Kapitulo 6

Paghahayag nin Sarong Sagradong Hilom

1. Ano an maninigong magin reaksion niato sa makinang na pagkaladawan na nasusurat sa Kapahayagan 1:10-17?

 MAKANGINGIRHAT nanggad an bisyon sa pinamuraway na si Jesus! Daing duwa-duwa, kun kita nakaheling man kaidto kaiba ni apostol Juan, malulunosan man kita huli sa makinang na kamurawayan na idto, na minalaob kapareho nia. (Kapahayagan 1:10-17) An daing kabaing na ipinasabong na bisyon na ini prineserbar tanganing pahiroon kita ngonyan na gumibo nin aksion. Kapareho ni Juan, maninigo kitang magpaheling nin mapakumbabang pag-apresyar sa gabos na kahulogan kan bisyon. Pirme logod kitang magpaheling nin reberensial na paggalang sa katongdan ni Jesus bilang natutukaw na sa tronong Hade, Halangkaw na Saserdote, asin Hokom.—Filipos 2:5-11.

“An Enot Asin an Huri”

2. (a) Sa anong titulo ipinapamidbid ni Jesus an saiyang sadiri? (b) Ano an boot sabihon ni Jehova sa pagsabi na: “Ako an enot asin ako an huri”? (c) Sa ano nag-aapod nin atension an titulo ni Jesus na “an Enot asin an Huri”?

² Minsan siring, an satong pagkangirhat dai man kaipuhan na sumagkod sa pangingiri. Pinakosog liwat ni Jesus an boot ni Juan, arog kan sunod na isinasaysay kan apostol. “Asin kinaptan nia ako kan saiyang toong kamot asin sia nagsabi: ‘Dai ka matakot. Ako an Enot asin an Huri, asin an sarong buhay.’” (Kapahayagan 1:17b, 18a) Sa Isaias 44:6, tama sana na ilinaladawan ni Jehova an saiyang katongdan bilang an solamenteng makakamhan sa gabos na Dios, na sinasabi:  “Ako an enot asin ako an huri, asin laen sa sako mayo na nin Dios.” * Sa pag-introdusir ni Jesus kan saiyang sadiri sa titulong “an Enot asin an Huri,” dai sia naghihingako na sia kapantay ni Jehova, an Kaharohalangkaweng Kaglalang. Ginagamit nia an sarong titulo na tama sanang itinao sa saiya nin Dios. Sa Isaias, si Jehova nagtataram manongod sa Saiyang daing kaagid na katongdan bilang an tunay na Dios. Sia Dios na daing sagkod, asin tunay na mayo nin Dios apuera sa saiya. (1 Timoteo 1:17) Sa Kapahayagan, si Jesus nagtataram manongod sa titulo na itinao sa saiya, na inaapod an atension sa saiyang daing kaagid na pagkabuhay liwat.

3. (a) Sa anong paagi na si Jesus “an Enot asin an Huri”? (b) Ano an boot sabihon kan pagkaigwa ni Jesus kan “mga liabe nin kagadanan asin nin Hades”?

³ Tunay na si Jesus “an Enot” na tawo na binuhay liwat sa inmortal na espiritung buhay. (Colosas 1:18) Dugang pa, sia “an Huri” na personalmenteng binuhay liwat ni Jehova sa siring na paagi. Sa siring, sia nagin “an sarong buhay . . . nabubuhay sagkod pa man.” Sia may inmortalidad. Sa bagay na ini, kapareho sia kan saiyang inmortal na Ama, na inaapod na “Dios na buhay.” (Kapahayagan 7:2; Salmo 42:2) Para sa gabos na iba pang tawo, si Jesus mismo “an pagkabuhay liwat asin an buhay.” (Juan 11:25) Kaoyon kaini, sia nagsasabi ki Juan: “Ako nagadan, alagad, uya! ako nabubuhay sagkod pa man, asin igwa ako kan mga liabe nin kagadanan asin nin Hades.” (Kapahayagan 1:18b) Tinawan sia ni Jehova kan kapangyarihan na buhayon liwat an mga gadan. Iyan an dahelan na nakapagsabi si Jesus na sia igwa kan mga liabe sa pagbukas kan mga tata para sa mga nagagapos nin kagadanan asin nin Hades (lolobngan).—Ikomparar an Mateo 16:18.

