Kapitulo 33

Paghokom sa Labi-Labi Karaot na Patotot

Bisyon 11—Kapahayagan 17:1-18

Tema: An Dakulang Babilonya nakakabayo sa kolor eskarlatang mabangis na hayop na sa katapustapusi bibirikan asin lalaglagon sia

Panahon nin kaotoban: Poon 1919 sagkod sa dakulang kahorasaan

1. Ano an ihinayag ki Juan kan saro sa pitong anghel?

 AN MATANOS na kaanggotan ni Jehova kaipuhan na ikaula sagkod na matapos, pitong mangko gabos! Kan iula kan ikaanom na anghel an saiyang mangko sa lugar kan suanoy na Babilonya, iyan tama sanang nagsisimbolisar sa pagdamat sa Dakulang Babilonya mantang marikas an dalagan nin mga pangyayari pasiring sa pangultimong guerra nin Armagedon. (Kapahayagan 16:1, 12, 16) Posibleng marhay na an anghel man sanang ini an naghahayag ngonyan kun taano asin kun paano gigibohon ni Jehova an saiyang matanos na mga paghokom. Biyong napangalas si Juan sa saiyang sunod na nadangog asin naheling: “Asin an saro sa pitong anghel na igwa kan pitong mangko nagrani asin nakipag-olay sa sako, na an sabi: ‘Madia, ipapaheling ko saimo an paghokom sa dakulang patotot na nakatukaw sa dakol na katubigan, na sa saiya nakikisaro an mga hade kan daga, mantang idtong mga nag-eerok sa daga binurat sa arak kan saiyang pakikisaro.’”—Kapahayagan 17:1, 2.

2. Ano an ebidensia na an “dakulang patotot” (a) bakong an suanoy na Roma? (b) bakong darakulang kompanya sa negosyo? (c) sarong relihiosong organisasyon?

² “Dakulang patotot”! Taano ta labi-labi kanakakakubhan kan ngaran? Siisay sia? An iba sinasabi na an simbolikong patotot na ini iyo an suanoy na Roma. Alagad an Roma kaidto sarong politikal na kapangyarihan. An patotot na ini nakikisaro sa mga hade kan daga, asin malinaw na kaiba digdi an mga hade kan Roma. Apuera kaiyan, pagkalaglag nia, “an mga hade kan daga” sinasabi na magmomondo huli sa saiyang pagkawara. Kun siring, dai sia puedeng magin politikal na kapangyarihan. (Kapahayagan 18:9, 10) Saro pa, mantang sia ipagmomondo man kan mga negosyante sa kinaban, dai sia puedeng magladawan sa darakulang kompanya sa negosyo. (Kapahayagan 18:15, 16) Minsan siring, mababasa niato na ‘paagi kan saiyang espiritistikong mga gibo ikinalagalag an gabos na nasyon.’ (Kapahayagan 18:23) Liniliwanag kaini na an dakulang patotot seguradong pambilog na kinaban na relihiosong organisasyon.

3. (a) Taano ta seguradong bako sanang an Iglesia Katolika Romana o dawa an bilog na Kakristianohan an isinisimbolisar kan dakulang patotot? (b) Anong Babilonikong mga doktrina an manonompongan sa kadaklan na relihion sa Oriente saka sa mga sekta nin Kakristianohan? (c) Ano an inadmitir kan Katoliko Romanong kardinal na si John Henry Newman mapadapit sa ginikanan kan dakol sa mga doktrina, seremonya, asin gibo nin Kakristianohan? (Helingon an nota sa ibaba.)

³ Arin na relihiosong organisasyon? Sia daw an Iglesia Katolika Romana, arog kan sabi nin iba? O sia daw an bilog na Kakristianohan? Dai, kaipuhan na sia mas dakula pa digdi tanganing ikalagalag nia an gabos na nasyon. Sia, sa katunayan, iyo an enterong pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion. An ginikanan nia sa mga misteryo nin Babilonya nahahayag sa bagay na an dakol na Babilonikong doktrina asin gibo lakop sa mga relihion sa bilog na daga. Halimbawa, an paniniwala sa katambay na inmortalidad kan kalag nin tawo, sa impiernong may pasakit, asin sa trinidad na mga dios manonompongan sa kadaklan na relihion sa Oriente saka sa mga  sekta nin Kakristianohan. An falsong relihion, na ipinangaki labi nang 4,000 na taon an nakaagi sa suanoy na siudad nin Babilonya, nagin an higante, labi-labi karaot na organisasyon sa presenteng panahon na tama sanang inaapod na Dakulang Babilonya. * Pero, taano ta inaapod sia sa nakakaongis na ngaran na “dakulang patotot”?

4. (a) Sa anong mga paagi na an suanoy na Israel nakisaro? (b) Sa anong lataw na marhay na paagi na an Dakulang Babilonya nakisaro?

