ARTIKULONG PAG-AADALAN 19
Pagkamuot Asin Hustisya Laban sa Karatan
“Saro kang Diyos na dai nauugma sa karatan; mayo nin siisay man na maraot an puwedeng magin saimong kaibanan.”—SAL. 5:4, NW.
KANTA 142 Pangangapot nin Marigon sa Satong Paglaom
SUMARYO KAN PAG-AADALAN *
1-3. (a) Sigun sa Salmo 5:4-6, ano an namamatian ni Jehova mapadapit sa karatan? (b) Taano ta masasabi niyato na an pang-aabuso sa aki kontra sa “katugunan kan Cristo”?
IKINAKAUNGIS kan Diyos na Jehova an gabos na klase nin karatan. (Basahon an Salmo 5:4-6.) Kaya sigurado nanggad na ikinakaungis niya an seksuwal na pang-aabuso sa aki—sarong gibo na lalo nang grabe karaot asin makababaldi! Kaya bilang pag-arog ki Jehova, ikinakaungis ta man na mga Saksi niya an pang-aabuso sa aki asin dai iyan kinokonsinte sa laog kan Kristiyanong kongregasyon.—Roma 12:9; Heb. 12:15, 16.
2 Kontra nanggad sa “katugunan kan Cristo” an ano man na akto nin pang-aabuso sa aki! (Gal. 6:2) Taano ta masasabi niyato iyan? Arog kan nanudan niyato sa sinundan na artikulo, an katugunan kan Cristo—an gabos na itinukdo ni Jesus paagi sa mga tataramon asin gibo—nakabasar sa pagkamuot asin nagsusuportar sa hustisya. Huling sinusunod kan tunay na mga Kristiyano an katugunan na ini, tinatratar ninda an mga aki sa paagi na mamamatian kan mga ini na sinda ligtas asin tunay na namumutan. Pero an pang-aabuso sa aki makasadiri asin bakong makatanusan. Ipinapamati kaiyan sa aki na bako siyang ligtas asin dai namumutan.
3 Nakakamundo, problema sa bilog na kinaban an seksuwal na pang-aabuso sa aki, asin apektado kaiyan an tunay na mga Kristiyano. Taano? Dakul “an mga maraot na tawo asin impostor,” asin tibaad pira sa sainda an magpurbar na lumaog sa kongregasyon. (2 Tim. 3:13) Dugang pa, may mga miyembro kan kongregasyon na nagpadara sa biribid na mga kamawutan nin laman asin seksuwal na nang-abuso nin aki. Pag-ulayan niyato kun taano ta an pang-aabuso sa aki sarong magabat na kasalan. Dangan pag-uulayan niyato kun paano inaasikaso nin mga elder an mga kaso nin magabat na pagkakasala, arog kan pang-aabuso sa aki, asin kun paano mapoprotektaran kan mga magurang an saindang mga aki. *
SARONG MAGABAT NA KASALAN
4-5. Taano ta an pang-aabuso sa aki kasalan sa biktima?
4 An mga epekto kan pang-aabuso sa aki nagdadanay nin haloy na panahon. Apektado kaiyan an mga biktima pati man an mga nagmamakulog sa sainda—an saindang mga kapamilya asin Kristiyanong mga tugang. An pang-aabuso sa aki sarong magabat na kasalan.
5 Kasalan sa biktima. * Sarong kasalan na kulgan an iba asin papagdusahon sinda. Arog kan mahihiling niyato sa sunod na artikulo, iyo mismo iyan an ginigibo nin saro na nang-aabuso nin aki—kinukulgan niya an aki sa nakakadanyar na marhay na mga paagi. Rinaraot niya an tiwala kan aki asin hinahalian ini nin pakamati nin pagigin ligtas. Dapat na protektaran an mga aki sa marauton na gibong iyan, asin an mga biktima nangangaipo nin karangahan asin tabang.—1 Tes. 5:14.
6-7. Taano ta an pang-aabuso sa aki kasalan sa kongregasyon asin sa sekular na mga awtoridad?
