1-2. (1) ?Wafa sɛ yɛ awa wie’m be tanndan Zoova i Lalofuɛ’m be ɲrun-ɔn? (2) ?Yɛ ngue yɛ Zoova i sufuɛ’m be yo-ɔ? (3) ?Ngue ti yɛ kannzɛ bɔbɔ be kle e yalɛ’n, sanngɛ e kwla di aklunjɔɛ-ɔ? (An kan foto ng’ɔ o fluwa’n i bui’n su’n i ndɛ wie.)

 ANDƐ’N, nvle 30 tra su nun’n, be manman e atin kɛ e yo ninnge wie mun Ɲanmiɛn sulɛ’n nun, annzɛ be tannin e Zoova i sulɛ’n mlɔnmlɔn. Nvle sɔ’m be nun wie’m be nun’n, siefuɛ’m be wla e niaan’m be bisua. ?Sa tɛ benin yɛ be yoli-ɔ? B’a yoman sa tɛ fi Zoova ɲrun. Like nga be yoli’n, yɛle kɛ be kanngannin Biblu’n nun, be suannin nun like, be kannin like nga be lafi su’n i ndɛ kleli be wiengu mun, yɛ be nin be niaan Klisifuɛ’m be yoli aɲia likawlɛ. Asa ekun’n, be faman be nuan wlɛmɛn i politiki ndɛ’m be nun. Kannzɛ bɔbɔ be kle Zoova i sufuɛ kpa sɔ’m be yalɛ tɛtɛ kpa’n, sanngɛ be nanti seiin i ɲrun titi, b be kpɔcimɛn i le. Yɛ kɛ be yo sɔ’n be klun jɔ.

² Aniaan yakpafuɛ sɔ’m be nun wie’m be foto o fluwa nga i bui’n su. Yɛ srilɛ o be nuan. Be si kɛ Zoova i klun jɔ be wun. Afin be nanti seiin titi i ɲrun. I sɔ’n ti’n, be di aklunjɔɛ. (1 Ɲol. 29:17) Zezi seli kɛ: ‘Be nga be kle be yalɛ sa nuan su sɛsɛ yolɛ’n ti’n, be liɛ su ti ye. […] Maan amun klun jɔ, yɛ maan amun wun blibli amun. Afin like nga bé wá fá yó amun mo’n, ɔ ti dan.’—Mat. 5:10-12.

3. (1) ?Kɛ nga Sa Nga Be Yoli’n 4:19, 20 fa kan’n sa’n, kɛ bé klé akoto’m be yalɛ’n, ngue yɛ be yoli-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti yɛ be yoli sɔ-ɔ?

³ Klisifuɛ klikli’m be blɛ su’n, kɛ Zezi i akoto’m bé bó jasin fɛ’n sa ng’ɔ juli be su’n, i wunsu sa yɛ ɔ ju e niaan’m be su andɛ-ɔ. Zifu’m be Jɔlɛ Difuɛ Dandan’m be seli be kpɛ sunman kɛ “nán be fa Zezi i dunman’n be kan ndɛ kle sran mun kun.” (Yol. 4:18; 5:27, 28, 40) ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n ngue yɛ akoto’m be yoli-ɔ? (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 4:19, 20 nun.) Be si kɛ sran ng’ɔ le kwlalɛ tra jɔlɛ difuɛ sɔ mun’n yɛ ‘ɔ seli be kɛ be bo jasin’n, yɛ be yiyi Klisi i su ndɛ’n nun kpa be kle sran mun-ɔn.’ (Yol. 10:42) Ɔ maan Piɛli nin Zan mɔ be ijɔ akoto’m be nuan’n, be seli jɔlɛ difuɛ sɔ’m be kɛ ɔ fata kɛ be ɲin yi Ɲanmiɛn tra be. Kpɛkun be seli ekun kɛ be kwlá yaciman Zezi i ndɛ kanlɛ. Ɔ ti kɛ nn be su usa be kɛ: ‘?Amun bu i kɛ amun ndɛ liɛ nga amun kan’n, ɔ ti cinnjin tra Ɲanmiɛn liɛ’n?’

