1, 2. ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu kleli kɛ ɔ si ye dan mɔ Ɲanmiɛn yoli i’n i su ye ɔ?

AKOTO PƆLU seli weiin kɛ ye mɔ Ɲanmiɛn yoli i’n, “w’a yo-man ngbɛn.” (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 15:9, 10 nun.) Pɔlu si kɛ Ɲanmiɛn i klun ufue’n ti’n, ɔ sili i aunnvuɛ. Afin, ɔ kleli Klistfuɛ’m be yalɛ.

² Fluwa kun m’ɔ klɛli ko mannin Timote’n i nun’n, ɔ seli kɛ: “Ń lá e Min Krist-Jésus b’ɔ wlali n fanngan’n i ase, afin m bɔ laa n saci i dunman’n bɔ n kle i yalɛ’n, bɔ n kpɛ i nzowa’n, ɔ buli n sran, yɛ ɔ fa min wlɛli i i junman’n nun.” (1 Timote 1:12-14) ?Junman sɔ’n yɛle benin? Pɔlu seli Efɛzi lɔ asɔnun kpɛnngbɛn mun kɛ: ‘M buman min wun like fi, n yo sɔ naan m’an wanndi a ju n juwlɛ, naan m’an wie junman nga e Min Zezi fa wlali n sa nun kɛ n yo’n i yo. Junman sɔ’n yɛlɛ kɛ n kan ye dan nga Ɲanmiɛn yoli e’n i ndɛ.’​—Sa Nga Be Yoli’n 20:24.

3. ?Junman benin yɛ Zezi fa wlali Pɔlu sa nun ɔn? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

³ ?Ye dan benin yɛ Ɲanmiɛn yoli sran mun m’ɔ fata kɛ Pɔlu kɛn  i ndɛ ɔ? Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ nga be o Efɛzi lɔ’n be kɛ: “Sa nga Nyanmiɛn i klun-ufue’n ti ɔ maan n yo man amun’n, n lafi su kpa kɛ an tili.” (Efɛzfuɛ Mun 3:1, 2) Zezi mannin Pɔlu i junman kɛ ɔ kan sa nga Ɲanmiɛn yoli’n i ndɛ kle be mɔ be timan Zuifu’n. Sa sɔ’n yɛle kɛ, Ɲanmiɛn maan be mɔ be timan Zuifu’n be nin Zezi be kwla di famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. (Efɛzfuɛ Mun 3:5-8) Pɔlu tuli i klun kannin sa sɔ’n i ndɛ kpa. I lɛ’n nun’n, ɔ kle andɛ Klistfuɛ’m be ajalɛ klanman kpa. Nanwlɛ, Pɔlu kleli kɛ ye mɔ Ɲanmiɛn yoli i’n, “w’a yo-man ngbɛn.”

4, 5. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ kɛ é bó ‘Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n,’ e kan “ye dan nga Nyanmiɛn yoli ye’n” i ndɛ ɔ?

⁴ Dɔ nga su mɔ e o mɛn’n i bue nuan’n, ɔ fata kɛ Zoova i sufuɛ’m be di junman kun. Yɛle kɛ maan be “kan Nyanmiɛn sielɛ’n i jasin fɛ [...] mɛn wunmuan’n nun naan sran’n kwlaa be ti Nyanmiɛn ndɛ’n.” (Matie 24:14) Kɛ é bó Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n, e kan ye dan nga Ɲanmiɛn yoli e’n i ndɛ. Yɛle kɛ, e kan kle sran mun kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n ti’n, é wá ɲán ninnge kpakpa’n kwlaa. Naan Ɲanmiɛn i klun ufue’n ti yɛ é ɲán ninnge sɔ mun ɔn. (Efɛzfuɛ Mun 1:3) Pɔlu kleli kɛ ɔ si ye dan. Yɛle kɛ, ɔ dili junman nga be mɛnnin i’n i juejue su. Maan e nian Pɔlu i ayeliɛ sɔ’n su.​—An kanngan Rɔmfuɛ Mun 1:14-16 nun.

