1, 2. (a) Anong ilustrasyon an itinao ni Jesus tanganing itampok an pagkabakong fiel kan Judiong mga namomoon sa relihion? (b) Anong punto manongod sa mga barobata an manonodan niato sa ilustrasyon ni Jesus?

 NAGKAPIRANG aldaw bago sia magadan, si Jesus naghapot sa sarong grupo nin Judiong mga namomoon sa relihion nin nakapupukaw sa isip na hapot. Sia nagsabi: “Ano sa paghona nindo? An sarong lalaki igwa nin duwang aki. Sa pagduman sa enot, sia nagsabi, ‘Aki ko, paduman asin magtrabaho ka ngonyan sa ubasan.’ Sa pagsimbag nagsabi ini, ‘Maduman po ako,’ alagad dai sia nagduman. Sa pagdolok sa ikaduwa, pareho an sinabi nia. Sa pagsimbag nagsabi ini, ‘Dai ako maduman.’ Pakatapos nagbasol  sia asin duminuman. Arin sa duwa an naggibo kan kabotan kan saiyang ama?” An Judiong mga namomoon nagsimbag: “An ikaduwa.”​—Mateo 21:28-31.

² Itinatampok digdi ni Jesus an pagkabakong fiel kan Judiong mga namomoon. Kapareho sinda kan enot na aki, na nanunugang gibohon an kabotan nin Dios dangan dai inootob an saindang panuga. Alagad marerealisar nin dakol na magurang na an ilustrasyon ni Jesus basado sa marahay na pakasabot sa buhay pampamilya. Siring kan marahayon na pagkailustrar nia kaiyan, parateng depisil na maaraman kun ano an iniisip nin mga hoben o patienot na masabi kun ano an saindang gigibohon. An sarong hoben tibaad magin dahelan nin dakol na problema durante kan saiyang pagkabarobata dangan dumakula na responsable, iginagalang na gayong adulto. Sarong bagay ini na dapat girumdomon kun pinag-oolayan niato an problema nin pagrebelde nin tin-edyer.

3. Taano ta dai maninigong tolos-tolos na apodon kan mga magurang na rebelde an saindang aki?

³ Paminsanminsan, tibaad may nababaretaan kamong mga tin-edyer na direktang nagrerebelde tumang sa saindang mga magurang. Tibaad may midbid kamo personalmente na sarong pamilya na may tin-edyer na garo dai puedeng kontrolon. Minsan siring, bakong perming pasil na maaraman kun baga talagang rebelde an sarong aki. Saro pa, depisil na masabotan kun taano an nagkapirang aki ta nagrerebelde asin an iba dai​—minsan magkairiba sa sasarong harong. Kun nagsususpetsa an mga magurang na an saro kan saindang mga aki tibaad nagigin nang biyong rebelde, ano an maninigo nindang gibohon? Tanganing masimbag ini, dapat nguna niatong pag-olayan kun ano an rebelde.

4-6. (a) Ano an rebelde? (b) Ano an maninigong girumdomon kan mga magurang kun masumbikal an saindang tin-edyer sa panapanahon?

⁴ Sa simpleng pagtaram, an rebelde sarong tawo na tuyo asin perming nagmamasumbikal o nagtutumang saka nakikisuway sa mas halangkaw na autoridad. Siempre, ‘an  kakablasan nasa puso nin aki.’ (Talinhaga 22:15) Kaya an gabos na aki may mga panahon na nagtutumang sa autoridad nin magurang o nin iba. Ini partikularmenteng totoo durante kan panahon nin pisikal asin emosyonal na pagtalubo na inaapod na pagkabarobata. An pagliliwat sa buhay nin siisay man magigin dahelan nin tension, asin an pagkabarobata panahon nin dakol na pagliliwat. An saindong tin-edyer na aking lalaki o babae pahale na sa pagkaaki asin pasiring na sa pagkaadulto. Sa dahelan na ini, durante kan mga taon nin pagkabarobata, an nagkapirang magurang asin aki nasasakitan na magkaoyon. Sa parate natural na tendensia nin mga magurang na hingoahon na paluwayon an pagliliwat, mantang an mga tin-edyer gustong parikason iyan.

