1-2. (a) Nuarin tibaad lalo nang mas masakit na magpatawad? (b) Paano nagpatawad si Denise?

 NASASAKITAN ka daw na magpatawad? Dakul sa sato an nasasakitan, lalo na pag an saro nakapagsabi o nakagibo nin sarong bagay na nakakulog na marhay sa sato. Dawa arog kaiyan, magigibo niyatong mahali an namamatian tang kulog nin buot asin magin mapagpatawad. Halimbawa, pag-isipan an eksperyensiya kan sister na si Denise, a na nagpahiling nin ekstraordinaryong pagpapatawad. Kan 2017, kakabisita pa lang ni Denise kaiba an saiyang pamilya sa bagong bukas na World Headquarters kan Mga Saksi ni Jehova. Kan nasa biyahe na sinda papuli, sarong drayber an nawaran nin kontrol sa awto niya asin binangga an awto ninda. Nawaran nin malay si Denise sa aksidente. Kan magmata na siya, naaraman niyang nairido nin grabe an saindang mga aki asin na an saiyang agom na si Brian, nagadan. Dangan kan iniisip-isip niya na an nangyari, sinabi ni Denise, “Nangruluya akong biyo saka dai ko aram an gigibuhon.” Kan huri, naaraman niya na an drayber dai man nakainom o nakadroga asin na dai man ini kaidto naghihiling sa cellphone o sa iba pang bagay. Kaya, namibi si Denise ki Jehova na tawan siya nin katuninungan tanganing makontrol an saiyang emosyon.

² Inaresto an drayber asin kinasuhan nin paggadan. Kun huhusgaran kan korte na nagkasala siya, puwede siyang mapreso. Pero, sinabi kan korte ki Denise na an pagsentensiya sa drayber nakadepende sa testimonya niya. Sinabi ni Denise: “Pagmati ko garo may nagtanggal sa mga tahi kan lugad ko dangan inulaan iyan nin dakulon na asin, huling kaipuhan kong iistorya an pinakamaraot na pangyayaring idto sa buhay ko.” Pakalihis sana nin pirang semana, nagtukaw si Denise sa korte para magtao nin testimonya sa atubangan kan lalaking  nagkawsa nin grabeng kulog sa saiyang pamilya. Ano an sinabi niya? Pinakiulayan ni Denise an huwes na pahilingan nin pagkahirak an lalaki. b Kan matapos na siyang magtaram, napaluha an huwes. Sinabi kaini: “Sa 25 taon ko bilang huwes, mayo pa lamang akong nadangog na arog kaiyan sa laog kan korte ko. Dai pa akong nadangog na pamilya kan biktima na nakikiulay na pahilingan nin pagkahirak an akusado. Dai pa akong nadangog na mga tataramon nin pagkamuot saka pagpapatawad.”

 3. Ano an nakapahiro ki Denise na magpatawad?

³ Ano an nakatabang ki Denise na magin mapagpatawad? Hinurop-hurop niya kun paano nagpapatawad si Jehova. (Mik. 7:18) Pag pinapahalagahan ta an pagpapatawad na ipinahiling sa sato ni Jehova, mapapahiro kita na magin mapagpatawad.

 4. Ano an gusto ni Jehova na gibuhon ta? (Efeso 4:32)

⁴ Gusto ni Jehova na lubos tang patawadon an iba kun paanong lubos niya man kitang pinatawad. (Basahon an Efeso 4:32.) Inaasahan niyang magigin andam kitang patawadon an mga nakakulog sa sato. (Sal. 86:5; Luc. 17:4) Sa artikulong ini, pag-uulayan ta an tulong bagay na makakatabang sa sato na magin mas mapagpatawad.

DAI PAGBALIWALAON AN SAIMONG NAMAMATIAN

 5. Sigun sa Talinhaga 12:​18, ano an tibaad mamatian ta pag may nakakulog sa sato?

⁵ Tibaad makulgan kitang marhay sa sinabi o ginibo sa sato kan iba, lalo na kun dayupot ta siyang amigo o kapamilya. (Sal. 55:​12-14) Kun minsan, an kulog na namamatian ta maiaagid sa kulog nin mga saksak nin espada o kutsilyo. (Basahon an Talinhaga 12:18.) Tibaad purbaran tang itago o baliwalaon an satong kulog nin buot. Pero an paggibo kaiyan garo man sana nasaksak kita tapos dai ta hinali su kutsilyo sa lugad. Sa kaagid na paagi, dai ta puwedeng asahan na luway-luway na sanang mahahali an satong kulog nin buot kun basta na lang niyato babaliwalaon iyan.

