1, 2. (a) Ano an simbag ni Jesus kan sabihan siya ni Pedro na mahirak sa sadiri? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.) (b) Taano ta arog kaidto an simbag ni Jesus?

DAI makatubod an mga disipulo ni Jesus sa nadadangog ninda. Si Jesus, an linalauman nindang mabalik kan kahadian kan Israel, sinabi sa sainda na madali na siyang magsakit asin magadan. Pero si apostol Pedro an nagtaram: “Mahirak ka sa sadiri mo, Kagurangnan; dai lamang ini mangyayari sa saimo.” Sinimbag siya ni Jesus: “Pumundo ka, Satanas! Nakakaulang ka sa sako, ta an mga pig-iisip mo bakong sa Diyos, kundi sa tawo.”—Mat. 16:21-23; Gibo 1:6.

² Paagi sa mga sinabi niya, ipinahiling ni Jesus na magkalain an mga kaisipan na hali sa Diyos asin an mga kaisipan na hali sa kinaban na ini na kontrolado ni Satanas. (1 Juan 5:19) Ipinahiling ni Pedro an makasadiring ugali kan kinaban. Pero aram ni Jesus na iba an kaisipan kan saiyang Ama. Aram niya na gusto nin Diyos na iandam niya an saiyang sadiri sa pagsakit asin kagadanan na naghahalat sa saiya. Sa simbag niya ki Pedro, malinaw na isinikwal ni Jesus an kaisipan kan kinaban asin pinili an kaisipan ni Jehova.

3. Taano ta dipisil na isikwal an kaisipan kan kinaban asin pilion an kaisipan ni Jehova?

 ³ Kumusta kita? An kaisipan daw niyato arog kan sa Diyos o arog kan sa kinaban na ini? Posibleng marhay na iinuyon ta na an satong paggawi sa mga kahagadan nin Diyos. Pero kumusta an kaisipan niyato? Iinuuyon ta daw iyan sa kaisipan asin pagmansay ni Jehova? Tanganing magibo iyan, kaipuhan niyatong maghinguwa. Sa ibong na lado, dai nang gayo o dai na ngani kaipuhan maghinguwa tanganing magkaigwa kan kaisipan kan kinaban huling napapalibutan kita kan espiritu kaiyan. (Efe. 2:2) Saka sa parati, iinaalok kaiyan an gusto kan makasadiring tendensiya kan tawo, kaya an kaisipan kan kinaban puwedeng magin nakakaengganyo. Iyo, dipisil na maarog an kaisipan ni Jehova alagad pasilon na maarog an kaisipan kan kinaban.

4. (a) Ano an mangyayari kun tutugutan niyatong moldehon kan kinaban an satong kaisipan? (b) Paano kita tatabangan kan artikulong ini?

⁴ Alagad kun tutugutan tang moldehon kan kinaban an satong kaisipan, madali sana na magin makasadiri kita asin mawuton niyatong kita an magdesisyon para sa satong sadiri kun ano an tama asin sala. (Mar. 7:21, 22) Kaya mahalagang marhay na manudan niyato an mga kaisipan nin Diyos, bako nin tawo. Tatabangan kita kan artikulong ini. Pag-uulayan digdi an mga dahilan kun taano ta dai man sobrang nakakalimitar kundi kapaki-pakinabang sa sato na iuyon an satong mga kaisipan sa kaisipan ni Jehova. Ipinapahiling man kaiyan kun paano ta malilikayan na mamolde kan kinaban an satong kaisipan. Pag-uulayan sa masunod na artikulo kun paano ta maaaraman an kaisipan ni Jehova dapit sa manlain-lain na bagay asin kun paano ta maaarog iyan.