⁵ An tin-edyer na rebelde tinatalikdan an mga prinsipyo sa buhay nin magurang. Minsan siring, girumdomon na an nagkapirang akto nin kasumbikalan dai minagibo sa saro na rebelde. Asin pag-abot sa espirituwal na mga bagay, an nagkapirang aki sa primero tibaad dikiton an o mayo nin interes sa katotoohan kan Biblia, alagad tibaad bako man sindang mga rebelde. Bilang magurang, dai nindo tolos-tolos na apodon nin siring an saindong aki.

⁶ An mga taon daw nin pagkabarobata kan gabos na hoben may pagrebelde tumang sa autoridad nin magurang? Dai man. Tunay nanggad, an ebidensia garo nagpaparisa na nagkapira sana sa mga tin-edyer an nagpapaheling nin grabeng pagrebelde nin barobata. Pero, kumusta an aki na may katagasan an payo asin perming nagrerebelde? Ano daw an tibaad makapukaw sa siring na pagrebelde?

7. Paano puedeng maimpluwensiahan kan satanikong palibot an sarong aki na magrebelde?

⁷ An sarong pangenot na dahelan nin pagrebelde iyo an satanikong kamugtakan kan kinaban. “An bilog na kinaban namumugtak sa kapangyarihan kan maraot.” (1 Juan 5:19) An kinaban na nasa kapangyarihan ni Satanas nakapatalubo nin nakadadanyar na kultura na dapat na  paglabanan nin mga Kristiano. (Juan 17:15) An kadaklan kan kulturang iyan mas bastos, mas peligroso, asin pano nin mas dakol na maraot na impluwensia ngonyan kisa kaidto. (2 Timoteo 3:1-5, 13) Kun dai ineedukar, pinatatanidan, asin pinoprotehiran kan mga magurang an saindang mga aki, an mga hoben madaling mapangibabawan kan “espiritu na naghihiro ngonyan sa mga aki nin kasumbikalan.” (Efeso 2:2) Konektado digdi an impluwensia nin mga kaedad. An Biblia nagsasabi: “Sia na nakiiiba sa mga mangmang maraot an aabotan.” (Talinhaga 13:20) Sa kaagid na paagi, an nakiiiba sa mga impluwensiado kan espiritu kan kinaban na ini posibleng maimpluwensiahan kan espiritung iyan. An mga hoben nagkakaipo nin dayaday na tabang tanganing masabotan ninda na an pagkuyog sa diosnon na mga prinsipyo iyo an pundasyon kan pinakamarahay na dalan nin buhay.​—Isaias 48:17, 18.

8. Anong mga bagay an tibaad magin dahelan nin pagrebelde nin aki?

⁸ An kamugtakan sa harong tibaad magin saro pang dahelan nin pagrebelde. Halimbawa, kun an sarong magurang alkoholiko, nagdodroga, o madahas sa saro pang magurang, mararaot an punto-de-vista kan tin-edyer sa buhay. Maski sa medyo trangkilong mga harong, puedeng pumutok an pagrebelde kun namamatean nin aki na an saiyang mga magurang mayo nin interes sa saiya. Minsan siring, an pagrebelde nin tin-edyer bakong perming dahelan sa mga impluwensia sa luwas. May mga aki na tinatalikdan an mga prinsipyo sa buhay nin magurang apisar kan pagkaigwa nin mga magurang na nag-aaplikar kan diosnon na mga prinsipyo asin sa kadaklan pinoprotehiran sinda sa mga nasa palibot ninda. Taano? Tibaad huli sa saro pang gamot kan satong mga problema​—an pagkabakong sangkap nin tawo. Si Pablo nagsabi: “Paagi sa sarong tawo [si Adan] an kasalan naglaog sa kinaban asin an kagadanan huli sa kasalan, asin sa siring an kagadanan nakalakop sa gabos na tawo huli ta sinda gabos nagkasala.” (Roma 5:12) Si Adan sarong paslong rebelde, asin winalatan nia nin maraot na pamana an gabos niang aki.  An nagkapirang hoben talagang pinili na magrebelde, siring kan ginibo kan saindang apoon.