6 Kasalan sa kongregasyon. Pag an sarong indibidwal na kabtang kan kongregasyon nagkomiter nin pang-aabuso sa aki, nagdadara siya nin katuyawan sa kongregasyon. (Mat. 5:16; 1 Ped. 2:12) Bako nanggad iyan makatanusan para sa minilyon na maimbod na mga Kristiyano na ‘nakikipaglaban nin maigot para sa pagtubod’! (Jud. 3) Dai niyato kinokonsinte an mga indibidwal na naggigibo nin maraot na mga bagay saka dai nagsusulsol asin nagdadara nin katuyawan sa marahay na reputasyon kan kongregasyon.
7 Kasalan sa sekular na mga awtoridad. An mga Kristiyano dapat na “magpasakop . . . sa haralangkaw na awtoridad.” (Roma 13:1) Ipinapahiling niyato ini paagi sa pagtao nin maninigong paggalang sa mga ley kan gobyerno. Kun may saro sa kongregasyon na nagbalga sa ley, halimbawa nang-abuso siya nin aki, siya nagkakasala sa sekular na awtoridad. (Ikumparar an Gibo 25:8.) Minsan ngani mayong awtoridad an mga elder na ipautob an ley kan nasyon, dai ninda pinoprotektaran an siisay man na nang-aabuso nin aki sa legal na mga konsekwensiya kan saiyang kasalan. (Roma 13:4) Aanihon kan nagkasala an saiyang itinanom.—Gal. 6:7.
8. Ano an pagmansay ni Jehova sa mga kasalan na nakomiter nin sarong tawo sa saiyang kapwa?
8 Urog sa gabos, kasalan sa Diyos. (Sal. 51:4, NW) Pag an sarong tawo nagkasala sa kapwa niya, nagkakasala man siya ki Jehova. Pag-isipan an sarong halimbawa sa Katugunan na itinao nin Diyos sa Israel. Sinabi sa Katugunan na an saro na nanghabon o nandaya sa saiyang kapwa minagawi nin ‘daing kaimbudan ki Jehova.’ (Lev. 6:2-4, NW) Kaya tunay nanggad, kun an sarong indibidwal na kabtang kan kongregasyon nang-aabuso nin aki—na hinahalian an aki nin pakamati nin pagigin ligtas—minagawi siya nin daing kaimbudan sa Diyos. An nang-aabuso nagdadara nin dakulang katuyawan sa pangaran ni Jehova. Dahil kaiyan, an pang-aabuso dapat na kondenaron huling iyan grabeng kasalan sa Diyos.
9. Sa nakalihis na mga taon, anong basado sa Kasuratan na mga impormasyon an itinao kan organisasyon, asin taano?
9 Sa nakalihis na mga taon, nagpublikar an organisasyon ni Jehova nin dakul na basado sa Kasuratan na mga impormasyon mapadapit sa pang-aabuso sa aki. Halimbawa, may mga artikulo sa An Torrengbantayan asin Gumising! na tinukar kun
paano aatubangon kan mga nakaeksperyensiya nin seksuwal na pang-aabuso an nagdadanay na mga kakulugan na resulta kaiyan, kun paano an iba makakatabang asin makakapakusog sa sainda, asin kun paano mapoprotektaran kan mga magurang an saindang mga aki. Tinawan an mga elder nin detalyadong pagsasanay o instruksiyon na basado sa Kasuratan kun ano an gigibuhon kun may nagkomiter nin pang-aabuso sa aki. Padagos na minomonitor kan organisasyon kun ano an ginigibo kan mga kongregasyon kun may nagkomiter nin pang-aabuso sa aki. Taano? Tanganing siguraduhon na an paagi niyato nin pag-asikaso kaiyan kauyon kan katugunan kan Cristo.PAG-ASIKASO SA MGA KASO NIN MAGABAT NA PAGKAKASALA
10-12. (a) Pag nag-aasikaso nin ano man na bagay na kalabot an magabat na pagkakasala, ano an isinasaisip kan mga elder, asin ano an mga kinokonsiderar ninda? (b) Sigun sa Santiago 5:14, 15, ano an hinihinguwang gibuhon kan mga elder?