5. Taano ta habo nanggad kan iba na moldehon sinda nin siisay man?

⁵ May mga tawong habong minomolde o iniimpluwensiyahan nin siisay man an pag-iisip ninda. Sinasabi ninda, “May isip man ako.” Posibleng an buot nindang sabihon, sinda an madesisyon para sa sadiri ninda asin na iyan an tamang gibuhon. Habo nindang may nagdidikta sa sainda, saka habo nindang magin arog kan iba. *

6. (a) Anong katalingkasan an itinatao sa sato ni Jehova? (b) Mayo daw nin limitasyon an katalingkasan na ini?

⁶ Pero kun iuuyon niyato an satong kaisipan sa kaisipan ni Jehova, makakasiyerto kita na dai man iyan mangangahulugan na dai na nanggad kita puwedeng magkaigwa nin sadiring mga opinyon asin ipahayag iyan. Siring kan sinasabi sa 2 Corinto 3:17, “kun sain yaon an espiritu ni Jehova, yaon an katalingkasan.” Libre kitang magkaigwa nin sadiri niyatong personalidad. Puwede kitang pumili kan mga gusto niyato asin mga pinagkakainteresan. Sa katunayan, iyan an pagkadisenyo sa sato ni Jehova. Pero, dai puwedeng mayong limitasyon an satong katalingkasan. (Basahon an 1 Pedro 2:16.) Pag-abot sa pagdedesisyon kun an sarong bagay tama o sala, gusto ni Jehova na magpagiya kita sa saiyang kaisipan na mahihiling sa Tataramon niya. Ini daw sobrang nakakalimitar, o kapaki-pakinabang?

7, 8. Taano ta bako man sobrang nakakalimitar an pag-arog sa pagmansay ni Jehova sa mga bagay-bagay? Magtao nin ilustrasyon.

⁷ Pag-isipan an ilustrasyon na ini. Hinihinguwa kan mga magurang na tukduan nin marahay na mga ugali an saindang mga aki. Tibaad tukduan ninda an mga ini na magin onesto, mahigos, asin makonsiderasyon sa iba. An ginigibo ninda bako man sobrang nakakalimitar. Imbes, inaandam kan mga magurang an saindang mga aki tanganing magkaigwa an mga ini nin maugmang buhay pag magin adulto na. Pag magdakula na an mga aki asin magsadiri na, libre na sindang gumibo  nin sadiri nindang mga desisyon. Kun pipilion nindang isabuhay an marahay na mga nanudan ninda sa saindang mga magurang, posibleng marhay na makakagibo sinda nin mga desisyon na dai ninda pagbabasulan. Kaya makakalikay sinda sa dakul na problema asin kahaditan na resulta nin salang mga desisyon.

⁸ Arog sa sarong marahay na magurang, gusto ni Jehova na an saiyang mga aki magkaigwa nin pinakanakakaugmang buhay na posible. (Isa. 48:17, 18) Kaya itinatao niya sa sato an pundamental na mga prinsipyo sa moral na paggawi asin sa pagtratar sa iba. Mapadapit sa mga bagay na ini, inaagda niya kitang arugon an saiya mismong kaisipan asin mamuhay kauyon kan saiyang mga pamantayan. Imbes na nakakapugol sa sato, nakakatabang iyan na umuswag an satong kakayahan na mag-isip. (Sal. 92:5; Tal. 2:1-5; Isa. 55:9) Kun gigibuhon ta iyan, mai-enjoy ta pa man giraray an mga gusto ta asin makakagibo nin tamang mga desisyon, na makakapaugma sa sato. (Sal. 1:2, 3) Iyo, an pag-arog sa kaisipan ni Jehova kapaki-pakinabang asin marahayon nanggad!

9, 10. Ano an mga nagpapatunay na an kaisipan ni Jehova nakakalabi sa kaisipan kan kinaban?