9. Anong mga pagpalabi sa paagi nin pagpadakula sa aki an tibaad magtulod sa aki na magrebelde?

⁹ An saro pang nagbubunga nin pagrebelde nin tin-edyer iyo an bakong timbang na punto-de-vista kan mga magurang dapit sa pagpadakula sa aki. (Colosas 3:21) An nagkapirang maingat na magurang sobra an pamomogol asin pagdisiplina sa saindang mga aki. An iba konsintedor, na dai nagtatao nin mga giya na maprotehir sa saindang daing kabatidan na barobata. Bakong perming pasil na magin timbang sa pag-oltanan kan duwang pagpapalabing ini. Asin an laen-laen na aki laen-laen an pangangaipo. An saro tibaad nagkakaipo nin orog na pangangataman kisa sa saro. Pero, may duwang halimbawa sa Biblia na matabang na ipaheling an mga peligro nin pagpalabi magsalang sa pagkamapamogol o sa pagkakonsintedor.

10. Taano ta maluyang magurang si Eli, minsan ngani posibleng sarong fiel na halangkaw na saserdote?

¹⁰ An halangkaw na saserdoteng si Eli sa suanoy na Israel sarong ama. Sia naglingkod sa laog nin 40 taon, na daing duwa-duwa na eksperto sa Ley nin Dios. Posible na biyong fiel na inotob ni Eli an saiyang regular na mga obligasyon sa pagkasaserdote asin tibaad lubos pa ngani niang itinokdo an Ley nin Dios sa saiyang mga aki, si Ofni asin Fineas. Minsan siring, si Eli sobra an pagpasunod sa saiyang mga aki. Si Ofni asin Fineas naglingkod bilang mga saserdoteng paradolot, alagad sinda “mga lalaking daing kamanungdanan,” na interesado sana sa pagpanigo sa saindang apetito asin inmoral na mga kamawotan. Pero, kan sinda makakomitir nin makasosopog na mga gibo sa banal na lugar, si Eli dai nagkaigwa kan kapusoan na haleon sinda sa katongdan. Tinawan sana nia sinda nin maluyang saway. Paagi sa saiyang pagkakonsintedor, mas tinawan ni Eli nin onra an saiyang mga aki kisa  sa Dios. Bilang resulta, an saiyang mga aki nagrebelde tumang sa malinig na pagsamba ki Jehova asin napahamak an bilog na harong ni Eli.​—1 Samuel 2:12-17, 22-25, 29; 3:13, 14; 4:11-22.

11. Ano an manonodan nin mga magurang sa salang halimbawa ni Eli?

¹¹ Adulto na an mga aki ni Eli kan mangyari ini, alagad idinodoon kan kasaysayan na ini an peligro nin dai pagdisiplina. (Ikomparar an Talinhaga 29:21.) An ibang magurang tibaad ikamalo an pagkonsinte sa pagkamoot, na dai nakatatao asin nakapaootob nin malinaw, daing pagliwatliwat, asin rasonableng mga susundon. Napababayaan nindang tumao nin mamomoton na disiplina, dawa kun binabalga an diosnon na mga prinsipyo. Huli sa siring na pagkakonsintedor, an saindang mga aki tibaad dai na maghimate sa autoridad nin magurang o sa ano pa man na klase nin autoridad.​—Ikomparar an Eclesiastes 8:11.

12. Sa ano napasala si Roboam sa paggamit nin autoridad?

¹² Ipinaghahalimbawa ni Roboam an saro pang pagpalabi sa pagkapot nin autoridad. Sia an ultimong hade kan nagkakasararong kahadean nin Israel, alagad bako siang marahay na hade. Si Roboam minana an daga na dian an mga tawo nagin diskontento huli sa mga kagabatan na ipinapasan sa sainda kan saiyang ama, si Salomon. Nagpaheling daw nin pakasabot si Roboam? Dai. Kan hagadon sa saiya nin sarong delegasyon na haleon an pirang mapan-aping pagboot, dai nia hinimate an maygurang na sadol kan saiyang mas may edad nang mga parahatol asin ipinagboot nia na orog pang pagabaton an sakal kan banwaan. An saiyang pagkaarogante nakaprobokar nin pagrebelde kan sampulong tribo sa amihanan, asin nabanga sa duwa an kahadean.​—1 Hade 12:1-21; 2 Cronica 10:19.