⁴ An Babilonya (o Babel, na an kahulogan “Karibarawan”) nakaabot sa pinakaalitoktok kan kabantogan kaiyan kaidtong panahon ni Nabucodonosor. Idto relihioso asin politikal na estado na labing sangribo an templo asin kapilya. An mga saserdote kaiyan nagkapot nin dakulang kapangyarihan. Minsan ngani an Babilonya haloyon nang nawara bilang pambilog na kinaban na kapangyarihan, an relihiosong Dakulang Babilonya nagpapadagos, asin arog kan suanoy na Babilonya, sagkod ngonyan sia naghihingoang impluwensiahan an mga bagay-bagay sa politika. Alagad oyon daw an Dios sa paglaog kan relihion sa politika? Sa Hebreong Kasuratan, an Israel sinabing nagpatotot kan sia mapalabot sa falsong pagsamba asin kan sia makipag-alyansa sa mga nasyon imbes na magtiwala ki Jehova. (Jeremias 3:6, 8, 9; Ezequiel 16:28-30) An Dakulang Babilonya  nakikisaro man. Sa lataw na marhay na paagi, ginibo nia an ano man na pinaghohona niang maninigo tanganing magkaigwa nin impluwensia asin kapangyarihan sa namamahalang mga hade kan daga.—1 Timoteo 4:1.

5. (a) Saen sikat an relihiosong mga klerigo? (b) Taano an pagmawot na magin prominente sa kinaban ta direktang kakontra kan mga tataramon ni Jesu-Cristo?

⁵ Ngonyan, an mga namomoon sa relihion parateng nagkakampanya para sa halangkaw na mga katongdan sa gobyerno, asin sa nagkapirang nasyon, sinda nakikikabtang sa pagpalakaw kan gobyerno, na nagkakapot pa ngani nin mga katongdan sa gabinete. Kan 1988 an duwang bantog na klerigong Protestante nagkandidato sa pagkapresidente sa Estados Unidos. Gustong-gusto kan mga namomoon sa Dakulang Babilonya na magin sikat; an saindang retrato parateng maheheling sa mga peryodiko mantang sinda kaibaiba nin prominenteng mga politiko. Kabaliktaran, rinayoan ni Jesus an pakikilabot sa politika asin sia nagsabi manongod sa saiyang mga disipulo: “Sinda bakong kabtang kan kinaban, kun paanong ako bakong kabtang kan kinaban.”—Juan 6:15; 17:16; Mateo 4:8-10; helingon man an Santiago 4:4.

‘Pagpapatotot’ sa Presenteng Panahon

6, 7. (a) Paano nagin makapangyarihan sa Alemania an Partidong Nazi ni Hitler? (b) Paano an konkordat na ginibo kan Batikano sa Nazing Alemania nakatabang ki Hitler sa saiyang kampanya na dominaron an kinaban?

⁶ Huli sa saiyang pag-entremeter sa politika, an dakulang patotot nagtao nin dai masabing kamondoan sa katawohan. Halimbawa, estudyare an mga katotoohan sa likod kan pagkosog ni Hitler sa kapangyarihan duman sa Alemania—mandatang mga katotoohan na gustong paraon nin nagkapira sa mga libro nin kasaysayan. Kan Mayo 1924 an Partidong Nazi may 32 na puesto sa lehislatura kan Alemania na inaapod Reichstag. Pag-abot nin Mayo 1928 ini buminaba sa 12 puesto. Minsan siring, an kinaban garo hinalon kan Grabeng Krisis kan 1930; paagi sa pag-aprobetsar sa nagin resulta kaiyan, nakabawi an mga Nazi, na nagkaigwa nin 230 sa 608 puesto kan mag-eleksion sa Alemania kan Hulyo 1932. Dai nahaloy pakalihis kaiyan, an dating kansilyer na si Franz von Papen, sarong Kabalyero kan Papa, tuminabang sa mga Nazi. Segun sa mga historyador, iniimahinar kaidto ni von Papen an sarong bagong Banal na Imperyo nin Roma. Dai nagin mapanggana an halipot niang pagtukaw bilang kansilyer, kaya ngonyan naglalaom siang makakapot nin kapangyarihan paagi sa mga Nazi. Pag-abot nin Enero 1933, nakua na nia an pagsuportar ki Hitler kan mga makapangyarihan sa industriya, asin paagi sa tusong mga intriga sinegurado nia na si Hitler an magin kansilyer kan Alemania kan Enero 30, 1933. Sia mismo ginibong bise-kansilyer asin ginamit ni Hitler tanganing makua an pagsuportar kan mga lugar na Katoliko sa Alemania. Duwa pa sanang bulan na kapot an kapangyarihan, tinapos ni Hitler an parlamento, ipinadara sa mga kampo de konsentrasyon an rinibong namomoon sa oposisyon, asin pinonan an hayag na kampanya nin pan-aapi sa mga Judio.

⁷ Kan Hulyo 20, 1933, ipinaheling an interes kan Batikano sa nagdadakulang kapangyarihan nin Nazismo kan pirmahan ni Kardinal Pacelli (na kan huri nagin si Papa Pio XII) sa Roma an sarong konkordat sa pag-oltanan kan Batikano asin kan Nazing Alemania. Si von Papen an nagpirma sa dokumento bilang representante ni Hitler, asin duman itinao ni Pacelli ki von Papen an  medalyang Grand Cross of the Order of Pius tanda kan halangkaw na onrang itinatao kan papa. * Sa libro niang Satan in Top Hat, si Tibor Koeves nagsurat manongod digdi, na an sabi: “An Konkordat dakulang kapangganahan para ki Hitler. Iyan an enot na moral na pagsuportar na inako nia hale sa ibang nasyon, asin hale pa sa pinakahalangkaw.” Inobligar kan konkordat an Batikano na haleon an pagsuportar kaiyan sa Catholic Center Party nin Alemania, sa siring tinotogotan an “total na estado” ni Hitler na saro sana an partido. * Dugang pa, sinasabi kan artikulo 14 kaiyan: “An mga nombramiento sa arsobispo, obispo, asin iba pa itatao sana kun maseguro na kan gobernador, na ibinugtak kan Reich, na mayo nin mga pagduda kun dapit sa pangkagabsan na politikal na mga bagay na dapat konsideraron.” Sa katapusan nin 1933 (na iprinoklamar ni Papa Pio XI na “Banal na Taon”), an pagsuportar kan Batikano nagin nang dakulang bagay na nakakontribwir sa kampanya ni Hitler na dominaron an kinaban.

