñog mabe kiki bo ndéñg, i ôt siga, lihiua, ni i ôt bañga. Ni le hiki ngéda, di nlama jo le di nimis bañ makénd més,  di jok ki sañ ni bibomb gwés i pes minsôn.​—2 Korintô 10:3-6; Kôlôsé 3:5-9.

3. Lelaa Djob a niiga bés i jôs baoo bés?

³ Mini mimpémba mi baoo, baa di nla toi yémbél bo? Ñ, ndi i mbéda bisañ bi ngui. Paul a bi yoñ hihéga hi bôt ba ba bé jo sañ i ômna bikut ha ngéda yé, jon a kal inyu yé le: “Me ñôm ndigi bikut hala, ndi ha kiki mut a mbép mbebi bé.” (1 Korintô 9:26) Ndik kiki mut a ñôm ñoo wé bikut inyu kolba nye, hala nyen di nlama kolba baoo bés. Yéhôva a niiga bés i jo sañ, a hôlga ki bés i boñ hala. A nti bés maéba ma niñ ikété Bañga yé. A nhôla ki bés ni njel bikaat bi ntoñol Bibel, makoda, ni makoda makeñi. Baa mam u nigil, u mbii mo i bisélél? Ibale u mboñ bé hala, wee u yé ‘bép mbebi,’ u ta bé kolba ñoo woñ kiki i nsômbla.

4. Lelaa di nla boñ le béba i yémbél bañ bés?

⁴ Baoo bés ba nla puhe bés bisañ i ngéda di mbem bé, tole ba beh bés i si ngéda di yé ntombok ngandak. Jon di nlama yén péé ngéda yosôna. Bibel i mbéhe bés le: “Béba i yémbél bañ we, ndi yémbél béba lôñni loñge.” (Rôma 12:21) Bini bibuk le “béba i yémbél bañ we,” bi nti bés makénd, inyule bi ñunda le di nla bum béba. Di nla boñ hala ibale di nwaa bé jôs yo sañ. Mahéñha ni la, ibale di nyén bé péé, tole di waa jo, Satan, nkoñ isi wé mbe, ni minhéña mi minsôn mi nla yémbél bés. Kekikel, u nwas bañ le Satan a nkônha we woñi, kayéle moo ma tomb we i jo sañ!​—1 Pétrô 5:9.

5. (a) Kii i nla hôla bés i ke ni bisu mu sañ yés inyu kôhna bisai bi Djob? (b) Di ga wan ndémbél i bambe bôt?

⁵ Inyu yémbél sañ, bet ba njo, ba nlama bé hôya inyuki ba njôl sañ. Inyu kôhna bisai bi Yéhôva, ba nlama bok mis map mu botñem i yé i kaat Lôk Héber 11:6: “Mut a nkôôge bebee ni Nyambe a nlama hémle le a yé, ni le a yé mbom bôt ba nyéñ nye.” Buk ni hop Grikia i ba nkobol hana le ‘yéñ’ i ñunda le bôlô ni biliya bi ngui bi mbéda. (Minson mi baôma 15:17) Bitilna bi nti bés ndémbél lam i bôlôm ni bôda ba ba bi boñ biliya bi ngui inyu yéñ bisai bi Yéhôva. Yakôb, Rahel, Yôsef, ni Paul ba bi boma mam ma bi lona bo nduña, ma wéés ki bo i pes minsôn. Ndi, ba bi unda le hônba i nlona ngandak bisai. Lelaa di nla nigle bajo sañ bakeñi bana?

