Tawan nin Atension an Hula ni Daniel!

Kapitulo Onse: Ihinayag an Panahon kan Pagdatong kan Mesiyas

1. Mantang si Jehova an Dakulang Paratalaan nin Panahon, sa ano kita makasisierto?

 SI Jehova an Dakulang Paratalaan nin Panahon. Nasa kontrol nia an gabos na panahon asin kapanahonan na konektado sa saiyang gibohon. (Gibo 1:7) An gabos na pangyayari na itinalaan nia sa mga panahon asin kapanahonan na ini siertong mangyayari. An mga iyan daing salto.

2, 3. Anong hula an tinawan ni Daniel kan saiyang atension, asin anong imperyo an namamahala sa Babilonya kan panahon na idto?

² Bilang maigot na estudyante kan Kasuratan, si propeta Daniel may pagtubod sa kakayahan ni Jehova na mag-iskedyul nin mga mangyayari asin papangyarihon iyan. Partikularmente na interesante ki Daniel an mga hula mapadapit sa grabeng pagkadestroso kan Jerusalem. Isinurat ni Jeremias an ihinayag nin Dios manongod sa kun gurano kahaloy na magigin gaba an banal na siudad, asin maingat na inestudyaran ni Daniel an hulang ini. Isinurat nia: “Kan enot na taon ni Dario na aki ni Assuero na gikan sa desendensia kan mga Medo, na ginibong hade sa kahadean kan mga Caldeo; sa enot na taon kan saiyang pagreynar ako, si Daniel, nakamansay paagi sa mga libro kan kabilangan kan mga taon na may labot dian an tataramon ni Jehova uminabot ki Jeremias na propeta, para sa pag-otob sa mga grabeng pagkadestroso kan Jerusalem, arin na baga, pitong polong taon.”—Daniel 9:1, 2; Jeremias 25:11.

³ Si Dario na Medo namamahala kaidto sa “kahadean kan mga Caldeo.” Marikas na naotob an mas naenot na prediksion ni Daniel kan tinatawan nin interpretasyon an surat-kamot sa lanob. Mayo na an Imperyo nin Babilonya. Iyan “itinao sa mga Medo asin Persiano” kan 539 B.C.E.—Daniel 5:24-28, 30, 31.

SI DANIEL MAPAKUMBABANG NAKIMAHERAK KI JEHOVA

4. (a) Ano an kaipuhan tanganing maeksperyensiahan an pagliligtas nin Dios? (b) Paano nagdolok ki Jehova si Daniel?

⁴ Narealisar ni Daniel na matatapos na an 70 taon na pagkagaba kan Jerusalem. Ano daw an sunod niang gigibohon? Sinasabi nia mismo sa sato: “Iinatubang ko an sakong lalauogon ki Jehova na tunay na Dios, tanganing hanapon sia paagi sa pamibi asin mga pakimaherak, paagi sa pag-ayuno asin telang sako patin abo. Asin nagpoon akong mamibi ki Jehova na sakuyang Dios asin magtuga.” (Daniel 9:3, 4) Kaipuhan an tamang kamugtakan nin puso tangani na maeksperyensiahan an maheherakon na pagliligtas nin Dios. (Levitico 26:31-46; 1 Hade 8:46-53) Kaipuhan an pagtubod, mapagpakumbabang espiritu, asin lubos na pagsolsol sa mga kasalan na nagbunga kan pagkadistiero asin kaoripnan. Kun siring, sa ngaran kan saiyang makasalan na banwaan, si Daniel nagdolok sa Dios. Paano? Paagi sa pag-ayuno, pagmondo, asin paggubing nin telang sako, na simbolo nin pagsolsol asin sinseridad nin puso.

5. Taano ta puedeng magin kompiado si Daniel na an mga Judio makababalik sa saindang dagang tinuboan?

⁵ An hula ni Jeremias nagtao nin paglaom ki Daniel, ta ipinarisa kaiyan na sa dai na mahahaloy an mga Judio makababalik sa saindang dagang tinuboan na Juda. (Jeremias 25:12; 29:10) Daing duwa-duwa, kompiado si Daniel na magkakamit na nin pakaginhawa an inoripon na mga Judio ta namamahala na bilang hade kan Persia an sarong tawo na an ngaran Ciro. Bako daw na ihinula ni Isaias na si Ciro magseserbing paagi na makabutas an mga Judio tanganing itogdok liwat an Jerusalem asin an templo? (Isaias 44:28–45:3) Alagad mayo nin ideya si Daniel sa kun paano iyan mangyayari. Kaya nagpadagos siang magngayongayo ki Jehova.

