AKPASUA 5
Duwlɛ’n, amuɛn flɔlɔ’n, bae dilɛ’n: Be su ndɛ nanwlɛ’n
1. ?Wafa sɛ yɛ bae dilɛ’n w’a tru-ɔ?
BE klɛli i fluwa La religion traditionnelle africaine nun kɛ: “Sran ble mɛn nun’n, sɛ baefuɛ’m be o lɛ annzɛ be nunman lɛ o’n, sran fi siman i sɔ ndɛ liɛ’n i su akplowa mlɔnmlɔn.” Fluwa sifuɛ nin be nga be siman fluwa’m be kwlaa be fa be wla gua bae dilɛ’n su. Ɲanmiɛn flɛfuɛ mun nin asɔnun’m be su kpɛnngbɛn’m be fa be wla gua bae dilɛ’n i su wie.
2. ?Sran’m be bu i kɛ wan mun yɛ be le tinmin’n niɔn?
2 Sran ble mɛn nun’n, sran sunman be si kɛ Ɲanmiɛn le tinmin sanngɛ kusu be lafi su kɛ wunmiɛn’m be le tinmin sɔ’n wie. Kpɛkun sran wie’m be si wafa nga be ko yo naan b’a kwla ɲan tinmin sɔ’n wie naan b’a fa sasa be wun’n. Be flɛ i sɔ’n kɛ amuɛn flɔlɔ. Yɛ nga be tu be fa yo sran’m be abɔlɛ’n, be flɛ kɛ i duwlɛ.
3. ?Ngue yɛle duwlɛ’n, yɛ ngue yɛ sran’m be waan ɔ kwla yo-ɔ?
3 Be tu duwlɛ’n be kpɔfuɛ’m be wun. Be nga be yo i sɔ like’n be bu i kɛ be kwla sunman akpannin, annzɛ kɔnguɛ anunman, annzɛ kakaa wie, annzɛ nnɛn wie mun, naan be ko yo sran’m be abɔlɛ. Baefuɛ’m be yo i sɔ’n wie. Sran sunman ekun be waan utre dilɛ’n, annzɛ bla wie’m be klun kpan’n, annzɛ yasua nga be timan yasua kun’n, annzɛ tukpacɛ’n nin wie’n, be fin sran wun duwlɛ tolɛ’n.
4. ?Ngue yɛ sran sunman be waan baefuɛ’m be kwla yo-ɔ? ?Yɛ ngue ndɛ yɛ laa bae difuɛ wie’m be kannin-ɔn?
4 Sran’m be waan kɔnguɛ’n, baefuɛ’m be kaci be wun anunman, annzɛ wuo, annzɛ nnɛn wie be ko to be wiengu baefuɛ mun, kpɛkun be di sran nga be cicili i’n kannganngan. Kɛ mɔ i blɛ sɔ nun’n, nn baefuɛ’n i bɔbɔ ba sa’n, ɔ la i bɛ’n su lɔ lafi ti’n, sran’m be siman kɛ ɔ yo i sɔ sa liɛ’n. Saan sran nga be dili bae sɔ’n wie laa’n annzɛ mɔ be te di’n, be yɛ be yiyi be bo sɔ-ɔ. Amun nian, sran ble mɛn nun’n, fluwa kun kannin sran nga be dili bae laa’n (wie liɛ talua kanngan mun) be ndɛ. Be nun wie’m be seli kɛ: “N yoli maan loto yili sran ya kun ablenun (150) be ase ɔ kunnin be.” “N nɔnnɔnnin ba kanngan nnun (5) be mmoja’n naan b’a wu.” “N kunnin min soman nsan afin be yacili min.”
5. ?Ngue yɛle amuɛn flɔlɔ’n, yɛ ngue like yɛ be fa yo-ɔ?
5 Amuɛn flɔlɔ’n liɛ’n, be waan be fa sasa be wun. Sran nga be le i sɔ like’n, be wla nga nin bannzrɛ mun. Be nɔn lokosue annzɛ be wunnzin wie be fa tin be wun. Be fa ninnge’m be fa sie i be sua’n nun annzɛ be wla be ase be fa sasa be wun. Be klɛ Biblu’n annzɛ Ɲanmiɛn flɛfuɛ’m be fluwa’n (Koran), i nun ndɛ wie’m be fa cici bannzrɛ annzɛ tafo, yɛ be fa be wla gua su.