4. (1) ?Kɛ nga Sa Nga Be Yoli’n 5:27-29 fa kan’n sa’n, ajalɛ kpa benin yɛ akoto’m be kle Klisifuɛ kpa mun-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ e kwla nian be ajalɛ’n su-ɔ?

⁴ Akoto’m be kle Klisifuɛ kpa’m be ajalɛ kpa m’ɔ fata kɛ be nanti su-ɔ. Be fuali kpa kɛ be ɲin yí ‘Ɲanmiɛn m’ɔ ti e siefuɛ’n trá klɔ sran mun.’ (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 5:27-29 nun.) Kɛ mɔ be nantili seiin Ɲanmiɛn ɲrun’n ti’n, be boli be. Kɛ be boli be mɔ bé fín Zifu’m be Jɔlɛ Difuɛ Dandan’m be wun lɔ bé fíte’n, “be klun ti jɔwa. Afin be yoli be finfin Zezi i dunman’n ti.” Yɛ b’a yaciman jasin fɛ’n i bolɛ le.—Yol. 5:40-42.

5. ?Kosan benin mun yɛ é wá tɛ́ be su-ɔ?

⁵ Like nga akoto’m be yoli’n ɔ kwla yo maan e usa e wun kosan wie mun. I wie yɛle kɛ: “?Wafa sɛ yɛ akoto’m be kleli kɛ be ɲin yi Ɲanmiɛn tra klɔ sran mun-ɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ be kunngba’n be kwla nantili Biblu’n nun ndɛ ng’ɔ se kɛ ‘maan sran’m be kwlaa be ɲin yi mɛn siefuɛ mun’n’ i su-ɔ?” (Rɔm. 13:1) ?E kusu kɛ nga akoto Pɔlu fa kannin sa’n, wafa sɛ yɛ andɛ’n e kwla kle kɛ e ɲin yi  “mɛn siefuɛ mun nin be nga be le kwlalɛ’n” niɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ e kunngba’n e kwla kle kɛ e nanti seiin Ɲanmiɛn m’ɔ ti e kwlaa e siefuɛ’n i ɲrun titi-ɔ?—Tit. 3:1.

6. (1) ?Wan mun yɛle “mɛn siefuɛ” nga Rɔmunfuɛ Mun 13:1 kan be ndɛ’n? (2) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ e bu be-ɔ? (3) ?Ndɛ benin yɛ ɔ ti nanwlɛ mɛn siefuɛ’m be kwlaa be lika-ɔ?

⁶ An kanngan Rɔmunfuɛ Mun 13:1 nun. “Mɛn siefuɛ” nga be kan be ndɛ Biblu’n nun ndɛ mma nga nun’n, be yɛle sran nga be le kwlalɛ mɔ be sie be wiengu mun’n. Ɔ fata kɛ Klisifuɛ’m be ɲin yi mɛn siefuɛ sɔ mun. Siefuɛ sɔ’m be yo maan lika’n yoman sukusuku, yɛ be yo maan sran’m be nanti mmla nga be kpɛ’n su. Kpɛkun ɔ ju wie’n, be kpli Zoova i sufuɛ’m be ti. (Ngl. 12:16) Ɔ maan sɛ be se e kɛ e su lapo e man be, annzɛ e yi sika kekle nun e man be’n, maan e yi. Asa’n, sɛ be se e kɛ e sro be, annzɛ e yi be ayɛ’n, maan e yo sɔ. (Rɔm. 13:7) Sɛ siefuɛ sɔ’m be o lɛ andɛ’n, Zoova bɔbɔ yɛ ɔ man be atin kɛ be tran lɛ-ɔ. Cɛn kun’n, kɛ Rɔmunfuɛ’m be siefuɛ Pɔnsu Pilati usali Zezi i sa’n, ndɛ nga Zezi kannin’n ɔ kle sɔ weiin. Kɛ Pilati seli Zezi kɛ ɔ kwla yo maan be yaci i nguan nun, annzɛ be kun i’n, Zezi tɛli i su kɛ: “Sɛ Ɲanmiɛn w’a manman wɔ atin’n, a kwlá yoman min like fi.” (Zan 19:11) I sɔ’n kle kɛ Pilati i sielɛ’n lɛ awɛ. Kɛ Pilati liɛ’n sa’n, mɛn siefuɛ mun ɔ nin politikifuɛ’m be kwlaa be sielɛ’n lɛ awɛ wie.