13. Paano malilikayan nin mga magurang an pagkapasala ni Roboam?

¹³ An mga magurang makanonood nin mahalagang mga leksion sa tala kan Biblia dapit ki Roboam. Kaipuhan nindang ‘hanapon si Jehova’ sa pamibi asin siyasaton an saindang mga paagi nin pagpadakula sa aki sa liwanag kan mga prinsipyo sa Biblia. (Salmo 105:4) “An pan-aapi puedeng makaparungaw sa sarong madonong,” an  sabi kan Eclesiastes 7:7. An pinag-isipan na marhay na mga limitasyon nagtatao nin oportunidad sa mga barobata na umoswag mantang pinoprotehiran sinda sa peligro. Alagad an mga aki dai maninigong mamuhay sa kamugtakan na estriktong marhay asin kadakol na bawal na naoolang na logod sindang makapatalubo nin rasonableng pagsarig sa sadiri asin pagkompiar sa sadiri. Kun an mga magurang nagmamaigot na magin timbang sa rasonableng libertad asin marigon na mga limitasyon na malinaw an pagkabugtak, an kadaklan na tin-edyer mas kadikit an tendensia na magrebelde.

14, 15. Paano maninigong mansayon nin mga magurang an pagdakula kan saindang aki?

¹⁴ Minsan ngani naggagayagaya an mga magurang na maheling an saindang tin-edyer na nagdadakula sa pisikal poon sa pagkaomboy pasiring sa pagigin adulto, tibaad nariribok sinda kun an saindang barobatang aki pumoon nang humale sa pagdepende pasiring sa angay na  pagsarig sa sadiri. Durante kan panahon na ini nin pagliliwat, dai kamo mabigla kun an saindong tin-edyer paminsanminsan sutil o dai nakikokooperar. Girumdomon na an maninigong pasohan nin Kristianong mga magurang magpadakula nin maygurang, marigon, asin responsableng Kristiano.​—Ikomparar an 1 Corinto 13:11; Efeso 4:13, 14.

¹⁵ Minsan ngani tibaad depisil, kaipuhan na pondohon nin mga magurang an ugaleng dai pagpaonra sa ano man na pakiolay kan saindang barobata na magkaigwa nin orog na independensia. Sa kapakipakinabang na paagi, kaipuhan kan aki na dumakula bilang indibiduwal. Iyo nanggad, sa medyo hoben pang edad, an pirang tin-edyer minapoon na makapatalubo nin sa may edad nang pananaw. Halimbawa, an Biblia nagsasabi dapit sa hoben na si Hadeng Josias: “Mantang aki pa sia [na mga 15 anyos], pinonan niang hanapon an Dios ni David.” An marahayon na  tin-edyer na ini malinaw na sarong responsableng indibiduwal.​—2 Cronica 34:1-3.

16. Mantang dinudugangan an responsibilidad nin mga aki, ano an maninigong marealisar ninda?

¹⁶ Minsan siring, an libertad may kadungan na paninimbagan. Kun siring, ipaeksperyensia sa saindong nagigin nang adulto an mga resulta kan pira sa saiyang mga desisyon asin aksion. An prinsipyo na, “an ano man na itinatanom nin tawo, iyan man sana an saiyang aanihon,” aplikado sa mga tin-edyer patin sa mga adulto. (Galacia 6:7) An mga aki dai puedeng lindongan sagkod lamang. Minsan siring, kumusta kun gustong gibohon kan saindong aki an sarong bagay na biyong dai puede? Bilang responsableng magurang, dapat kamong magsabi nin “Dai.” Asin, minsan ngani puede nindong ipaliwanag an dahelan, mayo nin dapat na makaliwat kan saindong dai na magin iyo. (Ikomparar an Mateo 5:37.) Minsan siring, hingoahon na magsabi nin “Dai” sa kalmado asin rasonableng paagi, huling “an simbag, kun mahoyo, nakapararayo nin kaanggotan.”​—Talinhaga 15:1.

