1-3. (a) ?Nzuɛn benin wie mun yɛ be ase wlalɛ’n kwla yo kekle man e ɔ? (b) ?Sɛ e wun kɛ e nzuɛn tɛ wie i ase wlalɛ ti kekle’n, kosan benin mun yɛ e kwla fa usa e wun ɔn? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

BE FLƐ bian kun kɛ Kevɛn. Laa’n, ɔ to sika nun mma. Ɔ nɔn siklɛti nin drɔgi. Kpɛkun, ɔ ti nzanbɔɛfuɛ. ^[1] (An nian “ndɛ wie mun ekun” nun.) Kɛ ɔ suannin Biblu’n nun like m’ɔ sili Zoova’n, ɔ kunndɛli kɛ ɔ nin i bé trá janvuɛ. Sanngɛ, ɔ fata kɛ ɔ kaci i nzuɛn’n. Zoova i fanngan nun, ɔ nin like ng’ɔ suɛnnin Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun ti’n, ɔ kwla kacili.​—Ebre Mun 4:12.

² Be yoli Kevɛn i batɛmun. Sanngɛ, ɔ fata kɛ ɔ kaci i nzuɛn’n titi naan w’a kwla yo Klistfuɛ kpa. (Efɛzfuɛ Mun 4:31, 32) I wie yɛle kɛ, ɔ fa ya ndɛndɛ. Kwlaa naan b’a yo i batɛmun’n, ɔ yacili sa tɛtɛ wie’m be yolɛ. Ya falɛ ndɛndɛfuɛ’n, i ase wlalɛ’n yoli kekle mɛnnin i. Sanngɛ, Biblu’n nun like  m’ɔ suan’n, ɔ nin Zoova fanngan nun ti’n, ɔ kwla kacili.

³ E kwlakwla e wlali nzuɛn wie’m be ase naan b’a kwla yo e batɛmun. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, e wun i wlɛ kɛ e nin a wieman kaci. Ɔ fata kɛ e mian e ɲin ekun naan e nzuɛn’n w’a fa Ɲanmiɛn nin Klist be liɛ’n. (Efɛzfuɛ Mun 5:1, 2; 1 Piɛr 2:21) Atrɛkpa’n, e ijɔ e konviabo. Annzɛ ndɛ ng’ɔ timan e ndɛ’n, e kan e sin. Annzɛ, e kan e wiengu’m be wun ndɛ tɛ. Annzɛ kusu e ti srongble. Yɛ e bu i kɛ like nga e yo’n, sran’m bé wá sé kɛ ɔ timan kpa. Y’a mian e ɲin afuɛ kpanngban kpa kɛ é wlá nzuɛn tɛ sɔ’n i ase. Sanngɛ, ɔ yoman ye. Ɔ maan, e usa e wun kɛ: ‘?Ngue ti yɛ n kwlá wlaman nzuɛn sɔ’n i ase ɔ? ?Ngue yɛ ń yó naan m’an nanti like nga Biblu’n kle’n su naan min nzuɛn’n w’a yo kpa ɔ?’

4. ?Ngue ti yɛ e kwlá yoman like ng’ɔ jɔ Zoova klun’n sa’n kwlaa nun ɔn?

⁴ E klo Zoova. Yɛ e kunndɛ kɛ é yó like kwlaa ng’ɔ jɔ i klun’n. Sanngɛ, e fɔn sa sunman nun. Afin, e ti sa tɛ yofuɛ. Ɔ maan, ndɛ nga akoto Pɔlu kannin’n, i wie yɛ e kan ɔn. Ɔ seli kɛ: ‘Sa kpa yolɛ’n wo min anwlɛn’n nun, sanngɛ n kwlɛ-mɛn i yo.’​—Rɔmfuɛ Mun 7:18; Zak 3:2.

5. (a) ?Ngue yɛ e yacili i yolɛ naan y’a kwla yo Klistfuɛ ɔ? (b) ?Sanngɛ, ngue yɛ ɔ kwla kle e yalɛ trilili ɔ?

⁵ Sa nga Zoova kloman be’n, e yacili be yolɛ naan y’a kwla yo Klistfuɛ. (1 Korɛntfuɛ Mun 6:9, 10) Sanngɛ, fɔ’n te o e nun. (Kolɔsfuɛ Mun 3:9, 10) Ɔ maan, kannzɛ be yoli e batɛmun w’a cɛ kpa bɔbɔ’n, sanngɛ e fɔn sa sunman nun. Wie liɛ’n, e bu sa tɛ’n i yolɛ akunndan. Annzɛ sa wie mɔ e yo’n i ase wlalɛ’n ti kekle. Yɛ ɔ kle e yalɛ trilili.