4. Anong pagboot an inotro ni Jesus, asin para kiisay na pakinabang?

⁴ Inotro digdi ni Jesus an saiyang pagboot na isurat an bisyon, na sinasabihan si Juan: “Isurat mo an mga naheling mo, asin an mga nangyayari ngonyan patin an mga mangyayari pakatapos kaini.” (Kapahayagan 1:19) Ano pa daw na nakakaogmang mga bagay an ipapaaram ni Juan para sa pagtokdo sa sato?

An mga Bitoon Asin mga Kandelero

5. Paano ipinapaliwanag ni Jesus an “pitong bitoon” asin an “pitong kandelero”?

⁵ Naheling ni Juan si Jesus sa tahaw nin pitong kandelerong bulawan na may kapot na pitong bitoon sa saiyang toong kamot. (Kapahayagan 1:12, 13, 16) Ngonyan ipinapaliwanag ini ni Jesus: “Kun manongod sa sagradong hilom kan pitong bitoon na naheling mo sa sakong toong kamot, asin kan pitong kandelerong bulawan: An pitong bitoon nangangahulogan kan mga anghel kan pitong kongregasyon, asin an pitong kandelero nangangahulogan nin pitong kongregasyon.”—Kapahayagan 1:20.

6. Ano an irinerepresentar kan pitong bitoon, asin taano an mga mensahe ta espesipikong ipinadara sa mga ini?

⁶ An mga “bitoon” iyo an “mga anghel kan pitong kongregasyon.” Sa Kapahayagan, an mga bitoon kun beses nagsisimbolisar sa literal na mga anghel, alagad ta imposible man na gamiton ni Jesus an sarong parasurat na tawo tanganing sumurat sa dai naheheling na espiritung mga linalang. Kaya an mga “bitoon” seguradong an tawong mga paraataman, o kamagurangan, sa mga kongregasyon, na ibinibilang na mga mensahero ni Jesus. * An mga mensahe ipinadara sa mga bitoon, huli ta an  mga ini an may paninimbagan na mangataman sa aripompon ni Jehova.—Gibo 20:28.

7. (a) Ano an nagpapaheling na an pakikipag-olay ni Jesus sa saro sanang anghel sa kada kongregasyon dai nangangahulogan na saro sana an magurang sa kada kongregasyon? (b) Sairisay talaga an irinerepresentar kan pitong bitoon sa toong kamot ni Jesus?

⁷ Mantang an kinakaolay ni Jesus saro sanang “anghel” sa kada kongregasyon, ini daw nangangahulogan na saro sana an magurang sa kada kongregasyon? Dai. Kaidto pang aldaw ni Pablo, an kongregasyon sa Efeso igwa na nin dakol na magurang, bako sanang saro. (Kapahayagan 2:1; Gibo 20:17) Kaya kan aldaw ni Juan, kan ipadara an mga mensahe sa pitong bitoon tanganing basahon sa mga kongregasyon (kaiba an yaon sa Efeso), an mga bitoon seguradong nagrerepresentar sa gabos na naglilingkod sa mga grupo nin kamagurangan sa laog kan linahidan na kongregasyon ni Jehova. Sa kaparehong paagi, binabasa kan mga paraataman ngonyan sa saindang mga kongregasyon an mga surat na naresibi hale sa Namamahalang Grupo, na kompuesto nin linahidan na mga paraataman na naglilingkod sakop kan pamamayo ni Jesus. Kaipuhan na seguradohon kan lokal na mga grupo nin kamagurangan na an hatol ni Jesus kinukuyog kan saindang kongregasyon. Siempre, an hatol para sa kapakinabangan kan gabos na asosyado sa kongregasyon, bako sanang kan kamagurangan.—Helingon an Kapahayagan 2:11a.

8. Ano an ipinaparisa kan bagay na an kamagurangan nasa toong kamot ni Jesus?

⁸ Mantang si Jesus an Payo kan kongregasyon, an kamagurangan tama sanang sinasabi na nasa too niang kamot, an boot sabihon, nasa irarom kan saiyang kontrol asin paggiya. (Colosas 1:18) Sia an Poon na Pastor, asin sinda katabang na mga pastor.—1 Pedro 5:2-4.

