1-3. Ano an nangyari kan darahon ki Jesus kan mga magurang an saindang mga aki, asin ano an ihinahayag kan pangyayaring ini manongod ki Jesus?

 ARAM ni Jesus na marikas nang nagdadangadang an katapusan kan saiyang buhay digdi sa daga. Pira na sanang semana an natatada sa saiya, asin kadakol pa kan gigibohon! Naghuhulit sia kaiba an saiyang mga apostol sa Perea, sarong rehion sa sirangan kan Salog nin Jordan. Patimog sinda pasiring sa Jerusalem, na duman maatender si Jesus sa saiyang ultimo asin magseserbing kulminasyon na Paskua.

² Pagkatapos kan mapuersang pakikipag-olay ni Jesus sa nagkapirang namomoon sa relihion, nagkaigwa nin kadikit na pagkariribok. Dinara sa saiya kan mga tawo an saindang mga aki. Minalataw na an mga aki laen-laen an edad, huli ta an apod sa sainda ni Marcos kapareho kan termino na naenot na niang ginamit sa paglaladawan sa sarong aki na 12 anyos, mantang an termino na ginamit ni Lucas puedeng itradusir na “mga omboy.” (Lucas 18:15; Marcos 5:41, 42; 10:13) Siempre, kun may mga aki, parateng may bibong pagkariribok. Sinagwe kan mga disipulo ni Jesus an mga magurang, na tibaad naghohona na an Kagurangnan sibot na marhay asin dai matatawan nin atension an mga aki. Ano an ginibo ni Jesus?

³ Kan maheling nia an nangyayari, si Jesus naanggot. Kiisay? Sa mga aki? Sa mga magurang? Bako​—sa mga disipulo nia! Sia nagsabi: “Pabayae nindo na dumolok sa sako an saradang na aki; dai nindo sinda pagpugolan, huli ta an kahadean nin Dios para sa mga siring sa sainda. Totoong sinasabi ko sa saindo, An siisay man na dai mag-ako sa kahadean nin Dios na arog sa sarong sadang na aki dai nanggad makakalaog dian.” Dangan “kinugos” ni Jesus an mga aki, na binebendisyonan sinda. (Marcos 10:13-16) An mga tataramon na ginamit digdi ni Marcos nagsusuherir na may kapadangatan sindang kinukugos ni Jesus, na tibaad kinakarga pa ngani an nagkapirang omboy “sa saiyang takyag,” siring kan pagkasabi nin  sarong paratradusir. Malinaw nanggad, si Jesus mapagpadangat sa mga aki. Minsan siring, may saro pang bagay kitang manonodan digdi manongod sa saiya​—sia madaling dolokon.

4, 5. (a) Paano kita makakasierto na si Jesus madaling dolokon? (b) Anong mga hapot an sisiyasaton niato sa kapitulong ini?

⁴ Kun si Jesus estrikto, indiperente, o orgolyoso, posibleng marhay na an mga aking idto dai marani sa saiya; mag-aalangan man an mga magurang ninda na dumolok sa saiya. Mantang iniimahinar nindo an eksenang iyan, bako daw na naheheling nanggad nindo an mga magurang na nakahuyom huli sa kaogmahan mantang an maboot na tawong ini nagpapaheling nin kapadangatan sa saindang mga aki, minimidbid an halaga kan mga aki sa pagheling nin Dios, asin binebendisyonan sinda? Tunay nanggad, minsan ngani pasan ni Jesus an pinakamagabat na mga paninimbagan, sia nagdanay na iyo an pinakamadaling dolokon na tawo.

⁵ Sairisay pa an nakamate na madaling dolokon si Jesus? Taano ta madalion siang dolokon? Asin paano kita makakanood na magin arog ni Jesus sa bagay na ini? Helingon niato.

6-8. Sairisay an parateng kaibaiba ni Jesus, asin ano an kalaenan kan pagheling nia sa sainda kisa kan pagheling kan mga namomoon sa relihion?