6, 7. (a) ?Kannzɛ e ti sa tɛ yofuɛ’n, ngue ti yɛ e kwla fa e wun mantan Zoova ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e srɛ Zoova titi kɛ ɔ yaci sa tɛ nga e yo’n cɛ e ɔ?

⁶ E ti sa tɛ yofuɛ sɔ. Sanngɛ, e kwla fa e wun mantan Zoova. Kpɛkun, e su i titi. Maan e wla kpɛn su titi kɛ nán e bɔbɔ e fanngan nun yɛ e kwla fali e wun e mantannin Zoova ɔ. Sanngɛ, Zoova bɔbɔ m’ɔ wunnin kɛ e timan tɛ mlɔnmlɔn’n, yɛ ɔ fa e mɛntɛnnin i wun ɔn. (Zan 6:44) Zoova si e nzuɛn’n. Yɛ ɔ si like ng’ɔ kle e yalɛ’n. Ɔ nin i sɔ ngba’n, ɔ kunndɛli kɛ e yo i janvuɛ.

⁷ Zoova klo e dan. I sɔ’n ti’n, ɔ yoli like cinnjin kpa kun. Yɛle kɛ, ɔ sunmannin i Wa Zezi asiɛ’n su wa naan ɔ fɛ i wun yi e ti tɛ. (Zan 3:16) Sɛ e yo sa tɛ’n, e kwla srɛ Zoova kɛ ɔ yaci cɛ e. E ti kpɔlɛ tɛ mɔ Zezi fɛ i wun yili’n ti’n, maan e lafi su kɛ Zoova yáci sa tɛ nga e yoli’n cɛ́ e. Ɔ maan, é kwlá yó i janvuɛ titi. (Rɔmfuɛ Mun 7:24, 25; 1 Zan 2:1, 2) Maan e wla kpɛn su titi kɛ sa tɛ yofuɛ’m be dunman nun ti yɛ Zezi wuli ɔ. I sɔ’n ti, kannzɛ sa nga e yoli’n ɔ ti tɛ dan’n, maan e srɛ Zoova titi kɛ ɔ yaci cɛ e. Sran ng’ɔ yoman sɔ’n, ɔ ti kɛ sran mɔ i sa nun ti fiɛn mɔ sanngɛ, ɔ wunnzinman nun’n sa. Kannzɛ e yo sa tɛ’n, sanngɛ e ti kpɔlɛ tɛ’n ti’n, e nin Zoova e afiɛn’n kwla mantan titi. Kɛ e bu i sɔ’n i akunndan’n, ɔ yo e fɛ dan.​—An kanngan 1 Timote 1:15 nun.

8. ?Kɛ e yo sa tɛ’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e ɲin kpa su ɔ?

⁸ Kɛ e yo sa tɛ’n, ɔ fataman kɛ e ɲin kpa su. Yɛ nán e se kɛ nán e ɲinfu yɛ e yoli sɔ ɔ. Zoova kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo naan y’a yo i janvuɛ titi’n. (Jue Mun 15:1-5) Sɛ e waan é fá e wun é mántan Zoova’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin e fɛ i nzuɛn’n. Yɛ e niɛn i Wa’n i ayeliɛ’n su. Asa ekun’n,  maan e nian e wun su titi. Sɛ e yo sɔ’n, é kwlá wlá nzuɛn tɛ’n i ase. Sɛ be yoli e batɛmun w’a cɛ annzɛ ɔ nin a cɛman o, maan e mian e ɲin titi naan e nzuɛn’n yo kpa.​—2 Korɛntfuɛ Mun 13:11.

9. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ e kwla fa nzuɛn uflɛ m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n niɔn?

⁹ Akoto Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ mun kɛ: “An wla amun nzuɛn laa b’ɔ maan an yo sa ng’ɔ fata-man’n i ase. I ti yɛ amun nyin blo ninnge’m be su yɛ an laka amun wun lele an saci nin-ɔn. Maan Nyanmiɛn bo amun uflɛ yɛ ɔ kaci amun akunndan’n. Yɛ an fa nzuɛn uflɛ b’ɔ fa Nyanmiɛn liɛ’n b’ɔ maan amún yó kpa’n, amún yó i klun sa nanwlɛ bɔ an di’n ti.” (Efɛzfuɛ Mun 4:22-24) Ndɛ sɔ’n kle kɛ ɔ fata kɛ e mian e ɲin naan y’a “fa nzuɛn uflɛ” m’ɔ fa Ɲanmiɛn liɛ’n. Sɛ e su Zoova w’a cɛ annzɛ ɔ nin a cɛman o, ɔ fata kɛ e si Zoova i nzuɛn liɛ’n kpa. I sɔ’n ti, maan e suan Biblu’n nun like. I liɛ’n, é kwlá wlá nzuɛn tɛ’n i ase. Kpɛkun é fá Zoova i nzuɛn liɛ’n.

