LIKE SUANLƐ 37
“Nán de wunmiɛn”
“Lua ɔ ninnge mun nglɛmun nun lele fa ju nnɔsua nun, nán de wunmiɛn.”—AKU. 11:6.
JUE 68 Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n bolɛ
I SU FITILƐ *
1-2. ?Wafa sɛ yɛ ndɛ ng’ɔ o Akunndanfuɛ’n 11:6 nun’n nin jasin fɛ bolɛ’n be kɔ likawlɛ-ɔ?
NVLE wie’m be nun’n, kɛ e bo jasin fɛ’n sran’m be sɔ nun klanman. Wafa nga be sɔ ndɛ’n nun’n, ɔ ti kɛ be su minndɛ kɛ sran kun wa kɛn i sɔ ndɛ’n kle be sa. Sanngɛ nvle wie’m be nun liɛ’n, sran’m be ndɛ nunman Ɲanmiɛn ndɛ nun annzɛ Biblu’n nun ndɛ’n timan be cinnjin. ?Amun asa liɛ’n su lɔ’n, wafa sɛ yɛ sran’m be sɔ jasin fɛ’n nun-ɔn? Kannzɛ sran’m be sɔ nun klanman-o, annzɛ be sɔman nun klanman-o, Zoova kunndɛ kɛ e bo jasin fɛ’n lele saan w’a se kɛ w’a yo kpa sɔ.
2 Zoova si blɛ nga é yáci jasin fɛ’n i bolɛ’n. Kɛ blɛ sɔ’n ko sin’n yɛ “mɛn’n wíe-ɔ.” (Mat. 24:14, 36) Kwlaa naan blɛ sɔ’n w’a ju’n, maan e nanti ndɛ nga Zoova kan kle e yɛ’n su. I waan: “Nán de wunmiɛn.” *—An kanngan Akunndanfuɛ’n 11:6 nun.
3. ?Ngue yɛ é wá kɛ́n i ndɛ like suanlɛ nga nun-ɔn?
3 Like suanlɛ ng’ɔ sinnin lɛ nun’n, e kannin ninnge nnan m’ɔ fata kɛ e yo naan y’a ‘tra sran mun kɛ be fa tra jue sa’n,’ be ndɛ. (Mat. 4:19) Like suanlɛ nga nun’n, é wá kán ninnge nsan mɔ e kwla yo naan kannzɛ lika’n ti sɛ ti sɛ’n, y’a kwla bo jasin fɛ’n titi’n be ndɛ. Ninnge sɔ’m be nun klikli’n yɛle kɛ maan e fa jasin fɛ bolɛ junman’n e sie i like kwlaa ɲrun, i nɲɔn su’n yɛle kɛ maan e tra e awlɛn yɛ i nsan su’n yɛle kɛ e lafi Ɲanmiɛn su titi.
MAAN E FA JASIN FƐ BOLƐ JUNMAN’N E SIE I LIKE KWLAA ƝRUN
4. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e fa e ɲin e sie i junman nga Zoova fa mannin e’n, i su titi-ɔ?
4 Zezi kannin ayeliɛ nga sran’m bé wá yí be nglo’n, ɔ nin sa nga bé wá jú blɛ kasiɛn nun’n, be ndɛ kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun. Ɔ si kɛ ninnge sɔ’m be kwla yo maan i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɲin su tranman jasin fɛ bolɛ junman’n su kpa kun. I sɔ’n ti’n, Mat. 24:42) Nowe blɛ su’n ninnge wie’m be ti’n, sran’m b’a faman be ɲin b’a siemɛn i ndɛ ng’ɔ kan kleli be’n su. Andɛ’n, ninnge kunngba sɔ’m be ti’n, e kwla sie e ɲin nɲɔnnɲɔn wie. (Mat. 24:37-39; 2 Piɛ. 2:5) I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e fa e ɲin e sie i junman nga Zoova fa mannin e’n, i su titi.
ɔ seli be kɛ ‘maan be ɲin tran su.’ (5. ?Ngue ndɛ yɛ Sa Nga Be Yoli’n 1:6-8 kɛn i jasin fɛ bolɛ’n su-ɔ?