7. (1) ?Sa benin nun yɛ ɔ fataman kɛ e ɲin yi mɛn siefuɛ mun-ɔn? (2) ?Ngue yɛ ɔ fataman kɛ siefuɛ sɔ’m be wla fi su-ɔ?

⁷ Sɛ mɛn siefuɛ’m be mmla nga be kpɛ be’n be nin Ɲanmiɛn liɛ’n be sansanman be wun’n, ɔ fata kɛ Klisifuɛ’m be nanti be su. Sanngɛ sɛ mɛn siefuɛ’m be se e kɛ e yo ninnge nga Ɲanmiɛn kloman be’n, annzɛ sɛ be se e kɛ e yaci ninnge nga Ɲanmiɛn se kɛ e yo’n be’n be yolɛ’n, e kplinman su. I wie yɛle kɛ be kwla mian gbanflɛn’m be kɛ be kaci sonja naan be kpli be nvle’n i ti. c Annzɛ be kwla se e kɛ nán maan be wun e Biblu’n nin e fluwa’m be kun. Annzɛ kusu be kwla tannin e jasin fɛ bolɛ’n nin e aɲia’m be yolɛ. Kɛ mɛn siefuɛ’m be fa kwlalɛ nga be le i’n be kle Klisi i sɔnnzɔnfuɛ’m be yalɛ’n, Zoova wun i. Ɔ maan bé wá kɛ́n i su ndɛ bé klé i.—Aku. 5:8.

8. ?Ngbaciɛ benin yɛ ɔ o mɛn siefuɛ’m be kwlalɛ liɛ’n nin Zoova liɛ’n be afiɛn-ɔn?

⁸ Mɛn siefuɛ’m be le kwlalɛ sɔ, sanngɛ be kwlalɛ liɛ’n le awɛ. Zoova kunngba cɛ yɛ i kwlalɛ’n liɛ’n leman awɛ-ɔ. Biblu’n kɛn i ndɛ kpɛ sunman se kɛ ɔ ti ‘Ɲanmiɛn mɔ Like Fi Nunmɛn i Sin-ɔn.’—Dan. 7:18, 22, 25, 27.

9. ?Ngue yɛ Daniɛli wunnin i aolia nun-ɔn?

⁹ Cɛn kun’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli wunnin ninnge wie mun aolia nun. Ninnge sɔ’m be kle kɛ Zoova i kwlalɛ liɛ’n, ɔ o siefuɛ’m be kwlaa be kwlalɛ liɛ’n i ti su-ɔ. Daniɛli dun mmua wunnin nnɛn sroesroe nnan. Nnɛn sɔ’m be ti be nga be sieli mɛn’n laa’n, ɔ nin be nga be sie mɛn’n andɛ’n be nzɔliɛ. Be nga be sieli mɛn’n laa’n, be yɛle Babilɔnin, nin Medi nin Pɛɛsi, nin Glɛsi, ɔ nin Rɔmun. Yɛ be nga be sie mɛn’n andɛ’n, be yɛle Angle nin Amlɛnkɛn mun. (Dan. 7:1-3, 17) I sin’n, Daniɛli wunnin Zoova, ɔ ti i jɔlɛ dilɛ bia’n su. (Dan. 7:9, 10) Kɛ ɔ yoli sɔ’n Daniɛli wunnin like uflɛ ekun. Ɔ fata kɛ andɛ mɛn siefuɛ’m be fa like sɔ’n be tu be wun fɔ.

10. (1) ?Kɛ nga Daniɛli 7:13, 14, 27 fa kan’n sa’n, wan mun yɛ Zoova fali kwlalɛ’n mannin be-ɔ? (2) ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e Zoova su-ɔ?