⁶ Mantang binabasa nindo an mga pagkasaysay sa Ebanghelyo, tibaad mapangalas kamo na kadakol na tawo an dai nag-alangan na dumolok ki Jesus. Halimbawa, may koneksion sa saiya, parateng mababasa niato an manongod sa “darakulang kadaklan.” “Sinundan sia nin darakulang kadaklan hale sa Galilea.” “Nagtiripon sa saiya an darakulang kadaklan.” “Nagdorolok sa saiya an darakulang kadaklan.” “May darakulang kadaklan na nagbabaklay kaiba nia.” (Mateo 4:25; 13:2; 15:30; Lucas 14:25) Iyo, si Jesus parateng napapalibotan nin kadakoldakol na tawo.

⁷ Sa pangkagabsan, an mga ini iyo an ordinaryong mga tawo, na may pagmenos na inaapod kan mga namomoon sa relihion na “mga tawo kan daga.” An mga Fariseo asin saserdote hayag na nagsasabi: “An kadaklan na ini na dai tatao kan Ley mga tawong isinumpa.” (Juan 7:49) An mga isinurat nin mga rabi kan huri nagpapatunay na arog kaiyan an kaisipan ninda. An pagheling kan dakol na namomoon sa relihion sa siring na mga tawo daing kuenta, na  habo nindang magkakan kaiba kan mga ini, ni magbakal sa mga ini, o makiasosyar sa mga ini. Sa katunayan, may mga nag-iinsistir na mayo nin paglaom na pagkabuhay liwat an siring na mga tawo na dai tatao kan berbal na ley! Sierto na rinarayoan kan dakol na hamak na tawo an siring na mga namomoon imbes na maghagad sa sainda nin tabang o paggiya. Alagad laen si Jesus.

⁸ Si Jesus daing pag-alangan na nakiibaiba sa ordinaryong mga tawo. Nagkakan sia kaiba ninda, pinaomayan sinda, tinokdoan sinda, asin tinawan sinda nin paglaom. Siempre, si Jesus realistiko, inadmitir nia na sasayumahan kan kadaklan an oportunidad na maglingkod ki Jehova. (Mateo 7:13, 14) Minsan siring, positibo an pagheling nia sa lambang indibiduwal asin naheling nia na dakol an igwa nin potensial na gumibo nin tama. Kabaliktaran nanggad kan matagas an pusong mga saserdote asin Fariseo! Pero an makangangalas, pati mga saserdote asin Fariseo duminolok ki Jesus, asin dakol sa sainda an talagang nagbago asin nagsunod sa saiya. (Gibo 6:7; 15:5) An nagkapira sa mayayaman asin poderoso nakamate man na madaling dolokon si Jesus.​—Marcos 10:17, 22.

 9. Taano ta namatean kan mga babae na madaling dolokon si Jesus?

⁹ Dai nag-alangan an mga babae na dumolok ki Jesus. Segurado na parate nindang namatean an nakakapanluyang pagmenos sa sainda kan mga namomoon sa relihion. Sa pangkagabsan dai oyon an mga rabi sa pagtotokdo sa mga babae. Sa katunayan, an mga babae dai tinotogotan na magtestigo sa legal na mga kaso; an heling sa sainda bakong masasarigan na mga testigo. May pamibi pa ngani an mga rabi na pinasalamatan ninda an Dios na bako sindang mga babae! Pero, an mga babae dai nakamate ki Jesus nin siring na pagmenos. Dakol an nagdorolok sa saiya, na gustong-gustong makanood. Halimbawa, an tugang ni Lazaro na si Maria nagtutukaw kaidto sa pamitisan kan Kagurangnan, na lubos na naghihinanyog sa mga tataramon ni Jesus mantang an saiyang tugang, si Marta, sibot na marhay asin labi-labi kahadit sa pag-andam nin kakanon. Tinawan ni Jesus nin komendasyon si Maria huli sa pagbugtak nin tamang mga prioridad.​—Lucas 10:39-42.

