1, 2. (a) Ano an puwedeng magin resulta kun an saro daing pagpupugol sa sadiri? (b) Taano ta mahalaga para sa sato ngunyan na pag-ulayan an dapit sa pagpupugol sa sadiri?

AN PAGPUPUGOL sa sadiri sarong diyosnon na kuwalidad. (Gal. 5:22, 23) Naipapahiling ni Jehova an pagpupugol sa sadiri sa perpektong paagi. Pero an mga tawo bakong perpekto kaya nasasakitan sindang magpahiling kaiyan. Sa katunayan, kadaklan sa mga problema ngunyan kan mga tawo resulta kan kawaran nin pagpupugol sa sadiri. Puwedeng magin dahilan iyan na an saro magpaliman-liman sa mga gibuhon sa eskuwelahan o sa trabaho asin magin bakong produktibo. Puwede man iyan magresulta sa mapang-abusong pananaram, pagbuburat, kadahasan, diborsiyo, dai kinakaipuhan na mga utang, adiksiyon, pagkabilanggo, emosyonal na trauma, hilang na nakukua sa pagdudurog, dai ginustong pagbados, asin kadakul pang iba.​—Sal. 34:11-14.

² Malinaw na kun an saro daing pagpupugol sa sadiri, ipinapahamak niya an saiyang sadiri pati an iba. Asin naggagrabe an problemang ini nin kawaran nin pagpupugol sa sadiri. Kan dekada nin 1940, may ginibo nang pagsiyasat dapit sa disiplina sa sadiri, pero ipinapahiling kan dai pa sana nahahaloy na mga pagsiyasat na mas lalong nawawaran nin disiplina sa sadiri an mga tawo. Pero dai diyan nagngangalas an mga nag-aadal kan Tataramon nin Diyos huling ihinula kan Bibliya na an sarong ebidensiya na nabubuhay na kita sa “huring mga aldaw” iyo an kawaran nin pagpupugol sa sadiri kan mga tawo.​—2 Tim. 3:1-3.

3. Taano ta gusto niyatong magpahiling nin pagpupugol sa sadiri?

³ Taano ta gusto niyatong magpahiling nin pagpupugol sa sadiri? Ini  an duwang mahalagang dahilan. Inot, sinasabi na an mga tawong bakong pabigla-bigla sa parati mas dikit an nagigin magabat na problema. Bakong pabago-bago an emosyon ninda, mas marahay an relasyon ninda sa iba, asin mas bako sindang arangguton saka mas dikit an tsansa ninda na makamati nin kahaditan asin depresyon kumpara sa mga tawong pabigla-bigla. Ikaduwa, tanganing mapagdanay niyato an pag-uyon nin Diyos, kaipuhan tang labanan an mga sugot asin kontrulon an bakong tama asin pabigla-biglang mga tendensiya. Dai iyan nagibo ni Adan asin Eva. (Gen. 3:6) Isipa man an makamumundong mga resulta na sinapo kan iba pang dai nagpahiling kan kuwalidad na ini.

4. Ano an makakapakusog sa siisay man na nasasakitan na magpahiling nin pagpupugol sa sadiri?

⁴ Mayong bakong perpektong tawo an makakapahiling nin pagpupugol sa sadiri sa perpektong paagi. Aram ni Jehova na bako ining madali para sa mga lingkod niya, asin gusto niyang tabangan sindang madaog an saindang makasalan na mga tendensiya. (1 Ha. 8:46-50) Bilang mamumuton na Amigo, tinatabangan niya an sinserong mga indibidwal na gusto siyang paglingkudan pero nasasakitan na magpahiling nin pagpupugol sa sadiri sa sarong aspekto kan saindang buhay. Pag-ulayan ta an perpektong halimbawa ni Jehova dapit diyan. May manunudan man kita sa marahay pati sa bakong marahay na mga halimbawa sa Bibliya. Asin aramon ta an praktikal na mga suhestiyon para mas magkaigwa kita nin pagpupugol sa sadiri.