⁹ An saro pang dahilan kaya gusto kan mga parasamba ni Jehova na iuyon an kaisipan ninda sa kaisipan nin Diyos iyo na an kaisipan niya nakakalabi nanggad kumpara sa kaisipan kan kinaban na ini. An kinaban nagtatao nin mga suhestiyon dapit sa moral na paggawi, relasyon sa laog nin pamilya, kaugmahan sa trabaho, asin iba pang mga aspekto nin buhay. Pero kadaklan kaiyan kontra sa kaisipan ni Jehova. Halimbawa, sa parati dinadagka kan kinaban na inuton an sadiring kapakanan asin na konsintihon an seksuwal na imoralidad. Kun minsan, tanganing magin mas maugma, isinusuhestiyon an pagsuwayan asin diborsiyo sa kun ano-ano na sanang dahilan. An arog kaiyan na suhestiyon kontra sa Kasuratan. Pero, an nagkapira daw sa mga suhestiyon na iyan masasabing mas praktikal sa satong panahon?

¹⁰ “An kadunungan napapatunayan na matanos paagi sa mga gibo kaiyan,” an sabi ni Jesus. (Mat. 11:19) Nag-uswag nang marhay an teknolohiya sa kinaban; alagad, dai pa man giraray kaiyan nareresolberan an panginot na mga problema na nakakaulang tanganing magin maugma, arog kan giyera, diskriminasyon huli sa rasa, asin krimen. Kumusta man an pagbaliwala kan kinaban sa matanos na mga pamantayan sa moral? Uyon an dakul na tawo na imbes na makarahay, lalo ining nakakaraot sa pamilya, saka nagigin kawsa nin hilang asin nin iba pang mga problema. Sa ibong na lado, an mga Kristiyano na inaarog an pagmansay nin Diyos igwa nin mas maugmang relasyon sa pamilya, marahay na salud huli sa pagigin malinig sa moral, asin matuninong na relasyon sa mga kapagtubod ninda sa bilog na kinaban. (Isa. 2:4; Gibo 10:34, 35; 1 Cor. 6:9-11) Bako daw na ipinapahiling kaini na an kaisipan ni Jehova nakakalabi sa kaisipan kan kinaban?

11. Kiisay na kaisipan nagpagiya si Moises, asin ano an resulta kaiyan?

¹¹ Minidbid kan tunay na mga parasamba, na nakarekord sa Bibliya, na nakakalabi an kaisipan ni Jehova. Halimbawa, dawa natukduan si Moises kan “gabos na kadunungan kan mga Ehipsiyo,” sa Diyos siya nag-asa para sa ‘pusong may kadunungan.’ (Gibo 7:22; Sal. 90:12) Hinagad niya man ki Jehova: ‘[Itukdo] mo sa sakuya an saimong mga dalan.’ (Ex. 33:13) Huling nagpagiya si Moises sa kaisipan ni Jehova, ginamit siya ni Jehova sa makangangalas na paagi tanganing maisagibo an Saiyang katuyuhan saka tinawan siya nin onra sa Kasuratan kan sambiton diyan na siya sarong tawong may pambihirang pagtubod.—Heb. 11:24-27.

12. Sa ano ibinasar ni apostol Pablo an saiyang pangangatanusan?

¹² Si apostol Pablo madunong saka edukadong tawo, asin tatao siya nin kisiyera duwang lengguwahe. (Gibo 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Pero pag-abot  sa mga prinsipyong susundon niya, sinayumahan niya an kadunungan kan kinaban. Imbes, ibinasar niya sa Kasuratan an saiyang pangangatanusan. (Basahon an Gibo 17:2; 1 Corinto 2:6, 7, 13.) Bilang resulta, nagkaigwa si Pablo nin mapangganang ministeryo asin inantisipar an itatao sa saiyang balos na magdadanay sagkod lamang.—2 Tim. 4:8.

13. Siisay an may responsabilidad na iuyon an satong kaisipan sa kaisipan ni Jehova?

¹³ Mayong duda na an kaisipan nin Diyos nakakalabi sa kaisipan kan kinaban. Kun mamumuhay kita kauyon kan saiyang kaisipan, magigin maugma kitang marhay asin mapanggana. Pero dai ipipirit ni Jehova sa sato an saiyang kaisipan. Dai dinidiktahan kan “maimbod asin mapagmansay na uripon” asin kan mga elder an satong kaisipan. (Mat. 24:45; 2 Cor. 1:24) Imbes, responsabilidad kan lambang Kristiyano na iuyon sa kaisipan nin Diyos an saiyang kaisipan. Paano niyato gigibuhon iyan?