10. Ano an kalaenan ni Jesus sa mga namomoon sa relihion sa pagtratar nia sa mga may helang?

¹⁰ An mga may helang nagburunyog man ki Jesus, minsan ngani sinda parateng tinatratar kan mga namomoon sa relihion bilang  mga isinikwal. An Ley ni Moises igwa nin mga probisyon para sa pagkuarentena sa mga daoton bilang proteksion sa salud, alagad mayo nin basehan na dai magin maboot sa sainda. (Levitico, kapitulo 13) Minsan siring, kan huri an mga reglamento hale sa mga rabi nagsasabi na an mga daoton nakakasuka siring sa odo. Nagibo pa ngani kan nagkapirang namomoon sa relihion na gapoon an mga daoton tanganing dai sinda magrani! Depisil imahinaron na an mga trinatar nin siring kaiyan magkakaigwa nin kosog nin boot na dumolok sa siisay man na paratokdo, alagad an mga daoton talagang duminolok ki Jesus. An saro nagsabi kan bantog na kapahayagan na ini nin pagtubod: “Kagurangnan, kun boot mo sana, mapapalinig mo ako.” (Lucas 5:12) Sa sunod na kapitulo, pag-oolayan niato an simbag ni Jesus. Sa ngonyan, igo nang sabihon na ini na an pinakamalinaw na prueba na si Jesus madaling dolokon.

11. Anong halimbawa an nagpapaheling na an mga nagagabatan huli sa pakamate nin kasalan dai nag-alangan na dumolok ki Jesus, asin taano ta mahalaga ini?

¹¹ An mga nagagabatan huli sa pakamate nin kasalan dai nag-alangan na dumolok ki Jesus. Halimbawa, isipon nindo an panahon na si Jesus nagkakakan sa harong nin sarong Fariseo. Sarong babae na midbid na parakasala an luminaog asin luminuhod sa pamitisan ni Jesus, na nagtatangis huli sa pakamate kaini nin kasalan. Binasa kan saiyang mga luha an mga bitis ni Jesus, asin pinunasan nia iyan kan buhok nia. Minsan ngani napaiktad an kag-imbitar ki Jesus asin grabe an pagkritika nia ki Jesus sa pagtogot sa babaeng ini na rumani sa saiya, maboot na tinawan ni Jesus nin komendasyon an babae huli sa sinserong pagsolsol kaini asin sinierto nia sa saiya an kapatawadan ni Jehova. (Lucas 7:36-50) Ngonyan orog kisa kasuarin man, an mga tawo na nagagabatan huli sa pakamate nin kasalan kaipuhan na dai mag-alangan na dumolok sa mga makakatabang sa sainda na ikabalik sa dati an saindang relasyon sa Dios! Taano ta madaling marhay na dolokon si Jesus?

12. Taano ta bakong makangangalas na si Jesus madaling dolokon?

¹² Girumdomon na sangkap na inarog ni Jesus an saiyang namomotan na langitnon na Ama. (Juan 14:9) Ipinapagirumdom sa  sato kan Biblia na si Jehova “bakong harayo sa lambang saro sa sato.” (Gibo 17:27) An “Paradangog nin pamibi,” si Jehova, pirmeng madaling kaolayon kan saiyang maimbod na mga lingkod asin kan siisay man na iba pa na sinserong gusto na manompongan sia asin maglingkod sa saiya. (Salmo 65:2) Imahinara nanggad​—an pinakamakapangyarihan asin pinakaimportanteng Persona sa uniberso iyo man an pinakamadaling dolokon! Arog kan saiyang Ama, namomotan ni Jesus an mga tawo. Sa sunod na mga kapitulo, pag-oolayan niato an hararom na pagkamoot sa puso ni Jesus. Pero madaling dolokon si Jesus, sa pangenot huli ta madaling maheling an saiyang pagkamoot sa mga tawo. Siyasaton niato an nagkapira sa mga karakteristiko ni Jesus na nagpatunay kan siring na pagkamoot.