5, 6. Anong marahay na halimbawa an ipinahiling ni Jehova kun dapit sa pagpupugol sa sadiri?

⁵ Perpektong naipapahiling ni Jehova an pagpupugol sa sadiri huling perpekto an gabos niyang ginigibo. (Deut. 32:4) Pero bako kitang perpekto. Sa ibong kaiyan, tanganing masabutan ta an kuwalidad na iyan asin mas maarog si Jehova, kaipuhan tang siyasaton kun paano niya iyan ipinapahiling. Sa anong pambihirang mga pagkakataon nagpahiling si Jehova nin pagpupugol sa sadiri?

⁶ Isipa kun paano si Jehova nagpahiling nin pagpupugol sa sadiri sa pangahas na pagrebelde ni Satanas. Kaipuhan na masolusyunan iyan. Siguradong ikinauyam, ikinaanggot, asin ikinaungis kan mga espiritung linalang na maimbod sa Diyos an ginibong iyan kan Diyablo. Tibaad iyan man an namamatian mo pag iniisip-isip mo an gabos na kasakitan na resulta kan pagrebelde ni Satanas. Pero, dai nagin pabigla-bigla si Jehova. Maingat saka tamang-tama sana an mga aksiyon na ginibo niya. Dai siya tulos naanggot asin nagin makatanusan siya sa pag-atubang sa rebelyon ni Satanas. (Ex. 34:6; Job 2:2-6) Taano? Nagtao si Jehova nin panahon huling habo niya na malaglag an siisay man kundi “gusto niya na an gabos magkaigwa nin oportunidad na magsulsol.”​—2 Ped. 3:9.

7. Ano an itinutukdo sa sato kan halimbawa ni Jehova?

⁷ An pagpupugol sa sadiri na ipinahiling ni Jehova nagtutukdo sa sato na dapat man niyatong pag-isipan asin maingat na turutimbangon an satong mga sasabihon saka gigibuhon; dai kita dapat na magin pabigla-bigla. Kun nasa masakit na sitwasyon, mag-isip nguna kun ano an madunong na gibuhon. Mamibi na tawan ka nin kadunungan para masabi asin magibo mo an tama. (Sal. 141:3) Kun anggot na kita, madalion lang kitang madadara kan satong emosyon. Dakul an nagbasol huling nagin pabigla-bigla sinda sa pagtaram asin paggawi!​—Tal. 14:29; 15:28; 19:2.

8. (a) Kun dapit sa pagpahiling nin pagpupugol sa sadiri, sain kita makakakua nin mga halimbawa? (b) Ano an nakatabang ki Jose na sayumahan an mga pang-aakit kan agom ni Potifar? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

⁸ Anong mga halimbawa sa Bibliya an nagpapahiling kan kahalagahan kan pagpupugol sa sadiri? Siguradong may maiisip kang nagkapirang karakter sa Bibliya na nagpahiling kaiyan kan nasa masakit sindang sitwasyon. Saro diyan si Jose na aki  ni Jacob. Nagpahiling siya nin pagpupugol sa sadiri kan naglilingkod siya sa harong ni Potifar, an hepe kan mga guwardiya ni Faraon. Nagkagusto an agom ni Potifar ki Jose, na ‘guwapo asin may magayon na tindog,’ kaya pigparapurbaran niyang akiton ini. Ano an nakatabang ki Jose na sayumahan an pauruutrong pang-aakit sa saiya kan agom ni Potifar? Siguradong inisip-isip niya an magigin konsekwensiya kun magpapadara siya sa mga pang-aakit kaini. Asin kan umabot sa puntong agdahon na siya kaining magdurog sinda, nagdulag si Jose na sinasabi: ‘Taano ta gigibuhon ko an dakulang karatan na ini asin magkasala sa Diyos?’​—Gen. 39:6, 9; basahon an Talinhaga 1:10.