Ato ndɛ mun
6. ?Ngue yɛ Satan nin i mmusu’m be yoli i laa-ɔ, yɛ wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu be tinmin’n niɔn?
6 Nanwlɛ, Satan nin i mmusu’m be ti klɔ sran’m be kpɔfuɛ dan kpa. Be kwla kaci sran’m be akunndan nin be mɛn dilɛ’n, afin laa be wluli sran nin nnɛn’m be nun. (Matie 12:43-45) Ɔ ti su kɛ be le tinmin, sanngɛ ɔ fataman kɛ e blɔ be tinmin sɔ’n.
7. ?Ngue akunndan yɛ Satan kunndɛ kɛ e bu-ɔ, kpɛkun sunnzun ase benin yɛ ɔ tu ndɛ sɔ’n i ɲin-ɔn?
7 Sran lakalɛ nun’n, Satan lemɛn i wunsu. Ɔ laka sran’m be kɛ i tinmin’n timan aɔwi. Kusu nn ɔ timan sɔ. Maan e fa sunnzun ase kun: Koko nun wa’n, kɛ alɛ tɔli sran ble mɛn’n i klɔ kun su’n, sonja wie’m be yoli gblɛ like be fa fuannin be kpɔfuɛ mun. Kɛ ɔ ko yo naan b’a wla be kpɔfuɛ’m be srɛ naan b’a wanndi’n, be fali tui dandan’m be tɛlɛ i kasɛti kun nun. Kpɛkun ka naan b’a fa alɛ’n b’a wla be kpɔfuɛ’m be sin’n, be bo kasɛti sɔ’n, be mɛn i nɛn’n su kekle kpa. Be waan bé yó i sɔ naan be kpɔfuɛ’m be bu i kɛ alɛ kunfuɛ nga bé bá lɛ’n, be le alɛ ninnge dandan mun naan be jran be ɲrun-ɔn, ɔ yoman ye. Ajalɛ kunngba sɔ’n su yɛ Satan nian-ɔn. Yɛle kɛ, ɔ yo maan sran’m be bu i kɛ like fi kwlá jrɛnmɛn i tinmin’n i ɲrun. Kɛ ɔ ko yo sɔ mɔ w’a wla sran’m be srɛ’n, nn b’a kaci be sin b’a si Zoova kpɛkun b’a yo Satan i klun sa’n. É wá kán like nsan nga Satan fa laka sran mun’n be ndɛ.
8. ?Gblɛ nga Satan fa laka sran mun’n, i nun kun yɛle benin?
8 Satan i gblɛ ng’ɔ kpɛ’n kun yɛ: Sa yalɛ kun m’ɔ́ tɔ́ sran kun su’n, ɔ le bo. Sa yalɛ kwlaa ng’ɔ tɔ’n, sɛ ɔ finman sran kun’n nn ɔ fin like kun. Amun nian, sɛ jɛkuajo’n kun bakan kun’n, kannzɛ bɔbɔ i nin’n si kɛ wɛntɛnwɛntɛn m’ɔ ka sran mun’n yɛ ɔ man be jɛkuajo’n, sanngɛ ɔ kwla bu i kɛ sran wie yɛ ɔ sunmannin wɛntɛnwɛntɛn’n bae nun kɛ w’a kɛ i wa’n niɔn.
9. ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n kle kɛ sa tɛ kwlaa finman Satan-ɔn?