13. Paano si Jesus maaarog nin mga magurang?

¹³ Madaling marisa kan mga tawo na si Jesus personalmenteng interesado sa sainda. An personal na interes na iyan dai nawara kan si Jesus nag-aagi nin sakit. Siring kan naaraman na niato, kan darahon sa saiya kan mga magurang na idto an saindang mga aki, si Jesus madali pa man giraray na dolokon dawa kan sia sibot, na may pasan na magabat na mga paninimbagan. Marahayon na halimbawa an ipinaheling nia para sa mga magurang! An pagpadakula sa mga aki sarong angat sa kinaban ngonyan. Pero, mahalagang marhay na maheling kan mga aki na an saindang mga magurang madaling dolokon. Kun kamo sarong magurang, aram nindo na may mga panahon na kamo sibot na marhay asin dai nindo ikakatao sa saindong aki an atension na hinahagad nia. Pero, puede daw nindong siertohon sa saiya na tatawan nindo sia nin panahon sa pinakamadaling panahon na mapupuede? Mantang inootob nindo an sinabi nindo, manonodan kan saindong aki an mga balos sa pagigin mapasensia. Manonodan man nia na pirme nindong ikinakaogma na sabihon nia sa saindo an ano man na problema o kahaditan.

14-16. (a) Anong mga kamugtakan an nagpahiro ki Jesus na gibohon an enot niang milagro, asin taano iyan ta sarong makangangalas na gibo? (b) Ano an ihinahayag kan milagro ni Jesus sa Cana manongod sa saiya, na nagtatao nin anong leksion para sa mga magurang?

¹⁴ Ipinaaram ni Jesus sa mga tawo na importante sa saiya an saindang mga problema. Halimbawa, isipon nindo an enot na milagrong  ginibo ni Jesus. Yaon sia sa sarong punsion sa kasal sa Cana, sarong banwaan sa Galilea. Sarong makasusupog na problema an naglataw​—naubos an arak! An ina ni Jesus, si Maria, nagsabi sa saiyang aki kan nangyari. Asin ano an ginibo ni Jesus? Sinabihan nia an mga katabang na panoon nin tubig an anom na darakulang dulay na gapo. Kan ipanamit iyan sa namamahala sa punsion, tara, iyan marahayon na arak! Iyan daw panlalanse, sarong salamangka? Bako, an tubig “ginibong arak.” (Juan 2:1-11) Haloy nang kamawotan nin mga tawo na magibo nindang magin ibang bagay an sarong bagay. Sa laog nin dakol na siglo, an mga tawong inaapod na mga alkimista (alchemist) nagprobar na gibohon na bulawan an timga. Dai sinda noarin man nagin mapanggana​—minsan ngani sa katunayan an timga asin bulawan magkaagid nanggad na mga elemento. a Kumusta man an tubig asin arak? Kun sa kemikal na komposisyon, an tubig simple, kombinasyon iyan nin duwang pundamental na elemento. Sa ibong na lado, an arak igwa nin haros sangribong sangkap, na an dakol kaiyan komplikadong mga kombinasyon! Taano ta gigibohon ni Jesus an siring na makangangalas na bagay tangani sanang solusyonan an sarong sadit man sanang problema na arog kan kakulangan nin arak sa sarong punsion sa kasal?

¹⁵ An problemang iyan bakong sadit sanang bagay para sa nobya asin nobyo. Sa Tahaw na Sirangan kan suanoy, importanteng marhay an pag-istimar sa inimbitaran na mga bisita. An pagkaubos nin arak sa punsion sa kasal matao nin grabeng kasusupgan sa nobya asin nobyo, na ikakamondo ninda sa aldaw kan saindang kasal asin mantang ginigirumdom ninda iyan sa masunod na mga taon. Importante sa sainda an problemang iyan, asin importante man iyan ki Jesus. Kaya ginibohan nia iyan nin remedyo. Naheheling daw nindo kun taano ta idinodolok sa saiya kan mga tawo an mga problema ninda?