10. (a) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a kwla wla nzuɛn tɛ’n i ase ɔ? (b) ?Kosan benin mun yɛ e fa usa e wun ɔn?

¹⁰ E kwlakwla e kunndɛ kɛ é nánti ndɛ nga Biblu’n kan’n su. Sɛ e waan é wlá nzuɛn tɛ’n i ase’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin titi. ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kɛ e yo sɔ ɔ? ?Zoova kwlá yoman naan nzuɛn tɛ’n i ase wlalɛ’n w’a yo pɔpɔ e sa nun?

11-13. ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e mian e ɲin e wla e nzuɛn tɛ’n i ase ɔ?

¹¹ Kɛ e nian ɲanmiɛn m’ɔ la nglo lɔ plaii’n, e wun kɛ Zoova kwla sa’n kwlaa yo. Maan e kan wia’n i ndɛ e nian. Wia’n i ta’n, ɔ leman wunsu. Ɔ jue kɛ sin sa. Like fi kwlá mɛntɛnmɛn i. I ta’n i kaan sa yɛ ɔ  ju asiɛ’n su naan ninnge’m b’a kwla yo kpa ɔ. (Jue Mun 74:16; Ezai 40:26) Asa ekun’n, Zoova mɛn i sufuɛ’m be wunmiɛn naan b’a kwla su i titi. (Ezai 40:29) I kwlaa sɔ’n kle kɛ, Zoova kwla yo naan e nzuɛn tɛ’n i ase wlalɛ’n w’a yo pɔpɔ e sa nun. ?Sanngɛ, ngue ti yɛ ɔ yoman sɔ ɔ?

¹² Wafa nga Zoova yili e’n ti’n, e kwla fa e klunklo ajalɛ. Ɔ maan, sɛ é yó sa kpa annzɛ é yó sa tɛ’n, ɔ ti kɛ e bɔbɔ sa. Sanngɛ, kɛ e mian e ɲin e yo sa ng’ɔ ti kpa’n, e kle kɛ e klo Zoova. Naan e kunndɛ kɛ i klun jɔ e wun. Satan se kɛ Zoova leman atin sieman klɔ sran. Sanngɛ, kɛ e mian e ɲin e yo Zoova i klun sa’n, e kle kɛ e kunndɛ kɛ ɔ sie e. Ɔ maan, e Si Ɲanmiɛn Zoova m’ɔ ti sran klofuɛ’n, i klun jɔ e wun. (Zɔb 2:3-5; Nyanndra Mun 27:11) Kɛ ɔ yo naan e wla e nzuɛn tɛ’n i ase’n, ɔ timan pɔpɔ. Sanngɛ, kɛ e mian e ɲin e yo sɔ’n, e kle kɛ e nin Ɲanmiɛn e nanti klanman. Naan i yɛ ɔ ti e Siefuɛ ɔ.

¹³ Zoova waan e yo like kwlaa nga e kwla yo’n naan e nzuɛn’n fɛ i liɛ’n. (Kolɔsfuɛ Mun 3:12; an kanngan 2 Piɛr 1:5-7 nun.) Asa ekun’n, ɔ kunndɛ kɛ e nian e wun su naan y’a buman akunndan tɛ. (Rɔmfuɛ Mun 8:5; 12:9) Kɛ e yo sɔ’n, mɔ e kaci e nzuɛn’n, e bɔbɔ e klun jɔ dan.

14, 15. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e nzuɛn’n w’a yo kpa ɔ? (An nian kuku nga be flɛ i “Biblu’n nin Ɲanmiɛn srɛlɛ’n ti yɛ be kacili ɔ” i nun.)

¹⁴ ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan e nzuɛn’n w’a yo kpa ɔ? Sɛ e si e nzuɛn ng’ɔ fata kɛ e wlɛ i ase’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ, ɔ fata kɛ e nanti afɔtuɛ nga Ɲanmiɛn man e’n su. Rɔmfuɛ Mun ndɛ tre 12 i mma 2 se kɛ: “Nán an yo kɛ sran mun bɔ be o lɛ ndɛ’n be sa, sanngɛ maan Nyanmiɛn kaci amun akunndan’n naan an kaci mlɔnmlɔn. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, amún wún Nyanmiɛn i klun sa’n i wlɛ, yɛ amún sí sa ng’ɔ ti kpa, b’ɔ jɔ i klun, b’ɔ maan amún yó kpa’n.” (Rɔmfuɛ Mun 12:2) Sɛ e kunndɛ kɛ é wún Zoova i klun sa’n i wlɛ’n, ɔ fata kɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla naan e bu su akunndan. Kpɛkun, maan e srɛ Zoova naan ɔ fɛ i wawɛ’n man e. (Lik 11:13; Galasifuɛ Mun 5:22, 23) Sɛ e yo sɔ’n, é wún sa ng’ɔ jɔ Zoova klun’n i wlɛ. Yɛ é bú akunndan ng’ɔ bu’n wie. Ɔ maan, akunndan nga é bú’n nin ndɛ nga é kán’n, ɔ nin sa nga é yó be’n, bé jɔ́ Zoova klun. Kpɛkun, é sí e wun su nían. Sanngɛ i kwlaa m’ɔ yoli o, ɔ fata kɛ e mian e ɲin titi naan y’a kwla wla e nzuɛn tɛ’n i ase.​—Nyanndra Mun 4:23.