5 Andɛ’n, ɔ fata kɛ e fa e ɲin e sie i jasin fɛ bolɛ junman’n su kpa. Zezi seli kɛ, kɛ ɔ́ wá wú’n i sɔnnzɔnfuɛ’m bé wá bó jasin fɛ’n trá i nun mɔ i ɲin te o su’n. (Zan 14:12) Sanngɛ kɛ Zezi wuli’n, i sɔnnzɔnfuɛ wie’m be sali be sin ko trali jue ekun. Kɛ Ɲanmiɛn cɛnnin i’n, ɔ yili atrɛ maan i sɔnnzɔnfuɛ’m be trali jue kaka kpa. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, ɔ seli be kɛ maan jasin fɛ bolɛ’n nin sran’m be like klelɛ naan be kaci i sɔnnzɔnfuɛ’n yo be cinnjin tra like kwlaa. (Zan 21:15-17) Kpɛkun ka naan w’a ɔ ɲanmiɛn su’n, ɔ seli be kɛ bé wá bó jasin fɛ’n Izraɛli nvle’n nun lele fá jú asiɛ’n i tiwa lɔ. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 1:6-8 nun.) Kɛ afuɛ kpanngban sinnin’n, Zezi maan aolia nun’n, akoto Zan wunnin sa nga bé wá jú ‘e Min’n i cɛn’n nun’n.’ * Zan wunnin anzi kun m’ɔ su bo ‘jasin fɛ kpa kun m’ɔ ti anannganman’n klé be kwlaa nga be tran asiɛ’n su’n nin be nga be o mɛnmɛn kwlaa nun’n, ɔ nin be nga be fin akpasuaakpasua kwlaa su’n nin be nga be kan aniɛn wafawafa kwlaa’n, ɔ nin sran wafawafa kwlaa’n.’ (Ngl. 1:10; 14:6) Ndɛ sɔ’n kle kɛ Zoova kunndɛ kɛ e bo jasin fɛ’n mɛn wunmuan nun lele saan w’a se e kɛ w’a yo kpa sɔ.
6. ?Ngue yɛ ɔ kwla uka e naan y’a fa jasin fɛ bolɛ junman’n y’a sie i like kwlaa ɲrun-ɔn?
6 Sɛ e bu ninnge nga Zoova fa uka e naan y’a kwla bo jasin fɛ’n i kpa’n be akunndan’n, i sɔ’n yó maan é dí junman sɔ’n i kpa trá laa’n. Ninnge sɔ’m be nun wie mun yɛle fluwa nin video mun nin ninnge kwlaa nga be o e Mat. 24:45-47) Andɛ’n, sran’m be timan be wun aniɛn mlɔnmlɔn. Afin be nunman politiki anuannzɛ kunngba’n nun yɛ be kɔman asɔnun kunngba nun. Asa’n, kɛ wie’m bé ɲán be wun’n, nn wie’m bé dí yalɛ. Sanngɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ miliɔn mɔcuɛ tra su be liɛ’n, be bo ti kun. I wie yɛle kɛ afuɛ 2019 Avrili i le 19 su’n, Zoova i Lalofuɛ nga be o mɛn wunmuan’n nun’n be niannin video kun. Video sɔ’n nun’n, aniaan kun yiyili Biblu’n nun ndɛ mma ng’ɔ fata kɛ be kanngan nun cɛn sɔ’n nun’n, i nun. Cɛn kunngba sɔ’n i nnɔsua nun’n, sran 20.919.041 be trannin e Wla Kpɛnlɛ aɲia’n i bo. Kɛ e bɔbɔ e wun sa sɔ’m be nun mɔ e yo ninnge sɔ’m be wie’n, e bo jasin fɛ’n i kpa tra laa’n.
ɛntɛnɛti adrɛsi’n su’n. E ɛntɛnɛti adrɛsi’n wo aniɛn 1.000 tra su nun. (7. ?Sɛ e waan é bó jasin fɛ’n titi’n ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e nian Zezi i ajalɛ’n su-ɔ?