8, 9. (a) Ano an reaksion kan Batikano saka kan Iglesia Katolika patin kan klero kaiyan sa mapan-aping kapangyarihan kan mga Nazi? (b) Anong deklarasyon an ilinuwas kan mga obispong Katoliko sa Alemania sa pagpopoon kan Guerra Mundial II? (c) Ano an ibinunga kan relasyon nin relihion asin politika?

⁸ Minsan ngani may nagkapirang padi asin madre na nagprotesta sa mga kabikoan ni Hitler—asin nagdusa huli kaiyan—an Batikano saka an Iglesia Katolika patin an kadakol na klerigo kaiyan nagtao magsalang nin aktibo o nin dai sanang girong na pagsuportar sa mapan-aping kapangyarihan kan mga Nazi, na ibinilang nindang depensa tumang sa pag-abante kan pambilog na kinaban na Komunismo. Mantang trangkilo an buhay duman sa Batikano, pinabayaan ni Papa Pio XII na mangyari an Holocaust sa mga Judio asin an maringis na mga pagpersegir sa mga Saksi ni Jehova patin sa iba pa na mayo man lamang nin pagkritika. Garo makangingisi na kan bumisita si Papa Juan Paulo II sa Alemania kan Mayo 1987, inomaw nia an paninindogan nin sarong sinserong padi kontra sa mga Nazi. Ano an ginigibo kan rinibong iba pang klerong Aleman durante kan madahas na pamamahala ni Hitler na nagbunga nin lakop na takot? An sarong pastoral na surat na ilinuwas kan mga obispong Katoliko sa Alemania kan Setyembre 1939 kan biglang mangyari an Guerra Mundial II nagtatao nin kaliwanagan sa puntong ini. Iyan nagsasabi sa sarong kabtang: “Sa kritikal na oras na ini sinasadol mi an Katolikong mga soldados niato na gibohon an saindang katongdan bilang pagkuyog sa Fuehrer asin magin andam na isakripisyo an bilog nindang pagkatawo. Pinapakiolayan mi an mga Katoliko na makisumaro sa maigot na pagpamibi na logod bendisyonan nin Dios nin kapangganahan an guerrang ini.”

⁹ An siring na diplomasyang Katoliko nag-iilustrar kan klase nin pagpapatotot nin relihion sa nakaaging labing 4,000 na taon sa pag-akit sa politikal na Estado tangani na sia magkamit nin kapangyarihan asin bentaha. An siring na relasyon nin relihion asin politika nagpalakop nin grabeng guerra, mga pagpersegir, asin kasakitan nin mga tawo. Makakapag-ogma nanggad an katawohan ta harani na an paghokom ni Jehova sa dakulang patotot. Iyan logod gibohon na sa madali!

 Nagtutukaw sa Dakol na Katubigan

10. Ano an “dakol na katubigan” na linalaoman kan Dakulang Babilonya para sa proteksion, asin ano an nangyayari sainda?

¹⁰ An suanoy na Babilonya yaon kaidto sa lugar nin dakol na katubigan—an Salog nin Eufrates asin balakid na kanal. An mga ini proteksion sa saiya patin pinaghahalean nin nagpapayaman na komersio, sagkod na an mga iyan mamara sarong banggi. (Jeremias 50:38; 51:9, 12, 13) An Dakulang Babilonya naglalaom man sa “dakol na katubigan” na iyong magprotehir asin magpayaman sa saiya. An simbolikong katubigan na ini “mga banwaan asin mga kadaklan asin mga nasyon patin mga lenguahe,” an boot sabihon, an gabos na rinibong milyon na tawo na saiyang dinodominar asin pinaghahalean kan materyal na suporta sa saiya. Alagad an katubigan na ini namamara na  man, o dai na nagtatao nin pagsuportar.—Kapahayagan 17:15; ikomparar an Salmo 18:4; Isaias 8:7.

11. (a) Paano ‘binurat’ kan suanoy na Babilonya “an bilog na daga”? (b) Paano ‘binurat’ kan Dakulang Babilonya “an bilog na daga”?

¹¹ Dugang pa, an suanoy na Babilonya inapod na “kopang bulawan sa kamot ni Jehova, ta binuburat nia an bilog na daga.” (Jeremias 51:7) Pinuersa kan suanoy na Babilonya an kataraed na nasyon na halonon an mga kapahayagan kan kaanggotan ni Jehova kan an mga iyan daogon nia sa militar, na pinapanluya sinda siring sa mga tawong burat. Sa bagay na iyan, sia instrumento ni Jehova. An Dakulang Babilonya nandaog man sagkod na magin pambilog na kinaban na imperyo. Alagad sia bako nanggad na instrumento nin Dios. Imbes, pinaglilingkodan nia an “mga hade kan daga” na saiyang kasaroan sa relihiosong paagi. Pinapanigoan nia an gusto kan mga hadeng ini paagi sa paggamit sa saiyang putik na mga doktrina asin nangongoripon na mga gibo tanganing an mga tawo, “idtong mga nag-eerok sa daga,” magdanay na maluya siring sa mga burat, na sunodsunoran sa mga namamahala sa sainda.