14, 15. (a) Tanganing magkaigwa kan kaisipan ni Jehova, ano an dapat niyatong hurop-hurupon? (b) Sigun sa Roma 12:2, taano ta dapat na pumundo na kita sa paglaog sa satong isip nin mga ideya kan kinaban? Iilustrar.

¹⁴ May konseho sa sato an Roma 12:2: “Dai na kamo magpamolde sa sistemang ini nin mga bagay, kundi liwaton an saindong pagkatawo paagi sa pagbago kan saindong isip, tanganing mapatunayan nindo sa saindong sadiri an kabutan nin Diyos na marahay asin akseptable saka perpekto.” Ipinapahiling kan ipinasabong na mga tataramon na iyan na ano man an nakamolde kan satong isip bago niyato naaraman an katotoohan, puwede tang iuyon an satong kaisipan sa kaisipan nin Diyos. Totoo na an satong kaisipan naiimpluwensiyahan maski paano kan minana niyatong mga ugali asin kan satong mga eksperyensiya. Pero an satong isip puwedeng sanayon asin padagos na magbago. An mga pagbabagong iyan nakadependeng marhay sa kun ano an ilinalaog ta sa satong isip asin sa kun sain ta ipinopokus iyan. Paagi sa pagpokus o paghurop-hurop sa kaisipan ni Jehova, mapapatunayan niyato sa satong sadiri na tama an pagmansay niya sa mga bagay-bagay. Dangan magigin natural na sana na mawuton niyato na iuyon an satong kaisipan sa saiyang kaisipan.

¹⁵ Pero mangnuhon na tanganing mabago an satong isip asin magin kauyon iyan kan kaisipan ni Jehova, kaipuhan na “dai na [kita] magpamolde sa sistemang ini nin mga bagay.” Dapat na pumundo na kita sa paglaog sa satong isip nin mga ideya o kaisipan na kontra sa kaisipan nin Diyos. An kahalagahan kan primerong lakdang na ini puwedeng iagid sa kakanon. Tibaad hinguwahon nin saro na pakusugon an saiyang salud paagi sa pagkakan nin masustansiyang mga kakanon. Pero ano an saysay kaiyan kun sige man niyang kakan nin kontaminadong kakanon? Kaagid kaiyan, dikiton sana an magigin pakinabang kan pag-adal ta dapit sa mga kaisipan ni Jehova kun dinadanyaran ta man an satong isip nin kinabanon na mga ideya.

16. Sa ano niyato dapat protektaran an satong sadiri?

¹⁶ Magigibo daw niyatong lubos na likayan an kaisipan kan kinaban? Dai, huling dai man kita literal na makakahali diyan. Pirmi na kitang mababantad sa mga kaisipan kaiyan maski paano. (1 Cor. 5:9, 10) Dawa pag naghuhulit kita, nakakadangog kita nin salang mga paniniwala. Pero sa mga pagkakataon na dai ta malilikayan an bakong diyosnon na mga ideya, dai nanggad niyato dapat pagparaisipon o akuon an mga iyan. Arog ni Jesus, dapat na isikwal niyato tulos an mga kaisipan na nagsusuportar sa katuyuhan ni Satanas. Dugang pa, puwede ta mismong protektaran an satong sadiri sa dai kinakaipuhan na pagkabantad sa kaisipan kan kinaban.—Basahon an Talinhaga 4:23.