7 Like uflɛ nga e kwla yo naan y’a bo jasin fɛ’n i kpa’n, yɛle kɛ maan e nian Zezi i ajalɛ’n su. Jasin fɛ’n i bolɛ nun’n, Zezi w’a yaciman like fi lɛ naan ɔ tɛnndɛn i ɲrun. (Zan 18:37) Kɛ Satan waan ɔ́ fá ‘mɛn wunmuan’n nun famiɛn diwlɛ’m be kwlaa ɔ nin be aɲrunɲan’n’ mɛ́n i’n, annzɛ kɛ sran’m be kunndɛli kɛ bé síe i famiɛn’n, w’a kplinman su. (Mat. 4:8, 9; Zan 6:15) Asa ekun’n, w’a fɛmɛn i ɲin w’a siemɛn i aɲanbeun ninnge’m be kunndɛlɛ’n su yɛ w’a yacimɛn i kpɔfuɛ’m be lɛ naan be bubu i sa sin. (Lik. 9:58; Zan 8:59) E kusu Ɲanmiɛn mɔ e su i’n ti’n sa kwla tɔ e su. Blɛ sɔ’n nun’n, sɛ e waan é bó jasin fɛ’n titi’n, maan e wla kpɛn ndɛ nga akoto Pɔlu kan kleli Klisifuɛ mun’n i su. Ɔ wlali be fanngan kɛ be nian Zezi i ajalɛ’n su. I liɛ’n be su ‘fɛman, yɛ be sa sin su bubuman be.’—Ebr. 12:3.
MAAN E TRA E AWLƐN
8. (1) ?Kɛ be se kɛ sran kun trɛ i awlɛn’n, i bo’n yɛle benin? (2) ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e tra e awlɛn andɛ-ɔ?
8 Kɛ be se kɛ sran kun trɛ i awlɛn’n i bo’n yɛle kɛ sɛ sa o i su’n ɔ lafi su kɛ ɔ́ fín sa sɔ’n nun fíte. Be diman like nga ti yɛ e kwla tra e awlɛn’n, be yalɛ. I wie yɛle kɛ sɛ sa kekle wie o e su’n, ɔ fata kɛ e tra e awlɛn lele naan sa sɔ’n wie. Asa ekun’n, sɛ e wla o like kpa wie su’n ɔ fata kɛ e minndɛ naan y’a ɲan like sɔ’n. Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Abakiki kunndɛli kɛ nzaje sa’n wie Zida nvle’n nun. Sanngɛ ɔ trɛli i awlɛn minndɛli blɛ mɔ sa sɔ’n wíe’n. (Aba. 1:2) Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be kusu be buli i kɛ “bé ká lɛ wún” Ɲanmiɛn i Famiɛn diwlɛ’n naan bé ɲán be ti Rɔmunfuɛ’m be sa nun. (Lik. 19:11) E kusu e ɲin o blɛ mɔ Ɲanmiɛn wá núnnún klunwifuɛ mun mɔ asiɛ’n wá káci mɛn klanman’n i sin kpa. Blɛ sɔ’n nun’n, sran’m be kwlakwla bé yó sa kpa yɛ be ɲin yí Ɲanmiɛn. (2 Piɛ. 3:13) Sanngɛ ɔ fata kɛ e tra e awlɛn e minndɛ blɛ mɔ Zoova wá yó i sɔ ninnge liɛ mun’n. Siɛn’n, maan e kan wafa nga Zoova uka e naan y’a kwla tra e awlɛn’n, i ndɛ.
9. ?Sa benin mun yɛ be kle kɛ Zoova trɛ i awlɛn sran’m be wun-ɔn?