10 Pag nag-aasikaso an mga elder nin ano man na bagay na kalabot an magabat na pagkakasala, isinasaisip ninda na kahagadan kan katugunan kan Cristo na mamumuton na trataron an aripumpon asin na gibuhon ninda an tama asin makatanusan sa paghiling nin Diyos. Huli kaiyan, may nagkapirang bagay sindang kinokonsiderar pag may nagsumbong nin magabat na pagkakasala. An panginot na iniisip kan mga elder iyo na mapagdanay an kabanalan kan pangaran nin Diyos. (Lev. 22:31, 32; Mat. 6:9) Nagmamakulog man sindang marhay sa espirituwal na kapakanan kan saindang mga tugang sa kongregasyon asin gusto nindang tabangan an siisay man na nagin biktima.
11 Dugang pa, kun an nagkasala kabtang kan kongregasyon, hihinguwahon kan mga elder na tabangan ini na maibalik an marahay na relasyon ki Jehova kun posible. (Basahon an Santiago 5:14, 15.) An sarong Kristiyano na nagpapadara sa salang pagmawot asin nagkokomiter nin magabat na kasalan may hilang sa espirituwal. Nangangahulugan iyan na wara na siyang marahay na relasyon ki Jehova. * Kaya maikukumparar niyato sa doktor an mga elder. Hinihinguwa nindang ‘paumayan an saro na may hilang [sa kasong ini, an nagkasala].’ An basado sa Kasuratan na konseho makakatabang sa saiya na maibalik an saiyang relasyon sa Diyos kun siya tunay na nagsusulsol.—Gibo 3:19; 2 Cor. 2:5-10.
12 Malinaw nanggad na may magabat na paninimbagan an mga elder. Nagmamakulog sindang marhay sa aripumpon na ipinagkatiwala sa sainda nin Diyos. (1 Ped. 5:1-3) Gusto ninda na mamatian kan mga tugang na ligtas sinda sa laog kan kongregasyon. Huli kaiyan, inaaksiyunan tulos ninda pag may nagsumbong nin magabat na pagkakasala, arog kan pang-aabuso sa aki. Ano an ginigibo ninda? Estudyaran an mga hapot na mahihiling sa kapinunan kan parapo 13, 15, asin 17.
13-14. Sinusunod daw kan mga elder an sekular na mga ley mapadapit sa pagsumbong nin alegasyon nin pang-aabuso sa aki? Ipaliwanag.
13 Sinusunod daw kan mga elder an sekular na mga ley mapadapit sa pagsumbong sa sekular na mga awtoridad nin alegasyon nin pang-aabuso sa aki? Iyo. Sa mga lugar na may arog kaiyan na mga ley, hinihinguwa kan mga elder na magsunod sa sekular na mga ley mapadapit sa pagsumbong sa sarong alegasyon nin pang-aabuso. (Roma 13:1) An mga ley na iyan bakong kontra sa katugunan nin Diyos. (Gibo 5:28, 29) Kaya pag may nagpaabot nin alegasyon, kinokontak tulos kan mga elder an sangang opisina para sa paggiya kun paano ninda susunudon an mga ley.
14 Inaasigurar kan mga elder an mga biktima asin an saindang mga magurang, pati an siisay man na nakakaaram, na may deretso sindang isumbong sa sekular na mga awtoridad an alegasyon nin pang-aabuso. Pero paano kun mapadapit iyan sa sarong indibidwal na kabtang kan kongregasyon
dangan naaraman iyan kan komunidad? Iisipon na daw kan Kristiyanong nagsumbong kaiyan na nagdara siya nin katuyawan sa pangaran nin Diyos? Dai. An nang-abuso an nagdara nin katuyawan sa pangaran nin Diyos.15-16. (a) Sigun sa 1 Timoteo 5:19, taano ta kahagadan an kisiyera duwang testigo bago gumibo nin hudisyal na aksiyon an mga elder? (b) Ano an ginigibo kan mga elder pag naaraman ninda na may saro sa kongregasyon na inakusaran nin pang-aabuso sa aki?
15 Sa kongregasyon, bago gumibo nin hudisyal na aksiyon an mga elder, taano ta kaipuhan an kisiyera duwang testigo? An kahagadan na ini kabtang kan halangkaw na pamantayan kan Bibliya sa hustisya. Kun dai admitiron kan akusado an pagkakasala, kaipuhan nin duwang testigo para maestablisar an akusasyon asin para makagibo na nin hudisyal na aksiyon an mga elder. (Deut. 19:15; Mat. 18:16; basahon an 1 Timoteo 5:19.) Nangangahulugan daw ini na dapat igwa nin duwang testigo tanganing maisumbong sa awtoridad an sarong alegasyon nin pang-aabuso? Dai. An kahagadan na ini dai aplikado maski kun elder o siisay pa man an nagrereport nin alegasyon nin sarong krimen sa sekular na mga awtoridad.