 ¹⁰ An kanngan Daniɛli 7:13, 14, 27 nun. Ndɛ mma sɔ’m be kle kɛ Ɲanmiɛn deli kwlalɛ’n klɔ sran’m be siefuɛ’m be sa nun. Kpɛkun ɔ fa mannin sran wie mɔ be le kwlalɛ tra be’n, mɔ be nin i sɔ’n fata’n. ?Wan mun yɛ Ɲanmiɛn fali kwlalɛ sɔ’n mannin be-ɔ? Ɔ fa mannin ‘sran kun m’ɔ ti kɛ klɔ sran sa’n,’ mɔ yɛle Zezi Klisi’n, ɔ nin “Ɲanmiɛn mɔ Like Fi Nunmɛn i Sin’n,” i sran nga be ti i liɛ klonglo’n, mɔ be yɛle sran 144.000. Be nin Zezi bé wá dí famiɛn “tititi.” (Dan. 7:18) I sɔ’n kle weiin kɛ Zoova ti ‘Ɲanmiɛn mɔ Like Fi Nunmɛn i Sin-ɔn.’ Afin i kunngba cɛ yɛ ɔ kwla fɛ i sɔ ajalɛ’n niɔn.

11. ?Ndɛ benin yɛ Daniɛli kannin m’ɔ kle kɛ Zoova le kwlalɛ nvlenvle’m be su-ɔ?

¹¹ Like kun ekun mɔ Daniɛli wunnin i aolia nun’n, ɔ nin like ng’ɔ wunnin i laa’n be kɔ likawlɛ. Daniɛli seli kɛ: “Ɲanmiɛn m’ɔ o nglo lɔ’n, […] i yɛ ɔ tu famiɛn’m be lɛ-ɔ, yɛ i yɛ ɔ sie be lɛ-ɔ.” Ɔ seli ekun kɛ: “Ɲanmiɛn m’ɔ o Like Kwlaa Ti Su’n yɛ ɔ sie klɔ sran’m be famiɛn diwlɛ’n niɔn, naan sran kwlaa ng’ɔ klo kɛ ɔ́ fá mɛ́n i’n, ɔ fa mɛn i.” (Dan. 2:19-21; 4:17) ?Zoova w’a tu famiɛn wie’m be famiɛn bia su yɛ w’a fa uflɛ w’a sie be osu le? Ɛɛn, w’a yo i sɔ le.

12. An kan sa wie mɔ be kle kɛ Zoova tuli famiɛn wie’m be famiɛn bia’n su’n be ndɛ. (An nian foto’n wie.)

¹² Zoova kleli weiin kɛ ɔ le kwlalɛ “mɛn siefuɛ mun” be su sakpa. Maan e fa sa nsan e yiyi nun. Blɛ wie nun’n, Faraɔn m’ɔ ti Ezipti famiɛn’n, ɔ fali Zoova i sran mun yoli i kanga yɛ ɔ kunndɛman kɛ ɔ́ yáci be nun. Sanngɛ Zoova deli i sran mun, yɛ ɔ yoli maan Faraɔn wuli Jenvie Ɔkwlɛ’n nun. (Tul. 14:26-28; Jue. 136:15) Cɛn kun’n, Babilɔnin famiɛn Bɛlsazaa ɔ dili cɛn, kpɛkun ‘ɔ yoli i wun kpakpa Ɲanmiɛn m’ɔ o nglo lɔ’n i su.’ Asa ekun’n, ɔ yacili Zoova lɛ kpɛkun ‘ɔ manmannin amuin mɔ be fali sika, nin sika ɔkwlɛ yoli be’n.’ (Dan. 5:22, 23) Zoova guali wun tufuɛ sɔ’n i ɲin ase. Yɛle kɛ “kɔnguɛ kunngba sɔ’n nun’n,” Bɛlsazaa wuli. Kpɛkun be fɛli i famiɛn diwlɛ’n be mannin Medifuɛ mun nin Pɛɛsifuɛ mun. (Dan. 5:28, 30, 31) Erɔdu Agripa Klikli m’ɔ ti Palɛstinin famiɛn’n kusu yoli maan be kunnin akoto Zaki. Kpɛkun ɔ wlali akoto Piɛli i bisua, yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ kún i wie. Sanngɛ Zoova yoli maan sa sɔ  m’ɔ sunnzunnin’n w’a kpɛnman su. Yɛle kɛ “Zoova i anzi’n yoli i like yaya,” ɔ maan ɔ wuli.—Yol. 12:1-5, 21-23.