¹⁶ Sa giraray, may makukuang kapakipakinabang na leksion digdi an mga magurang. Paano kun an saindong aki dumolok sa saindo,  na may magabat na problema? Tibaad ipasipara na sana nindo an saiyang problema na garo baga sadit man sanang bagay iyan. Tibaad ngani pagngisihan nindo iyan. Kun ikokomparar sa sadiri nindong magabat na mga problema, an problema kan aki tibaad totoong garo bakong mahalaga. Pero, girumdomon na bako iyan na sadit sanang bagay para sa aki! Kun importante iyan sa saro na namomotan nindong marhay, bako daw na maninigong importante man iyan sa saindo? Kun ipapasabot nindo sa saindong aki na may malasakit kamo sa mga problema nia, kamo magigin madaling dolokon na magurang.

17. Nagpaheling si Jesus nin anong halimbawa nin kahoyoan, asin taano ta ebidensia nin kakosogan an kualidad na ini?

¹⁷ Siring kan pinag-olayan niato sa Kapitulo 3, si Jesus mahoyo asin mapakumbaba. (Mateo 11:29) An kahoyoan magayon na kualidad, na makosog na ebidensia kan kapakumbabaan sa puso nin saro. Kabtang iyan kan bunga kan banal na espiritu nin Dios asin konektado iyan sa diosnon na kadonongan. (Galacia 5:22, 23; Santiago  3:13) Dawa sa pinakagrabeng pagprobokar, danay na nagpugol si Jesus kan saiyang sadiri. An saiyang kahoyoan bako nanggad na kaluyahan. An sarong intelektuwal nagsabi dapit sa kualidad na ini: “Sa likod kan pagkakalmado yaon an kosog na siring sa asero.” Tunay nanggad, parate na kaipuhan an kakosogan tanganing mapugolan niato an satong kaanggotan asin matratar nin may kahoyoan an iba. Alagad paagi sa pagbendisyon ni Jehova sa satong mga paghihingoa, maaarog niato si Jesus sa pagpaheling nin kahoyoan, asin paagi kaiyan magigin mas madali kitang dolokon.

18. Anong halimbawa an naghahayag kan pagkarasonable ni Jesus, asin taano sa paghona nindo ta magigin madaling dolokon an saro na igwa kan kualidad na ini?

¹⁸ Rasonable si Jesus. Kan si Jesus nasa Tiro, sarong babae an duminolok sa saiya huli ta an aking babae kaini “makuring sinasaniban nin demonyo.” Sa tolong laen-laen na paagi, ipinarisa ni Jesus na habo niang gibohon an gusto kaini. Enot, dai sia naggirong; ikaduwa, tinawan nia ini nin rason kun taano ta dai nia maninigong gibohon an hinahagad kaini; ikatolo, nagtao sia nin sarong ilustrasyon na mas nagpalinaw pa ngani kan boot niang sabihon. Pero, indiperente daw sia, dai tataong magpaonra? Ipinarisa daw nia na nasa delikadong kamugtakan an babae huli sa pangangahas kaini na kuestionon an mga tataramon kan sarong dakula nanggad na tawong arog ni Jesus? Dai, an babaeng ini malinaw na may kompiansa. Bako sanang naghagad sia nin tabang kundi nag-insistir sia dawa sa ibong kan malinaw na pagsayuma ni Jesus na tabangan sia. Naheling ni Jesus an pambihirang pagtubod na nagpahiro sa babae na mag-insistir, asin pinaomayan nia an aki kaini. (Mateo 15:22-28) Daing duwa-duwa na an pagkarasonable ni Jesus, an saiyang pagigin andam na maghinanyog asin magpaonra kun angay, nagin dahelan na an mga tawo gustong-gustong dumolok sa saiya!