6. Kii i bi hôla Yakôb i hônba, bimbe bibom a bi kôs? (Béñge titii i bibôdle bi yigil.)

⁶ Sôgôsôgôl le Yakôb a bi jo sañ, a hônba ki inyule a bé gwés Yéhôva, a diihege mam ma mbuu, a ban-ga ki hémle keñi le mbônga u Yéhôva i sayap mbôda yé, u ga yon. (Bibôdle 28:3, 4) Inyu hala nyen Yakôb, ngéda a bé bebee ni bimañ bi 100 ñwii, a bi boñ kii yosôna a nla inyu kôs bisai bi Djob; a ke yak letee a jo bisañ ni añgel i i bi yoñ nyuu i mut binam. (Añ Bibôdle 32:24-28.) Baa Yakôb a bééna toi ngui ni hônba i mbéda inyu jôs mpémba añgel? Heni! Ndi a bé nayak le a njo ndik bisañ, a unda ki le a nke bé bisañ ngwéé! Ntiik, a bi kôs bisai inyu hônba yé. Ba bi o nye jôl li kôli ni nye, le Israél (hala wee “Nu a njo sañ ni Djob” tole “Djob a njo”). Yakôb a bi kôs bibom bilam le yak bés di nyéñ bana, hala wee i lémél Yéhôva ni kôs bisai gwé.

7. (a) Imbe ndutu Rahel a bééna? (b) Lelaa a bi ke ni bisu i jo sañ, a sôk a bum?

 ⁷ Nwaa nu gwéha nu Yakôb le Rahel, yak nye a bééna nlélém ngôñ i tehe lelaa Yéhôva a ga yônôs mbônga a bôn nlô wé. Ndi jam wengoñle lipénd li bé sék njel le mbônga u, u yon. A bééna bé man. Ha ngéda yé, hala a bé jam li nlona ndutu ngandak. Lelaa Rahel a bi kôhna ngui mahoñol ni ngui minsôn i ke ni bisu i jôs mam ma bé boñ le a nimis makénd mé to hala kii a bé bé le a héñha libak jé li kôm muda? A bi nimis bé botñem yé. Ndi, a bi ke ni bisu i jo sañ ikété ngandak masoohe. Yéhôva a bi emble minyemhe mi ñem mi Rahel, a sôk a sayap nye ni bon. Ibabé nkaa, Rahel a bi lama leñ hiléla hini le: ‘Me njo . . . masiñ makeñi, me bum’!​—Bibôdle 30:8, 20-24.

8. Imbe ndutu keñi Yôsef a bi hônba inyu ngandak ñwii, lelaa ndémbél yé lam i nla bane bés nseñ?

⁸ Ibabé nkaa, ndémbél lam i Yakôb bo Rahel i bi tihba ñem u man wap Yôsef ngandak, i hôla nye i yi lelaa a nlama boñ ngéda hémle yé i noodana. Ngéda a bééna 17 ñwii, mahéñha makeñi ma bi bôña i niñ yé. Lôkisañ i bi nuñul nye i minkôm inyule i bé kil nye njôñ. I mbus ngéda, a bi ke i mok yañga i Égiptô, a hônba ki mok mi ngandak ñwii. (Bibôdle 37:23-28; 39:7-9, 20-21) Yôsef a bi nimis bé makénd mé, a bé bé to nyonok ni hiun kayéle a yéñ i pun nyemede. Ndi, a bi bok mahoñol mé i ngii bisai le maada mé ni Yéhôva ma nlona nye. (Lôk Lévi 19:18; Rôma 12:17-21) Ndémbél i Yôsef i nlama hôla bés. Kiki héga, to ibale di bi bana binéñél bibe, tole di nhoñol le niñ yés i len ini i gwé ha bé mahee, di nlama ke ni bisu i jo sañ ni i hônba. Di nlama bana hémle le ibale di mboñ hala, Yéhôva a ga sayap bés.​—Añ Bibôdle 39:21-23.