⁵ Like suanlɛ ng’ɔ sinnin lɛ’n nun’n, e wunnin kɛ e ti sa tɛ yofuɛ. Sanngɛ, Zoova i klun ufue’n ti’n, ɔ man e ninnge wafawafa. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e kle e wiengu’m be like naan be si wafa nga Zoova yo i sufuɛ’m be ye’n. Yɛ maan e kle be like ng’ɔ fata kɛ be yo naan w’a yo be ye wie’n. ?Ye benin yɛ Ɲanmiɛn yoli e m’ɔ fata kɛ e kan kle sran mun ɔn?

6, 7. ?Ngue ti e kwla se kɛ kɛ e yiyi e ti kpɔlɛ tɛ’n nun e kle sran mun’n, e kan ye dan nga Ɲanmiɛn yoli e’n i ndɛ ɔ?

⁶ Kɛ sran’m be yo sa tɛ’n, ɔ yoman be nun sunman be ya. Ɔ maan, be wunman like nga ti yɛ ɔ fata kɛ be yi e ti kpɔlɛ tɛ’n. Sanngɛ, sran kpanngban kpa wie’m be wun i wlɛ kɛ be mɛn dilɛ wafa’n, ɔ yoman be wun sa ye. Sran wie’m be kusu’n, be wunman like nga be flɛ i sa tɛ yolɛ’n i wlɛ. Yɛ be wunman sa tɛ’n i su afɛ’n nga e wun i’n i wlɛ. Asa ekun’n, like ng’ɔ fata kɛ be yo be man klɔ sran’n naan w’a yoman sa tɛ kun mlɔnmlɔn’n, be wunmɛn i wlɛ. Kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be kle sran sɔ’m be like’n, be wun like nga be flɛ i sa tɛ’n i wlɛ. Kpɛkun, be wun i wlɛ kɛ Zoova ti sran klofuɛ. Naan i klun ufue’n ti’n, ɔ fɛli i Wa’n mannin naan cɛn wie lele y’a yoman sa tɛ’n kun naan y’a wuman kun. Kɛ be wun sa kwlaa sɔ’n i wlɛ’n, ɔ yo be nga be si ye’n be fɛ dan.​—1 Zan 4:9, 10.

⁷ Kɛ Pɔlu kán Zezi m’ɔ ti Zoova i Wa’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ Krist wuli bɔ i mmoja’n guali’n ti, Nyanmiɛn deli e, ɔ yacili sa nga e yoli i’n cɛli ye. I sɔ’n nun e wun ye dan nga [Ɲanmiɛn] yoli ye’n.” (Efɛzfuɛ Mun 1:7) Nanwlɛ, e ti tɛ’n mɔ Klist fɛli i wun yili’n, ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn ti sran klofuɛ, naan i klun ti ufue dan. Sɛ e lafi e ti tɛ’n mɔ Zezi fɛli i wun yili’n su’n, Ɲanmiɛn yáci sa tɛ nga e yo’n cɛ́ e. Ɔ maan, e klun su titiman e kun. Kɛ e wun i sɔ liɛ’n i wlɛ’n, e wla gua ase dan. (Ebre Mun 9:14) I kwlaa sɔ’n ti jasin fɛ’n mɔ e bo e kle sran mun ɔn.

8. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ klɔ sran’n, ɔ nin Ɲanmiɛn be siesie be afiɛn ɔn?

⁸ Sran ng’ɔ lafiman e ti kpɔlɛ tɛ’n mɔ Zezi fɛli i wun yili’n su’n, Ɲanmiɛn kwlá fɛmɛn i  yomɛn i janvuɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e kle sran’m be like naan b’a kwla fa be wun a mantan Ɲanmiɛn. Akoto Zan seli kɛ: “Sran ng’ɔ lafi i Wa’n su’n, ɔ lɛ Anannganman nguan, sanngɛ sran nga i nyin yi-mɛn’n, ɔ nyan-man nguan le, sanngɛ i wun ya o Nyanmiɛn klun.” (Zan 3:36) Kɛ e si kɛ tɛ mɔ Zezi fɛli i wun yili’n ti’n, e kwla yo Ɲanmiɛn i janvuɛ’n, i sɔ’n yo e fɛ dan. Pɔlu seli kɛ: “Amun bɔ laa an kpɔ Nyanmiɛn bɔ amun nin i di-man amun akunndan tɛ nin amun nyoliɛ tɛtɛ’n ti’n, siɛn’n bɔ i Wa’n ɔ kacili sran b’ɔ wuli’n ti, w’a siesie i nin amun afiɛn, naan kɛ amún bá i wun lɛ’n, ɔ wun kɛ an ti i liɛ mlɔnmlɔn naan sa tɛ fi nun-man amun wun.”​—Kolɔsfuɛ Mun 1:21, 22.