9 Zoova si i awlɛn tra kpa. I lɛ nun’n, ɔ kle e ajalɛ. I wie yɛle kɛ ɔ mannin Nowe i blɛ kaka kɛ ɔ fa bobo mmeli naan ‘ɔ bo sa nga be yo-ɔ ɔ ti su’n i ndolo.’ (2 Piɛ. 2:5; 1 Piɛ. 3:20) Asa ekun’n, kɛ Zoova seli kɛ ɔ́ núnnún Sodɔmun nin Gomɔru klɔ’n, mɔ Abraamun usɛli i like nga i waan ɔ́ yó’n i su kosan kaka’n, ɔ trɛli i awlɛn sieli i su i nuan bo. (Bob. 18:20-33) Asa’n, Zoova trɛli i awlɛn Izraɛlifuɛ’m be wun afuɛ kpanngban kpa. (Nee. 9:30, 31) Andɛ kusu’n, e wun kɛ Zoova trɛ i awlɛn sran’m be wun wie. Afin ɔ man be kwlaa nga be kunndɛ kɛ bé káci i janvuɛ’n be blɛ naan be ‘kaci be akunndan’n.’ (2 Piɛ. 3:9; Zan 6:44; 1 Tim. 2:3, 4) Kɛ e wun wafa nga Zoova trɛ i awlɛn sran’m be wun’n, i sɔ’n yo maan e tra e awlɛn e bo jasin fɛ’n yɛ e kle sran’m be like. Siɛn’n, maan e kan sunnzun ase kun mɔ Zoova fa kle e like’n, i ndɛ.
10. ?Ngue yɛ fie difuɛ’m be su ndɛ nga Zaki 5:7, 8 kan’n, ɔ kle e-ɔ?
Zaki 5:7, 8 nun. Fie difuɛ’n i su sunnzun ase nga Zaki fali’n, ɔ kle e wafa ng’ɔ fata kɛ e tra e awlɛn’n. E si kɛ ninnge wie’m be ɲin ndɛndɛ yɛ wie’m be ɲinman ndɛndɛ. I li waka nga be su mma’n, be liɛ’n be ɲinman ndɛndɛ yɛ be mma’m be cɛ naan b’a blo. Laa’n, kɛ Izraɛlifuɛ’m be di fie’n, ɔ di anglo nsiɛn naan w’a yo kpa. Kɛ wawa blɛ nun nzue klikli’n ko tɔ’n, nn fie difuɛ’m be su bo ninnge’m be lualualɛ bo. Kpɛkun kɛ munngun blɛ’n ko ju’n, nn be su titi ninnge nga be luali’n. (Mar. 4:28) Kɛ fie difuɛ’m be sa’n, maan e tra e awlɛn wie. Sanngɛ i sɔ yolɛ’n timan pɔpɔ.
10 An kanngan11. ?Ngue ti yɛ sɛ e tra e awlɛn’n i sɔ’n úka e jasin fɛ’n i bolɛ nun-ɔn?
11 Fɔ m’ɔ o e nun’n ti’n, kɛ e di junman kun’n e kunndɛ kɛ é ɲɛ́n i su akatua’n ndɛndɛ. Sanngɛ sɛ e di fie naan e kunndɛ kɛ ɔ yo kpa’n, ɔ fata kɛ e fa blɛ e niɛn i lika titi. I wie yɛle kɛ e siesie lika’n i ye, e tutu fie’n nun kpɛkun sɛ ɔ nin i fata’n, e gua ninnge’m be su nzue. I wafa kunngba’n, sɛ e kunndɛ kɛ é klé sran’m be like naan be kaci Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’n, ɔ fata kɛ e di junman kekle kpa. Ɔ fata kɛ e uka be nga e kle be Biblu’n nun like’n naan be klo sran. Kɛ é bó jasin fɛ’n, sɛ sran’m be sieman be su e nuan bo naan e tra e awlɛn’n, e sa sin su bubuman e. Kannzɛ sran wie’m be sie be su e nuan bo bɔbɔ’n, sanngɛ maan e tra e awlɛn wie. Afin e kwlá mianman Biblu’n nun like suanfuɛ kun kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su kekle nun. Blɛ wie nun’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m b’a kaman lɛ b’a wunman ndɛ ng’ɔ kan kleli be’n, i wlɛ. (Zan 14:9) Nán e wla fi su. E kwla bo jasin fɛ’n e kle sran kun yɛ e kle i Biblu’n nun like, sanngɛ Ɲanmiɛn yɛ maan sran sɔ’n lafi i su-ɔ.—1 Kor. 3:6.