¹⁵ Sɛ e kanngan Biblu’n nun cɛn kwlakwla’n, ɔ ti kpa. Sanngɛ, ɔ fata kɛ e kanngan  fluwa nga Anuannzɛ’n yi be’n, be nun wie. I wie yɛle Sasafuɛ Tranwlɛ’n nin fluwa nga be flɛ i kɛ Réveillez-vous ! Fluwa sɔ’m be nun ndɛ wie’m be kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo naan e nzuɛn’n w’a fa Zoova liɛ’n. Kpɛkun, be kle e like nga e kwla yo naan y’a wla e nzuɛn tɛ’n i ase’n. Nanwlɛ, ndɛ akpasua nin Biblu’n nun ndɛ mma nga be o fluwa sɔ’m be nun’n, be kwla yo e ye kpa. I sɔ’n ti, maan e sie be nzɔliɛ naan e kanngan be nun cɛn kunngun.

16. ?Sɛ e wun kɛ e nzuɛn tɛ wie te kle e yalɛ’n, ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ e sa sin bubu e ɔ?

¹⁶ Nán cɛn kunngba yɛ e nzuɛn’n kwla fa Zoova liɛ’n niɔn. Ɔ maan, sɛ e wun kɛ nzuɛn tɛ wie te kle e yalɛ’n, nán e sa sin bubu e. Maan e mian e ɲin e nanti like nga e suɛn i Biblu’n nun’n su. I liɛ’n, é bú akunndan nga Zoova bu’n wie. Kpɛkun, sa kpa yolɛ’n su yoman kekle e sa nun kɛ laa’n sa.​—Jue Mun 37:31; Nyanndra Mun 23:12; Galasifuɛ Mun 5:16, 17.

17. ?Sɛ e nin Zoova e nanti klanman titi’n, mmlusuɛ benin yɛ cɛn wie lele é kwlá ɲɛ́n i ɔ?

¹⁷ Cɛn wie lele’n, fɔ’n su tranman e nun kun. Yɛ é sú Zoova tititi. E ɲin o blɛ sɔ’n i sin kpa. Afin blɛ sɔ’n nun’n, nzuɛn tɛ fi su kleman e yalɛ. Yɛ e su fɛman lele naan e nzuɛn’n w’a fa Zoova liɛ’n. Sanngɛ kɛ é sé yɛ’n, e ti kpɔlɛ tɛ’n ti, e kwla su Zoova. I sɔ’n ti, kannzɛ fɔ’n o e nun’n, maan e mian e ɲin e wla e nzuɛn tɛ’n i ase. Yɛ maan e nanti ndɛ nga Biblu’n kan’n su. Sɛ e yo sɔ’n, Zoova klun jɔ́ e wun.

18, 19. ?Sɛ e waan e nzuɛn’n yo kpa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

¹⁸ Kevɛn mɔ e kɛnnin i ndɛ like suanlɛ nga i bo bolɛ nun’n, ɔ kacili i nzuɛn’n. Ɔ maan, ɔ faman ya ndɛndɛ kun. Ɔ buli ndɛ ng’ɔ kɛnngɛn i Biblu’n nun’n i su akunndan. Kpɛkun, ɔ miɛnnin i ɲin nantili su. Asa ekun’n, ɔ fali afɔtuɛ nga aniaan’m be mɛnnin i’n su. Ɔ cɛli naan Kevɛn w’a wlɛ i nzuɛn tɛ’n i ase. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, ɔ wa yoli asɔnunfuɛ’m be lika nianfuɛ. Kɛ é sé yɛ’n, ɔ ti asɔnun kpɛnngbɛn w’a di afuɛ 20. Sanngɛ, ɔ niɛn i wun su titi naan w’a kwla yo sa ng’ɔ ti kpa’n.

¹⁹ Maan e nian Kevɛn i ayeliɛ’n su. Yɛle kɛ, maan e mian e ɲin titi naan e nzuɛn’n yo kpa. Sɛ e yo sɔ’n, e nin Zoova e afiɛn’n mántan kpa. (Jue Mun 25:14) Sɛ e mian e ɲin e wla e nzuɛn tɛ’n i ase’n, Zoova yrá e su. I sɔ’n ti, maan e nanti ndɛ nga Biblu’n kan’n su naan e nzuɛn’n yo kpa.​—Jue Mun 34:9.