16 Pag naaraman kan mga elder na may saro sa kongregasyon na inakusaran nin pang-aabuso sa aki, hihinguwahon nindang sunudon an ano man na sekular na mga ley mapadapit sa pagsumbong kaiyan, dangan makondukta sinda nin imbestigasyon na basado sa Kasuratan. Kun nigaran kan indibidwal an akusasyon, dadangugon kan mga elder an testimonya kan mga testigo. Kun maestablisar na an akusasyon paagi sa kisiyera duwang tawo—an nag-aakusar asin an saro pa na makakapagpatunay kan ginibo kan akusado o kan iba pang ginibo kaining pang-aabuso sa aki—mabilog na nin hudisyal na komite an mga elder. * Kun mayo nin ikaduwang testigo, dai iyan nangangahulugan na bakong totoo an sinasabi kan nag-aakusar. Dawa kun dai posible na maestablisar an akusasyon nin pagkakasala paagi sa duwang testigo, isinasaisip kan mga elder na posibleng may nagibong magabat na kasalan an inaakusaran na nakakakulog na marhay sa iba. An mga elder padagos na magtatao nin karangahan asin suporta sa mga indibidwal na tibaad nakulgan. Dugang pa, maingat na oobserbaran kan mga elder an subuot nang-abuso tanganing protektaran an kongregasyon sa posibleng peligro.—Gibo 20:28.
17-18. Ipaliwanag an ginigibo kan hudisyal na komite.
17 Ano an papel kan hudisyal na komite? An terminong “hudisyal” dai nangangahulugan na an mga elder naghuhusgar, o nagdedesisyon, kun baga an nang-abuso dapat na padusahan kan mga awtoridad sa pagbalga sa ley. An mga elder dai nag-iinterbenir sa pagpautob kan ley; ipinapabaya ninda sa sekular na mga awtoridad an mga kasong kriminal. (Roma 13:2-4; Tito 3:1) Imbes, hinuhusgaran o dinedeterminaran kan mga elder kun baga an indibidwal dai hahalion sa kongregasyon.
18 An hinuhusgaran kan mga elder na nasa hudisyal na komite iyo sana an mga bagay na konektado sa relasyon nin saro ki Jehova asin sa mga kapwa niya parasamba. Ginagamit ninda an Kasuratan sa pagdedesisyon kun baga an nang-abuso nagsusulsol o dai. Kun dai siya nagsusulsol, hahalion siya, asin ipapaisi iyan sa kongregasyon. (1 Cor. 5:11-13) Kun siya nagsusulsol, puwede siyang magdanay sa kongregasyon. Minsan siring, ipapaaram sa saiya kan mga elder na tibaad dai na siya nuarin man makuwalipikar na mag-ako nin ano man na pribilehiyo sa kongregasyon o magkaigwa nin ano man na katungdan na may paninimbagan sa kongregasyon. Para sa kapakanan kan mga aki, puwedeng patanidan sa pribado kan mga elder an mga magurang nin mga menor de-edad sa kongregasyon na subaybayan an pakikiiba-iba kan saindang mga aki sa indibidwal na iyan. Pag nagtatao nin siring na patanid, nag-iingat an mga elder na dai sabihon kun siisay an mga nakulgan o biktima kan pagkakasala.
KUN PAANO POPROTEKTARAN AN SAINDONG MGA AKI
19-22. Ano an puwedeng gibuhon kan mga magurang tanganing protektaran an saindang mga aki? (Hilingon an ritrato sa cover.)
19 Siisay an may panginot na responsabilidad na magprotektar sa mga aki? An mga magurang. * An saindong mga aki sagradong kargo, “mana hali ki Jehova.” (Sal. 127:3, NW) Responsabilidad nindo na ingatan an saindong mga aki. Ano an magigibo nindo tanganing protektaran an saindong mga aki sa pang-aabuso?
