1, 2. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e kan wafa nga e kwla fɔnvɔ be nga be sran w’a wu’n i ndɛ-ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

BE FLƐ bla kun kɛ Susi. Ɔ seli kɛ: “Kɛ e wa’n wuli m’ɔ́ kɔ́ afuɛ kun’n, nn i wie’n te yo e ya dan.” Kɛ aniaan bian kun i yi’n wuli’n, ɔ seli kɛ “wafa nga i awlɛn’n kpɔtɔli i klun’n, ɔ nin a yomɛn i sɔ le.” Nanwlɛ, ɔ leman sran kun mɔ kɛ i sran wu’n, ɔ yomɛn i ya-ɔ. Andɛ’n, e niaan sunman be bumɛn i kɛ be wun’n, annzɛ be yi’n wú naan Armagedɔn alɛ’n w’a ju. ?E sran kpa kun w’a wu, annzɛ e si sran kun mɔ i fuɛ w’a wu-ɔ? Kɛ ɔ yo sɔ’n, wie liɛ’n, e usa e wun kɛ: ‘?Kɛ sran kun i sran wu’n, nin yɛ ɔ kwla ɲan fɔnvɔlɛ-ɔ?’

² Sran wie’m be waan kɛ sa kun yo e ya’n, kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ́’n, ɔ yoman e ya kun. ?Sanngɛ, kɛ ɔ ti sɔ titi-ɔ? Angbeti bla kun seli kɛ: “Sa ng’ɔ ti nanwlɛ m’ɔ fata kɛ be kan’n, yɛle kɛ like nga sran kun yo mɛn i wiengu kun blɛ kun nun’n, yɛ maan sa ng’ɔ o i su’n, ɔ su yomɛn i ya kun-ɔn.” Sɛ kannin yo e naan e ɲan sran kpa kun fua’n, kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ́’n,  kannin’n wu. I wafa kunngba’n, sɛ sa ɲan e naan sran kpa wie fɔnvɔ e’n, e wla kwla gua ase. ?Ngue yɛ maan be nga be sran w’a wu’n be wla kwla gua ase kan-ɔn?

3, 4. ?Kɛ e sran wu mɔ e awlɛn kpɔtɔ e klun’n, ngue ti yɛ e lafi su kɛ Zoova wun i wlɛ-ɔ?

³ E Si Zoova si annvuɛ. I yɛ ɔ kwla fɔnvɔ e kpa-ɔ. (An kanngan 2 Korɛntfuɛ Mun 1:3, 4 nun.) Zoova i sran annvuɛ silɛ’n, ɔ leman wunsu. Ɔ se i sufuɛ mun kɛ: “M bɔbɔ min yɛ n fɔnvɔ amun ɔn.”​—Ezai 51:12; Jue Mun 119:50, 52, 76.

⁴ E Si Ɲanmiɛn m’ɔ ti sran klofuɛ’n, i awlɛn su sran w’a wu le. Sran sɔ’m be wie yɛle Abraamun, nin Izaaki, nin Zakɔbu, nin Moizi, ɔ nin Famiɛn Davidi. (Kalɛ 12:6-8; Matie 22:31, 32; Sa Nga Be Yoli’n 13:22) Biblu’n kle kɛ Zoova kunndɛ kɛ blɛ ng’ɔ́ wá cɛ́n i sufuɛ nga be wuli’n, ɔ ju ndɛndɛ. (Ezai 25:8) Kɛ ɔ́ wá cɛ́n i sufuɛ sɔ’m be nguan’n, be klun jɔ́ dan. Asa ekun’n, bé yó juejue titi. Zoova bɔbɔ i Wa klikli’n, ɔ wuli wie. Biblu’n se kɛ Zezi ɔ yo Ɲanmiɛn i klun sa maan “i klun jɔ klanman.” (Nyanndra Mun 8:22, 30) I sɔ’n ti, Zezi i wie’n yoli Zoova i ya dan.​—Zan 5:20; 10:17.

5, 6. ?Ngue yɛ Zoova yo naan w’a fɔnvɔ e-ɔ?