19. Paano niato masasabi kun kita talagang madaling dolokon?

¹⁹ Gustong isipon kan mga tawo na sinda madaling dolokon. Halimbawa, gustong-gustong sabihon kan nagkapirang nasa katongdan na may autoridad na sinda pirmeng bukas sa pakikipag-olay, na an saindang mga sakop makakadolok sa sainda sa gabos na  panahon. Minsan siring, an Biblia igwa kan mapuersang patanid na ini: “Dakol na tawo an magdedeklarar lambang saro kan saiyang sadiring mamomoton na kabootan, alagad siisay an makakanompong nin tawong maimbod?” (Talinhaga 20:6) Madali sanang sabihon na kita madaling dolokon, alagad kita daw talagang maimbod sa pag-arog kan aspektong ini kan pagkamoot ni Jesus? An simbag tibaad maheling niato bakong sa kun ano an pagheling niato sa satong sadiri, kundi sa kun ano an pagheling sa sato kan iba. Si Pablo nagsabi: “Ipaaram nindo sa gabos na tawo an saindong pagkarasonable.” (Filipos 4:5) Marahay na ihapot kan lambang saro sa sato: ‘Ano daw an pagmansay sa sako kan iba? Ano daw an sakong reputasyon?’

20. (a) Taano ta mahalaga na an Kristianong kamagurangan magin madaling dolokon? (b) Taano ta maninigo kitang magin rasonable sa satong linalaoman sa kamagurangan sa kongregasyon?

²⁰ An Kristianong kamagurangan partikularmenteng nagmamaigot na magin madaling dolokon. Odok an pagmawot ninda na otobon an paglaladawan na nakasurat sa Isaias 32:1, 2: “An lambang saro dapat na magin siring sa pailihan sa doros asin tagoan sa bagyong maoranon, siring sa mga sapa nin tubig sa sarong desierto, siring sa limpoy nin tugdok na kantil sa marang daga.” Ikakatao nin magurang sa kongregasyon an siring na proteksion, karepreskohan, asin kaginhawahan solamente kun sia magdadanay na madaling dolokon. Totoo, an paggibo kaiyan bakong pirmeng pasil, huling an kamagurangan may pasan na magabat na paninimbagan sa masakit na mga panahon na ini. Minsan siring, an kamagurangan nagmamaigot na nungkang magtao nin  impresyon na sinda sibot na marhay asin dai maaasikaso an mga pangangaipo kan mga karnero ni Jehova. (1 Pedro 5:2) An ibang miembro kan kongregasyon nagmamaigot na magin rasonable sa linalaoman ninda sa siring na maimbod na mga lalaki, asin nagpapaheling sinda nin pagigin mapakumbaba asin pakikipagkooperar.​—Hebreo 13:17.

21. Paano makakapagdanay an mga magurang na madaling ranihan kan saindang mga aki, asin ano an pag-oolayan niato sa sunod na kapitulo?

²¹ An mga magurang naghihingoa na magin pirmeng madaling kaolayon kan saindang mga aki. Dakulaon an nakataya! Gusto nindang maaraman kan saindang mga aki na puede sindang magtuga nin sekreto ki Tatay o Nanay. Huli kaini, sinisierto kan Kristianong mga magurang na sinda magin mahoyo asin rasonable, na dai minasobra an reaksion kun an aki minatuga nin sala o nagpapaheling nin salang kaisipan. Mantang mapasensiang sinasanay nin mga magurang an saindang mga aki, nagmamaigot sindang papagdanayon na bukas an komunikasyon. An totoo, gusto niato gabos na magdanay na madaling dolokon, arog ni Jesus. Sa sunod na kapitulo, pag-oolayan niato an odok sa pusong pagmalasakit ni Jesus​—saro sa pangenot na mga kualidad na nagin dahelan na sia madaling dolokon.