12. (a) Paano an sarong kabtang kan Dakulang Babilonya sa Hapon may paninimbagan sa grabeng pagpabolos nin dugo kan Guerra Mundial II? (b) Paano naghubas an “katubigan” na nagsusuportar sa Dakulang Babilonya sa Hapon, asin may anong resulta?

¹² An Shintong Hapon nagtatao nin lataw na halimbawa kaini. Ibinilang kan nadoktrinahan na soldados na Hapon na pinakahalangkaw na onra an itao an saiyang buhay sa emperador—an supremong dios nin Shinto. Kan Guerra Mundial II, mga 1,500,000 na soldados na Hapon an nagadan sa guerra; haros daing eksepsion, ibinilang nindang daing onra sa pagsuko. Alagad bilang resulta kan pagkadaog kan Hapon, napiritan si Emperador Hirohito na ideklarar an pagtalikod nia sa paghihingako na sia dios. Ini nagbunga kan risang paghubas kan “katubigan” na nagsusuportar sa kabtang na Shinto kan Dakulang Babilonya—pagkatapos na itogot kan Shintoismo an pagpabolos nin balde-baldeng dugo sa guerra sa Pasipiko! An pagluyang ini kan impluwensia nin Shinto nagin dahelan man na kaini pa sanang nakaaging mga taon labing 200,000 na Hapones, na an kadaklan dating mga Shintoista asin Budista, an nagin nagdusay, bautisadong mga ministro kan Soberanong Kagurangnan na Jehova.

Kinabayoan kan Patotot an Sarong Hayop

13. Ano an makangangalas na naheling ni Juan kan darahon sia kan anghel sa sarong kaawagan sa kapangyarihan kan espiritu?

¹³ Ano pa an ihinahayag kan propesiya manongod sa dakulang patotot asin sa kaaabtan nia? Arog kan isinasaysay ngonyan ni Juan, naheling an saro pang buhay na marhay na eksena: “Asin dinara nia [kan anghel] ako sa sarong kaawagan sa kapangyarihan kan espiritu. Asin nakaheling ako nin sarong babae na nangangabayo sa sarong kolor eskarlatang mabangis na hayop na pano nin mga ngaran na mapaglanghad asin igwa nin pitong payo asin sampulong sungay.”—Kapahayagan 17:3.

14. Taano ta angay na si Juan dinara sa sarong kaawagan?

¹⁴ Taano ta dinara si Juan sa sarong kaawagan? An sarong mas naenot na kapahayagan nin kalaglagan tumang sa suanoy na Babilonya sinasabing “tumang sa kaawagan kan dagat.” (Isaias 21:1, 9) Ini nagtao nin igong patanid na, sa ibong kan gabos na katubigan na pandepensa kaiyan, an suanoy na Babilonya magigin daing buhay na kagabaan. Kun siring, angay sana na sa saiyang bisyon, si Juan darahon sa sarong kaawagan tanganing maheling an kaaabtan kan Dakulang Babilonya. Sia man kaipuhan na magin gaba asin desierto. (Kapahayagan 18:19, 22, 23) Pero, napangalas si Juan sa naheling nia duman. An dakulang patotot dai nagsosolo! Sia nangangabayo sa sarong garo mampak na mabangis na hayop!

15. Ano an mga pagkakalaen kan mabangis na hayop sa Kapahayagan 13:1 asin Kapahayagan 17:3?

¹⁵ An mabangis na hayop na ini may pitong payo asin sampulong sungay. Kun siring, iyan daw iyo man sana an mabangis na hayop na naheling kaidto ni Juan, na igwa man nin pitong payo asin sampulong sungay? (Kapahayagan 13:1) Bako, may mga pagkakalaen. An mabangis na hayop na ini kolor eskarlata asin, bakong arog kan naenot na mabangis na hayop, dai sinasabi na may mga diadema. Imbes na sa pitong payo sana may mga ngaran na mapaglanghad, iyan “pano nin mga ngaran na mapaglanghad.” Minsan siring, seguradong may relasyon an bagong mabangis na hayop na ini asin an naenot; an mga pagkakaagid ninda risang marhay tanganing isipon na iyan nagkanorongod sana.

16. Ano an kolor eskarlatang mabangis na hayop, asin ano an sinabing katuyohan kaiyan?

¹⁶ Kun siring, ano ining bagong mabangis na hayop na kolor eskarlata? Segurado na iyan an  imahen kan mabangis na hayop na pinaluwas sa pagsadol kan Anglo-Amerikanong mabangis na hayop na may duwang sungay siring sa kordero. Pakagiboha kan imahen, an may duwang sungay na mabangis na hayop na iyan tinogotan na tawan nin hinangos an imahen kan mabangis na hayop. (Kapahayagan 13:14, 15) Naheheling ngonyan ni Juan an buhay, may hinangos na imahen. Iyan naglaladawan sa organisasyon nin Liga de Naciones na binuhay kan may duwang sungay na mabangis na hayop kan 1920. Inimahinar ni Presidente Wilson kan Estados Unidos na an Liga “magigin tiriponan para sa pagpalakop nin hustisya sa gabos na tawo asin paparaon an peligro nin guerra sagkod lamang.” Kan iyan buhayon liwat pakalihis kan ikaduwang guerra mundial bilang an Naciones Unidas, an nasa cartang katuyohan kaiyan “papagdanayon an internasyonal na katoninongan asin katiwasayan.”