9. Ano an mga puwede mong gibuhon tanganing magin andam kang labanan an mga sugot?

⁹ Ano an manunudan ta sa halimbawa ni Jose? Kun nasusugutan kitang balgahon an saro sa mga pagbuot nin Diyos, kaipuhan niyatong dulagan o labanan an sugot na iyan. May mga kapagtubod kita na kan bako pang Saksi pinaglalabanan an pagpangana sa pagkakan asin pag-inom, pagsigarilyo, pagdroga, imoralidad, asin iba pa. Dawa kan mabawtismuhan na sinda, tibaad kun minsan nagkakaigwa pa man giraray sinda kan tendensiyang bumalik sa dati nindang pamumuhay. Pero, kun may panahon na nasusugutan kang balgahon an saro sa mga pagbuot ni Jehova, pakusugon an saimong sadiri paagi sa pagtao nin panahon na isip-isipon an marauton na magigin epekto sa saimong espirituwalidad kun magpapadara ka sa makasalan na mga tendensiyang iyan. Puwede mong pag-isipan an mga sitwasyon na puwede kang mapaatubang sa mga sugot dangan planuhon kun paano mo malilikayan iyan. (Sal. 26:4, 5; Tal. 22:3) Kun mapaatubang ka na sa arog kaiyan na sitwasyon, mamibi ki Jehova na tawan ka nin kadunungan asin pagpupugol sa sadiri na malabanan iyan.

10, 11. (a) Sa anong pagbalo napapaatubang an dakul na hoben sa eskuwelahan? (b) Ano an makakatabang sa hoben na mga Kristiyano na malabanan an panggigipit na gumibo nin imoralidad?

¹⁰ Dakul na hoben na Kristiyano an napapaatubang man sa pagbalo na arog kan ki Jose. Halimbawa kaiyan si Kim. Aktibo sa sex an kadaklan sa mga kaklase niya, asin ugmahon an mga ining iniistorya an pinakabago nindang mga eksperyensiya sa pakikipag-sex kan nag-aging Sabado asin Domingo. Mayong iiistorya na arog kaiyan si Kim. Sinabi niya na huli sa pagigin napapalain niya, kun minsan pagmati niya “mayo siyang kadamay saka solo siya,” saka an paghiling saiya kan mga kaklase niya tonto siya ta dai siya nakikipag-date. Pero an totoo, madunong si Kim ta aram niyang makusugon na sugot sa dakul na hoben an pakikipag-sex. (2 Tim. 2:22) Parati siyang hinahapot kan mga kaeskuwela niya kun baga birhen pa siya. Inaaprobetsaran niya an oportunidad na iyan tanganing ipaliwanag kun taano ta dai siya nakikipag-sex. Nauugma nanggad kita sa hoben na mga Kristiyano na determinadong labanan an panggigipit na gumibo nin imoralidad, asin nauugma man na marhay sa sainda si Jehova!

¹¹ May mga nagpapatanid na halimbawa sa Bibliya manungod sa mga dai nagpahiling nin pagpupugol sa sadiri kun dapit sa imoralidad. Ipinapahiling man kaiyan an mga konsekwensiya kan kawaran nin pagpupugol sa sadiri. Kun nasa sitwasyon ka na arog kan ki Kim, marahay na hurop-hurupon an nangyari sa bakong madunong na hoben na lalaki sa Talinhaga kapitulo 7. Pag-isipan man an ginibo ni Amnon asin an marauton na resulta kaiyan. (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Puwedeng ipakipag-ulay kan mga magurang sa saindang mga aki an mga halimbawang iyan sa Bibliya sa pampamilyang pagsamba tanganing matabangan an mga ini na mas magkaigwa nin pagpupugol sa sadiri asin magin madunong kun dapit sa pakikipagrelasyon sa mga bakong kasekso.

12. (a) Paano kinontrol ni Jose an saiyang emosyon kan kaulay niya an mga tugang niya? (b) Sa anong mga sitwasyon dapat niyatong kontrulon an satong emosyon?

