Be flɛ bla kun kɛ Blɛsingin. * Be fɛ i ɔli abloki naan ɔ ko yo tre. Sanngɛ, kɛ ɔ juli lɔ’n, be miɛnnin i kɛ ɔ bo tekle. Be boli i lele cɛn ba 10. Kpɛkun, be wlɛnwlɛnnin i kɛ sɛ ɔ se kɛ ɔ́ sɛ́ i sin i klɔ’n, bé yó i osufuɛ’m be like yaya.

Cɛn kwlakwla, Blɛsingin buli i kɛ cɛn ba kun nun’n, ɔ kwla ɲan kotokun 100.000, annzɛ kotokun 150.000. I liɛ’n, ɔ́ kwlá yí bla ng’ɔ fɛ i ɔli’n i sika liɛ’n m’ɔ ti miliɔn 20. Blɛsingin waan: “Wie liɛ’n, n kunndɛ kɛ ń wánndin. Sanngɛ, kɛ n bu like nga be kwla fa yo min osufuɛ mun i akunndan’n, srɛ kun min. N kwlá yoman like fi.” Andɛ’n, sa ng’ɔ juli Blɛsingin su’n, ɔ ju sran kɔe miliɔn nnan be su wie. Yɛle kɛ, be fa be ɔli nvle uflɛ nun naan be ko bo tekle.

Be flɛ gbanflɛn kun kɛ Zozɛfu. I afuɛ kɔe 4.000 yɛ, i niaan’m be yoli i atɛ. Kpɛkun, ɔ ko yoli Ezipti lɔ sran dan kun i kanga. Sanngɛ, Zozɛfu liɛ’n w’a yoman kɛ Blɛsingin liɛ’n sa. Yɛle kɛ i klikli nun’n, i min’n w’a klemɛn i yalɛ. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, i min i yi’n seli i kɛ ɔ nin i bé lá. Kɛ mɔ Zozɛfu w’a kplinman su’n ti’n, bla’n tɔnnin i suɛn kɛ ɔ́ kunndɛ kɛ ɔ́ tɔ́ i gblu. I sɔ’n ti, be wlali Zozɛfu i bisua. Be wlɛli i kɔmin blalɛ.—Bo Bolɛ 39:1-20; Jue Mun 105:17, 18.

Nán andɛ sa yɛ sran atɛ yolɛ’n boli i bo-ɔ. Lalafuɛ nun’n, be yoli Zozɛfu i atɛ. Yɛ e blɛ liɛ’n nun’n, be yoli Blɛsingin i atɛ wie. Sika kunndɛlɛ ti yɛ sran’m be yo be wiengu atɛ-ɔ.

Laa’n, sran’m be kun alɛ be fa ɲan kanga. Be flɛ Ezipti famiɛn kun kɛ Tumosi III. Sran’m be waan, kɛ ɔ nin Kanaanfuɛ’m be kunnin’n, ɔ trali lɔ sran 90.000 fa ɔli Ezipti. Kpɛkun, Eziptifuɛ’m be fali be yoli be kanga. Kanga sɔ mun yɛ be fuli kunman be kunndɛli be sika ɔkwlɛ nin yɛbuɛ kpakpa mun-ɔn. Be yɛ be kplannin Eziptifuɛ’m be amuɛn sua mun-ɔn. Be yɛ be kpɛli be nzue sinwlɛ mun-ɔn.

 I nun mɔ Rɔmunfuɛ mun yɛ be sie mɛn’n, be ɲannin kanga kpanngban alɛ kunlɛ’n nun. Wie liɛ bɔbɔ’n, kanga kunndɛlɛ ti yɛ be kunnin alɛ mun-ɔn. Sran’m be bu i kɛ Klistfuɛ klikli’m be blɛ su’n, sɛ be fa Rɔmun klɔ’n nun sran ya’n, be nun ablenun be ti kanga. Eziptifuɛ nin Rɔmunfuɛ’m be yo be kanga’m be tɛtɛ dan. Ɔ maan, Rɔmun lɔ’n, kanga nga be fu kunman be kunndɛ yɛbuɛ kpakpa mun’n, be cɛman. Sɛ be waan b’a cɛ o yɛle afuɛ 30.

Kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ́’n, kanga’m be tɛtɛ yolɛ’n wa yoli dan. Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1500 nun lele m’ɔ́ fá jú afuɛ 1800 nun’n, sran’m be toli ninnge kpanngban sran ble mɛn’n nun be fa ɔli Amlɛnkɛn mɛn’n nun. Ninnge nga be ɲannin nun sika kpa’n, i kun yɛle kanga’m be atɛ yolɛ’n. Anuannzɛ dan kun (UNESCO) seli kɛ ‘yasua nin bla, ɔ nin ba kanngan nga be yoli be atɛ’n, be kwla ju miliɔn 25 annzɛ 30.’ Kɛ be fa be mmeli nun mɔ bé kɔ́’n, be nun akpiakpi ya kpanngban be wuli. Be flɛ kanga sɔ’m be nun kun kɛ Olauda Ekiano. Ɔ o be nga b’a wuman’n be nun wie. Ɔ seli kɛ: “Kɛ a ti bla’m be kpanlɛ’n, nin be nga be su wu’n be kplinlɛ’n, ɔ yo ɲrɛnnɛn dan.”

Nán lalafuɛ nun ngunmin yɛ sran’m be dili kanga-ɔ. Anuannzɛ kun seli kɛ andɛ’n, yasua nin bla ɔ nin ba kanngan kɔe miliɔn 21 be di junman kɛ kanga sa. Be tuaman be kalɛ kpa. Wie liɛ bɔbɔ’n, be tuaman be kalɛ mlɔnmlɔn. Wie’m be fu kunman be kunndɛ yɛbuɛ kpakpa mun. Wie’m be di junman lika nga be yi ninnge mun lɔ’n. Wie’m be kpɛ bliki, wie’m be bo tekle yɛ wie’m be di junman sran’m be awlo. Awa se kɛ nán sran fi fɛ i wiengu yo kanga. Sanngɛ, sran’m be yo i sɔ kpa tra laa’n.

Kanga’m be min wie’m be yo be tɛtɛ dan. I sɔ’n ti, kanga sunman be kplili be ti kpa naan bé ɲán be ti. Afuɛ kɔe 100 ka naan Klistfuɛ’m be blɛ’n w’a ju’n, safunɲrɛn kun o lɛ, be flɛ i kɛ Spatakisi. Ɔ nin i wiengu kanga 100.000 be jasoli Rɔmun famiɛn’n i wun. Sanngɛ, i bo’n w’a guaman kpa w’a manman be. Be flɛ laa nvle kun kɛ Ispaniola. Afuɛ 1791 nun’n, kanga nga be o lɔ’n be jaoli be min’m be wun. Afin, be di junman kekle anglannan fie’m be nun. Yɛ be min’m be yo be tɛtɛ dan. I sɔ’n ti, be kunnin alɛ lele afuɛ 13, naan b’a ɲan be ti afuɛ 1804 nun.

Izraɛlifuɛ’m be yoli kanga Ezipti mɛn’n nun lɔ. Sanngɛ, be wa ɲannin be ti. Be ti ɲanlɛ sɔ’n ɔ yoli abonuan. Izraɛlifuɛ kɔe miliɔn 3 be fin Ezipti lɔ be  fiteli. Ɔ fata kɛ be de be. Afin Ezipt lɔ’n, “be dili junman tɛtɛ’n kwlaa. B’a siman be aunnvuɛ mlɔnmlɔn.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 1:11-14) Ezipti famiɛn kun liɛ’n, kɛ ɔ wunnin kɛ Izraɛlifuɛ’m be su sɔn’n ti’n, ɔ seli kɛ maan be kun Izraɛlifuɛ’m be wa yasua kwlaa nga bé wú be’n.—Ezipt Lɔ Tulɛ 1:8-22.