17. (a) Sa anong paagi na pano nin mga ngaran na mapaglanghad an simbolikong mabangis na hayop na kolor eskarlata? (b) Siisay an nakakabayo sa kolor eskarlatang mabangis na hayop? (c) Paano an Babilonikong relihion nakisaro sa Liga de Naciones asin sa kasalihid kaiyan poon sa kapinonan?

¹⁷ Sa anong paagi na an simbolikong mabangis  na hayop na ini pano nin mga ngaran na mapaglanghad? Sa paagi na pinatindog nin mga tawo an multinasyonal na idolong ini bilang pansalida sa Kahadean nin Dios—tanganing gibohon an sinasabi nin Dios na magigibo sana kan saiyang Kahadean. (Daniel 2:44; Mateo 12:18, 21) Pero an pambihira sa bisyon ni Juan iyo na an Dakulang Babilonya nakakabayo sa mabangis na hayop na kolor eskarlata. Inootob an propesiya, an Babilonikong relihion, partikularmente sa Kakristianohan, nakisaro sa Liga de Naciones asin sa kasalihid kaiyan. Kaidto pang Disyembre 18, 1918, inaprobaran kan grupo na ngonyan midbid bilang an Konsilyo Nasyonal kan mga Iglesia ni Cristo sa Amerika an sarong deklarasyon na sa sarong kabtang nagsabi: “An siring na Liga bako sanang paaging pampolitika; imbes iyan an politikal na kapahayagan kan Kahadean nin Dios digdi sa daga. . . . An Iglesia makakatao nin maboot na pagsuportar, na kun mayo kaiyan mayo nin Liga de Naciones na makakapagdanay. . . . An Liga de Naciones nakagamot sa Ebanghelyo. Kapareho kan Ebanghelyo, an katuyohan kaiyan ‘katoninongan sa daga, marahay na boot sa mga tawo.’”

18. Paano ipinaheling kan klero nin Kakristianohan an saindang pagsuportar sa Liga de Naciones?

¹⁸ Kan Enero 2, 1919, an pangenot na bareta kan San Francisco Chronicle sa enot na pahina kaiyan iyo ini: “An Papa Nakikimaherak na Aprobaran an Liga de Naciones ni Wilson.” Kan Oktubre 16, 1919, an petisyon na pirmado nin 14,450 klerigo nin pangenot na mga denominasyon iprinesentar sa Senado kan Estados Unidos, na sinasadol iyan na “aprobaran an tratado para sa katoninongan sa Paris na igwa kan tipan kan liga de naciones.” Minsan ngani dai inaprobaran kan Senado kan E.U. an tratado, an klero nin Kakristianohan nagpadagos sa pagkampanya para sa Liga. Asin paano ginibo an pag-inagurar kan Liga? An sarong  bareta hale sa Switzerland, na may petsang Nobyembre 15, 1920, nagsabi: “An pagpopoon kan enot na asamblea kan Liga de Naciones iinanunsiar ngonyan na alas onse nin aga paagi sa pagbagting kan gabos na kampana sa simbahan sa Geneva.”

19. Kan lumataw an kolor eskarlatang mabangis na hayop, ano an ginibo kan grupong Juan?

¹⁹ Uminiba daw sa Kakristianohan an grupong Juan, an sasarong grupo digdi sa daga na galagang nag-ako kan nagdadangadang na Mesiyanikong Kahadean, sa pagsamba sa kolor eskarlatang mabangis na hayop? Dai nanggad! Kan Domingo, Setyembre 7, 1919, nagin pangenot na kabtang kan kombension kan banwaan ni Jehova sa Cedar Point, Ohio, an pampublikong pahayag na “An Paglaom Para sa Nasasakitan na Katawohan.” Kan sumunod na aldaw, an Star-Journal nin Sandusky nagbareta na, sa pagpahayag sa haros 7,000 katawo, si J. F. Rutherford “positibong nagsabi na seguradong ikakaanggot kan Kagurangnan an Liga . . . huli ta tinalikdan kan klero—Katoliko asin Protestante—na naghihingakong mga representante nin Dios, an saiyang plano asin sinuportaran an Liga de Naciones, na irinurukyaw iyan bilang politikal na kapahayagan kan kahadean ni Cristo digdi sa daga.”

20. Taano ta mapaglanghad na irukyaw kan klero an Liga de Naciones bilang “an politikal na kapahayagan kan Kahadean nin Dios digdi sa daga”?

²⁰ An dai pagigin mapanggana kan Liga de Naciones nagparisa na kutana sa klero na an siring na gibong-tawong mga organisasyon bakong kabtang nin Kahadean nin Dios digdi sa daga. Abaa kadakulang paglanghad an pagsabi nin siring! Pinapalataw kaiyan na an Dios garo baga may kabtang sa grabeng pagkabulilyaso kan Liga. Kun manongod sa Dios, “sangkap an saiyang gibo.” An langitnon na Kahadean ni Jehova na paghahadean ni Cristo—asin bakong an kasararoan nin nag-iiriwal na mga politiko, na an kadaklan ateista—iyo an paagi nia na magtao nin katoninongan asin maotob an saiyang kabotan digdi sa daga kun paano sa langit.—Deuteronomio 32:4; Mateo 6:10.