9. (a) Ano an irinerepresentar kan pitong kandelero, asin taano an kandelero ta angay na simbolo kaini? (b) Ano an posibleng ipagirumdom ki apostol Juan kan bisyon?

⁹ An pitong kandelero iyo an pitong kongregasyon na pinadarahan ni Juan kan libro nin Kapahayagan: an Efeso, Smirna, Pergamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, asin Laodicea. Taano ta isinisimbolisar nin mga kandelero an mga kongregasyon? Huli ta an mga Kristiano, baga man bilang mga indibiduwal o bilang mga kongregasyon sa kagabsan, kaipuhan na ‘pasirangon an saindang liwanag sa atubangan nin mga tawo’ sa madiklom na kinaban na ini. (Mateo 5:14-16) Dugang pa, an mga kandelero kabilang sa mga kasangkapan sa templo ni Salomon. An pag-apod sa mga kongregasyon na kandelero posibleng mapagirumdom ki Juan na, sa sentidong nag-iilustrar, an kada lokal na kongregasyon kan mga linahidan “templo nin Dios,” erokan kan espiritu nin Dios. (1 Corinto 3:16) Dugang pa, sa ipinapanganino kan Judiong areglo sa templo, an mga miembro kan kongregasyon nin mga linahidan naglilingkod bilang “sa hadeng grupo nin mga saserdote” sa dakulang espirituwal na templo ni Jehova, na si Jesus an Halangkaw na Saserdote asin duman si Jehova personal na nag-eerok sa langitnon na Kabanalbanale.—1 Pedro 2:4, 5, 9; Hebreo 3:1; 6:20; 9:9-14, 24.

An Dakulang Apostasiya

10. Ano an nangyari sa Judiong sistema asin sa daing pagsolsol na mga parasuportar dian kan 70 C.E.?

¹⁰ Kan isurat ni Juan an Kapahayagan, an Kristianismo labi nang 60 anyos. Sa kapinonan, nakaligtas iyan sa 40 taon na daing ontok na pagtumang kan Judaismo. Dangan, kan 70 C.E., nag-ako nin nakakagadan na tama an Judiong sistema kan an  dai nagsosolsol na mga Judio mawaran kan saindang nasyonalidad asin kan garo na idolo ninda kaidto—an templo sa Jerusalem.

11. Taano ta napapanahon na marhay na patanidan kan Poon na Pastor an mga kongregasyon manongod sa minalataw na mga tendensia?

¹¹ Minsan siring, ihinula ni apostol Pablo na magkakaigwa nin apostasiya sa tahaw kan linahidan na mga Kristiano, asin ipinapaheling kan mga mensahe ni Jesus na sa kagurangan ni Juan an apostasiyang ini minalataw na. Si Juan an ultimo sa mga nagseserbing pampugol sa todo-todong paghihingoang ini ni Satanas na raoton an banhi kan babae. (2 Tesalonica 2:3-12; 2 Pedro 2:1-3; 2 Juan 7-11) Kaya idto an angay na panahon para sa Poon na Pastor ni Jehova na sumurat sa kamagurangan sa mga kongregasyon, na nagpapatanid manongod sa minalataw na mga tendensia asin pinaparigon an boot kan mga may matanos na puso na manindogan nin marigon para sa katanosan.

12. (a) Paano nagtalubo an apostasiya kan mga siglo pakalihis kan aldaw ni Juan? (b) Paano naglataw an Kakristianohan?

¹² Dai niato aram kun ano an nagin reaksion kan mga kongregasyon kaidtong 96 C.E. sa mga mensahe ni Jesus. Alagad aram niato na an apostasiya marikas na nagtalubo pagkagadan ni Juan. An mga “Kristiano” nagpondo sa paggamit kan ngaran ni Jehova asin isinalida dian an “Kagurangnan” o “Dios” sa mga manuskrito kan Biblia. Pag-abot kan ikaapat na siglo, an falsong doktrina kan Trinidad nakalaog na sa mga kongregasyon. Sa panahon man na iyan, inaako na an ideya nin inmortal na kalag. Ultimo, itinao ni Emperador Constantino kan Roma an pag-aprobar kan estado sa “Kristianong” relihion, asin nagbunga ini kan pagkaigwa nin Kakristianohan, na dian an Iglesia asin Estado nagkasaro tanganing mamahala sa laog nin sangribong taon. Pasil kaidto na magin bagong estilong “Kristiano.” Ibinagay nin bilog na mga tribo an dati nindang mga paniniwalang pagano sa laen-laen na bersion kan relihion na ini. An dakol sa mga namomoon sa Kakristianohan nagin mapan-api, maisog na namamahala sa politika, na ipinapaotob an saindang apostatang mga opinyon paagi sa espada.