9. Inyu kôna Yakôb, Rahel, ni Yôsef, bimbe biliya di nlama boñ inyu kôhna bisai bi Yéhôva?

⁹ Hoñol le ngim jam le u nhônba, i i nla yilna we ngok baagene. Bebeg le mut a mboñ we jam li téé bé sép, tole a nkodne we mbagi, tole a nyan we. Bebeg ki le manoodana u gwé ma yé le, mut a ñôm we nsohi u bitembee inyule a nkil we njôñ. Iloole moo ma tomb we, hoñol kii i bi hôla Yakôb, Rahel, ni Yôsef i ke ni bisu i gwélél Yéhôva ni maséé. Djob a bi lédés bo, a sayap ki bo inyule ba bi ke ni bisu i unda le ba ndiihe mam ma mbuu. Ba bi ke ni bisu i jo sañ, ni i bana maboñog ma ma bé kiha ni minyemhe nwap. Di niñil i masuk ma ngéda, ndék ngéda, hini hiai hibe hi mba ha bé; jon, di gwé manjom makeñi i tééda botñem i yé bés bisu! Baa u nla neebe i boñ biliya wengoñle mut a njo sañ, inyu kôhna bisai bi Yéhôva?

10, 11. (a) Kii i nla tinde i jo sañ inyu kôhna bisai bi Djob? (b) Kii i nla hôla bés i yoñ makidik malam ni i yémbél sañ le di nimis bañ makénd més to nimil njel maliga?

¹⁰ Mambe mandutu ma nla boñ le di ba nyégsaga i jo sañ inyu kôhna bisai bi Djob? Ndutu yada ngandak i bi boma i yé i jo sañ inyu yémbél minhéñha mi minsôn. Bape ba bi boñ biliya bi ngui inyu tééda maséé map i likalô. Bebeg le inyu yés, di nlama nihbe binyuu, tole di nlama kônde unda hônba inyule di nlôôha bana makon. Di nla bé hôya bisañ bahogi ba njo inyu nwéhél mut  nu a nyumbla bo, tole a mboñ bo béba. To ibale di ngwélél Yéhôva ibôdôl kôba, bés bobasôna di nlama jôs mam ma nla kéñ bés njel i gwélél Djob, nu a mbom bahémle.

¹¹ I pot maliga, i yoñ makidik malam ni i ba bañga kristen, bi yé sañ keñi. Téntén ngéda ñem wés u u yé maloga u ntinde bés i yoñ béba njel. (Yérémia 17:9) Ibale u nléba le a yé wengoñle u nkahal yoñ béba njel, soohe inyu bana mbuu mpubi. Masoohe ni mbuu mpubi ma nla ti we ngui inyu noñ njel u nyi le i yé loñge, i yik ki le Yéhôva a sayap yo. Boñ mam ma nkiha ni masoohe moñ. Boñ biliya i añ Bibel hiki kel, u téé ki ngim ngéda inyu yigil yoñ wetama, lôñni ngéda i bibégés i ndap yoñ lihaa.​—Añ Tjémbi 119:32.

12, 13. Lelaa kristen iba i bi kôs mahôla inyu yémbél ngôñ ibe?

¹² Dihéga di yé ngandak, di di ñunda lelaa Bañga i Djob, mbuu wé, ni bikaat gwés, bi bi hôla bikristen i yémbél ngôñ ibe. Mañge wanda wada a bi añ nkwel unu le: “Comment résister aux mauvais désirs?” u u bi pam i mbamble ni hop Pulasi le Réveillez-vous! du 8 décembre 2003. Kii a bi boñ i ngéda a bi mal añ wo? A nkal le: “Me njo sañ inyu yémbél mahoñol mabe. Ngéda me bi añ munu nkwel unu le ‘yak ngandak lôk kéé ipe i njo bisañ bi ngui inyu yémbél ngôñ ibe,’ hala a bi boñ me le me nôgda le me yé ikété lihaa likeñi. Me bi nôgda le me ta bé metama.” Nunu mañge wanda a bi  kôhna ki mahôla ni nkwel unu le: “Dieu approuve-t-il les mœurs ‘différentes’?” u u bi pam i mbamble ni hop Pulasi le Réveillez-vous! du 8 octobre 2003. A bi añ mukété le inyu bahogi, i sañ i, i yé “loo” i minsôn. (2 Korintô 12:7) Mu kii ba ke ni bisu i jo inyu tééda bihiumul bilam, ba nla béñge dilo di nlo ni bañga botñem. Nu Mañge wanda a nkônde ki kal le: “Inyu hala nyen me nhoñol le hiki kel i ntagbe, me nla tééda hémle yem. Me nti Yéhôva mayéga ngandak inyule a ngwélél ntôñ wé inyu hôla bés i yémbél hini hiai hibe hiki kel.”