6. Ano an inadmitir ni Daniel sa pamibi?

⁶ Dinara ni Daniel an atension sa pagkaherak asin mamomoton na kabootan nin Dios. Mapakumbaba na inadmitir nia na nagkasala an mga Judio paagi sa pagrebelde, pagtalikod sa mga togon ni Jehova, asin dai pag-intindi sa saiyang mga propeta. Tama sana na an Dios “iwinarak sinda huli sa saindang pagigin bakong fiel.” Namibi si Daniel: “O Jehova, samuya an kasosopgan, sa samong mga hade, sa samong mga prinsipe asin sa samong mga apoon, huli ta kami nagkasala tumang sa saimo. Ki Jehova na samuyang Dios an mga pagkaherak asin mga pagpatawad, huli ta kami nagrebelde tumang sa saiya. Asin dai niamo kinuyog an tingog ni Jehova na samuyang Dios paagi sa paglakaw sa saiyang mga ley na ibinugtak nia sa atubangan niamo paagi sa kamot kan saiyang mga lingkod na propeta. Asin an gabos na gikan ni Israel naglapas sa saimong ley, asin nagkaigwa nin pagtalikod paagi sa dai pagkuyog sa saimong tingog, kaya inubos mong ipaabot sa samuya an sumpa asin an sinumpaan na huramento na nasusurat sa ley ni Moises na lingkod kan tunay na Dios, huli ta kami nagkasala tumang sa Saiya.”—Daniel 9:5-11; Exodo 19:5-8; 24:3, 7, 8.

7. Taano ta masasabi na tama an ginibo ni Jehova sa pagtogot sa mga Judio na mabihag?

⁷ Pinatanidan nin Dios an mga Israelita kan mga resulta nin pakisuway sa saiya asin pagbasangbasang sa tipan na ginibo nia sa sainda. (Levitico 26:31-33; Deuteronomio 28:15; 31:17) Inadmitir ni Daniel na tama an mga ginibo nin Dios, na sinasabi: “Inotob nia an saiyang mga tataramon na saiyang itinaram tumang sa samo asin tumang sa samong mga hokom na naghokom sa samuya, paagi sa pagpaabot sa samuya nin dakulang kapahamakan, na dai pa ginibo sa irarom kan bilog na kalangitan arog kan  ginibo sa Jerusalem. Siring sa nasusurat sa ley ni Moises, an gabos na kapahamakan na ini—iyan nag-abot sa samuya, asin dai niamo pinalumoy an lalauogon ni Jehova na samuyang Dios paagi sa pagtalikod sa samong mga sala asin paagi sa pagpaheling nin pakarorop sa saimong pagigin tunay. Asin si Jehova nagdanay na mapagbantay sa kapahamakan asin sa katapustapusi ipinaabot iyan sa samuya, huli ta si Jehova na samuyang Dios matanos sa gabos niang gibo na saiyang ginibo; asin dai niamo kinuyog an saiyang tingog.”—Daniel 9:12-14.

8. Sa ano ibinabasar ni Daniel an saiyang pakiolay ki Jehova?

⁸ Dai hiningoa ni Daniel na ipangatanosan an mga ginibo kan saiyang banwaan. Maninigo sana an pagkadistiero ninda, siring sa daing pag-alangan na itinuga nia: “Nagkasala kami, maraot na gayo an samuyang ginibo.” (Daniel 9:15) Ni na an interes nia pakaginhawa sana sa pagdusa. Dai, ibinabasar nia an saiyang pakiolay sa sadiring kamurawayan asin onra ni Jehova. Paagi sa pagpatawad sa mga Judio asin pagpabalik sa sainda sa saindang dagang tinuboan, ootobon nin Dios an saiyang panuga paagi ki Jeremias asin sasantipikaron an Saiyang banal na ngaran. Nakimaherak si Daniel: “O Jehova, segun sa gabos mong gibong katanosan, tabi, pumondo logod an saimong kaanggotan asin an saimong kabangisan sa saimong siudad na Jerusalem, an saimong banal na bukid; huli ta, dahel sa samong mga kasalan asin dahel sa mga sala kan samong mga apoon, an Jerusalem asin an saimong banwaan pinag-oolog-olog kan gabos na nasa palibot niamo.”—Daniel 9:16.

9. (a) Paagi sa anong mga pakimaherak tinapos ni Daniel an saiyang pamibi? (b) Ano an ikinapupurisaw ni Daniel, alagad paano sia nagpapaheling nin pagpahalaga sa ngaran nin Dios?

⁹ Sa odok na pamibi, ipinagpadagos ni Daniel: “Ngonyan hinanyoga, O samuyang Dios, an pamibi kan saimong lingkod asin an saiyang mga pakimaherak, asin pasiranga an saimong lalauogon sa saimong santuaryo na gaba, para sa kapakanan ni Jehova. Ikiling mo an saimong talinga, O Dios ko, asin dangoga. Buklata an saimong mga mata asin helinga an samong gabang mga kamugtakan asin an siudad na inapod sa saimong ngaran; huli ta bakong segun sa samong matanos na mga gibo na ipinaaabot niamo sa saimo an samong mga pakimaherak, kundi segun sa dakol mong pagkaherak. O Jehova, magdangog ka. O Jehova, magpatawad ka. O Jehova, magtao ka nin atension asin gumibo ka nin aksion. Dai ka mag-atraso, para sa sadiri mong kapakanan, O Dios ko, huli ta an saimong sadiring ngaran iinapod sa saimong siudad asin sa saimong banwaan.” (Daniel 9:17-19) Kun an Dios dai nagpatawad asin pinabayaan na nadidistiero an saiyang banwaan, na itinotogot na magin gaba nin indepinido an saiyang banal na siudad, an Jerusalem, ibibilang daw sia nin mga nasyon na Unibersal na Soberano? Dai daw ninda isipon na si Jehova daing kosog tumang sa kosog kan mga dios nin Babilonya? Iyo, oolog-ologon an ngaran ni Jehova, asin ini ikinapupurisaw ni Daniel. Sa 19 beses na an ngaran nin Dios na Jehova nanonompongan sa libro ni Daniel, 18 an minalataw may koneksion sa pamibing ini!