13. An kan sa kun m’ɔ kle kɛ Zoova le kwlalɛ siefuɛ kpanngban mɔ be bo yoli kun’n be su’n i ndɛ.

¹³ Izraɛlifuɛ’m be blɛ su’n, Zoova kleli kɛ ɔ le kwlalɛ siefuɛ kpanngban mɔ be bo yoli kun’n be su. Zoova kunnin Izraɛlifuɛ’m be ti alɛ. Ɔ yoli maan Izraɛlifuɛ’m be kwlali Kanaanfuɛ’m be famiɛn 31 mɔ be bo yoli kun be wun’n. Ɔ maan be kwla fali lika ng’ɔ seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i dan lika. (Zoz. 11:4-6, 20; 12:1, 7, 24) Asa’n, Zoova yoli maan Izraɛlifuɛ’m be kwlali Famiɛn Bɛnin-Adadi, ɔ nin Siri siefuɛ 32 ekun.—1 Fam. 20:1, 26-29.

14-15. (1) ?Zoova i su ndɛ benin yɛ Nɛbikadnɛzali nin Dariisi be kannin-ɔn? (2) ?Zoova nin i nvle’n be su ndɛ benin yɛ jue tofuɛ kun kannin-ɔn?

¹⁴ Kpɛ sunman’n, Zoova kleli kɛ ɔ ti Ɲanmiɛn mɔ Like Fi Nunmɛn i Sin-ɔn. Cɛn kun’n, Famiɛn Nɛbikadnɛzali m’ɔ ti Babilɔnin famiɛn’n ɔ dili i nuan seli kɛ ‘ɔ fɛli i wunmiɛn nin i kwlalɛ’n ɔ fa yili i aɲrunɲan’n i nglo.’ I lɛ nun’n, w’a manmanman Zoova m’ɔ nin manmanlɛ’n fata’n. I sɔ’n ti’n, Zoova yoli maan ɔ boli fia. Kɛ Nɛbikadnɛzali yoli juejue’n, ɔ “manmannin Ɲanmiɛn m’ɔ o Like Kwlaa Ti Su’n.” Ɔ wunnin i wlɛ kɛ Zoova i “famiɛn dilɛ liɛ’n, ɔ ti famiɛn dilɛ kun m’ɔ o lɛ tititi-ɔ.” Ɔ seli kɛ: ‘Sran fi kwlá tanndanman Zoova i ɲrun.’ (Dan. 4:30, 33-35) Kɛ mɔ Daniɛli nanti seiin Zoova i ɲrun titi’n ti’n, be fɛli i be yili i asɔmɔli’m be sin lɔ. Kɛ Zoova deli i asɔmɔli’m be nuan’n nun’n, Famiɛn Dariisi seli kɛ: “Maan sran’m be usu Daniɛli i Ɲanmiɛn’n i bo sa tututu. Afin ɔ ti Ɲanmiɛn kun m’ɔ lafiman-ɔn, yɛ ɔ o lɛ tititi. I famiɛn diwlɛ’n su nunnunman le, yɛ i famiɛn dilɛ’n wo lɛ tititi.”—Dan. 6:7-10, 19-22, 26, 27.

¹⁵ Jue tofuɛ kun seli kɛ: “Zoova yoli maan like nga nvlenvle’m be cicili kɛ bé yó’n, ɔ kpili ase. Ɔ tanndannin like nga nvlefuɛ’m be sunnzunnin kɛ bé yó’n i ɲrun.” Ɔ seli ekun kɛ: “Nvle nga i Ɲanmiɛn’n yɛle Zoova’n, i liɛ su ti ye. Nvle ng’ɔ  kpɛli i fa yoli i liɛ’n, i liɛ su ti ye.” (Jue. 33:10, 12) Ndɛ sɔ m’ɔ kannin’n, ɔ kle kɛ ɔ ti cinnjin kɛ e nanti seiin Zoova ɲrun tititi.

16. (1) ?‘Ɲrɛnnɛn dan’n’ nun’n, ngue yɛ Zoova wá yó-ɔ? (2) ?Ngue ti-ɔ? (An nian foto’n wie.)