⁵ Maan e lafi su kɛ Zoova súan e bo. I sɔ’n ti, maan e koko sa ng’ɔ o e su’n e kle i. Wafa nga sa sɔ’n yo e’n, maan e lafi su kɛ Zoova wun i wlɛ. Ɔ fɔnvɔ e, ɔ maan e wla’n gua ase. ?Sanngɛ, ngue yɛ Zoova yo naan w’a fɔnvɔ e-ɔ?

⁶ Like nga Zoova yo naan w’a fɔnvɔ e’n i kun yɛle kɛ ɔ fɛ i wawɛ’n man e. (Sa Nga Be Yoli’n 9:31) Zezi seli kɛ sran kwlaa ng’ɔ srɛ e Si Ɲanmiɛn’n, Ɲanmiɛn fɛ́ i wawɛ’n mɛ́n i. (Lik 11:13) Susi mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Blɛ sunman’n, e koto e srɛ Zoova kɛ ɔ fɔnvɔ e. Cɛn kwlaa nga e yo sɔ’n, Ɲanmiɛn maan e wun jɔ e fɔuun. E wunman sa ti mɔ e wun jɔ e fɔuun sɔ’n i bo mlɔnmlɔn.”​—An kanngan Filipfuɛ Mun 4:6, 7 nun.

7, 8. ?Ngue ti yɛ e lafi su kɛ Zezi fɔ́nvɔ e-ɔ?

⁷ I nun mɔ Zezi o asiɛ’n su wa’n, ndɛ ng’ɔ kannin be’n, ɔ nin sa ng’ɔ yoli be’n, be kleli kɛ ɔ fɛli i Si’n i nzuɛn’n. (Zan 5:19) Zoova sunmannin Zezi asiɛ’n su naan ɔ cici “be nga be anwlɛn’n w’a kpɔtɔ be klun’n” be wla, naan ɔ fɔnvɔ “be nga be o sɛ nun’n.” (Ezai 61:1, 2; Lik 4:17-21) Sran’m be si kɛ Zezi wun afɛ ng’ɔ o be su’n i wlɛ, naan ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó be ye.​—Ebre Mun 2:17.

⁸ I nun mɔ Zezi ti gbanflɛn’n, atrɛkpa’n, i janvuɛ nin i awlofuɛ wie’m be wuli. I wie yɛle Zozɛfu liɛ’n. Atrɛkpa’n,  kɛ ɔ́ wú’n, nn Zezi te yo gbanflɛn kan. * (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.) Zozɛfu i wie’n yoli Zezi i ya dan. Kɛ ɔ wunnin i nin nin i niaan mun mɔ be awlɛn’n w’a kpɔtɔ be klun wie’n, ɔ yoli i ya kpa ekun.

9. ?Kɛ Lazali wuli’n, wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ sran yo i annvɔ-ɔ?

⁹ Kɛ Zezi bó jasin fɛ’n, ɔ kleli kɛ ɔ wun sa ng’ɔ o sran’m be su’n i wlɛ, naan be yo i annvɔ. I wie yɛle kɛ ɔ wunnin kɛ i janvuɛ Lazali i wie’n yoli Mali nin Marti be ya dan. Be yoli i annvɔ. I sɔ’n ti, ɔ sunnin. Sanngɛ nn, ɔ́ wá cɛ́n Lazali.​—Zan 11:33-36.

10. ?Ngue ti yɛ e lafi su kɛ Zezi wun afɛ ng’ɔ o e su andɛ’n i wlɛ-ɔ?

¹⁰ Ndɛ nga Zezi kannin be’n, be fɔnvɔli sran mun laa. Ndɛ sɔ’m be kwla fɔnvɔ e wie andɛ. Afin, Biblu’n kle kɛ Zezi w’a kaciman. Ɔ se kɛ: “Kɛ Jesus-Krist fa ti anunman’n, ɔ ti sɔ ndɛ, yɛ ɔ ti sɔ tititi.” (Ebre Mun 13:8) Zezi kwla yo maan e ɲan anannganman nguan. I sɔ’n ti, be flɛ i Biblu’n nun kɛ “sran ng’ɔ man nguan’n.” Zezi wun afɛ ng’ɔ o e tinuntinun e su’n. Ɔ maan, ɔ “kwla uka” e. (Sa Nga Be Yoli’n 3:15; Ebre Mun 2:10,​18) E lafi su kɛ afɛ ng’ɔ o sran’m be su andɛ’n, ɔ yo Zezi i ya. Kɛ m’ɔ wun afɛ ng’ɔ o e su’n i wlɛ’n ti’n, ɔ kwla fɔnvɔ e “blɛ nga e sa mian’n.”—An kanngan Ebre Mun 4:15, 16 nun.