21. Ano an nagpapaheling na an dakulang patotot nagsusuportar asin naghahanga sa kasalihid kan Liga, an Naciones Unidas?

²¹ Kumusta man an kasalihid kan Liga, an Naciones Unidas? Poon sa kapinonan kaiyan, an organisasyon na ini nakakabayoan na man kan dakulang patotot, na hayag na nakikiasosyar dian asin naghihingoang giyahan an kaaabtan kaiyan. Halimbawa, sa ika-20 anibersaryo kaiyan, kan Hunyo 1965, an mga representante kan Iglesia Katolika Romana asin kan Iglesia Ortodokso sa Sirangan, kaiba an mga Protestante, Judio, Hindu, Budista, asin Muslim—na sinasabing nagrerepresentar sa duwang ribong milyon kan populasyon sa daga—nagtiripon sa San Francisco tanganing selebraron an saindang pagsuportar asin paghanga sa NU. Kan magsongko sa NU kan Oktubre 1965, inapod iyan ni Papa Paulo VI na “an kadarudakulai sa gabos na internasyonal na organisasyon” asin idinugang pa: “An mga tawo sa ibabaw kan daga minadolok sa Naciones Unidas bilang an iyo na sanang paglaom sa pagkaoroyon asin katoninongan.” An saro pang bisitang papa, si Papa Juan Paulo II, sa pagdiskurso sa NU kan Oktubre 1979, nagsabi: “Linalaom ko na an Naciones Unidas magdanay sagkod lamang bilang an supremong katiriponan para sa katoninongan asin hustisya.” Makahulogan na marhay na sa saiyang diskurso kadikiton kan itinaong atension kan papa ki Jesu-Cristo o sa Kahadean nin Dios. Kan sia bumisita sa Estados Unidos kan Setyembre 1987, sono sa bareta kan The New York Times, “si Juan Paulo nagtaram nin halawig manongod sa positibong kabtang kan Naciones Unidas sa pagpaoswag sa . . . ‘bagong pagkasararo sa bilog na kinaban.’”

Sarong Ngaran, Sarong Misteryo

22. (a) Anong klaseng hayop an napiling kabayoan kan dakulang patotot? (b) Paano ilinaladawan ni Juan an simbolikong patotot na Dakulang Babilonya?

²² Madali nang maaaraman ni apostol Juan na mapanganib an hayop na napiling kabayoan kan dakulang patotot. Pero, enot nguna, an saiyang atension napaduman sa Dakulang Babilonya mismo. Sia may maluhong mga samno, alagad ta abaa kamakababalde nia! “Asin an babae nagugubingan nin purpura asin nin eskarlata, saka nasasamnohan nin bulawan asin mahal na marhay na mga bato patin mga perlas asin may kapot siang kopang bulawan na pano nin makababaldeng mga bagay asin kan marompot na mga bagay kan saiyang pakikisaro. Asin sa saiyang angog may nakasurat na sarong ngaran, sarong misteryo: ‘Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay sa daga.’ Asin naheling ko na an babae burat sa dugo kan mga banal asin sa dugo kan mga saksi ni Jesus.”—Kapahayagan 17:4-6a.

23. Ano an bilog na ngaran kan Dakulang Babilonya, asin ano an kahulogan kaiyan?

²³ Arog kan kaugalean kaidto sa suanoy na  Roma, an patotot na ini ipinapamidbid kan ngaran na nasa saiyang angog. * Iyan halawig na ngaran: “Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay sa daga.” An ngaran na iyan “sarong misteryo,” ngaran na may nakatagong kahulogan. Alagad sa itinalaan na panahon nin Dios, an misteryong ini ipapaliwanag. Sa katunayan, tinawan kan anghel si Juan nin igong impormasyon tanganing mabatid kan mga lingkod ni Jehova ngonyan an bilog na kahulogan kan naglaladawan na ngaran na ini. Namimidbid niato na an Dakulang Babilonya iyo an gabos na falsong relihion. Sia “an ina kan mga patotot” huli ta an gabos na indibiduwal na falsong relihion sa kinaban, pati an dakol na sekta sa Kakristianohan, garo mga aki nia, na inaarog sia sa espirituwal na pagpapatotot. Sia man an ina nin “makababaldeng mga bagay” ta sia nangaki nin grabe kamakababaldeng mga aki na arog kan idolatriya, espiritismo, panghuhula, astrolohiya, panghihimalad, pag-atang nin tawo, pagpapatotot sa templo, pagbuburat bilang pagtaong onra sa falsong mga dios, asin iba pang malaswang mga gibo.

24. Taano ta angay na an Dakulang Babilonya naheling na nagugubingan nin “purpura asin nin eskarlata” asin “nasasamnohan nin bulawan asin mahal na marhay na mga bato patin mga perlas”?