20 Inot, aramon an mga impormasyon mapadapit sa pang-aabuso sa aki. Aramon an klase nin mga tawo na nang-aabuso nin aki asin an mga taktikang ginagamit ninda para dayaon an mga aki. Magin alerto sa posibleng mga peligro. (Tal. 22:3; 24:3) Tandaan na sa kadaklan na kaso, an nang-aabuso saro na dati nang midbid asin pinagtitiwalaan kan aki.
21 Ikaduwa, papagdanayon an marahay na komunikasyon nindo kan saindong mga aki. (Deut. 6:6, 7) Kaiba diyan an pagigin marahay na paradangog. (Sant. 1:19) Tandaan na sa parati takot o nag-aalangan an mga aki na isumbong an pang-aabuso. Tibaad natatakot sinda na dai sinda tubudan, o tibaad tinakot sinda kan nang-abuso na isekreto an pang-aabuso. Kun sa pagmati nindo may maraot na nangyari sa saindong aki, mabuot siyang haputon dangan magdangog na marhay sa mga sasabihon niya.
22 Ikatulo, tukduan an saindong mga aki. Sabihon sa sainda an mga impormasyon na angay sa edad ninda dapit sa sex. Tukduan sinda kun ano an sasabihon asin gigibuhon kun may magpurbar na magkapot sa sainda sa paaging bakong maninigo. Gamiton an mga impormasyon na itinao kan organisasyon nin Diyos kun paano poprotektaran an saindong mga aki.—Hilingon an kahon na “ Tukduan an Saindong Sadiri Asin an Saindong mga Aki.”
23. Ano an pagmansay niyato sa seksuwal na pang-aabuso sa aki, asin anong hapot an sisimbagon sa masunod na artikulo?
23 Bilang mga Saksi ni Jehova, ibinibilang niyatong grabeng kasalan asin marauton na gibo an seksuwal na pang-aabuso sa aki. Huling sinusunod ta an katugunan kan Cristo, dai pinoprotektaran kan kongregasyon an mga naggigibo kaiyan sa mga konsekwensiya kan saindang kasalan. Miyentras tanto, ano an puwede niyatong gibuhon tanganing tabangan an mga nakaeksperyensiya nin pang-aabuso? Sisimbagon an hapot na iyan sa masunod na artikulo.
KANTA 103 Mga Pastor—Balaog na mga Lalaki
^ par. 5 Pag-uulayan sa artikulong ini kun paano poprotektaran an mga aki sa seksuwal na pang-aabuso. Maaaraman niyato kun ano an ginigibo kan mga elder para protektaran an kongregasyon asin kun paano poprotektaran kan mga magurang an saindang mga aki.
^ par. 3 PALIWANAG DAPIT SA TATARAMON: Nangyayari an seksuwal na pang-aabuso sa aki pag ginagamit nin sarong adulto an sarong aki tanganing paniguan an saiyang seksuwal na mga pagmawot. Puwedeng kaiba diyan an pakikidurog; oral o anal sex; paghapiyap sa ikinabuhay, suso, o lubot; o an iba pang biribid na akto sa sekso. Minsan ngani mga aking babayi an kadaklan sa biktima, dakul man na aking lalaki an inaabuso. Kadaklan sa mga nang-aabuso mga lalaki, pero may mga babayi man na nang-aabuso nin aki.
^ par. 5 PALIWANAG DAPIT SA TATARAMON: Sa artikulong ini asin sa masunod, an tataramon na “biktima” nanunungod sa saro na seksuwal na inabuso bilang aki. Ginagamit niyamo an tataramon na ini tanganing ipahiling na an aki nakulgan saka inabuso asin na siya inosente.
^ par. 11 An pagkaigwa nin hilang sa espirituwal bakong sarahutan na magkomiter nin magabat na kasalan. An nagkasala maninimbag sa sala niyang mga desisyon asin gibo, asin maninimbag siya ki Jehova.—Roma 14:12.
^ par. 16 Nungkang hahagadon sa aki na kumprontaron an subuot nang-abuso. An magurang o iba pang adulto na pinagtitiwalaan kan aki an puwedeng makipag-ulay sa mga elder dapit sa alegasyon. Paagi kaini, malilikayan na lalo pang makulgan an aki.
^ par. 19 An mga impormasyon digdi para sa mga magurang, pero aplikado man ini sa saro na may pinapadakula o inaataman na aki na bako man saiya.