¹⁶ E kannin like nga Zoova yoli i laa blɛ liɛ’n nun’n i ndɛ. ?Yɛ e ɲrun lɔ li? ?Ngue yɛ ɔ́ wá yó i ekun-ɔn? E kwla lafi su kɛ ‘ɲrɛnnɛn dan’n’ nun’n, Zoova wá dé i sufuɛ kpa mun. (Mat. 24:21; Dan. 12:1) Kɛ nvlenvle’m be bo wá yó kun bé fá alɛ wlá Zoova i sufuɛ’m be sin’n, Zoova wá dé i sufuɛ mun. Kannzɛ bɔbɔ nvle 193 nga be suan nvlenvle’n be anuannzɛ’n (ONU) i bo’n be o nvle sɔ’m be nun’n, be su kwlá jranman Ɲanmiɛn mɔ Like Fi Nunmɛn i Sin’n, ɔ nin i sonja’m be ɲrun. Zoova seli kɛ: “Ń má yí min dan mɔ n ti’n i nglo, yɛ ń klé kɛ n ti sanwun, kpɛkun ń yí min wun nglo nvle kpanngban be ɲin bo lɛ. Yɛ bé wá sí jrɛiin kɛ n ti Zoova.”—Eze. 38:14-16, 23; Jue. 46:10.

17. ?Famiɛn nga be o asiɛ’n su’n, ɔ nin be nga be nanti seiin Zoova ɲrun titi’n, be su ndɛ benin yɛ Biblu’n kan-ɔn?

¹⁷ Kɛ nvlenvle’m bé wá fá alɛ wlá Zoova i sufuɛ’m be sin’n yɛ Aamagedɔn alɛ’n bó i bo-ɔ. Blɛ sɔ’n nun’n, Zoova wá núnnún “famiɛn nga be o asiɛ wunmuan’n su’n.” (Ngl. 16:14, 16; 19:19-21) Biblu’n se kɛ: “Sran ndɛnmanfuɛ’m be ngunmin yɛ bé trán asiɛ’n su-ɔ, yɛ be nga be kwlá saciman be wun’n yɛ bé ká su-ɔ.”—Ɲan. 2:21.

18. (1) ?Ngue yɛ Klisifuɛ kpanngban be yo-ɔ? (2) ?Yɛ ngue ti-ɔ? (Daniɛli 3:28)

¹⁸ Kɛ ɔ fɛ i laa lele andɛ’n, Klisifuɛ kpa’m be kplin su kɛ be kle be yalɛ, yɛ be fa be nguan’n be sie i wie nuan. Afin be klo Zoova yɛ be si kɛ i kunngba cɛ yɛ ɔ le atin sie klɔ sran mun-ɔn. Klisifuɛ sɔ’m be fuali kpa kɛ bé nánti seiin Zoova ɲrun titi. Be yoli kɛ Ebre gbanflɛn nsan’m be sa. Gbanflɛn sɔ’m be nantili seiin Ɲanmiɛn mɔ Like Fi Nunmɛn i Sin’n i ɲrun titi. I sɔ’n ti’n, be fali be yili i sin dan kun nun, sanngɛ Ɲanmiɛn deli be.—An kanngan Daniɛli 3:28 nun.

19. (1) ?Ngue su yɛ Zoova wá jrán dí i sufuɛ’m be jɔlɛ-ɔ? (2) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo i dɔ nga su-ɔ?

¹⁹ Jue tofuɛ Davidi kannin sa nga ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e nanti seiin Ɲanmiɛn ɲrun titi’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Zoova wá dí nvlefuɛ’m be jɔlɛ. Ee Zoova, nian sa kpa nga n yoli’n, ɔ nin min seiin nantilɛ’n su di min jɔlɛ.” (Jue. 7:8) Ɔ seli ekun kɛ: “Maan seiin nantilɛ’n nin ndɛnman su nantilɛ’n, be sasa min.” (Jue. 25:21) Like kpa nga e kwla yo’n, yɛle kɛ maan e nanti seiin Zoova ɲrun titi. Kannzɛ lika’n ti sɛ ti sɛ’n, nán maan e yo like wie m’ɔ kwla yo maan e nin i e afiɛn saci’n i le. I liɛ’n, é kán ndɛ kunngba nga jue tofuɛ kun kannin’n wie. Ɔ seli kɛ: “Be nga be nanti seiin’n, mɔ be nanti Zoova i mmla’n su’n, be liɛ su ti ye.”—Jue. 119:1.