13. Sa ibong kan patanid ni Jesus tumang sa sektarismo, ano an ginibo kan nag-apostatar na mga Kristiano?

¹³ An mga sinabi ni Jesus sa pitong kongregasyon biyong inignoro kan nag-apostatar na mga Kristiano. Pinatanidan ni Jesus an mga taga Efeso na ibalik an pagkamoot ninda kan enot. (Kapahayagan 2:4) Minsan siring, an mga miembro kan Kakristianohan, mantang dai na nagkakasararo sa pagkamoot ki Jehova, nagralaban sa maringis na mga guerra asin pinagpersegir nin grabe an lambang saro. (1 Juan 4:20) Pinatanidan ni Jesus an kongregasyon sa Pergamo tumang sa sektarismo. Pero, naglataw an mga sekta dawa kan ikaduwang siglo, asin ngonyan rinibo an nagtataltalan na sekta asin relihion sa Kakristianohan.—Kapahayagan 2:15.

14. (a) Minsan ngani si Jesus nagpatanid tumang sa pagigin gadan sa espirituwal, ano an ginibo kan naghihingakong mga Kristiano? (b) Sa anong mga paagi na dai hinimate kan naghihingakong mga Kristiano an patanid ni Jesus tumang sa idolatriya asin inmoralidad?

¹⁴ Pinatanidan ni Jesus an kongregasyon sa Sardis tumang sa pagigin gadan sa espirituwal. (Kapahayagan 3:1) Kapareho kan mga yaon sa Sardis, madaling nalingawan nin naghihingakong mga Kristiano an Kristianong mga gibo asin dai nahaloy itinao ninda an mahalagang marhay na gibohon nin paghuhulit sa sarong sadit, binabayadan na klero. Pinatanidan ni Jesus an kongregasyon sa Tiatira tumang sa idolatriya asin pakikisaro. (Kapahayagan 2:20) Pero, hayag na inaprobaran kan Kakristianohan an paggamit nin mga imahen, saka an pagpalakop kan mas pairarom na klase nin idolatriya na nasyonalismo asin materyalismo. Asin an inmoralidad, minsan ngani kun beses sinasabing sala, kinokonsinte man nin dakol poon pa kaidto.

15. Ano an ibinubuyagyag kan mga tataramon ni Jesus sa pitong kongregasyon mapadapit sa mga relihion nin Kakristianohan, asin nagin ano an klero nin Kakristianohan?

¹⁵ Huli kaini, ibinubuyagyag kan mga tataramon ni Jesus sa pitong kongregasyon an biyong pagkukulang kan gabos na relihion nin Kakristianohan na magin espesyal na banwaan ni Jehova. Sa katunayan, an klero nin Kakristianohan iyo an pinakaprominenteng mga miembro kan banhi ni Satanas. Sa pag-apod sa mga ini na ‘an tampalasan,’ ihinula ni apostol Pablo na an saindang “presensia . . . sono sa paghiro ni Satanas paagi sa lambang makapangyarihan na gibo asin putik na mga tanda patin mga ngangalasan asin paagi sa lambang maraot na pandadaya.”—2 Tesalonica 2:9, 10.

16. (a) Tumang kiisay nagpaheling nin partikular na pagkaongis an mga namomoon sa Kakristianohan? (b) Ano an nangyari sa Kakristianohan kaidtong Edad Media? (c) Liniwat daw kan pagrebelde kan mga Protestante, o Repormasyon, an apostatang mga gibo nin Kakristianohan?