 6. Ano an tibaad magin reaksiyon ta pag may nakakulog sa sato?

⁶ Pag may nakakulog sa sato, tibaad an inot na reaksiyon ta iyo na maanggot. Sinasabi kan Bibliya na posibleng maanggot kita nin grabe. Pero, pinapatanidan kita kaiyan na dai pagtugutan na mangibabaw sa sato an emosyon na iyan. (Sal. 4:4; Efe. 4:26) Taano? Huling an satong emosyon sa parati nagreresulta sa sarong partikular na aksiyon. Asin an kaanggutan bihira lang magkaigwa nin marahay na resulta. (Sant. 1:20) Tandaan, an pagkaanggot sarong reaksiyon, alagad an pagdanay na anggot sarong desisyon.

 7. Ano pang ibang emosyon an tibaad mamatian ta pag kinulgan kita kan iba?

⁷ Pag trinatar kita nin bakong marahay, tibaad makamati kita nin iba pang makulog na mga emosyon. Halimbawa, an sister na si Ann nagsabi: “Kan aki pa ako, binayaan ni Papa si Mama tapos inagom su yayang nag-aasikaso sa sako. Pagmati ko pinabayaan ako. Kan magkaigwa na sinda nin mga aki, pagmati ko naribayan na ako. Nagdakula ako na nakakamating mayong gustong magpadangat sa sako.” An sister na si Georgette inistorya an namatian niya kan dai nagin maimbod sa saiya an saiyang agom: “Mag-amigo na kami puon kan aki pa kami. Magkaibanan kaming nagpayunir! Nakulgan talaga akong marhay.” Asin an sister na si Naomi nagsabi: “Dai ko lamang hunaon na kukulgan ako ni agom. Kaya kan itinuga niya na naghihiling siya nin pornograpiya asin itinatago niya iyan sa sako, pagmati ko linoko niya ako saka trinaydor.”

 8. (a) Ano an nagkapirang dahilan kaya dapat kitang magpatawad? (b) Ano an mga pakinabang pag nagpapatawad kita? (Hilingon an kahon na “ Paano Kun May Ginibong Nakakatrauma sa Sato an Iba?”)

 ⁸ Dai ta makokontrol an sinasabi o ginigibo sa sato kan iba, pero puwede tang hinguwahon na makontrol an satong reaksiyon. Asin sa parati an pinakamagayon na gibuhon iyo na magpatawad. Taano? Huling namumutan ta si Jehova, asin gusto niyang magin mapagpatawad kita. Kun magdadanay kitang anggot asin dai magpapatawad, posibleng marhay na gumawi kita nin may kamangmangan asin tibaad maapektaran kaiyan an satong salud. (Tal. 14:​17, 29, 30) Mangnuhon an halimbawa kan sister na si Christine. Sinabi niya: “Pag grabe an kulog nin buot ko, bihira akong magngirit. An kinakakan ko su mga bako nang masustansiya. Kulang an turog ko, saka mas nasasakitan akong kontrulon an emosyon ko na nagigin dahilan na maapektaran an relasyon ko ki agom saka sa iba.”

 9. Taano ta dapat niyatong halion an kulog nin buot?

⁹ Dawa kun an nakakulog sa sato dai lamang maghagad nin dispensa, magigibo tang mabawasan an danyos na nagibo niya sa sato. Paano? Si Georgette, na sinambit kasubago, nagsabi: “Medyo nahaloy man, pero nagibo kong mahali an kulog nin buot saka an kaanggutan ko sa dati kong agom. Bilang resulta, nakamati ako nin labi-labing katuninungan.” Pag hinali niyato an kulog nin buot, naililikay tang madanyaran nin kaanggutan an satong puso. Natatawan ta man an satong sadiri nin sarong regalo—an makapuon nang magpadagos sa satong buhay asin ikaugma giraray iyan. (Tal. 11:17) Pero paano kun sa ibong kaiyan, dai ka pa man giraray andam na magpatawad?