¹³ Di béñge ndémbél i mankéé nu muda wada i loñ i Amérika. A ntila le: “Me nsômbôl ti bé mayéga inyule ni nti bés bijek bi mbuu bi bi mbéda bés i loñge ngéda. Ngim mangéda, me yé me nôgda wengoñle minkwel mi, mi yé ntilga inyu yem. Hala a yé ngandak ñwii le me njôs ngôñ keñi inyu ngim jam Yéhôva a ñoo. Ngim mangéda, moo ma yé ma tomb me kayéle me bana ha bé ngôñ i kena sañ ni bisu. Me nyi le Yéhôva a yé konangoo, a nwéhél ki. Ndi kiki me gwé béba ngôñ i, ni le ikété kété yem me ñoo bé jam libe li, me nôgda le me kôli bé kôhna mahôla mé. I bisañ bini bi yé ôbôs niñ yem yosôna. . . . Ngéda me bi añ nkwel unu le “As-tu un cœur pour connaître Jéhovah?” ikété mbamle ni hop Pulasi le La Tour de Garde du 15 mars 2013, me bi nôgda toi le Yéhôva a nsômbôl hôla me.”

14. (a) Lelaa Paul a bé tehe bisañ a bé jo? (b) Lelaa di nla yémbél minhéña mi minsôn?

¹⁴ Añ Rôma 7:21-25. Paul a bé yi loñge loñge i ndutu i yé i jôs minhéña ni bibomb bi nyuu minsôn. Ndi to hala, a bé nkwoog nkaa le a nla yémbél sañ i njuba ikété kété yé, ibale a mbôdôl Yéhôva ñem ikété masoohe, a undga ki le a nhémle sesema Yésu a bi ti kiki binoñ. Lelaa inyu yés? Mu kii di njôs minhéña nwés mi minsôn, di nyi le di nla yémbél. Ni imbe njel? Ibale di nigle Paul, di bôdôl ki Yéhôva ñem ni ñem wés wonsôna, ha ngui yés bé, di ñunda toi le di hémle binoñ.

15. Inyuki masoohe ma nla hôla bés i tééda hémle yés ni i hônba manoodana?

¹⁵ Ngim mangéda, Djob a nla nwas bés le di unda toi nye limbe jam li yéne bés mahee. Kii héga, ibale bésbomede, tole mut wés lihaa a mbana béba kon, tole ba mboñ bés jam li téé bé sép; di nlama unda le di gwé hémle keñi i pañ Yéhôva, kayéle di yemhe nye ikété masoohe le a ti bés ngui i tééda hémle yés, ni le di nimis bañ maséé més ni libak jés lilam i pes mbuu. (Filipi 4:13) Niñ i ngandak bôt i ngéda Paul ni ngéda yés, i ñunda le masoohe ma nla hôla bés i témbna ngui yés, ni i lédés botñem yés le di la ke ni bisu i hônba.

16, 17. Mambe makidik ma ngui mut nu a njo bisañ a nlama yoñ?

¹⁶ Nsohop a ga kon maséé ngandak i tehe le moo ma ntomb we, ni le u nwaa jo bisañ. Yoñ makidik ma ngui i ‘téñbe ni mam ma yé malam.’ (1 Tésalônika 5:21) Ba nkwoog nkaa le u nla yémbél bisañ u njôs Satan, béba yé nkoñ isi, ni minhéña mi minsôn. U nla boñ hala i ngéda u nhémle ni ngui le Djob a nla lédés we.​—2 Korintô 4:7-9; Galatia 6:9.

¹⁷ To kii i leñek, ke ni bisu i jo sañ, i boñ biliya, ni i hônba. Ba nkwoog nkaa le Yéhôva a ga “kôp bé masoda ma nyaamba.”​—Malaki 3:10.