17. Ano an nagkapirang pangangaipo nin tin-edyer na maninigong panigoan nin magurang?

¹⁷ Kaipuhan kan mga hoben an seguridad nin daing pagliwatliwat na disiplina dawa kun dai tolos ninda perming naooyonan an mga restriksion asin susundon. Nakadidisganar kun an mga susundon parateng liniliwat, depende sa pagmate nin magurang sa panahon na iyan. Saro pa, kun an mga tin-edyer pinaririgon an boot asin tinatabangan, kun kinakaipuhan, sa pakapanggana sa pagkasukrirok, pagkamasosopgon, o kakulangan nin kompiansa sa sadiri, posible na sinda madakulang mas marigon. Inaapresyar man kan mga tin-edyer kun inaako ninda an tiwala na maninigo sa sainda.​—Ikomparar an Isaias 35:3, 4; Lucas 16:10; 19:17.

18. Ano an nagkapirang nakaparirigon sa boot na mga katotoohan manongod sa mga tin-edyer?

¹⁸ An mga magurang mararanga na maaraman na kun may katoninongan, karigonan, asin pagkamoot sa laog kan harong, an mga aki sa parate nag-ooswag. (Efeso 4:31, 32;  Santiago 3:17, 18) Tara, dakol na tin-edyer an nakapanggana minsan sa maraot na kamugtakan nin harong, na hale sa mga pamilya na may alkoholismo, kadahasan, o iba pang nakararaot na impluwensia, asin nagdakula na marahay na mga adulto. Huli kaini, kun sa harong nindo an saindong mga tin-edyer nakamamate nin seguridad asin nakaaaram na sinda kamomotan, papadangaton, asin aatamanon​—dawa kun an pagsuportar na iyan may kaibang rasonableng mga restriksion asin disiplina kaoyon sa Makakasuratan na mga prinsipyo—​sinda posibleng marhay na madakula na mga adultong ikaoorgolyo nindo.​—Ikomparar an Talinhaga 27:11.

19. Mantang maninigo na patoodon nin mga magurang an aki sa dalan na para sa saiya, anong responsibilidad an nasa aki?

¹⁹ Dakula an nagigibo nin marahay na pagpadakula sa mga aki. An Talinhaga 22:6 nagsasabi: “Patoodon mo an aki oyon sa dalan para sa saiya; minsan kun sia maggurang dai sia masiko dian.” Pero, kumusta an mga aki na may magagabat na problema apisar kan pagkaigwa nin marahay na mga magurang? Posible daw ini? Iyo. An mga tataramon kan talinhaga dapat na saboton sa liwanag kan iba pang bersikulo na nagdodoon kan responsibilidad kan aki na ‘maghinanyog’ asin kumuyog sa mga magurang. (Talinhaga 1:8) An magurang asin aki pareho dapat na magkooperar sa pag-aplikar kan Makakasuratan na mga prinsipyo tanganing magkaigwa nin pagkaoroyon sa pamilya. Kun an mga magurang asin mga aki dai nagtatarabangan, magkakaigwa nin mga problema.

20. Kun an mga aki magkasala huli sa kadaihan nin pag-iingat, ano an magigin madonong na paagi kan mga magurang?

²⁰ Ano an maninigong magin reaksion nin mga magurang kun magkasala asin magkaproblema an sarong tin-edyer? Nangorogna sa panahon na iyan, an tin-edyer nangangaipo nin tabang. Kun ginigirumdom kan mga magurang na an kaolay ninda sarong hoben na daing kabatidan, mas pasil nindang malalabanan an tendensia na masobrahan an reaksion. Si Pablo nagsadol sa mga maygurang  sa kongregasyon: “Minsan kun an sarong tawo may nagibong kasalan bago nia iyan maaraman, kamo na igwang espirituwal na mga kualipikasyon pagmaigotan nindo na pakarhayon giraray an tawong iyan sa espiritu nin kahoyoan.” (Galacia 6:1) Puedeng sunodon kan mga magurang an paagi man sanang ini kun kaolay an hoben na nakakomitir nin sala huli sa kadaihan nin pag-iingat. Mantang ipinaliliwanag nin malinaw kun taano ta sala an saiyang iginawe asin kun paano nia malilikayan na maotro an sala, maninigong linawon kan mga magurang na an salang gawe, bakong an hoben, an maraot.​—Ikomparar an Judas 22, 23.