11. ?Biblu’n nun ndɛ mma benin yɛ ɔ fɔnvɔ ɔ kpa-ɔ?

¹¹ Kɛ Lazali wuli’n, Biblu’n se kɛ Zezi sunnin. Ndɛ sɔ’n, ɔ nin ndɛ wie mun ekun be fɔnvɔ e dan. I sɔ’n boman e nuan kusu. Afin, “ndɛ nga be klɛli be laa’n, be klɛli i kwlaa sɔ’n kɛ bé fá klé e ngwlɛlɛ naan Nyanmiɛn fɛ i ndɛ sɔ’n wla e fanngan, naan e tra ye anwlɛn e fa e wla’n guɛ i su.” (Rɔmfuɛ Mun 15:4) Kɛ e sran wu’n, Biblu’n nun ndɛ mma nga’m be kwla fɔnvɔ e:

• “Anannganman mantan be nga be akunndan’n w’a sanngan’n. Yɛ ɔ de be nga be wla’n w’a bo’n.”​—Jue Mun 34:19, 20.

• “Blɛ bɔ min akunndan’n sanngan sa sunman ti’n, a fɔnvɔ min ɔ maan n nyan aklunjuɛ.”​—Jue Mun 94:19.

• “Maan e Min Jésus-Krist bɔbɔ nin e Si Nyanmiɛn b’ɔ klo ye’n, bɔ ye b’ɔ yo ye’n ti ɔ gua ye anwlɛn su nzue tititi’n, b’ɔ man e like kpa bɔ e fa e wla gua su’n, be wla amun yakpa, maan an jran kekle yo sa kwlaa ng’ɔ ti kpa’n.”​—2 Tɛsalonikfuɛ Mun 2:16, 17. *​—An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.

12. ?Ngue yɛ e kwla yo e fa fɔnvɔ e wiengu mun-ɔn?

¹² Kɛ e sran wu’n, e niaan Klistfuɛ’m  be kwla fɔnvɔ e wie. (An kanngan 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:11 nun.) ?Ngue yɛ é yó naan y’a fɔnvɔ be nga “be klun ti-man jɔwa’n” mun-ɔn? (Nyanndra Mun 17:22) Maan e wla kpɛn su titi kɛ “ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa muan be nuan-an, yɛ ɔ lɛ blɛ kun bɔ be fa ijɔ-ɔ.” (Akunndanfuɛ’n 3:7) Be flɛ bla kun kɛ Dalɛnin. I wun’n wuli. Ɔ seli kɛ be nga be sran w’a wu’n, be kunndɛ kɛ bé kán sa ng’ɔ o be su’n i ndɛ klé sran. I sɔ’n ti, like cinnjin nga e kwla yo’n yɛle kɛ maan e sie e su be nuan bo. Be flɛ bla kun ekun kɛ Junia. I niaan bian’n kunnin i wun. Junia se kɛ: “Sɛ e wunman afɛ ng’ɔ o sran’m be su’n i wlɛ kpa naan e kunndɛ kɛ é wún i wlɛ’n, ɔ ti kpa.”

13. ?Kɛ sran kun i sran wu’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e wla kpɛn su-ɔ?

¹³ Wafa nga e tinuntinun e yi i nglo kɛ sran kun i wie’n yo e ya’n, ɔ timan kun. Maan e wla kpɛn i sɔ’n su titi. Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Klunngbɔ ng’ɔ o sran kun klun’n, i bɔbɔ kunngba yɛ ɔ si i-ɔ. I aklunjuɛ’n kusu kɛ ɔ fa ti ju’n, sran kun sa si-mɛn.” (Nyanndra Mun 14:10) Sɛ sran kun i sran wu naan ɔ su kan wafa ng’ɔ yo i’n i ndɛ’n, nán sran ngba yɛ ɔ kwla wun i ndɛ’n i wlɛ-ɔ.

14. ?Ndɛ benin yɛ e kwla kan e fa fɔnvɔ be nga be sran w’a wu’n niɔn?