¹⁶ Minsan ngani naghihingakong mga pastor kan aripompon nin Dios, an mga namomoon sa Kakristianohan, relihioso asin sekular, nagpaheling nin espesyal na pagkaongis sa siisay man na  naghingoang mag-enkaminar kan pagbasa sa Biblia o sa siisay man na nagbubuyagyag kan saindang mga gibong bakong sono sa Kasuratan. Si John Hus asin an paratradusir kan Biblia na si William Tyndale pinagpersegir asin ginadan bilang martir. Kaidtong madiklom na Edad Media, an pinakagrabeng ginibo kan apostatang pamamahala iyo an sa diablong Inkisisyon Katoliko. An siisay man na nakikidiskutir sa mga katokdoan o autoridad kan iglesia daing herak na pinapapondo, asin an ribo-ribong erehe daa pinapasakitan sagkod na magadan o sinosolo sa hariging pasakitan. Sa siring na paagi pinagmaigotan ni Satanas na seguradohon na madaog tolos an siisay man na tunay na banhi kan garo-babaeng organisasyon nin Dios. Kan mangyari an pagrebelde kan mga Protestante, o Repormasyon, (poon 1517 padagos), an dakol na iglesiang Protestante nagpaheling nin kaparehong pagkapanatiko. Nagkasala man sinda sa dugo huli sa pagmartir sa mga naghihingoang magmaimbod sa Dios asin ki Cristo. Totoo nanggad, “an dugo nin mga banal” pinabolos nin daing pakundangan!—Kapahayagan 16:6; ikomparar an Mateo 23:33-36.

An Banhi Nagdadanay

17. (a) Ano an ihinula kan parabola ni Jesus manongod sa trigo asin mga doot? (b) Ano an nangyari kan 1918, na nagbunga nin anong pagsikwal asin anong pagnombra?

¹⁷ Sa parabola nia manongod sa trigo asin mga doot, ihinula ni Jesus an panahon nin kadikloman na maabot mantang nangingibabaw an Kakristianohan. Minsan siring, sa gabos na siglong ini nin apostasiya, magkakaigwa nin indibiduwal, garo-trigong mga Kristiano, tunay na mga linahidan. (Mateo 13:24-29, 36-43) Kaya, kan umabot an aldaw kan Kagurangnan kan Oktubre 1914, igwa pa nin tunay na mga Kristiano digdi sa daga. (Kapahayagan 1:10) Minalataw na si Jehova nagdatong sa saiyang espirituwal na templo para sa paghokom mga tolo may kabangang taon pakalihis kaiyan, kan 1918, kaiba si Jesus bilang saiyang “mensahero kan tipan.” (Malaquias 3:1; Mateo 13:47-50) Panahon na para sa Kagurangnan na sa katapustapusi isikwal an falsong mga Kristiano asin nombrahan ‘an maimbod asin mapagmansay na oripon na mamahala sa gabos niang rogaring.’—Mateo 7:22, 23; 24:45-47.

18. Anong “oras” an nagdatong kan 1914, asin panahon na kaidto na gibohon kan oripon an ano?

¹⁸ Panahon man kaidto para sa oripon na ini na tawan nin espesyal na atension an mga bagay na nasusurat sa mga mensahe ni Jesus para sa pitong kongregasyon, arog kan maheheling niato sa sinasabi dian. Halimbawa, nasasambitan ni Jesus an  pagdatong nia sa paghokom sa mga kongregasyon, paghokom na nagpoon kan 1918. (Kapahayagan 2:5, 16, 22, 23; 3:3) Sia nagtataram manongod sa pagprotehir sa kongregasyon sa Filadelfia sa “oras nin pagbalo, na madatong sa bilog na ineerokan na daga.” (Kapahayagan 3:10, 11) Ining “oras nin pagbalo” maabot sana sa pagpopoon kan aldaw kan Kagurangnan kan 1914, na pakalihis kaiyan an mga Kristiano binalo kun manongod sa saindang kaimbodan sa napatindog nang Kahadean nin Dios.—Ikomparar an Mateo 24:3, 9-13.

19. (a) Ano an ilinaladawan ngonyan kan pitong kongregasyon? (b) Sairisay an dakol an kabilangan na nakiasosyar sa linahidan na mga Kristiano, asin taano ta aplikado man sa sainda an hatol ni Jesus asin an mga kamugtakan na saiyang ilinaladawan? (c) Ano an maninigong magin punto de vista niato sa mga mensahe ni Jesus sa pitong kongregasyon kan enot na siglo?