9, 10. (a) ?Junman benin yɛ Klist fa mannin Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n mun ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ be mɔ be ti Klist i ‘bua’m be wie’ mun’n, be uka Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n mun ɔn?

⁹ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, Klist fali “sran nin [Ɲanmiɛn] be afiɛn siesielɛ junman’n mannin” be. Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ sɔ mun kɛ: “I kwlaa sɔ’n fin Nyanmiɛn bɔ fa Krist siesieli e nin i ye afiɛn’n, bɔ fa sran nin i be afiɛn siesielɛ junman’n mannin ye’n. Nyanmiɛn nin Krist be sran kun bɔ be ti’n ti’n, w’a nian-man sa nga sran’m be yoli’n ti, ɔ yoli maan mɛnmɛnfuɛ’m be kwlaa be nin i be afiɛn a sɛ. Yɛ ɔ fa afiɛn siesielɛ ndɛ sɔ’n wlali e sa nun. Ɔ maan e ti Krist i ja nun jranfuɛ, ndɛ nga Nyanmiɛn klo kɛ ɔ́ kán klé amun’n, i bɔbɔ fa wla e nuan, ɔ maan é srɛ́ amun Krist dunman nun, maan Nyanmiɛn siesie amun nin i bɔbɔ amun afiɛn.”​—2 Korɛntfuɛ Mun 5:18-20.

¹⁰ Kɛ Klistfuɛ sɔ’m bé dí junman mɔ be fa mannin be’n, be nga be ti Zezi i ‘bua’m be wie’ mun’n, be uka be. I sɔ’n yo be mɔ be ti bua’m be wie mun’n be fɛ dan. (Zan 10:16) Be mɔ be ti Klist i ‘bua’m be wie’ mun’n, be kle kɛ be ti Klist i “ja nun jranfuɛ” wie. Afin be di junman dan kpa. Yɛle kɛ, be kle sran mun ndɛ nanwlɛ’n. Kpɛkun, be uka be blɛblɛblɛ naan be fa be wun mantan Zoova. Kɛ be yo sɔ’n, be kan ye dan mɔ Ɲanmiɛn yoli e’n i ndɛ.

11, 12. ?Ngue ti yɛ kɛ e kle sran mun kɛ be kwla srɛ Ɲanmiɛn’n, i sɔ’n ti jasin fɛ ɔ?

¹¹ Sran sunman be srɛ Ɲanmiɛn naan be wla gua ase ngbɛn. Be lafiman su kɛ Ɲanmiɛn kwla ti be srɛlɛ’n. Ɔ maan, ɔ fata kɛ be kle be like naan be wun i wlɛ kɛ be srɛ Ɲanmiɛn ɔn, ɔ ti. Famiɛn Davidi seli kɛ: “Sɛ be srɛ wɔ ɔ, a ti. Sran’m be kwlaa bé bá ɔ sin. E fɔnlɛ nga e fɔn’n e suɛn i bo ɔ ɔ yoman ye, sanngɛ á yáci be cɛ ye.”​—Jue Mun 65:2, 3.

¹² Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ: “Sɛ an fa n dunman srɛ like wie’n, ń yó.” (Zan 14:14) I sɔ’n kle kɛ “like” kwlaa nga é srɛ́’n, ɔ fata kɛ ɔ yo Ɲanmiɛn klun su. Zan seli kɛ: “An nian, sa nga ti yɛ e wla’n wo Nyanmiɛn su dan’n yɛ: e si kɛ like kwlaa nga e srɛ i’n, b’ɔ ti i klun su’n, ɔ́ mán ye.” (1 Zan 5:14) E kle sran’m be like naan be wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n, ɔ timan like ngbɛn m’ɔ fata kɛ sran kun yo naan i wla w’a gua ase ɔ. Sanngɛ, kɛ be srɛ Ɲanmiɛn’n, e wunnge “i bia’n bɔ be kɔ lɔ-ɔ be nyan ye’n i wun lɔ.” Kɛ é klé sran’m be like sɔ’n, ɔ yo e fɛ dan. (Ebre Mun 4:16) Asa ekun’n, e kle be wafa ng’ɔ fata kɛ be srɛ Ɲanmiɛn’n. Yɛ e kle be ninnge ng’ɔ fata kɛ be srɛ’n. Kɛ e kle sran mun ninnge sɔ mun’n, be kaci Ɲanmiɛn i janvuɛ. Kpɛkun, be wun be su afɛ’n i trawlɛ.​—Jue Mun 4:1; 145:18.