17. Ano an pirang paagi na malilikayan niyato an dai kinakaipuhan na pagkabantad sa kaisipan kan kinaban?

¹⁷ Halimbawa, dapat na magin maingat kita sa pagpili nin magigin mga amigo niyato. Nagpapatanid an Bibliya na kun pirmi kitang  makikiiba-iba sa mga tawong dai nagsasamba ki Jehova, maiimpluwensiyahan kita kan kaisipan ninda. (Tal. 13:20; 1 Cor. 15:12, 32, 33) Dapat man na magin mapamili kita kun dapit sa mga libangan. Kun isisikwal niyato an mga libangan na nagsusuportar sa teoriya nin ebolusyon, kadahasan, o imoralidad, malilikayan niyatong mahilo an satong isip nin mga ideya na “laban sa kaaraman manungod sa Diyos.”—2 Cor. 10:5.

18, 19. (a) Taano ta dapat niyatong protektaran an satong sadiri sa kinabanon na mga kaisipan na ipinepresentar sa dai gayo risang paagi? (b) Ano an mga dapat niyatong ihapot sa sadiri, asin taano?

¹⁸ Kapaki-pakinabang man kun maririsa ta asin isisikwal an kinabanon na kaisipan na ipinepresentar sa dai gayo risang mga paagi. Halimbawa, tibaad an sarong bareta iprinesentar sa paaging pinapaburan an partikular na opinyon sa pulitika. Tibaad an istorya dapit sa sarong indibidwal nagsusuportar sa kaisipan kan kinaban dapit sa ambisyon asin kapangganahan. May mga pelikula asin libro na nagsusuportar sa kaisipan na “ako nguna” asin “pamilya nguna,” na pinapaluwas na rasonable iyan, marahay, asin tama. Binabaliwala kan mga kaisipan na iyan an basado sa Kasuratan na pagmansay na magigin mapanggana asin maugma kita saka an satong pamilya kun namumutan niyato si Jehova nin urog sa gabos. (Mat. 22:36-39) May mga istorya man na pang-aki na garo mayo man maraot, pero sa dai gayo risang paagi tibaad magin dahilan iyan na magin akseptable na an salang mga paggawi.

¹⁹ Dai ini nangangahulugan na sala an marahay na klase nin libangan. Pero marahay pa man giraray na ihapot sa sadiri: ‘Namamansayan ko daw an mga katukduan kan kinaban dawa kun ipinepresentar iyan sa dai gayo risang paagi? Linilimitaran ko daw an mga aki ko—o maski an sadiri ko—sa paghiling o pagbasa nin partikular na mga programa o babasahon? Ipinapaliwanag ko daw sa mga aki ko kun taano ta kontra sa pagmansay ni Jehova an kinabanon na mga ideya na nadangog o nahiling ninda?’ Kun aram niyato an pagkakaiba kan kaisipan nin Diyos asin kan sa kinaban, malilikayan niyatong ‘mamolde kan sistemang ini nin mga bagay.’

20. Ano an magdedeterminar kun baga an nagmomolde sa sato iyo an kaisipan nin Diyos o an kaisipan kan kinaban?

²⁰ Tandaan na may duwa sanang gikanan nin impormasyon—si Jehova asin an kinaban na kontrolado ni Satanas. Arin diyan an nagmomolde sa sato? An simbag diyan iyo an pinagkukuanan niyato nin impormasyon. Kun ilinalaog niyato sa satong isip an mga ideya kan kinaban, mamomolde kaiyan an satong kaisipan, dangan magigin makalaman na man an satong pag-iisip asin paggawi. Kaya mahalagang marhay na magin maingat kita kun sain niyato ipinopokus an satong isip.

21. Anong mahalagang marhay na aspekto an tutukaron sa sunod na artikulo?

²¹ Arog kan nasambit sa inutan, tanganing maarog an kaisipan ni Jehova, bako sanang paglikay sa nakakaraot na mga kaisipan an dapat tang gibuhon. Dapat niyatong pag-adalan an kaisipan nin Diyos sa katuyuhan na arugon iyan. Urog pa niyatong tutukaron sa sunod na artikulo kun paano ta magigibo iyan.