¹² Nagpahiling si Jose nin marahayon na halimbawa nin pagpupugol sa sadiri sa saro pang pagkakataon. Tanganing maaraman kun ano an nasa puso kan mga tugang niya, itinago ni Jose kun siisay siya kan magduman an mga tugang niya sa Ehipto tanganing magbakal nin kakanon. Asin kan  haros dai na niya makontrol an emosyon niya, nagduman siya sa sarong pribadong lugar para itago an paghibi niya. (Gen. 43:30, 31; 45:1) Kun mapasala sa pagtaram o paggawi an saimong kapagtubod o kapamilya, makakatabang man sa saimo an pagpupugol na ipinahiling ni Jose tanganing malikayan na magin pabigla-bigla. (Tal. 16:32; 17:27) Kun may mga kapamilya o paryente kang natiwalag, kaipuhan mong kontrulon an saimong emosyon tanganing malikayan an dai kinakaipuhan na pakikikomunikar asin pakikiiba sa sainda. Bako madaling magpahiling nin pagpupugol sa sadiri sa mga sitwasyon na iyan, pero makakatabang kun iisipon niyato na an ginigibo ta kauyon kan halimbawang ipinahiling nin Diyos asin kan saiyang sadol.

13. Ano an mga manunudan ta sa mga pangyayari sa buhay ni Hading David?

¹³ Saro pang interesanteng halimbawa sa Bibliya si Hading David. Dai siya nagpadara sa saiyang kaanggutan para gamiton an saiyang dakulang puwersa asin kapangyarihan kan prinobokar siya ni Saul asin ni Simei. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Pero may panahon na dai nakapahiling nin pagpupugol sa sadiri si David—kan magkasala siya may koneksiyon ki Bat-seba asin kan nagin pabigla-bigla siya may koneksiyon sa kahanaban ni Nabal. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Alagad, may manunudan kitang mahalagang mga leksiyon ki David. Inot, kaipuhan lalo na kan mga nanginginot sa banwaan nin Diyos na magin responsable sa pagpapahiling nin pagpupugol sa sadiri tanganing dai ninda maabuso an saindang awtoridad. Ikaduwa, dai kita dapat magin kampante, na iniisip na dai kita madadara nin sugot.​—1 Cor. 10:12.

14. Napaatubang sa anong sitwasyon an sarong brother, asin taano ta importante kun ano an magigin reaksiyon ta kun mapaatubang kita sa kaagid na sitwasyon?

¹⁴ Ano an puwede mong gibuhon tanganing mas magkaigwa ka nin pagpupugol sa sadiri? Pag-isipan an pangyayaring ini sa totoong buhay. May nakabangga sa likod kan kotse ni Luigi. Dawa ngani an drayber na nakabangga an may kasalan, pigparainsulto kaini si Luigi asin nang-agyat nin iwal. Namibi si Luigi na tabangan siya ni Jehova na magdanay na kalmado, tapos hininguwa man niyang pakalmahon an drayber—pero anggot pa man giraray ini. Ilinista ni Luigi an mga detalye kan insurance kan lalaki dangan naghali na siya mantang nagpaparakurahaw pa ini. Pakalihis nin sarong semana, may pigdalaw liwat si Luigi na interesado asin naaraman niya na agom palan kaini su drayber! Nasupog an lalaki saka naghagad nin dispensa sa mga nasabi kaini ki Luigi. Sinabi kan lalaki na kokontakon niya an insurance company kan kotse ni Luigi tanganing maparikas an proseso. Nagbali an lalaki sa pag-uulay dapit sa Bibliya asin nagustuhan niya an mga nadangog niya. Kan pig-iisip-isip na ni Luigi an nangyari, narealisar niya kun gurano kaimportante na nagdanay siyang kalmado pagkatapos kan aksidente asin kun gurano karaot kan magigin resulta kun dai niya nakontrol an emosyon niya.​—Basahon an 2 Corinto 6:3, 4.

15, 16. Paano an pag-adal nin Bibliya makakatabang sa saimo asin sa saimong pamilya na mas magkaigwa nin pagpupugol sa sadiri?