ATUBANGON AN SAIMONG NAMAMATIAN

10. Taano ta kaipuhan tang tawan nin panahon an satong sadiri na maumayan an satong emosyon? (Hilingon man an mga ritrato.)

¹⁰ Paano mo mahahali an kulog nin buot? An sarong paagi iyo na tawan mo an sadiri mo nin panahon na mahali iyan. Pagkatapos na matawan nin medikal na pagbulong, an sarong tawong nairido nin grabe nangangaipo nin panahon para maumayan sa pisikal. Sa kaagid na paagi, tibaad kaipuhan niyato nin panahon para maumayan an satong emosyon bago ta mapatawad nin gikan sa puso an sarong tawo.​—Ecl. 3:3; 1 Ped. 1:22.

11. Paano an pagpamibi makakatabang sa saimo na magin mapagpatawad?

¹¹ Mamibi, na hinahagad ki Jehova na tabangan  kang magin mapagpatawad. c Si Ann, na sinambit kasubago, inistorya kun paano nakatabang sa saiya an pagpamibi. Sinabi niya: “Hinagad ko ki Jehova na patawadon an lambang saro sa pamilya mi sa mga nasabi o nagibo ming bakong marahay. Dangan naggibo ako nin surat para ki Papa saka sa bago niyang agom asin sinabi ko na pinatawad ko na sinda.” Inadmitir ni Ann na bako idtong pasil. Pero sinabi niya: “Naglalaom ako na paagi sa paghihinguwa kong arugon an pagpapatawad ni Jehova, mapapahiro si Papa saka an agom niya na urog pang mamidbid si Jehova.”

12. Taano ta dapat kitang magtiwala ki Jehova imbes na sa satong namamatian? (Talinhaga 3:​5, 6)

¹² Magtiwala ki Jehova, bako sa namamatian mo. (Basahon an Talinhaga 3:​5, 6.) Pirming aram ni Jehova kun ano an pinakamarahay para sa sato. (Isa. 55:​8, 9) Asin nungka niyang hahagadon na gibuhon ta an sarong bagay na makakadanyar sa sato. Kaya, pag dinadagka niya kita na magin mapagpatawad, makakapagtiwala kita na makikinabang kita sa paggibo kaiyan. (Sal. 40:4; Isa. 48:​17, 18) Sa ibong na lado, kun magtitiwala kita sa namamatian ta, tibaad nungka tang magibong magpatawad. (Tal. 14:12; Jer. 17:9) Si Naomi, na kinotar kasubago, nagsabi: “Kan inot, pagmati ko tama sanang dai ko patawadon si agom sa paghiling niya nin pornograpiya. Natakot ako na ’baad kulgan niya giraray ako o na malingawan niya kun gurano kagrabe an nagin epekto kan ginibo niya. Saka inisip ko na nasasabutan ni Jehova an namamatian ko. Pero napag-isip-isip ko na dai buot sabihon na miling nasasabutan ni Jehova an mga namamatian ko, uyon na siya diyan. Aram niya kun ano an namamatian ko asin na kaipuhan ko nin panahon para mahali an namamatian kong kulog nin buot, pero gusto niya man na magin mapagpatawad ako.” d

HINGUWAHON NA MAGKAIGWA NIN POSITIBONG MGA SABUOT O PAGMATI

13. Uyon sa Roma 12:​18-21, ano an kaipuhan tang gibuhon?

¹³ Pag pinatawad ta an saro na nakakulog na marhay sa sato, urog pa sa basta pagdesisyon na dai na pag-ulayan an nangyari an gusto niyatong gibuhon. Kun an nakakulog sa sato saro man na kapagtubod, an pasuhan ta iyo na makipagkatuninungan. (Mat. 5:​23, 24) Pinipili tang ribayan  nin pagkahirak an satong kaanggutan asin nin pagpapatawad an satong kulog nin buot. (Basahon an Roma 12:​18-21; 1 Ped. 3:9) Ano an makakatabang sa sato na magibo iyan?