²⁴ An Dakulang Babilonya nagugubingan nin “purpura asin nin eskarlata,” sa hadeng mga kolor, asin “nasasamnohan nin bulawan asin mahal na marhay na mga bato patin mga perlas.” Tamang-tama nanggad! Horophoropa na sana an gabos na magagayon na edipisyo, pambihirang mga estatuwa asin ipininta, daing kaagid sa halagang mga imahen, asin iba pang relihiosong kasangkapan, saka an kadakoldakol na rogaring asin kuarta, na natipon kan mga relihion sa kinaban na ini. Baga man sa Batikano, sa imperyo nin pag-ebanghelyo sa TV na nakasentro sa Estados Unidos, o sa palaen na mga wat asin templo kan Oriente, an Dakulang Babilonya nakatipon—asin kun beses nawaran—nin dakulaon na kayamanan.

25. (a) Ano an isinisimbolisar kan laog kan “kopang bulawan na pano nin makababaldeng mga bagay?” (b) Sa anong sentido na burat an simbolikong patotot?

²⁵ Helinga ngonyan an kapot kan patotot. Seguradong  nabigla si Juan kan maheling iyan—sarong kopang bulawan na “pano nin makababaldeng mga bagay asin kan marompot na mga bagay kan saiyang pakikisaro”! Ini an kopa na may laog na “arak kan kaanggotan kan saiyang pakikisaro” na paagi kaiyan saiyang binurat an gabos na nasyon. (Kapahayagan 14:8; 17:4) Iyan garo maluho sa luwas, alagad an laog kaiyan makababalde, maati. (Ikomparar an Mateo 23:25, 26.) Yaon dian an gabos na maating gibo asin kaputikan na ginamit kan dakulang patotot sa pagtentar sa mga nasyon asin pagpairarom sa sainda sa saiyang impluwensia. Mas grabe pa kamakababalde, naheling ni Juan na an patotot mismo burat sa dugo kan mga lingkod nin Dios! Sa katunayan, mababasa niato sa huri na “sa saiya nakua an dugo kan mga propeta asin kan mga banal patin kan gabos na ginadan sa daga.” (Kapahayagan 18:24) Abaa kadakulang kasalan sa dugo!

26. Ano an ebidensia sa pagkakasala sa dugo kan Dakulang Babilonya?

²⁶ Sa nag-aging mga siglo, garo dagat sa kadakolan an dugong pinabolos kan pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion. Halimbawa, sa Hapon kaidtong Edad Media, an mga templo sa Kyoto ginibong mga kuta, asin an mga guerrerong monghe, na nag-aarang sa “banal na ngaran ni Buda,” nagralabanlaban sagkod na an mga tinampo pumula sa dugo. Sa ika-20 siglo, an klero nin Kakristianohan nagmartsa kaiba kan mga hukbo kan saindang nasyon, asin an mga ini naggaradanan, na kisuerra sanggatos na milyon na buhay an nawara. Kan Oktubre 1987 an dating presidente kan Estados Unidos na si Nixon nagsabi: “An ika-20 siglo iyo an pinakamadugo sa kasaysayan. Mas dakol na tawo an nagadan sa mga guerra kan siglong ini kisa sa gabos na guerra bago nagpoon an siglong ini.” Bakong paborable an paghokom nin Dios sa mga relihion kan kinaban huli sa kabtang ninda sa gabos na ini; ikinakauyam nin makuri ni Jehova “an mga kamot na nagpapabolos nin dugong daing kasalan.” (Talinhaga 6:16, 17) Bago kaini, si Juan nakadangog nin kurahaw hale sa altar: “Sagkod noarin, Soberanong Kagurangnan na banal asin totoo, na dai ka maghohokom asin dai mo ipapamalos an samong dugo sa mga nag-eerok sa daga?” (Kapahayagan 6:10) An Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay sa daga, mapapalabot na marhay kun umabot na an panahon na simbagon an hapot na iyan.

[Mga Nota sa Ibaba]

Imbes na santipikaron an siring na idolatriya, si “Jehova na Makakamhan sa Gabos” nagsasadol sa mga Kristiano: “Humale kamo sa tanga ninda, asin sumuhay kamo, . . . asin dai na kamo dumotdot sa maating bagay.”—2 Corinto 6:14-18.

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Kahon sa pahina 237]

Ibinuyagyag ni Churchill an ‘Pagpapatotot’

Sa libro niang The Gathering Storm (1948), sinabi ni Winston Churchill na si Franz von Papen ninombrahan ni Hitler bilang ministro kan Alemania sa Vienna sa katuyohan na “paluyahon o kombensiron na kumampi an mga nangengenot sa politika sa Austria.” Kinotar ni Churchill an ministro kan Estados Unidos sa Vienna na nagsabi manongod ki von Papen: “Sa pinakapusoan asin mapagtuyang paagi . . . sinabi sako ni Papen na . . . intension niang gamiton an reputasyon nia bilang maimbod na Katoliko tanganing magkaigwa nin impluwensia sa mga Austriano na arog ki Kardinal Innitzer.”

Kan sumuko na an Austria asin nagmartsa na palaog sa Vienna an mga militar na Nazi ni Hitler, ipinagboot kan Katolikong kardinal na si Innitzer na an gabos na simbahan sa Austria magwagayway kan banderang swastika, bagtingon an saindang mga kampana, asin ipamibi si Adolf Hitler para sa saiyang kumpleanyo.