9 Kannzɛ bɔbɔ Satan kwla fa ɲrɛnnɛn wie mun yi sran’m be su’n, sanngɛ e kwlá seman kɛ ɲrɛnnɛn kwlaa ng’ɔ tɔ sran su’n, ɔ fin i. Biblu’n se kɛ: “Wanndilɛ i akatua’n ɔ ti-man be nga be wun kpɛ’n be liɛ titi, kwlalɛ’n kusu ti-man safunyrɛn’m be liɛ titi. Nán cɛn kwlaa yɛ ngwlɛlɛfuɛ’n nyɛn i nuan nun aliɛ di-ɔ. Ngwlɛlɛfuɛ’n yo-man anyanbeunfuɛ cɛn ngba. Nán be nga be si sa’n yɛ be man be kɔmin su cɛn ngba-a. Afin kɛ blɛ’n fa ti bɔ sa’m be fa ju’n, i su like yɛ be wun i-ɔ.” (Akunndanfuɛ’n 9:11). Kɛ sran’m bé wánndi’n, be nun kun i ja’n kwla bli i bo kpa tra be nga mun, sanngɛ i agualiɛ su’n, akatua’n kwla to fuɛn i. “Kɛ blɛ’n fa ti bɔ sa’m be fa ju’n” ti’n, ɔ kwla ka siɛn. Ɔ kwla fu yɛbuɛ wie su tɔ, annzɛ i lika wie kwla yo i ya, annzɛ kusu i lika wie kwla fɔnndɔn. I sɔ sa’m be kwla tɔ sran kwlaa su. E kwlá fa guɛmɛn i Satan annzɛ baefuɛ wie su.
10. ?Baefuɛ’m be su ndɛ benin yɛ sran’m be kan-ɔn, yɛ wafa sɛ yɛ e si kɛ ɔ ti ato ndɛ-ɔ?
10 Satan i gblɛ’n i nɲɔn su’n yɛ: Kɔnguɛ’n, baefuɛ’m be kaci be wun be ko to be wiengu baefuɛ mun yɛ be nɔnnɔn sran’m be mmoja’n annzɛ be di be bae nun. Maan
e bu akunndan kan e nian: ‘?Sɛ baefuɛ’m be kwla kaci be wun’n, nn ngue like yɛ ɔ fin be kplo’n nun fite-ɔ?’ Kɛ nga e fa wunnin i Biblu’n nun sa’n, e si kɛ klɔ sran’n lemɛn i sin like. Nguan’n m’ɔ o klɔ sran’n nun’n annzɛ wunmiɛn m’ɔ lo’n, yɛle fanngan m’ɔ o i nun’n, ɔ maan nguan sɔ’n, sɛ ɔ nunman sran’n nun’n, i wunnɛn’n ngunmin kwlá yoman like fi.11. ?Ngue ti yɛ e si kɛ baefuɛ’m be kwlá kaciman be wun-ɔn? ?Yɛ amun bu ndɛ sɔ’n i nanwlɛ?
11 Like fi kwlá fiteman sran’n nun ko yoman sa kpa annzɛ sa tɛ. Ɔ maan, baefuɛ’m be kwlá kaciman be wun. Sa nga be si be wue’n nun kɛ be yoli’n, annzɛ mɔ be se kɛ be kwla yo’n, ɔ ti gblɛ ndɛ.
12. ?Wafa sɛ yɛ Satan yo maan sran wie’m be bu i kɛ be yoli ninnge wie mun, sanngɛ nn ɔ ti ato-ɔ?
12 ?Wafa sɛ yɛ e kwla yiyi be nga be dili bae laa’n be ndɛ nga be kan’n i nun-ɔn? Satan kwla yo maan sran’m be bu i kɛ be yoli ninnge wie mun, sanngɛ kusu nn ato-ɔ. Satan kwla yo maan sran’m be bu i kɛ be wunnin aolia nun ninnge wie mun, annzɛ be tili sran wie’m be nɛn mun annzɛ be yoli ninnge wie mun, sanngɛ nn i sɔ like w’a yoman su sakpa. Kɛ Satan yo sɔ’n, ɔ lafi su kɛ ɔ kwla yo naan sran’m be kaci be sin be si Zoova naan be bu i kɛ Biblu’n nun ndɛ’n ti ato.
13. (a) ?Amuɛn flɔlɔ’n ti like kpa? (b) ?Ngue ndɛ yɛ Biblu’n kɛn i bae dilɛ’n su-ɔ?