12. ?Kɛ é bó jasin fɛ’n é klé e osufuɛ nga be suman Zoova’n, wafa sɛ yɛ e kwla yi i nglo kɛ e tra e awlɛn-ɔn?
12 Kɛ é bó jasin fɛ’n é klé e osufuɛ nga be suman Zoova’n, ɔ ju wie’n e awlɛn Akunndanfuɛ’n 3:7 kan’n, ɔ kwla uka e kpa. Ɔ se kɛ: ‘Ɔ le blɛ kun bɔ be fa muan be nuan-an, yɛ ɔ le blɛ kun bɔ be fa ijɔ-ɔ.’ Ndɛ sɔ’n kle kɛ e ayeliɛ kpa’n kwla yo maan e osufuɛ’m be sie be su e nuan bo. Sanngɛ, sɛ e ɲan jasin fɛ bolɛ’n i wun atin’n, nán e sisi e bo naan y’a bo y’a kle be. (1 Piɛ. 3:1, 2) Ɔ fata kɛ e bo jasin fɛ’n yɛ e kle sran’m be Biblu’n nun like kpa. I sɔ yolɛ nun’n, ɔ fata kɛ e tra e awlɛn sran ngba wun. I li e osufuɛ mun yɛ ɔ fata kɛ e yo i sɔ be lika kpa-ɔ.
tralɛ’n kwla yo kekle. I lɛ nun’n, ndɛ nga13-14. ?Awlɛn tralɛ nun’n, wan mun yɛ be kle e ajalɛ-ɔ?
13 Be nga be suli Ɲanmiɛn laa nin e blɛ su’n, be su ndɛ’n kwla uka e naan y’a si e awlɛn tra. Abakiki kunndɛli kpa kɛ be nunnun klunwifuɛ mun. Sanngɛ ɔ kleli kɛ ɔ trɛ i awlɛn. Afin ɔ seli kɛ: “Ń trán klɔ’n i wun talɛ’n su. Ń trán ń mínndɛ.” (Aba. 2:1, NWT) Akoto Pɔlu seli kɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ “gúɛ” i junman’n i bo naan ɔ́ ɲɛ́n i akatua’n ɲanmiɛn su lɔ. Sanngɛ ɔ trɛli i awlɛn dili ‘junman mɔ yɛle Ɲanmiɛn i aklunye dan’n i jasin fɛ’n i kanlɛ’n.’—Yol. 20:24.
14 Maan e kan aniaan bian kun nin i yi mɔ be dili Galaadi suklu’n be ndɛ. Kɛ be wieli suklu’n i di’n, be fa be ɔli nvle kun mɔ Zoova i Lalofuɛ’m b’a sɔnman lɔ’n i nun. Nvle sɔ’n nunfuɛ’m be nun sunman be kɔman asɔnun. I sɔ’n ti’n, be nga be kplin su kɛ be kle be Biblu’n nun like’n b’a sɔnman. Sanngɛ aniaan nga be nin aniaan bian’n nin i yi’n be dili suklu mɔ be o nvle uflɛ nun’n, be se be kɛ be liɛ’n be kle sran kaka be Biblu’n nun like naan be nun wie’m be su Zoova bɔbɔ. Kannzɛ be liɛ’n, sran’m be sieman be su’n, sanngɛ be trali be awlɛn be boli jasin fɛ’n titi. Kɛ be yoli sɔ lele m’ɔ dili afuɛ mɔcuɛ’n, be wa yoli Biblu’n nun like suanfuɛ kun i batɛmun. ?Ngue yɛ be nga be suli Ɲanmiɛn laa’n nin e blɛ su’n, be su ndɛ’n kle e-ɔ? Aniaan sɔ’m be miannin be ɲin be boli jasin fɛ’n titi, b’a deman wunmiɛn. Kɛ mɔ be trali be awlɛn’n ti’n, Zoova yrali be su. I sɔ’n ti’n, maan e nian ‘be nga be lafi Ɲanmiɛn su mɔ be tra be awlɛn lele be ɲan like nga Ɲanmiɛn fa sie be ɲrun’n, be liɛ’n su e yo wie.’—Ebr. 6:10-12.