13, 14. (a) ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpa be sieli be ngunmin’n, Ɲanmiɛn wá yó be ye dan ɔn? (b) ?Junman dan benin yɛ bé dí ɔ?

¹³ Zoova wá yó e ye dan trá su “blɛ ng’ɔ́ bá  lɔ’n” nun. Sran akpiakpi ya sran akpiakpi ablanan nin nnan (144.000) mɔ be nin Klist bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, be liɛ’n su ti ye. Kɛ Pɔlu kɛ́n i niaan sɔ’m be ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Nyanmiɛn ti aunnvuɛ sifuɛ dan, ɔ maan kɛ e tɛ yo kɛ sran bɔ w’a wu sa i nyrun’n, klolɛ b’ɔ klo ye’n ti, ɔ mannin e nin Krist e nguan. Ye bɔ Nyanmiɛn yoli amun’n ti’n, ɔ yoli maan amu’an nyan amun ti. Sran wunmuan bɔ e nin Krist-Jésus e ti’n ti, Nyanmiɛn man e nin i e cɛnnin, yɛ ɔ́ yó maan e nin i é trán nyanmiɛn su lɔ naan blɛ ng’ɔ́ bá lɔ’n nun, kɛ ɔ́ yí i kpa b’ɔ yoli ye Krist-Jésus ti’n i nglo’n, bé wún kɛ i ye b’ɔ yoli ye’n i dan’n lɛ-man wunsu.”​—Efɛzfuɛ Mun 2:4-7.

¹⁴ Kɛ Klistfuɛ sɔ’m be nin Klist bé wá dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, ninnge kpakpa nga Zoova wá fá mán be’n, e kwlá simɛn i nuan mlɔnmlɔn. (Lik 22:28-30; Filipfuɛ Mun 3:20, 21; 1 Zan 3:2) Zoova yó be ye dan. Yɛ bé wún kɛ ye sɔ’n, ɔ “lɛ-man wunsu.” Bé flɛ́ be kɛ “Zerizalɛm uflɛ,” yɛ bé yó kɛ Klist i atɔnvlɛ mɔ w’a fɛfɛ i wun’n sa. (Sa Nglo Yilɛ 3:12; 17:14; 21:2, 9, 10) Be nin Zezi bé dí junman naan “nvle-nvlefuɛ’m be yo juejue.” Blɛ sɔ’n nun’n, fɔ’n su tranman sran’m be nun kun. Ɔ maan be su yoman sa tɛ’n kun, yɛ be su wuman kun.​—An kanngan Sa Nglo Yilɛ 22:1, 2, 17 nun.

15, 16. ?Wafa sɛ yɛ Zoova wá yó Klistfuɛ nga be ti Zezi i ‘bua’m be wie’ mɔ be wuli’n, be ye ɔ?

¹⁵ E kɛnnin i Efɛzfuɛ Mun 2:7 nun kɛ Ɲanmiɛn wá yó sran’m be ye “blɛ ng’ɔ́ bá lɔ’n nun.” Blɛ sɔ’n nun’n, sran kwlaa nga be o asiɛ’n su wa’n bé wún kɛ ye nga Ɲanmiɛn yo be’n, ɔ “lɛ-man wunsu.” (Lik 18:29, 30) Ye dan mɔ Ɲanmiɛn wá yó sran mun asiɛ’n su’n i kun yɛle kɛ, ɔ́ cɛ́n be nga be o “ndia nun’n.” (Zɔb 14:13-15; Zan 5:28, 29) Be kwlaa nga be nin Ɲanmiɛn be nantili klanman lele naan Zezi w’a yi sran’m be ti tɛ’n, ɔ nin Klistfuɛ nga be ti Zezi i ‘bua’m be wie’ mun’n, Zoova cɛ́n be. Kpɛkun, bé sú i ekun tititi.