¹⁴ Wie liɛ’n, e wunman ndɛ nga é kán é fá fɔnvɔ e wiengu mɔ i sran w’a wu’n. Biblu’n se kɛ: “Akunndanfuɛ’m be kusu kɛ be kan ndɛ sa’n, ɔ klun tɔ nun sa fɔuun.” (Nyanndra Mun 12:18) Aniaan kpanngban be fali e fluwa nga be flɛ i kɛ Quand la mort frappe un être aimé... i nun ndɛ’n fɔnvɔli be wiengu mun. Yɛ be wunnin kɛ i bo’n guali kpa. * (An nian nzɔliɛ’n i su ndɛ’n.) Biblu’n se kɛ: “Sɛ sran kun sún’n, maan ɔ yo amun annvɔ.” (Rɔmfuɛ Mun 12:15) Blɛ sunman’n, like nga e kwla yo’n yɛle kɛ maan e nin sran’n e sun. Be flɛ bla kun kɛ Gabi. Ɔ ti angbeti. Ɔ se kɛ wie liɛ’n, sunlɛ yɛ ɔ sun-ɔn. Ɔ se ekun kɛ: “Kɛ min janvuɛ’m be nin min sun’n, i sɔ’n fɔnvɔ min. Afin, blɛ sɔ nun’n, n wun kɛ nán min ngunmin yɛ sran’n i wie’n yo min ya-ɔ.”

15. ?Sɛ e wunman ndɛ nga é kán é fá fɔ́nvɔ e wiengu mɔ i sran w’a wu’n, ngue yɛ e kwla yo-ɔ? (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ Fɔnvɔlɛ ndɛ wie mun” i nun.)

¹⁵ Wie liɛ, e wunman ndɛ nga é kán é fá fɔ́nvɔ e wiengu mɔ i sran w’a wu’n. Sɛ ɔ ti sɔ’n, e kwla klɛ ndɛ wie mun fluwa su, annzɛ ɛntɛnɛti su, annzɛ e kwla klɛ i lɛtri. I sɔ yolɛ’n nun’n, e kwla klɛ Biblu’n nun ndɛ mma kun. Annzɛ e kwla kan sran ng’ɔ wuli’n, i nzuɛn kpa kun i ndɛ. Sɛ ɔ yoli like kpa kun mɔ e wla nin a fiman su’n, e kwla kɛn i ndɛ. Junia seli kɛ: “Kɛ aniaan kun klɛ ndɛ kpe kun fa wla min fanngan, annzɛ  ɔ yia min i awlo’n, i fɛ m’ɔ yo min’n n kwlá kanman. N wun kɛ min ndɛ lo i dan.”

16. ?Ngue ekun yɛ e kwla yo e fɔnvɔ e niaan mun kpa-ɔ?

¹⁶ Sɛ e srɛ man e niaan mɔ i sran w’a wu’n, ɔ ti kpa wie. Yɛ e nin be e kwla srɛ likawlɛ. I sɔ yolɛ’n kwla yo kekle. Afin, e konviabo kwla bo e kpɔlɛ. Ɔ maan, e kwla sun. Sanngɛ, kɛ e srɛ Ɲanmiɛn mɔ sran’n ti’n, i sɔ’n kwla fɔnvɔ i dan. Dalɛnin seli kɛ: “Cɛn wie’n, kɛ aniaan bla’m be ba min fɔnvɔlɛ’n, n usa be kɛ be kwla srɛ Ɲanmiɛn man min. Kɛ bé srɛ́’n, i klikli nun’n, ɔ timan pɔpɔ. Sanngɛ, kɛ be ko kan ndɛ kpo nɲɔn kun’n, kpɛkun be nɛn’n su fite kpa. Yɛ a wun kɛ ndɛ nga be kan’n, ɔ fin be klun sakpa. Kɛ n wun wafa nga be lafi Ɲanmiɛn su’n, nin wafa nga be klo Ɲanmiɛn nin sran’n, ɔ nin wafa nga be kle kɛ min ndɛ lo be’n, i sɔ’n wla min fanngan dan. Ɔ maan, n lafi Ɲanmiɛn su kpa ekun.”

17-19. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fɔnvɔ e wiengu nga be sran wuli’n titi-ɔ?