MAAN E LAFI ƝANMIƐN SU TANKAAN KPA
15. ?Ngue ti yɛ sɛ e lafi Ɲanmiɛn su tankaan kpa’n, é bó jasin fɛ’n i kpa titi-ɔ?
15 Kɛ é bó jasin fɛ’n ndɛ nga e kan’n, e lafi su. I sɔ’n ti’n, e kunndɛ kɛ é kán klé sran kpanngban. Asa’n, e lafi nda nga Ɲanmiɛn tali e’n, be su wie. (Jue. 119:42; Eza. 40:8) Andɛ’n, e wun kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be ndɛ nga be kannin’n be su kpɛn su. Asa ekun’n, e wun i kɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n le ta kpa. Afin kɛ sran’m be nanti i nun ndɛ’n su’n, be kaci be nzuɛn’n. I sɔ’n yo maan e wun i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ sran kwlakwla tie Ɲanmiɛn ndɛ’n.
16. ?Wafa sɛ yɛ Jue Mun 46:2-4 kle kɛ sɛ e lafi Zoova nin Zezi be su’n, é bó jasin fɛ’n titi-ɔ?
16 E lafi Zoova su kpɛkun e lafi Zezi m’ɔ sieli i famiɛn’n i su wie. (Zan 14:1) E si kɛ kannzɛ sa nga be tɔ e su’n be ti sɛ ti sɛ’n, Zoova súan e bo yɛ ɔ́ yó e fiawlɛ titi. (An kanngan Jue Mun 46:2-4 nun.) Kpɛkun e lafi su kɛ, kɛ Zezi o ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ fa tinmin nga Zoova fa mɛnnin i’n tinngɛ jasin fɛ bolɛ junman’n.—Mat. 28:18-20.
17. An kan sa kun m’ɔ kle kɛ ɔ fata kɛ e bo jasin fɛ’n titi’n, i ndɛ.
17 Kɛ mɔ e lafi Zoova su’n ti’n, e si kɛ sɛ e mian e ɲin e bo jasin fɛ’n, ɔ́ yrá e su. Wie liɛ bɔbɔ’n, e sunnzunman kɛ ɔ́ yrá e su kɛ ngalɛ’n sa. (Aku. 11:6) Cɛn kwlakwla’n, sran kpanngban be wun tabli annzɛ kakaklolo nga e fa bo jasin fɛ’n. Jasin fɛ bolɛ wafa sɔ’n ti kpa dan. Sa kun m’ɔ juli afuɛ 2014 nun mɔ e fluwa Ɲanmiɛn Sielɛ junman ng’ɔ fiteli Novanblu nun’n kɛnnin i ndɛ’n kle sɔ weiin. Talua kun m’ɔ o inivɛsite’n, ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ klɛ́ Zoova i Lalofuɛ’m be su ndɛ kun. I sɔ’n ti’n, i waan ɔ́ kɔ́ Ɲanmiɛn Sielɛ Sua kun nun naan ɔ́ kó úsa aniaan’m be sa. Sanngɛ ɔ kunndɛli wie lele w’a wunman wie. I sin’n, ɔ wa wunnin tabli nga e fa bo jasin fɛ’n be nun kun inivɛsite lɔ. Ɔ maan ɔ ko fali fluwa kun m’ɔ kwla ukɛ i naan w’a di i junman’n. I agualiɛ su’n, be yoli i batɛmun yɛ andɛ’n ɔ ti titi atin bofuɛ. Sa kɛ ngalɛ sa’m be wla e fanngan naan y’a bo jasin fɛ’n i kpa titi. Afin e si kɛ sran wie’m be te kunndɛ kɛ bé tíe Ɲanmiɛn i Famiɛn Dilɛ’n i su jasin fɛ’n.