14. Ano an dapat tang hinguwahon na gibuhon, asin taano?

¹⁴ Dapat niyatong hinguwahon na an paghiling ta sa saro na nakakulog kan satong buot magin arog kan paghiling sa saiya ni Jehova. An pinipili ni Jehova na hilingon iyo an marahay na mga kuwalidad kan mga tawo. (2 Cron. 16:9; Sal. 130:3) Sa parati, kun ano an inaasahan mong kuwalidad nin sarong tawo, iyan an hahanapon mo sa saiya, asin mahihiling mo iyan sa saiya—an kuwalidad man na iyan marahay o maraot. Pag an hinihiling ta iyo an marahay na mga kuwalidad nin sarong tawo, magigin mas pasil sa sato na patawadon siya. Halimbawa, sinabi kan brother na si Jarrod, “Mas pasil sako na magpatawad sa sarong tugang pag pinagkukumparar ko su nagibo niyang sala saka su dakulon na bagay na gusto ko sa saiya.”

15. Taano ta puwedeng makatabang na marhay na sabihon mo sa nakakulog sa saimo na pinatawad mo na siya?

¹⁵ An saro pang mahalagang bagay na pag-isipan tang gibuhon iyo na sabihon sa nakakulog sa sato na pinatawad ta na siya. Taano? Mangnuhon an sinabi  ni Naomi na sinambit kasubago: “Hinapot ako ni agom, ‘Napatawad mo na ako?’ Kan ibuka ko na an sakong nguso para sabihon na, ‘Pinapatawad taka na,’ dai ko iyan masabi. Narealisar ko na, sa puso ko, dai ko pa talaga siya napapatawad. Pag-abot nin panahon, nasabi ko na sa saiya an tulong mapuwersang tataramon na, ‘Pinapatawad taka na.’ Napaluha si agom, saka ngalason ako sa kun gurano iyan nakapagian sa pagmati niya asin sa kun gurano man iyan nakatao nin katuninungan sa sako. Puon kaidto, naibalik ko an tiwala ko saiya, asin mag-best friend na giraray kami.”

16. Ano an nanudan mo manungod sa pagpapatawad?

¹⁶ Gusto ni Jehova na magin mapagpatawad kita. (Col. 3:13) Minsan siring, tibaad masakitan kita na magpatawad. Pero magigibo ta iyan kun dai ta babaliwalaon an satong namamatian asin kun hihinguwahon tang atubangon iyan. Dangan hinguwahon tang magkaigwa nin positibong mga sabuot o pagmati.​—Hilingon an kahon na “ Tulong Lakdang sa Pagpapatawad.”

MAGPOKUS SA MGA PAKINABANG KAN PAGIGIN MAPAGPATAWAD

17. Ano an mga pakinabang kan pagigin mapagpatawad?

¹⁷ Dakul kitang dahilan na magin mapagpatawad. Pag-isipan an nagkapira sa mga iyan. Inot, inaarog asin pinapaugma ta an satong mahihirakon na Ama, si Jehova. (Luc. 6:36) Ikaduwa, ipinapahiling niyato na nagpapasalamat kita sa pagpapatawad na mabuot na itinao sa sato ni Jehova. (Mat. 6:12) Asin ikatulo, magkakaigwa kita nin mas marahay na salud asin mapagdadanay tang makusog an satong relasyon sa satong mga amigo.

18-19. Ano an puwedeng magin resulta kan satong pagigin mapagpatawad?

¹⁸ Pag kita nagpapatawad, puwede kitang makaeksperyensiya nin dai inaasahan na mga bendisyon. Halimbawa, mangnuhon an nangyari ki Denise, na sinambit kasubago. Dai aram ni Denise na kan panahon na idto plano kuta kan lalaking nagkawsa kan aksidente na maghugot pagkatapos kan pagbista sa saiya. Pero, napahiro siyang marhay kan pagpapatawad ni Denise kaya nagpuon siyang makipag-adal nin Bibliya sa Mga Saksi ni Jehova.

¹⁹ Tibaad mamatian niyato na an pagpapatawad saro sa pinakadipisil na mga bagay na gigibuhon ta—pero puwede man iyan na magin saro sa pinakanakakaugma. (Mat. 5:7) Kun siring, lugod na gibuhon niyato gabos an satong pinakamakakaya na arugon an pagpapatawad ni Jehova.