¹⁷ Kɛ sran kun i sran wu’n, i janvuɛ nin i osufuɛ’m be bɛ i fɔnvɔlɛ. Sanngɛ kɛ ɔ́ cɛ́ kɔ́’n, ɔ ɲanman sran naan w’a fɔnvɔ i. Nán maan e yo sɔ. Sanngɛ, maan e fɔnvɔ i titi. Biblu’n se kɛ: “Janvuɛ kpa’n ɔ nunnun wunfle. Be niaan’n kusu, ɔ nunnun mmoja.” (Nyanndra Mun 17:17) Kɛ sran kun i sran wu’n, sɛ ɔ́ dí anglo annzɛ afuɛ naan i wla w’a gua ase kan’n, e kwlá wunmɛn i wlɛ. I sɔ’n ti, maan e fɔnvɔ i  titi naan i wla gua ase.​—An kanngan 1 Tɛsalonikfuɛ Mun 3:7 nun.

¹⁸ Maan e wun i wlɛ kɛ ɔ ju wie’n, sran’n i wla kpɛn i sran m’ɔ wuli’n su. Ɔ maan, ɔ kwla sun. Sɛ be su di cɛn wie’n, annzɛ be su bo miziki wie’n, annzɛ ɔ su nian foto wie mun’n, annzɛ ɔ su yo ninnge wie mun’n, yɛ i wla kpɛn i sran m’ɔ wuli’n su-ɔ. Sran wie’m be liɛ’n, kɛ be ti like wie i nvan’n, annzɛ be ti like wie ngan’n, annzɛ kɛ blɛ wie ju’n, kpɛkun be wla su kpɛn be sran m’ɔ wuli’n su. Sran wie’m be liɛ’n, kɛ be wun’n annzɛ be yi’n wuli mɔ i sin’n be ɔli aɲia dan kun bo’n, annzɛ e wla kpɛnlɛ cɛn aɲia’n i bo’n, ɔ yoli kekle mannin be. Afin, be wunnin kɛ be ngunmin yɛ b’a ka-ɔ. Aniaan bian kun seli kɛ: “Kɛ cɛn nga e jali’n wá jú’n, n si kɛ min wla wá bó min wun dan. Sakpasakpa, w’a yoman pɔpɔ w’a manman min. Sanngɛ, aniaan wie mɔ be ti min janvuɛ kpa’n, be yoli maan e yiali e boli nzɛmunndɛ naan min wla gua ase kan.”

¹⁹ Be nga be sran wuli’n, maan e fɔnvɔ be titi. Nán e minndɛ kɛ cɛn trele kun ju naan e wla w’a kpɛn be su. Junia seli kɛ: “Kɛ be minndɛman cɛn trele kun naan b’a wɔ sran’n i osu nianlɛ annzɛ i ukalɛ’n, i sɔ’n ti kpa dan. I sɔ’n yo maan sran’n ɲan fɔnvɔlɛ.” Nanwlɛ, e kwlá yoman naan be wla w’a fi be sran m’ɔ wuli’n i su mlɔnmlɔn. Yɛ e kwlá yoman naan, cɛn kunngun’n, be ɲrun w’a yoman be koun. Sanngɛ, sɛ e yo ninnge wie mun e man be’n, i sɔ’n kwla fɔnvɔ be. (1 Zan 3:18) Gabi seli kɛ: “Kɛ sa ɲannin min’n, asɔnun kpɛnngbɛn’m be niannin min lika dan. I sɔ’n ti, ń lá Zoova i ase lelele. Be yoli maan n wunnin i wlɛ kɛ Zoova klo min dan.”

20. ?Ngue ti yɛ like nga Zoova seli kɛ ɔ́ yó’n, ɔ fɔnvɔ e dan-ɔn?

²⁰ Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ fɔnvɔ e sa’n kwlaa nun’n, ɔ́ wá cɛ́n sran nga be wuli’n. I sɔ’n yo e fɛ dan. (Zan 5:28, 29) Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Ɔ́ núnnún wie’n mlɔnmlɔnmlɔn. Anannganman ɔ́ núnnún sran’m be kwlaa be ɲinmuɛn’n.” (Ezai 25:8) Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, sran fi su sunman kun. Sanngɛ e ngba e ‘klun jɔ́.’​—Rɔmfuɛ Mun 12:15.