¹⁶ Sran kpanngban kpa mɔ b’a siman Ɲanmiɛn mɔ be wuli’n, Ɲanmiɛn cɛ́n be wie. Zan seli kɛ: “N wunnin be nga be wuli’n, sɛ  be lɛ nyrun o, sɛ be lɛ-man nyrun o, be jinjin bia’n nyrun lɛ. Be trɛli fluwa wie’m be nun. Yɛ be trɛli kun ekun nun, i yɛ ɔ ti nguan fluwa nin-ɔn. Be niannin fluwa’m be nun, be wunnin sa nga be bɔ be wuli’m be yoli’n, i su yɛ be jran be dili be jɔlɛ nin-ɔn. Be nga be wuli bɔ be o jenvie’n nun’n, ɔ yi be mannin. Be nga be o wie’n nin blɔlɔ’m be sa nun’n, be yi be mannin. Yɛ be niannin be sa nga be yoli’n su yɛ be fa dili be jɔlɛ nin-ɔn.” (Sa Nglo Yilɛ 20:12, 13) Zoova cɛ́n sran mun naan be si i naan be nanti i mmla’m be su. Nanwlɛ, ɔ fata kɛ sran sɔ’m be si Ɲanmiɛn i mmla nga be o Biblu’n nun’n naan be nanti be su. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn wá mán e “fluwa” wie mun ekun. Yɛ bé fá klé sran’m be like. Ndɛ nga be o “fluwa” sɔ’m be nun’n, bé klé ekun kɛ Zoova klun ti ufue dan.

17. ?Kɛ é bó jasin fɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e wla kpɛn su titi ɔ?

¹⁷ Dɔ nga su’n, ɔ fata kɛ e tu e klun e bo jasin fɛ’n i kpa. Afin, e o mɛn’n i bue nuan koko kpa. (Mark 13:10) E kunndɛ kɛ é mánmán Zoova. I sɔ’n ti yɛ e bo jasin fɛ’n niɔn. Maan e wla kpɛn i sɔ’n su tititi. Kɛ e kle sran mun kɛ Zoova i klun ufue’n ti, cɛn wie lele sran’m bé ɲán ninnge kpakpa kwlaa’n, i sɔ’n manman Zoova.

18, 19. ?Wafa sɛ yɛ e kwla manman Zoova m’ɔ yo e ye dan’n niɔn?

¹⁸ Kɛ é bó jasin fɛ’n, maan e kle sran mun kɛ, kɛ Klist wá síe sran mun’n, be liɛ yó ye dan. Afin e ti kpɔlɛ tɛ’n m’ɔ fɛli i wun yili’n ti’n, ɔ́ yó maan blɛblɛblɛ fɔ’n su tranman sran’m be nun kun. Biblu’n se kɛ like nga Ɲanmiɛn yili be’n, “be kwlaa bé nyán be ti, be su saci-man kun, yɛ nyrun nga Nyanmiɛn mma’m bé nyɛ́n i cɛn nga bé nyán alaje’n, be dunman’n tɛ́ nun wie.” (Rɔmfuɛ Mun 8:21) Zoova i klun ufue’n ti yɛ i sɔ liɛ’n, ɔ́ yó ye ɔ.

¹⁹ Like nga Ɲanmiɛn wá yó mɔ Sa Nglo Yilɛ 21:4, 5 kɛn i ndɛ’n, ɔ fata kɛ e kan kle sran kwlakwla. I waan: “[Ɲanmiɛn] núnnún be nyinmuɛn’n kwlaa, wie’n su tran-man lɛ kun. Be su yo-man sɛ kun, be su sun-man kun, be su wun-man nyrɛnnɛn kun, afin laa ninnge sɔ’m be su tran-man lɛ kun.” Zoova m’ɔ ti bia’n su’n seli kɛ: “Nian, m’an kaci like’n kwlaa uflɛ.” Yɛ ɔ seli ekun kɛ: “Klɛ ndɛ nga, afin min ndɛ’n ti nanwlɛ, be kwla fa su.” Maan e tu e klun e yiyi ndɛ sɔ’n nun e kle sran mun. Kɛ e yo sɔ’n, e manman Zoova m’ɔ yoli e ye dan’n.