¹⁵ An maigot asin maingat na pag-adal nin Bibliya makakatabang sa mga Kristiyano na mas magkaigwa nin pagpupugol sa sadiri. Girumdumon an sinabi nin Diyos ki Josue: “An librong ini kan Ley dai dapat sumuhay sa saimong nguso, asin basahon mo iyan nin pahinghing aldaw asin banggi, tanganing masunod mo nin maingat an gabos na nakasurat diyan; huli ta paagi kaiyan magigin mapanggana an saimong dalan asin mahiro ka nin may kadunungan.” (Jos. 1:8, NW) Paano an pag-adal nin Bibliya makakatabang sa saimo na magpahiling nin pagpupugol sa sadiri?

¹⁶ Arog kan napag-ulayan ta pa sana, may mga istorya sa Bibliya na malinaw na nagpapahiling kan mga kapakinabangan asin kan mga konsekwensiya kan satong mga paggawi. May katuyuhan si Jehova kaya ipinasurat niya an mga ini. (Roma  15:4) Kaya madunong nanggad na basahon, hurop-hurupon, asin pag-adalan iyan! Aramon kun paano iyan aplikado sa saimo asin sa saimong pamilya. Hagadon ki Jehova na tabangan ka na maiaplikar an saiyang Tataramon. Kun marisa mong nadidipisilan kang magpahiling nin pagpupugol sa sadiri sa sarong partikular na bagay, admitiron iyan. Dangan mamibi asin hinguwahon na maipahiling iyan. (Sant. 1:5) Paagi man sa pag-research, makakahanap ka nin angay na mga publikasyon na mas makakatabang pa sa saimo.

17. Ano an mga puwedeng gibuhon kan mga magurang para tabangan an saindang mga aki na magkaigwa nin pagpupugol sa sadiri?

¹⁷ Paano nindo matatabangan an saindong mga aki na magkaigwa nin pagpupugol sa sadiri? Aram kan mga magurang na dai awtomatikong igwa kaini an mga aki. Dapat na magin marahay na halimbawa an mga magurang sa bagay na ini, arog kan sa iba pang kuwalidad na kaipuhan manudan kan mga aki. (Efe. 6:4) Kaya kun nasasakitan an saindong mga aki na kontrulon an saindang sadiri, pag-isipan kun baga nakakapahiling kamo nin marahayon na halimbawa sa sainda. Dakula an pakinabang kan pagigin regular mo sa paghuhulit asin sa mga pagtiripon saka kan pampamilyang pagsamba nindo. Dai mag-alangan na magsabi nin dai sa aki kun kaipuhan! Nagtao si Jehova nin mga limitasyon ki Adan asin Eva na makakatabang kuta sa sainda na igalang an awtoridad niya. Kaagid kaiyan, an pagdidisiplina kan mga magurang asin marahay na halimbawa makakatabang para maitukdo sa mga aki an pagpupugol sa sadiri. An paggalang sa awtoridad asin sa mga pamantayan nin Diyos kaiba sa pinakamahahalagang bagay na puwede nindong itukdo na maipahiling kan saindong mga aki.​—Basahon an Talinhaga 1:5, 7, 8.

18. Taano ta makakasigurado ka na bendisyon nanggad an marahay na mga kairiba?

¹⁸ Magurang ka man o bako, kaipuhan na madunong mong pilion an saimong mga kairiba. Pilion an mga kairibang makakadagka sa saimo na umabot nin kapaki-pakinabang na mga pasuhan asin na dai ka mapaparaot. (Tal. 13:20) An mga kairibang marahay an espirituwalidad magigin marahay na impluwensiya sa saimo asin mapapahiro kang arugon an pagpupugol sa sadiri na ipinapahiling ninda. Sigurado man na makakadagka sa mga amigo mo an marahay mong paggawi. Asin kun igwa na kita nin pagpupugol sa sadiri, mahalagang marhay iyan tanganing padagos kitang uyunan nin Diyos asin magdanay na marahay an relasyon ta sa satong mga mahal sa buhay.