13 Satan i gblɛ’n i nsan su’n yɛ: I waan kɛ mɔ amuɛn flɔlɔ’n jɔ duwlɛ’n i nuan ti’n, ɔ maan i tulɛ’n ti kpa. Biblu’n nun’n, ngbaciɛ fi nunman amuɛn flɔlɔ’n nin duwlɛ’n be afiɛn. Like nɲɔn sɔ’m be ti tɛ. Zoova kpɛli bae dilɛ’n i su mmla mannin Izraɛlifuɛ mun. An maan e fa e ɲin e sie su e nian:
-
“Nán amun yo bae dilɛ ninnge mun.”—Saun Yolɛ 19:26.
-
“Sɛ yasua kun annzɛ kusu bla kun nin wunmiɛn be ijɔ’n, sɛ wie kusu-ɔ ɔ ti wunnzue yifuɛ’n, ɔ fata kɛ be kun i.”—Saun Yolɛ 20:27.
-
“Nán amun nun wie [...] di bae annzɛ ɔ yi wunnzue. Nán amun nun wie cici sran annzɛ ɔ nin wunmiɛn be ijɔ.”—Mmla’n 18:10-14.
14. ?Ngue ti yɛ Zoova i mmla’n tannin bae dilɛ’n niɔn?
14 I sɔ mmla liɛ’m be kle weiin kɛ Ɲanmiɛn kloman kɛ i nvle’n nunfuɛ’m be sa kan bae dilɛ’n bɔ kaan sa. Zoova klo i sufuɛ mun, ɔ kloman kɛ be yo gblɛ ndɛ’m be kanga, i ti yɛ ɔ mannin be i sɔ mmla liɛ’n mun-ɔn. Ɔ kloman kɛ mmusu’m be kle i sufuɛ’m be yalɛ.
15. ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n kle kɛ Zoova i tinmin’n ti dan tra Satan liɛ’n niɔn?
15 Kannzɛ bɔbɔ Biblu’n yiyiman mmusu’m be ninnge nga be yo’n nin nga be yoman’n i kwlaa nun’n, sanngɛ ɔ kle e kɛ Ɲanmiɛn Zoova i tinmin liɛ’n, ɔ tra Satan nin mmusu’m be liɛ’n lele. Zoova yoli maan be fuannin Satan ɲanmiɛn su lɔ. (Sa Nglo Yilɛ 12:9) Like nga e sie i nzɔliɛ ekun’n, yɛle kɛ Zoova mannin Satan i atin kɛ ɔ kle Zɔbu i ɲrɛnnɛn. Sanngɛ ɔ seli i kɛ nán maan ɔ kun i. Ndɛ sɔ’n mɔ Zoova kannin’n, Satan fali su.—Zɔb 2:4-6.
16. ?Wan yɛ ɔ fata kɛ e talo i-ɔ?
16 Nyanndra 18:10 se kɛ: “Anannganman ti kɛ awa dan wie bɔ b’a si’n sa. Sran kpa ng’ɔ wanndi ko talo i’n, ɔ nyan manndran.” I sɔ’n ti’n, Zoova yɛ ɔ fata kɛ ɔ sasa e-ɔ. Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be faman sri ba annzɛ bannzrɛ be fa sasaman be wun, Satan nin i mmusu mun ɔ nin baefuɛ’m be lika. Yɛ sɛ be to be wun amuɛn’n, srɛ kunman be. Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be lafi ndɛ nga Biblu’n kan’n su. I waan: “Afin ɔ nian-nian asiɛ wunmuan’n su naan ɔ́ súan be nga be fa be wla’n kwlaa guɛ i su’n be bo.”—2 Be Nyoliɛ 16:9.
17. ?Fanngan wlalɛ ndɛ benin yɛ ɔ o Zak 4:7 nun-ɔn, yɛ ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo-ɔ?
17 Sɛ amun kusu amun su Zoova’n, an kwla lafi i su sɔ wie. Zak 4:7 waan: “I sɔ’n ti, an fa amun wun man Nyanmiɛn. Nán an lo amún wun man mmusu’m be si Satan’n, an jran kekle yɛ ɔ́ wánndi amun.” Sɛ amun su Zoova’n, naan amun lo amun wun mɛn i’n, amun kwla lafi su kɛ ɔ́ sásá amun.