21. Sinusunod an halimbawa kan Kristianong kongregasyon, ano an maninigong magin reaksion nin mga magurang kun an saindang mga aki makakomitir nin magabat na kasalan?

²¹ Kumusta kun magabat na marhay an pagkadelingkuente kan tin-edyer? Sa kasong iyan an aki nangangaipo nin espesyal na tabang asin ekspertong giya. Kun an sarong miembro kan kongregasyon makakomitir nin magabat na kasalan, pinaririgon an saiyang boot na magsolsol asin patabang sa kamagurangan. (Santiago 5:14-16) Oras na sia magsolsol, tinatabangan sia kan kamagurangan na ikabalik sia sa espirituwal. Sa pamilya nasa mga magurang an responsibilidad sa pagtabang sa nagkasalang tin-edyer, minsan ngani tibaad kaipuhan na ipakipag-olay ninda an bagay sa kamagurangan. Dai nanggad ninda maninigong probaran na itago sa grupo nin kamagurangan an ano man na magabat na mga kasalan na nakomitir kan saro sa saindang mga aki.

22. Bilang pag-arog ki Jehova, anong kaisipan an hihingoahon na papagdanayon nin mga magurang kun an saindang aki makakomitir nin magabat na kasalan?

²² Masakit na marhay an magabat na problema na kalabot an sadiring mga aki nin saro. Huling nariribok sa emosyon, tibaad gustong humaon kan mga magurang na may pagkaanggot an sumbikalan na aki; alagad tibaad ikaraot sana nia ini nin boot. Girumdomon na an ngapit kan hoben na ini tibaad depende sa kun paano sia tinatratar durante kan kritikal na panahon na ini. Girumdomon man na si  Jehova nagin andam na magpatawad kan an saiyang banwaan sumuway sa tama​—basta magsolsol sana sinda. Hinanyoga an saiyang mamomoton na mga tataramon: “‘Madia kamo, ngonyan, banwaan, asin maghusay kita,’ sabi ni Jehova. ‘Minsan an saindong mga kasalan magin garo eskarlata, iyan papupution na garo an niebe; minsan magin mapula na siring kan karmesi, magigin iyan garo an lana.’” (Isaias 1:18) Kanigoan karahay na halimbawa para sa mga magurang!

23. Sa atubangan nin magabat na kasalan kan saro sa saindang mga aki, paano maninigong gumawe an mga magurang, asin ano an maninigo nindang likayan?

²³ Huli kaini, hingoahon na parigonon an boot kan sumbikalan na magbakle. Humagad nin madonong na sadol sa may kabatidan na mga magurang asin sa kamagurangan sa kongregasyon. (Talinhaga 11:14) Hingoahon na dai magin pusokpusokan asin magsabi o gumibo nin mga bagay na magpapadepisil sa saindong aki na bumalik sa saindo. Likayan an daing kontrol na pagkaanggot asin kapaitan nin boot. (Colosas 3:8) Dai tolos sumuko. (1 Corinto 13:4, 7) Mantang ikinaoongis an karatan, likayan an pagigin matagas asin mapait an boot sa saindong aki. An pinakamahalaga, an mga magurang maninigong magmaigot na tumao nin marahay na halimbawa asin papagdanayon na makosog an saindang pagtubod sa Dios.

24. Anong mamondong situwasyon an kun beses minalataw sa Kristianong pamilya, asin ano an maninigong magin reaksion nin magurang?