Ɲanmiɛn yɛ ɔ deli Izraɛlifuɛ mun Eziptifuɛ’m be sa nun-ɔn. Ɲanmiɛn seli Moizi kɛ: “N si afɛ ng’ɔ o be su’n. M’an jra kɛ ń wá dé be.” (Ezipt Lɔ Tulɛ 3:7, 8) Andɛ nin andɛ, asiɛ wunmuan’n su’n, Zuifu’m be di be delɛ’n i ti cɛn.—Ezipt Lɔ Tulɛ 12:14.

Biblu’n se kɛ Zoova “klo sa nga be yo i i nuan su’n.” Ɔ se ekun kɛ Ɲanmiɛn kaciman. (Jue Mun 33:5; Malasi 3:6) Ɲanmiɛn sunmannin Zezi asiɛ’n su wa kɛ ‘ɔ kan kle be mɔ be trali be lomuɛn’m be kɛ bé nyán be ti, yɛ ɔ yo maan mianfuɛ’m be ɲan alaje.” (Lik 4:18) ?I ndɛ sɔ’n kle kɛ, be kwlaa nga be di kanga’n bé ɲán be ti kpakpa? Cɛcɛ. Ɲanmiɛn sunmannin Zezi naan ɔ wa de sran mun naan b’a yoman sa tɛ kun, naan b’a wuman kun. Zezi seli kɛ: “Ndɛ nanwlɛ sɔ’n ti amún nyán amun ti.” (Zan 8:32) Andɛ bɔbɔ’n, ndɛ nanwlɛ mɔ Zezi kleli’n ti, sran kpanngban be ɲan be ti sa sunman nun.—Nian kuku nga be flɛ i kɛ “ Ɔ yacili drɔgi nɔnlɛ.”

Ɲanmiɛn deli Zozɛfu nin Blɛsingin sa sunman nun. Sɛ a kunndɛ kɛ á sí Zozɛfu i su ndɛ’n i kpa’n, kanngan Bo Bolɛ fluwa’n i ndɛ tre 39 lele 41 nun. Blɛsingin kunndɛli kpa kɛ ɔ́ ɲɛ́n i ti.

Blɛsingin w’a kwlá tranman Abloki lɔ nvle nga be fɛ i ɔli lɔ’n nun kun. Afin, lɔ awa’n fuɛnnin i. I sɔ’n ti, ɔ ɔli Ɛspaɲin. Kɛ ɔ juli lɔ’n, Zoova i Lalofuɛ’m be boli i Biblu’n nun like klelɛ bo. Blɛsingin kunndɛli kpa kɛ ɔ́ káci i nzuɛn’n. I sɔ’n ti, ɔ kunndɛli junman. Kpɛkun, ɔ srɛli bla ng’ɔ fɛ i ɔli Abloki lɔ’n kɛ ɔ ti sika ng’ɔ fata kɛ ɔ yi mɛn i’n su. Cɛn kun’n, bla sɔ’n flɛli Blɛsingin. Ɔ seli Blɛsingin kɛ nán ɔ yi sika’n kun. Kpɛkun, ɔ kpatali Blɛsingin. ?Ngue ti yɛ bla’n yoli sɔ-ɔ? Yɛle kɛ, Zoova i Lalofuɛ’m be boli i Biblu’n nun like klelɛ bo wie. Blɛsingin seli kɛ: “Biblu’n nun ndɛ’n ti’n, sran kwla ɲɛn i ti sakpa. I sɔ’n ti abonuan.”

Kɛ Izraɛlifuɛ’m bé dí kanga Ezipti lɔ’n, Zoova wunnin be afɛ’n. Yɛ ɔ yoli i ya dan. Andɛ kusu, kɛ sran’m be yo be wiengu’m be tɛtɛ’n, ɔ yo i ya wie. Sanngɛ, sɛ kanga dilɛ wafa’n kwlaa wíe mlɔnmlɔn’n, nn mɛn nun ninnge sunman b’a kaci. Ɲanmiɛn seli kɛ ɔ́ yó i sɔ liɛ’n. Ɔ seli kɛ “ɔ́ mán e nyanmiɛn su lɔ nin asiɛ uflɛ, lɔ yɛ be nga be yo sa kpa’n bé trán-an. I yɛ e su minndɛ i-ɔ.”—2 Piɛr 3:13.