SI GABRIEL MARIKAS NA NAG-ABOT

10. (a) Siisay an isinugo ki Daniel, asin taano? (b) Taano ta inapod ni Daniel si Gabriel na “lalaki”?

¹⁰ Mantang namimibi pa si Daniel, naglataw si anghel Gabriel. Sabi nia: “O Daniel, ngonyan nagluwas ako tangani na ika magkaigwa nin pakarorop na may pakasabot. Sa pagpoon kan saimong mga pakimaherak may sarong tataramon na nagluwas, asin ako mismo napadigdi tanganing magbareta, huli ta ika saro na kawiliwiling gayo. Kaya estudyaran mo an bagay na iyan, asin saboton mo an bagay na naheling.” Alagad taano ta inaapod sia ni Daniel na “an lalaking si Gabriel”? (Daniel 9:20-23) Bueno, kan si Daniel maghingoang masabotan an naenot niang bisyon kan lalaking kanding asin lalaking karnero, may nagtunga sa atubangan nia na “saro na an itsura garo pusog na lalaki.” Idto si anghel Gabriel, na isinugo tanganing tawan nin pakarorop si Daniel. (Daniel 8:15-17) Kaagid kaiyan, pakapamibi ni Daniel, an anghel na ini ruminani sa saiya sa pormang kaagid nin tawo asin kinaolay sia siring sa pakikipag-olay nin sarong tawo sa saiyang kapwa.

11, 12. (a) Minsan ngani mayo nin templo o altar ni Jehova sa Babilonya, paano ipinaheling nin debotong mga Judio an pagpahalaga sa mga dolot na hinahagad kan Ley? (b) Taano si Daniel ta inapod na “saro na kawiliwiling gayo”?

¹¹ Nag-abot si Gabriel “sa panahon kan pambangging dolot na regalo.” An altar ni Jehova nalaglag kaiba kan templo sa Jerusalem, asin an mga Judio bihag kan paganong mga Babilonyo. Kaya an mga Judio daing atang na idinodolot sa Dios sa Babilonya. Minsan siring, sa ipinagboot na mga oras nin pagdolot sa irarom kan Ley ni Moises, tama na an debotong mga Judio sa Babilonya mag-omaw saka magngayongayo ki Jehova. Bilang tawo na debotong marhay sa Dios, si Daniel inapod na “saro na kawiliwiling gayo.” Si Jehova, an “Paradangog nin pamibi,” naogma sa saiya, asin si Gabriel marikas na isinugo tanganing simbagon an pamibi nin pagtubod ni Daniel.—Salmo 65:2.

¹² Dawa kan an pamimibi ki Jehova nagsapeligro kan saiyang buhay, si Daniel nagpadagos na mamibi sa Dios nin tolong beses kada aldaw. (Daniel 6:10, 11) Bakong makangangalas na para ki Jehova sia kawiliwiling gayo! Apuera sa pamibi, an paghorophorop ni Daniel sa Tataramon nin Dios nagpangyari sa saiya na madeterminaran an kabotan ni Jehova. Si Daniel sige-sige an pamibi asin tatao siang dumolok ki Jehova sa tamang paagi tangani na simbagon an saiyang mga pamibi. Saiyang itinampok an katanosan nin Dios. (Daniel 9:7, 14, 16) Asin minsan ngani mayong makuang maraot sa saiya an saiyang mga enemigo, aram ni Daniel na sia parakasala sa pagheling nin Dios asin daing pag-alangan na itinuga an saiyang kasalan.—Daniel 6:4; Roma 3:23.

ANO AN NAMANSAYAN NINDO?

• Kan patapos na an 70 taon na pagkagaba nin Jerusalem, ano an mga pakimaherak ni Daniel ki Jehova?

• Gurano kalawig an “pitong polong semana,” asin kasuarin iyan nagpoon asin natapos?

• Kasuarin luminataw an “Mesiyas na Namomoon,” asin sa anong kritikal na panahon sia ‘tinapos’?

• Anong tipan an pinapagdanay na ‘may puersa para sa dakol sa laog nin sarong semana’?

• Ano an nangyari pakalihis kan “pitong polong semana”?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]