²⁴ Sa ibang kaso nagigin malinaw na an sarong hoben depinido na an desisyon na magrebelde asin biyo nang isikwal an Kristianong mga prinsipyo sa buhay. Kun siring maninigo nang magkonsentrar sa pagpapadanay o pagparigon liwat sa buhay pampamilya kan mga natatada. Mag-ingat na bakong sa rebelde sana itao an gabos nindong paghihingoa, na napababayaan na an ibang mga aki. Imbes na hingoahon na itago an problema sa iba pang miembro kan pamilya, ipakipag-olay sa sainda an bagay sagkod sa maninigo  asin sa nakapakokosog sa boot na paagi.​—Ikomparar an Talinhaga 20:18.

25. (a) Sinusunod an arogan kan Kristianong kongregasyon, ano an tibaad gibohon nin mga magurang kun an aki magin desisyonadong rebelde? (b) Ano an maninigong girumdomon nin mga magurang kun magrebelde an saro sa saindang mga aki?

²⁵ Si apostol Juan nagsabi dapit sa saro na nagigin dai na ikatatanos na rebelde sa laog kan kongregasyon: “Nungka na padagoson sia sa saindong harong o taratarahon sia.” (2 Juan 10) Tibaad mamatean nin mga magurang na kaipuhan na magin arog kaiyan an paninindogan sa saindang sadiring aki kun sia nasa mayor de edad na asin magin biyong rebelde. Minsan ngani tibaad depisil asin makolog sa boot an siring na aksion, kun beses kaipuhan iyan tanganing protehiran an iba pang miembro kan pamilya. Kaipuhan kan saindong kairiba sa harong an saindong proteksion asin padagos na pangangataman. Huli kaini, padagos na magpadanay nin malinaw, pero rasonable, na mga limitasyon sa paggawe. Makikomunikar sa ibang mga aki. Magin interesado sa saindang kamugtakan sa eskuelahan asin sa kongregasyon. Siring man, ipaaram sa sainda na minsan ngani dai nindo inooyonan an mga aksion kan rebeldeng aki, sia dai man nindo ikinaoongis. Kondenaron an salang aksion imbes na an aki. Kan an duwang aki ni Jacob magin dahelan nin pagsikwal sa pamilya huli sa saindang maringis na gibo, isinumpa ni Jacob an saindang madahas na kaanggotan, bakong an mga aki mismo.​—Genesis 34:1-31; 49:5-7.

26. Ano an makararanga sa maingat na mga magurang kun magrebelde an saro sa saindang mga aki?

²⁶ Tibaad makamate kamong may paninimbagan sa nangyari sa saindong pamilya. Alagad kun mapagngayongayo na ginibo na nindo an bilog nindong makakaya, na sinusunod an hatol ni Jehova sagkod na mahihimo nindo, dai kaipuhan na kritikahon an saindong sadiri sa bakong makatanosan na paagi. Maranga kamo kan katunayan na mayo nin puedeng magin sangkap na magurang, alagad maingat nindong hiningoa na magin marahay na magurang. (Ikomparar an Gibo 20:26.) Makologon sa boot  an pagkaigwa nin biyong rebelde sa pamilya, alagad kun mangyari man iyan sa saindo, laoman nindo na an Dios nakasasabot asin dai nia noarin man babayaan an saiyang debotadong mga lingkod. (Salmo 27:10) Kaya magin determinado na papagdanayon an saindong harong na sarong ligtas, espirituwal na pailihan para sa siisay man na natatadang mga aki.

27. Ginigirumdom an parabola dapit sa gastador na aki, sa ano perming makalalaom an mga magurang nin rebeldeng aki?

²⁷ Saro pa, maninigo na dai kamo noarin man mawaran nin paglaom. An saindong naenot na mga paghihingoa sa tamang pagpatood tibaad sa katapustapusi makatudok sa puso kan nalalagalag na aki asin ikabalik sia sa toltol na pag-isip. (Eclesiastes 11:6) An nagkapirang Kristianong pamilya nagin kapareho nindo an eksperyensia, asin an iba naheling na bumalik an saindang sumbikalan na mga aki, arog nanggad kan ama sa parabola ni Jesus dapit sa gastador na aki. (Lucas 15:11-32) Tibaad mangyari man iyan sa saindo.