[Kahon/Ritrato sa pahina 238]

An artikulo hinale sa mas huring mga edisyon kan diaryo. An Disyembre 7, 1941, iyo an aldaw na sinalakay kan Hapon, na kaalyado kan Nazing Alemania, an armada kan Estados Unidos sa Pearl Harbor.

‘PAMIBI SA GUERRA’ PARA SA REICH

Sa irarom kan titulong ini, nagluwas an minasunod na artikulo sa enot na edisyon kan The New York Times kan Disyembre 7, 1941:

“An mga Obispong Katoliko sa Fulda Nag-aarang nin Bendisyon Asin Kapangganahan . . . An Komperensia kan Aleman na mga Obispong Katoliko na nagtiripon sa Fulda nagrekomendar kan pag-introdusir nin sarong espesyal na ‘pamibi sa guerra’ na babasahon sa pagpopoon asin pagtatapos nin gabos na misa. An pamibi nakikimaherak sa Dios na logod bendisyonan nin kapangganahan an mga hukbong Aleman asin protehiran an buhay asin salud kan gabos na soldados. Tinawan pa nin instruksion kan mga Obispo an klerong Katoliko na kisuerra sarong beses kada bulan sambiton asin girumdomon sa sarong espesyal na sermon kun Domingo an mga soldados na Aleman ‘na nasa daga, dagat asin aire.’”

[Kahon sa pahina 244]

“Mga Ngaran na Mapaglanghad”

Kan suportaran kan mabangis na hayop na may duwang sungay an Liga de Naciones pakalihis kan Guerra Mundial I, an dakol na relihiosong sambay kaiyan tolos na naghingoa na tawan nin relihiosong pag-aprobar an aksion na ini. Bilang resulta, an bagong organisasyon para sa katoninongan nagin “pano nin mga ngaran na mapaglanghad.”

“An Kristianismo an makakatao kan marahay na boot, kan puersa sa likod kan liga [de naciones], asin sa siring an tratado na kapidaso sanang papel magigin sarong instrumento kan kahadean nin Dios.”—The Christian Century, E.U.A., Hunyo 19, 1919, pahina 15.

“An ideya kan Liga de Naciones iyo an pagpaabot sa internasyonal na mga relasyon kan ideya kan Kahadean nin Dios bilang pambilog na kinaban na areglo na may marahay na boot. . . . Iyan an ipinapamibi nin gabos na Kristiano kun sinda nagsasabi, ‘Dumatong logod an Kahadean mo.’”—The Christian Century, E.U.A., Setyembre 25, 1919, pahina 7.

“An Pinakasemento kan Liga de Naciones iyo an Dugo ni Cristo.”—Dr. Frank Crane, ministrong Protestante, E.U.A.

“An Konsilyo [Nasyonal kan mga Iglesia Kongregasyonal] nagsusuportar sa Tipan [kan Liga de Naciones] bilang an solamenteng politikal na instrumento ngonyan na paagi kaiyan magkakaigwa nin mas mahiwas na praktikal na pag-aplikar an Espiritu ni Jesu-Cristo sa mga gibo-gibo kan mga nasyon.”—The Congregationalist and Advance, E.U.A., Nobyembre 6, 1919, pahina 642.

“Inaapodan kan komperensia an gabos na Metodista na suportaran asin palakopon na marhay an mga pasohan [kan Liga de Naciones] na ipinapahayag kan ideya kan Dios Ama asin kan daganon na mga aki nin Dios.”—The Wesleyan Methodist Church, Britania.

“Kun kokonsideraron niato an mga kamawotan, an mga posibilidad asin an mga resolusyon kan kasundoan na ini, maheheling niato na yaon dian an pinakamahalagang kabtang kan mga katokdoan ni Jesu-Cristo: An Kahadean nin Dios asin an saiyang katanosan . . . Ini iyo na nanggad iyan.”—Sermon kan Arsobispo nin Canterbury sa pagpopoon kan Asamblea kan Liga de Naciones sa Geneva, Disyembre 3, 1922.

“An Asosasyon kan Liga de Naciones sa nasyon na ini igwa nin banal na katanosan na kapareho nin arin man na humanitaryong sosyedad sa pagmimisyonero, huli ta sa presente sia iyo an pinakaepektibong ahensia kan pamamahala ni Cristo bilang an Prinsipe nin katoninongan sa tahaw kan mga nasyon.”—Dr. Garvie, ministrong Kongregasyonalista, Britania.

[Mapa sa pahina 236]

(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)

An falsong mga doktrina na pinapaniwalaan sa bilog na kinaban guminikan sa Babilonya

Babilonya

Mga trinidad na dios

An kalag nagdadanay na buhay pagkagadan nin tawo

Espiritismo—pakikipag-olay sa “gadan”

Paggamit nin mga imahen sa pagsamba

Paggamit nin mga orasyon tanganing pabahawon an boot nin mga demonyo

Pamamahala nin makapangyarihan na mga saserdote

[Ritrato sa pahina 239]

An suanoy na Babilonya yaon kaidto sa lugar nin dakol na katubigan

[Ritrato sa pahina 239]

An dakulang patotot ngonyan nakatukaw sa “dakol na katubigan”

[Ritrato sa pahina 241]

An Dakulang Babilonya nangangabayo sa sarong mapanganib na mabangis na hayop

[Mga ritrato sa pahina 242]

An relihiosong patotot nakikisaro sa mga hade kan daga

[Mga ritrato sa pahina 245]

An babae “burat sa dugo kan mga banal”