¹⁹ Sa dahelan na ini, an mga tataramon ni Jesus sa mga kongregasyon nagkaigwa kan mayor na aplikasyon kaiyan magpoon kan 1914. Sa kamugtakan na ini, an pitong kongregasyon naglaladawan sa gabos na kongregasyon kan linahidan na mga Kristiano durante kan aldaw kan Kagurangnan. Dugang pa, sa nakaaging 70 taon asin labi pa, may nakiiba sa linahidan na mga Kristiano na ilinadawan ni Juan na dakol na nagtutubod na an paglaom mabuhay sagkod lamang sa Paraiso digdi sa daga. An hatol kan pinamuraway na si Jesu-Cristo asin an mga kamugtakan na nanompongan nia sa pitong kongregasyon bilang resulta kan saiyang pagsiyasat minaaplikar man sa mga ini na may kaparehong puersa, ta sasaro sana an pamantayan sa katanosan asin kaimbodan para sa gabos na lingkod ni Jehova. (Exodo 12:49; Colosas 3:11) Sa siring, an mga mensahe ni Jesus sa pitong kongregasyon kan enot na siglo sa Asia Minor bako sanang interesanteng mga pangyayari sa kasaysayan. Iyan nangangahulogan nin buhay o kagadanan para sa lambang saro sa sato. Kun siring, maghinanyog kita nin maingat sa mga tataramon ni Jesus.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon sa pahina 32]

Sarong Panahon nin Pagbalo Asin Paghokom

Si Jesus nabautismohan asin linahidan bilang Designadong Hade duman sa Salog nin Jordan kaidtong mga Oktubre 29 C.E. Pakalihis nin tolo may kabangang taon, kan 33 C.E., sia nagduman sa templo sa Jerusalem asin pinalayas an mga ginigibo iyan na lungib nin mga parahabon. Garo baga kaagid ini kan tolo may kabangang taon poon kan si Jesus tumukaw sa trono sa kalangitan kan Oktubre 1914 sagkod na sia dumatong sa pagsiyasat sa naghihingakong mga Kristiano kan pumoon an paghokom sa harong nin Dios. (Mateo 21:12, 13; 1 Pedro 4:17) Kaidtong kapinonan nin 1918 grabe an pagtumang sa aktibidad na pang-Kahadean kan banwaan ni Jehova. Panahon idto nin pagbalo sa bilog na daga, asin isinuway an mga matatakton. Kan Mayo 1918 ibinilanggo an opisyales kan Watch Tower Society huli sa sutsut kan klero nin Kakristianohan, alagad pakalihis nin siyam na bulan nakaluwas an mga ini. Sa huri, liningawan na an mga sahot sa sainda. Poon 1919 an organisasyon kan banwaan nin Dios, na nabalo na asin dinalisay, maigot na nag-abante sa pagbalangibog kan Kahadean ni Jehova paagi ki Cristo Jesus bilang an paglaom kan katawohan.—Malaquias 3:1-3.

Kan ponan ni Jesus an saiyang pagsiyasat kan 1918, daing duda na an inako kan klero nin Kakristianohan paghokom na bakong paborable. Bako sana na sinda an nagsutsut kan pagpersegir sa banwaan nin Dios kundi nagkaigwa man sinda nin magabat na kasalan sa dugo paagi sa pagsuportar sa mga nasyon na nagraralaban durante kan enot na guerra mundial. (Kapahayagan 18:21, 24) Dangan an mga klerigong idto naglaom sa gibong-tawong Liga de Naciones. Kaiba kan enterong pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion, an Kakristianohan biyo nang nawara sa pabor nin Dios kan 1919.

[Mapa sa pahina 28, 29]

(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)

EFESO

SMIRNA

PERGAMO

TIATIRA

SARDIS

FILADELFIA

LAODICEA

[Mga ritrato sa pahina 31]

An relihion kan Kakristianohan nagkaigwa nin magabat na kasalan sa dugo huli sa pagpersegir asin paggadan sa mga nagtradusir, nagbasa, o dawa nagkaigwa sana kan Biblia