MAAN E FUA KPA KƐ E SU DEMAN WUNMIƐN JASIN FƐ BOLƐ’N NUN
18. ?Ngue ti yɛ e kwla lafi su kɛ é bó jasin fɛ’n lele ɔ́ jú nga Zoova sunnzunnin’n su-ɔ?
18 E lafi su kɛ blɛ ng’ɔ nin i fata’n su yɛ Zoova wá sé kɛ e jran jasin fɛ bolɛ junman’n niɔn. Maan e fa e ɲin e sie i sa ng’ɔ juli Nowe blɛ su’n, i su. Sa sɔ’n kle kɛ Zoova yo ninnge mun blɛ ng’ɔ ti su’n i su. Zoova seli kɛ sɛ afuɛ 120 sin’n, ɔ́ tɔ́ nzue dan kun fá núnnún sa tɛtɛ yofuɛ mun. Kɛ ɔ dili afuɛ kpanngban’n, ɔ seli Nowe kɛ ɔ bobo mmeli kun. Kɛ ɔ ka afuɛ 40 annzɛ 50 ka naan nzue’n w’a tɔ’n, nn Nowe te di junman’n. Kannzɛ sran’m b’a sieman be su i nuan bo’n, sanngɛ ɔ kannin like nga Zoova wá yó’n, i ndɛ kleli be lele naan Zoova w’a se i kɛ ɔ fa nnɛn mun wlu mmeli’n nun. Kɛ i blɛ’n juli’n, Zoova ɲinnin anuan’n.—Bob. 6:3; 7:1, 2, 16.
19. ?Sɛ e mian e ɲin e bo jasin fɛ’n titi’n, ngue yɛ e kwla lafi su kɛ é ɲɛ́n i-ɔ?
19 Ɔ ka kan’n, Zoova wá sé e kɛ e yaci i Famiɛn Dilɛ’n i jasin fɛ’n, i bolɛ. Kpɛkun ɔ́ núnnún Satan i mɛn’n, yɛ ɔ́ yó maan asiɛ’n káci mɛn klanman naan be nga be ɲin yi i’n be tran su. Kwlaa naan i sɔ blɛ liɛ’n w’a ju’n, maan e nanti Nowe nin Abakiki ɔ nin be kwlaa nga be miannin be ɲin be boli jasin fɛ’n titi’n, be ajalɛ’n su. Asa ekun’n, maan e fa jasin fɛ bolɛ junman’n e sie i like kwlaa ɲrun, e tra e awlɛn yɛ e lafi Zoova nin nda ng’ɔ tali e’n, be su.
JUE 75 “Min-ɔn, sunman min!”
^ ndɛ kpɔlɛ 5 Like suanlɛ ng’ɔ sinnin lɛ nun’n, e wunnin i kɛ Zezi wlali Biblu’n nun like suanfuɛ nga be kɔ be ɲrun’n be fanngan kɛ be kaci jasin bofuɛ. Like suanlɛ nga nun’n, é wá kán ninnge nsan mɔ jasin bofuɛ’m be kwla yo naan b’a di junman sɔ’n lele saan Zoova w’a se kɛ w’a yo kpa sɔ’n, be ndɛ.
^ ndɛ kpɔlɛ 2 NDƐ WIE’M BE NUN YIYILƐ: Like suanlɛ nga nun’n, kɛ e se kɛ ‘nán e de wunmiɛn’ jasin fɛ bolɛ nun’n, yɛle kɛ maan e fua kpa kɛ é bó jasin fɛ’n lele saan Zoova w’a se kɛ w’a yo kpa sɔ.
^ ndɛ kpɔlɛ 5 Kɛ be sieli Zezi famiɛn afuɛ 1914 nun’n, yɛ “e Min’n i cɛn’n” boli i bo-ɔ. Kpɛkun kɛ i Afuɛ Akpi Famiɛn Dilɛ Blɛ’n ko wie’n, yɛ cɛn sɔ’n wíe-ɔ.